Đế chế truyền thông Qatar trong cuộc khủng hoảng vùng Vịnh
Tập đoàn Al Jazeera có khả năng định hướng dư luận khu vực của Qatar trở mục tiêu c.ông k.ích của các nước láng giềng trong khủng hoảng.
Nhân viên trong trụ sở Al Jazeera tại Doha, Qatar hôm 8/6. Ảnh: AP
Al Jazeera trở thành mục tiêu trong cuộc khủng hoảng vùng Vịnh khi các nước láng giềng muốn Qatar đóng cửa tập đoàn truyền thông có lịch sử 20 năm, với lý do Doha sử dụng nó làm công cụ tuyên truyền gây mất ổn định khu vực, theo AP.
Al Jazeera là một trong những kênh Arab phủ sóng rộng nhất thế giới, đã làm chính phủ các nước vùng Vịnh phẫn nộ từ lâu vì đưa ra nhiều quan điểm trái chiều. Arab Saudi, Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE), Bahrain và Ai Cập coi Al Jazeera là công cụ trong chính sách ngoại giao của Qatar nhằm thúc đẩy các phong trào Hồi giáo cực đoan, đặc biệt là Anh em Hồi giáo.
Qatar và tập đoàn Al Jazeera đều phủ nhận cáo buộc. Ngoại trưởng Qatar Mohammed bin Abdulrahman Al Thani tuyên bố “không đời nào buộc Al Jazeera im lặng” khi mà các kênh tin tức của mạng lưới này phủ sóng 100 quốc gia và 310 triệu hộ gia đình.
“Không ai có thể áp đặt bất kỳ điều gì lên chính sách hay các vấn đề đối nội của Qatar. Chúng tôi là một quốc gia độc lập có chủ quyền”, ông Mohammed tuyên bố hôm 8/6, cho rằng những cáo buộc của các nước láng giềng dựa trên “những thông tin giả và bịa đặt”.
Tuy nhiên, khi Qatar ngày càng bị nhiều láng giềng cô lập thì Al Jazeera cũng thế. Những nước phản đối Qatar đã chặn truy cập các kênh và trang web của tập đoàn trên lãnh thổ nước mình cách đây hai tuần. Jordan cho đóng cửa văn phòng đại diện của Al Jazeera tại quốc gia. Các nước vùng Vịnh yêu cầu Qatar thay đổi Al Jazeera, bao gồm đóng cửa hoặc thay đổi đường lối đưa tin của mạng lưới.
Al Jazeera và Qatar gắn chặt với nhau kể từ khi tập đoàn này thành lập năm 1996, được vua Hamad bin Khalifa Al Thani hậu thuẫn tài chính.
Từ đó tới nay, phần lớn nguồn tài trợ cho tập đoàn đến từ chính phủ Qatar. Chủ tịch tập đoàn là thành viên của gia đình hoàng gia Al Thani.
Qatar, quốc gia giàu lên nhờ bán dầu mỏ và khí đốt, từ lâu theo đuổi chính sách đối ngoại tham vọng, thách thức nhiều quan điểm của Arab Saudi và các vương quốc Hồi giáo dòng Sunni ở vùng Vịnh. Qatar duy trì quan hệ tốt đẹp với Iran, kẻ thù khu vực của Arab Saudi, hay hậu thuẫn nhóm Anh em Hồi giáo mà chính phủ các nước vùng Vịnh và Ai Cập coi là tổ chức k.hủng b.ố.
Tương tự, Al Jazeera cũng trở thành kẻ phản bội trong thế giới truyền thông Arab. Khán giả Mỹ quen thuộc với Al Jazeera sau vụ tấn công k.hủng b.ố 11/9/2001, khi logo chữ Arab vàng trở thành biểu tượng qua video truyền thông điệp của Osama bin Laden, kẻ k.hủng b.ố bị người Mỹ truy nã.
Al Jazeera liên tục phát sóng những thông điệp mà họ nhận được, khiến tổng thống Mỹ lúc đó là George W. Bush không hài lòng. Tuy nhiên, đài truyền hình này vẫn bảo vệ quan điểm đưa tin của mình, với lý do những thông điệp kia có giá trị thông tin.
Video đang HOT
Mostefa Souag, quyền tổng giám đốc kênh truyền hình Al Jazeera, nhận xét tập đoàn trở thành mục tiêu c.ông k.ích vì “chúng tôi dám nói sự thật”.
“Một số người có lẽ không thích sự thật”, ông nói, hoặc có thể vì kênh truyền thông vệ tinh này “có quan hệ với Qatar”. “Al Jazeera sẽ tiếp tục chính sách đưa tin của mình. Chúng tôi chỉ muốn làm tròn trách nhiệm công việc tốt nhất có thể”.
