Đấu tranh chặn lao động xuất cảnh trái phép: Lật tẩy chiêu trò “bánh vẽ” của tội phạm
Việc xuất cảnh trái phép sang nước ngoài lao động “chui” bằng đường tiểu ngạch, người lao động không chỉ vi phạm pháp luật mà còn gặp nhiều rủi ro, ảnh hưởng đến sức khoẻ, thiệt hại về kinh tế…
Không có giấy tờ tuỳ thân, không biết ngoại ngữ, không được pháp luật nước sở tại bảo hộ, họ phải đối mặt với nhiều nguy cơ và rủi ro. Từ thực trạng trên, Công an tỉnh Lào Cai đã tham mưu với Tỉnh uỷ, UBND tỉnh Lào Cai có nhiều giải pháp căn cơ, ngăn chặn tình trạng trên.
Trao đổi với chúng tôi, lãnh đạo Công an tỉnh Lào Cai cho biết: Hoạt động lôi kéo, đưa người Việt sang Campuchia hiện nay trên địa bàn tỉnh Lào Cai có sự tham gia của cả người Việt Nam, Campuchia. Thủ đoạn của các đối tượng là đưa thông tin quảng cáo, các lời mời, kêu gọi qua Campuchia làm “việc nhẹ, lương cao”, không mất chi phí đi lại… trên các trang mạng xã hội (đa số là Zalo, Facebook…).
Công an huyện Bát Xát bắt giữ 6 đối tượng đưa người nhập cảnh trái phép.
Sau khi có người đồng ý muốn làm việc, các nhóm đối tượng sẽ liên hệ và tổ chức cho họ nhập cảnh Campuchia (kể cả hợp pháp và không hợp pháp). Khi sang đến Campuchia, những người này sẽ được nuôi ăn, ở, huấn luyện, đào tạo rồi làm việc tại các cơ sở tổ chức hoạt động đánh bạc (kể cả trong sòng bạc và trên không gian mạng)…, họ bị giám sát chặt chẽ, có thể bị bóc lột sức lao động, ép làm việc với cường độ cao trong một ngày, nếu không sẽ bị đối xử tồi tệ.
Khi các nạn nhân biết công việc, đãi ngộ không như quảng cáo; biết mình bị lừa, xin nghỉ việc thì công ty yêu cầu phải trả cho công ty tiền gọi là “chi phí đưa sang công ty”, “chi phí ăn, ” và “bồi thường hợp đồng lao động”, nếu không sẽ bị bán cho công ty khác.
Trước thực trạng trên, Ban Giám đốc Công an tỉnh Lào Cai đã chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ tích cực vào cuộc. Trong đó, Công an tỉnh Lào Cai đã phát hiện, xử lý 6 vụ việc/17 trường hợp công dân Việt Nam bị lôi kéo, đưa dẫn xuất cảnh sang Campuchia, Myanmar lao động trái phép.
Theo lãnh đạo Công an tỉnh Lào Cai, thủ đoạn phạm tội của các đối tượng rất tinh vi: Các đối tượng tạo lập trang Facebook nhóm Hội người Việt Nam làm việc tại Campuchia, đăng tải các bài viết lôi kéo công dân Việt Nam sang Campuchia lao động với mức lương cao từ 30 đến 50 triệu/tháng. Sau đó, tổ chức cho công dân Việt Nam xuất cảnh trái phép hoặc hợp pháp qua biên giới. Khi sang đến Campuchia sẽ lừa bán lại cho các công ty tổ chức cá độ bóng đá và đánh bạc qua mạng của Trung Quốc tại tỉnh Shihanuck – Campuchia.
Video đang HOT
Một số đối tượng người nước ngoài còn móc nối với công dân Việt Nam hiện đang sinh sống tại các khu vực vùng sâu, vùng khó khăn để lôi kéo, tuyển dụng người Việt Nam (đa phần là người dân tộc thiểu số) vào làm việc cho các công ty nước ngoài tại Campuchia với mức lương cao, được làm thủ tục xuất, nhập cảnh miễn phí, sau đó được đưa đi làm việc trong công ty sử dụng phần mềm, ứng dụng của Trung Quốc nhưng thực tế là lao động trong các cơ sở của người Trung Quốc tại Campuchia, có cơ sở đang khống chế, cưỡng bức khoảng 200 người.
Các đối tượng tại nước ngoài trả tiền hoa hồng cao để số người Việt Nam đang lao động trái phép tại các Casino, công ty nước ngoài chuyên tổ chức đánh bạc, đầu tư tài chính, đa cấp qua mạng… rủ rê, lôi kéo người quen, bạn bè Việt Nam sang Campuchia, Myanmar, Philippines… lao động với mức lương cao từ 20 đến 40 triệu đồng/tháng sau đó khống chế, cưỡng ép lao động, dàn cảnh chích điện, ép nhảy lầu, bắt nộp tiền chuộc từ 100 đến 120 triệu đồng mới cho trở về Việt Nam.