Mostefa Souag, quyền giám đốc kênh truyền hình Al Jazeera tại trụ sở ở Doha, Qatar hôm 8/6. Ảnh: AP
Bassam Awaidad, giáo sư môn truyền thông, đại học Bir Zeit tại West Bank, Palestine, nhận xét cho dù Al Jazeera luôn nhấn mạnh việc đưa tin một cách độc lập, nhưng kênh truyền thông khu vực này vẫn là công cụ của chính phủ Qatar.
“Al Jazeera đưa tin rõ ràng thiên vị Hamas và Anh em Hồi giáo”, ông Awaidad nói. “Nếu Hamass sai, Al Jazeera sẽ giấu đi, còn nếu chính quyền Palestine có hành động tương tự, Al Jazeera lại đưa tin và thổi phồng nó lên”.
Đối thủ của Al Jazeera là Al Arabiya, một kênh truyền thông phản ánh mạnh mẽ các chính sách của Arab Saudi thành lập năm 2003. Al Arabiya và các kênh truyền thông khác ở vùng Vịnh và Ai Cập luôn đưa tin chỉ trích Qatar, cáo buộc Doha tài trợ k.hủng b.ố.
Arab Saudi, UAE và Bhrain cảnh báo ai bày tỏ ủng hộ Qatar trên mạng xã hội đều có thể bị phạt và bỏ tù.
Nhiều phóng viên của Al Jazeera đã t.hiệt m.ạng khi đưa tin các cuộc xung đột trong khu vực. Ba nhân viên của kênh tiếng Anh của Al Jazeera đã bị nhà chức trách Ai Cập bắt vì cáo buộc hợp tác với Anh em Hồi giáo, trong đó hai người phải ngồi tù hơn một năm trước khi được tổng thống nước này ân xá.
Hai nhân viên khác của Al Jazeera cũng bị kết án t.ử h.ình vắng mặt ở Ai Cập vì cáo buộc chuyển hồ sơ mật cho Qatar trong một vụ thu thập tin tình báo liên quan tới các thành viên của nhóm Anh em Hồi giáo.
Giles Trendle, giám đốc điều hành kênh tiếng Anh Al Jazeera tại trụ sở ở Doha, Qatar hôm 8/6. Ảnh: AP
Các quốc gia vùng Vịnh không hài lòng với Qatar vì đã ủng hộ Al Jazeera. Năm 2014, Arab Saudi và những quốc gia khác đã triệu hồi đại sứ tại Qatar. 8 tháng sau, các đại sứ quay lại với những điều kiện có thể liên quan tới phạm vi đưa tin của Al Jazeera.
Ngoại trưởng Al Thani phủ nhận Qatar gây ảnh hưởng tới hoạt động đưa tin của Al Jazeera.
“Tại sao tôi phải kiểm soát tập đoàn này để rước lấy đau đầu chứ?” ông nói. “Nếu chính phủ các nước không hài lòng với Al Jazeera, họ có thể trực tiếp tới nói chuyện với tập đoàn”.
Hồng Hạnh
Theo VNE
Bị cô lập, Qatar chìa tay muốn Nga giúp, Putin có đáp ứng?
Trong bối cảnh Qatar đang lâm vào cuộc khủng hoảng ngoại giao trầm trọng với một số quốc gia Ả Rập, Ngoại trưởng nước này lên đường sang thăm Nga thúc đẩy quan hệ song phương. Qatar dường như đang chìa tay muốn Nga giúp đỡ, nhưng liệu Điện Kremlin có sẵn sàng đáp lại?
Quan điểm của Nga về khủng hoảng Qatar
Ngoại trưởng Nga (phải) Sergey Lavrov và Ngoại trưởng Qatar Sheikh Mohammed bin Abdulrahman Al Thani bước vào phòng hội đàm trong cuộc gặp tại Moscow ngày 15.4.2017
Hôm nay (10.6), Ngoại trưởng Qatar, Mohammed Al Thani sẽ tới Moscow để thảo luận với Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov, Sputnik dẫn một nguồn tin từ Bộ Ngoại giao Nga cho biết.
Cuộc viếng thăm diễn ra trong bối cảnh khủng hoảng ngoại giao đang diễn ra giữa Qatar và một số quốc gia Ả Rập.
Ngày 5.6, các quốc gia Ả Rập bao gồm Bahrain, Saudi Arabia, Ai Cập, Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE), Yemen, Libya, Maldives và Mauritius tuyên bố cắt đứt quan hệ ngoại giao với Qatar, cáo buộc nước này hỗ trợ các nhóm k.hủng b.ố làm rối loạn an ninh Trung Đông và can thiệp vào vấn đề nội bộ của các quốc gia khác.