Các đơn vị đã tập trung đấu tranh với nhiều đường dây, ổ nhóm tội phạm. Điển hình, vào ngày 20/8, Phòng An ninh điều tra (ANĐT), Công an tỉnh Lào Cai phối hợp với Công an thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai đã điều tra, làm rõ đường dây “Tổ chức cho người khác nhập cảnh trái phép”.
Căn cứ kết quả điều tra, ngày 23/8, Cơ quan ANĐT Công an tỉnh Lào Cai đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự “Tổ chức cho người khác nhập cảnh trái phép”; đồng thời ra quyết định khởi tố các bị can gồm Trần Văn Hợp (SN 1984, nơi thường trú tại xã Sơn Hà, huyện Bảo Thắng); Giàng Sử Dín (SN 1993, nơi ở xã Thanh Bình, huyện Mường Khương); Hoàng Văn Mạnh (SN 1986, nơi thường trú: phường Bắc Cường, thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai) cùng đồng phạm về tội “Tổ chức cho người khác nhập cảnh trái phép”.
Mở rộng vụ án, ngày 7/9, Cơ quan ANĐT Công an tỉnh Lào Cai tiếp tục khởi tố bị can đối với 2 bị can gồm Lù Thị Vượng (SN 1992) và Chang Lão Bu (SN 1991, nơi thường trú tại xã Xì Lở Lầu, huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai) cùng đồng phạm về tội “Tổ chức cho người khác nhập cảnh trái phép”.
Quá trình điều tra xác định hành vi vi phạm của Đặng Ồng Lai (SN 1993, ở tại huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai) là đối tượng cùng thực hiện hành vi phạm tội. Căn cứ vào các thông tin thu thập được, Cơ quan ANĐT Công an tỉnh Lào Cai đã chủ trì phối hợp với các phòng nghiệp vụ Công an tỉnh, Công an các địa phương trong và ngoài tỉnh tiến hành truy bắt đối tượng.
Quá trình truy bắt đối tượng gặp nhiều khó khăn do đối tượng đã có 2 tiền án về tội “Cướp tài sản và bắt giữ người trái phép” năm 2011 và tội “trộm cắp tài sản” năm 2016 nên có nhiều thủ đoạn đối phó với Cơ quan Công an. Trong quá trình lẩn trốn đối tượng dùng nhiều loại phương tiện để di chuyển, không ở cố định tại một vị trí nào, gây khó khăn cho quá trình xác minh, truy tìm.
Đến ngày 13/9, sau một thời gian truy tìm, các trinh sát của Phòng ANĐT đã phát hiện đối tượng và tiến hành yêu cầu đối tượng đến Cơ quan điều tra làm việc. Tại Cơ quan điều tra, trước những bằng chứng không thể chối cãi, đối tượng đã thành khẩn khai nhận hành vi của mình.
Cùng với công tác đấu tranh là việc tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục, phổ biến pháp luật, đặc biệt là Luật Quốc tịch, Luật Hộ tịch, Luật Lý lịch Tư pháp, Luật Lao động, Luật Xuất cảnh, nhập cảnh, của Công dân Việt Nam…
Những rủi ro do xuất cảnh trái phép lao động làm thuê như rơi vào tổ chức tội phạm, bị lừa gạt chiếm đoạt tiền công, làm những công việc nặng nhọc, nguy hiểm, bị cưỡng bức, bóc lột, bị bắt giữ, phạt tiền, lao động công ích khi nhập cảnh, cư trú và lao động trái phép. Hướng dẫn thực hiện tốt các quy định về quy chế biên giới, quy định về thủ tục, giấy tờ xuất nhập cảnh qua lại biên giới.
Công an tỉnh Lào Cai đã tăng cường công tác nắm tình hình; định hướng trên không gian mạng cảnh giác với các mối quan hệ qua mạng xã hội, hứa hẹn công việc có thu nhập cao, cá nhân hoạt động tuyển dụng trên mạng không có địa chỉ hoặc tư cách pháp nhân ở Việt Nam, tổ chức nhập cảnh Campuchia qua đường tiểu ngạch.
Đồng thời, tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh chỉ đạo các Sở, Ban, ngành tăng cường công tác bảo hộ quyền và lợi ích chính đáng của công dân Việt Nam ra nước ngoài; thống nhất, phân công rõ nhiệm vụ trong công tác phối hợp, trao đổi thông tin, bảo hộ quyền và lợi ích chính đáng của công dân Việt Nam ở nước ngoài.
Cùng với đó, chỉ đạo các Phòng nghiệp vụ làm rõ các nội dung, vụ việc; tham mưu lãnh đạo Công an tỉnh phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ chức năng, đại sứ quán Việt Nam tại Campuchia và Công an Campuchia tiến hành xác minh, giải cứu và thực hiện công tác bảo hộ đối với công dân.
Rủi ro và hệ lụy từ xuất cảnh trái phép
Với hàng trăm kilomet đường biên giới giáp với nước bạn Trung Quốc, trong thời gian qua Công an tỉnh Lai Châu đã triển khai nhiều biện pháp đảm bảo an ninh Quốc gia, giữ gìn trật tự an toàn xã hội, trong đó có nhiệm vụ phòng, chống tội phạm mua bán người, xuất nhập cảnh trái phép.
Thời gian qua, tình trạng công dân Việt Nam xuất, nhập cảnh trái phép sang Trung Quốc lao động làm thuê bất hợp pháp có những diễn biến phức tạp. Hành vi xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc của những đối tượng này đã gây ảnh hưởng đến tình hình an ninh, trật tự của địa phương và vi phạm pháp luật về xuất - nhập cảnh. Dưới sự chỉ đạo sát sao, quyết liệt và hiệu quả của Đảng ủy, Ban Giám đốc Công an tỉnh, các đơn vị nghiệp vụ của Công an tỉnh Lai Châu trong đó nòng cốt là lực lượng Công an xã đã tăng cường tuyên truyền đến người dân nắm, hiểu những thủ đoạn của các đối tượng tội phạm. Đồng thời không tin, nghe theo lời dụ dỗ, hứa hẹn để xuất cảnh trái phép.
Công an xã tuyên truyền người dân cảnh giác trước những thủ đoạn xuất cảnh trái phép.
Bên cạnh đó, lực lượng Công an tỉnh Lai Châu còn tăng cường các biện pháp đấu tranh, phòng, chống hệ, loại tội phạm này.Thống kê của Công an tỉnh Lai Châu cho thấy, từ năm 2020 đến nay, Cơ quan An ninh điều tra, Công an tỉnh Lai Châu đã kịp thời phát hiện, ngăn chặn 121 lượt công dân xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc với mục đích lao động, làm thuê.
Đại tá Tao Văn Trường, Phó Giám đốc Công an tỉnh Lai Châu cho biết: Chỉ tính riêng từ năm 2020 đến tháng 8/2022, Cơ quan An ninh điều tra, Công an tỉnh Lai Châu đã khởi tố 8 vụ án, 24 bị can liên quan đến các tội "Tổ chức cho người khác trốn đi nước ngoài; Tổ chức cho người xuất - nhập cảnh trái phép". Ngoài việc xử lý theo quy định của pháp luật, những người xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc còn phải trực tiếp đối mặt với nhiều rủi ro luôn rình rập khác như có thể bị các cơ quan quản lý địa bàn phía Trung Quốc bắt giữ xử lý, vây đuổi, trục xuất, phạt tiền, cải tạo lao động...
Đại tá Trần Văn Thành, Trưởng phòng An ninh điều tra, Công an tỉnh Lai Châu cho biết: Nếu như chưa bị chính quyền sở tại phía Trung Quốc phát hiện, xử lý, thì những người xuất cảnh trái phép cũng phải đối mặt với rất nhiều hệ lụy, nguy cơ. Người lao động xuất cảnh trái phép bị chủ sử dụng lao động không trả lương hoặc tìm mọi thủ đoạn để "xù nợ" như báo Công an, Biên phòng Trung Quốc vây đuổi, truy bắt người lao động "chui" để trục xuất về nước, hoặc dùng chiêu bài sau 6 - 8 tháng mới trả lương một lần và gần tới ngày trả lương thì gọi điện trình báo cơ quan chức năng của Trung Quốc bắt, xử lý để không phải trả tiền lương cho người lao động. Vụ án đối tượng Tẩn Phủ Tông (SN 1967, trú tại bản Lả Nhì Thàng, xã Sì Lở Lầu, Phong Thổ, Lai Châu) tổ chức cho người khác trốn đi nước ngoài là một ví dụ điển hình.
Đối tượng Tẩn Phủ Tông đã tổ chức 2 đợt đưa 42 người ở các xã Sì Lở Lầu, Mồ Sì San, Vàng Ma Chải, Bản Lang thuộc huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu lội suối, vượt biên trái phép qua đường mòn tại khu vực mốc 71, thuộc xã Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu sang Trung Quốc để ở lại lao động bất hợp pháp, trốn tránh sự kiểm soát của các cơ quan chức năng Việt Nam và Trung Quốc. Đợt 1, Tẩn Phủ Tông tổ chức đưa 16 người trú tại bản Lả Nhì Thàng, xã Sì Lở Lầu, đợt 2 tổ chức đưa 26 người ở huyện Phong Thổ xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc. Ngày 12/5/2021, Tòa án nhân dân tỉnh Lai Châu đã xét xử, tuyên phạt bị cáo Tẩn Phủ Tông mức án 11 năm tù về tội tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài trái phép theo điểm a khoản 3 điểu 349 Bộ luật Hình sự.
Bên cạnh đó, những người lao động từ Việt Nam sang Trung Quốc thường bị các chủ sử dụng lao động quản lý rất khắt khe về giờ giấc, chất lượng công việc cũng như "vắt" kiệt sức lao động nhưng điều kiện sinh hoạt lại rất khó khăn, thiếu thốn. Họ phải ngủ trong những lán trại tuềnh toàng, rách nát, mưa gió rét trên những đồi núi cao, ít người qua lại, hằng ngày ăn những thức ăn thiếu dinh dưỡng. Khi xảy ra ốm đau, tai nạn lao động, thai sản... gần như họ phải tự lo, thậm chí còn bị hắt hủi, lăng mạ...
Hầu hết những trường hợp lao động xuất cảnh trái phép đi làm thuê nhưng quá trình làm việc tại nước ngoài chẳng khác gì bị giam lỏng, phải trốn chui, trốn lủi trong rừng. Khi lực lượng chức năng của Trung Quốc tiến hành các đợt truy quét, họ phải "cuốn gói" bỏ chạy vào rừng nếu như không muốn bị bắt giữ, xử lý.
Đối với những lao động là phụ nữ thì nguy cơ và hệ lụy còn gấp nhiều lần so với lao động nam giới. Đã có không ít phụ nữ trở thành nạn nhân của nạn mua bán người làm gái mại dâm. Họ bị các đối tượng buôn người lừa bán, đưa vào các động mại dâm trá hình. Cuộc sống trong những động mại dâm này không khác gì ngục tù, tận đáy của sự bóc lột, trà đạp nhân phẩm, sức khỏe. Do xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc nên những người lao động đã gặp phải không ít những bất lợi, rủi ro về tài sản cũng như tính mạng, bởi chính họ sẽ không được chính quyền và các cơ quan chức năng sở tại bảo hộ, không được hưởng bất kỳ chế độ, chính sách nào...
Nhận diện phương thức, thủ đoạn của các đối tượng tội phạm mua bán người, lãnh đạo Phòng An ninh Điều tra, Công an tỉnh Lai Châu cho biết: Các đối tượng tội phạm thường sử dụng những website và các trang mạng xã hội Facebook, Zalo... để quảng bá, vẽ ra một viễn cảnh vô cùng tốt đẹp, một nơi làm việc lý tưởng, uy tín với mức lương cao để dụ dỗ người lao động tin và nghe theo. Sau đó, các đối tượng nêu những khó khăn, vướng mắc cũng như thủ tục khi làm hồ sơ xuất cảnh nên đã yêu cầu người lao động nộp tiền để đối tượng đưa đón, dẫn đường qua các đường tiểu ngạch dọc biên giới Việt Nam - Trung Quốc để xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc rồi bỏ mặc.
Các đối tượng buôn bán người cũng lợi dụng sự thiếu hiểu biết về pháp luật, tình trạng nghèo khó của những người dân không có việc làm ổn định, nhất là các thanh thiếu niên mới lớn muốn có việc làm nhàn hạ và hưởng lương cao... để mồi chài xuất cảnh trái phép. "Người dân cần nâng cao tinh thần cảnh giác, không tin và nghe theo đối tượng xấu dụ dỗ, lôi kéo xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc.
Đặc biệt, nếu phát hiện những website và các trang mạng xã hội Facebook, Zalo... tung quảng cáo, liên hệ về việc tuyển lao động sang Trung Quốc lương cao, công việc nhẹ, chi phí đi lại thấp và không có địa chỉ rõ ràng, nhất là đi qua các đường tiểu ngạch cũng như các đối tượng có biểu hiện dụ dỗ, lôi kéo người sang Trung Quốc trái phép đề nghị người dân khẩn trương báo cho lực lượng Công an xã, Đồn Biên phòng hoặc chính quyền địa phương nơi gần nhất để có biện pháp xử lý, ngăn chặn kịp thời" - Đại tá Trần Văn Thành khuyến cáo.
Đường dây làm giả chứng chỉ nghề, thẻ an toàn lao động được khám phá như thế nào? Các đơn vị nghiệp vụ khối An ninh, chủ công là Phòng An ninh điều tra (ANĐT) Công an tỉnh Hải Dương vừa triệt phá một đường dây cấp, bán các chứng chỉ nghề, thẻ an toàn lao động không qua huấn luyện, đào tạo, sát hạch có quy mô lớn nhất từ trước đến nay, thu giữ hàng chục nghìn chứng chỉ...