Doha bác bỏ các cáo buộc trên nhưng tuyên bố nước này sẽ không thực hiện các biện pháp đáp trả. Theo Doha, khủng hoảng ngoại giao bắt đầu từ một bản tin giả trên một hãng tin của Qatar vào ngày 23.5. Bản tin này đưa những lời bình luận sai của Quốc vương Qatar, trong đó, ông tỏ thái độ thân thiện với Iran và bày tỏ sự ủng hộ với tổ chức Anh em Hồi giáo.
Tuy nhiên, Saudi Arabia, UAE và Bahrain vẫn đưa ra yêu sách buộc Qatar phải trục xuất các thành viên của Hamas và các nhóm khác bị họ xem là k.hủng b.ố.
Trước khủng hoảng Qatar, Nga đã có cách tiếp cận cân bằng. Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nói rằng cuộc khủng hoảng ở Trung Đông là "chuyện của họ, các quan hệ song phương là của các quốc gia khác".
Đồng thời, ông Lavrov nhấn mạnh thêm rằng, Moscow sẽ không can thiệp vào các mối quan hệ này và khẳng định, Nga quan tâm đến việc duy trì các quan hệ bình thường với tất cả các quốc gia ở Trung Đông.
"Chúng tôi tin rằng, bất cứ sự chia rẽ nào cũng có thể xảy ra. Chúng tôi không bao giờ cảm thấy vui vẻ về những xung đột phát sinh trong quan hệ của các nước khác. Chúng tôi muốn duy trì quan hệ hữu nghị với mọi quốc gia, đặc biệt là trong khu vực mà tất cả đang tập trung chiến đấu chống lại một mối đe dọa chung, đó là mối đe dọa quốc tế. Đó là một ưu tiên", Ngoại trưởng Nga nhấn mạnh.
Theo ông Lavrov, điều quan trọng là phải giải quyết căng thẳng thông qua đàm phán.
Moscow đã thảo luận về cuộc khủng hoảng với Doha và các đồng minh của Nga trong khu vực. Tổng thống Nga Vladimir Putin đã điện đàm với Quốc vương Qatar Tamim, Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah el-Sisi cũng như Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan.
Thế khó xử
Các tòa nhà chọc trời ở thủ đô Doha, Qatar.
Trong một bài bình luận trên Bloomberg, nhà phân tích Henry Meyer nhấn mạnh rằng, cuộc khủng hoảng Qatar đang đẩy Nga vào một tình thế khó xử vì Moscow đang cố cân bằng lợi ích giữa các bên. Nga hợp tác chặt chẽ với Qatar nhưng đồng thời cũng có quan hệ khăng khít với Saudi Arabia, Ai Cập cũng như Iran.
Trong khi đó, Elena Suponina, một nhà phân tích tại Viện nghiên cứu chiến lược của Nga, Moscow không thể và không nên là nhà hòa giải duy nhất trong cuộc khủng hoảng Qatar nhưng có thể tham gia vào các nỗ lực chung.
Bình luận với hãng tin Nga Sputnik, nhà phân tích này nhấn mạnh: "Nga nên duy trì quan hệ tốt đẹp với tất cả các bên liên quan đến cuộc khủng hoảng. Điều quan trọng là không nghiêng về một bên nào. Nga nên sử dụng các mối quan hệ ở Trung Đông để hòa giải các bên".
Ông Boris Dolgov, chuyên gia cấp cao tại Viện Nghiên cứu Phương Đông, Viện Hàn lâm Khoa học Nga cũng nhấn mạnh: "Có những cáo buộc nghiêm trọng chống lại Qatar liên quan đến việc nước này tài trợ cho các tổ chức k.hủng b.ố Hồi giáo. Việc này rất nghiêm trọng. Trong tình huống này, Nga không cần phải lập lại mối quan hệ hữu nghị với Qatar".
Ngoài ra, các chuyên gia cũng nhấn mạnh về mối quan hệ khăng khít giữa Nga và đối tác Ai Cập, một trong những quốc gia cắt đứt quan hệ ngoại giao với Qatar.
"Hiện nay, mối quan hệ giữa Moscow và Cairo đang phát triển rất mạnh mẽ và xét trên một mức độ nào đó, các cáo buộc chống lại Qatar của Ai Cập là có lý do", ông Boris bình luận và nói thêm rằng Nga không có lý do chiến lược để đẩy mạnh quan hệ với Qatar.
Theo Danviet
Việt Nam phản ứng về căng thẳng ở Qatar Bộ Ngoại giao Việt Nam kêu gọi các nước ở Trung Đông sớm thiết lập đối thoại nhằm đóng góp vào hoà bình ở khu vực. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng. Ảnh: Giang Huy Trước tình hình căng thẳng ngoại giao giữa Qatar và một số quốc gia vùng Vịnh, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam...