Đau thận hay đau lưng: Chuyên gia hướng dẫn cách phân biệt 2 bệnh này
Những cơn đau tưởng chừng không đáng lo ngại nhưng có thể lại là vấn đề thực sự nghiêm trọng hơn bạn vẫn nghĩ.
Giải quyết những cơn đau lưng đôi khi là nhiệm vụ khó khăn, đặc biệt nếu bạn không rõ nguyên nhân nào dẫn tới tình trạng này. Thông thường, mọi người sẽ nghĩ ngay tới do các dây thần kinh, khớp và cơ ở khu vực này gây nên. Tuy nhiên, một số cơ quan nhất định, trong đó có thận, cũng đóng một vai trò không nhỏ dẫn tới những cơn đau lưng bất thường.
Thận nằm ở hai bên cột sống, ngay dưới lồng ngực và có nhiệm vụ lọc máu, tạo ra nước tiểu. Khi cơ quan này bị viêm hoặc gặp vấn đề, bạn có thể phải đối mặt với những cơn đau lưng khó chịu.
Sabitha Rajan, chuyên gia y khoa kiêm nhà tư vấn sức khỏe tại Trung tâm MCG Health cho biết, phần giữa của thân không có dây thần kinh nên khi gặp vấn đề, chúng sẽ căng ra, tác động tới dây thần kinh nằm gần lưng, từ đó gây nên hiện tượng đau lưng.
Nếu không điều trị kịp thời, viêm thận có thể gây tổn thương thận, cao huyết áp, thậm chí dẫn tới hiện tượng hiếm gặp là suy nội tạng. Vì vậy, xác định rõ cơn đau bắt nguồn từ nguyên nhân nào là việc làm rất quan trọng. Đau lưng do căng cơ hay chấn thương chỉ cần nghỉ ngơi và dùng thuốc trong khi vấn đề về thận lại phải được điều trị càng sớm càng tốt.
Làm thế nào để phân biệt đau thận với đau lưng?
Khi nhắc đến việc phân biệt đau lưng với đau thận, bạn cần xem xét hai yếu tố chủ yếu: Vị trí của cơn đau và loại đau.
Căng cơ, căng dây chằng hoặc tổn thương đĩa đệm thường gây nên những cơn đau theo chiều dọc, có xu hướng xung quanh cột sống dưới hay còn gọi là vùng thắt lưng. Nguyên nhân là do khu vực này gánh chịu phần lớn trọng lượng của cơ thể khi thực hiện các hoạt động hàng ngày. Chúng dễ bị chấn thương, căng tức và mỏi cơ. Nếu bạn gặp phải vấn đề về thần kinh, cơn đau cũng có thể lan xuống mông, chân và bàn chân.
Trái lại, đau thận lại nằm ở khoảng giữa lưng và hai bên cột sống. Đây được gọi là khu vực sườn. Theo chuyên gia Rajan, bạn có thể dễ dàng xác định khu vực này bằng cách đặt tay lên eo.
Đau lưng được chia thành nhiều loại, từ cảm giác nóng ran, tê, ngứa đến đau âm ỉ. Tuy nhiên, Cheyenne Santiago, chuyên gia y khoa tại Trung tâm MCG Health nhấn mạnh, điều quan trọng nhất mọi người cần chú ý là cơn đau thường bùng phát hoặc giảm bớt tùy thuộc vào cách di chuyển.
Ví dụ, bạn có thể cảm thấy cực kỳ khó chịu khi cúi người, di chuyển từ tư thế đứng sang ngồi hoặc giữ nguyên một tư thế trong nhiều giờ. Trong khi đó, những cơn đau thận không phải lúc nào cũng xuất hiện khi chịu tác động. Tuy có thể chuyển từ nhẹ sang nặng, chúng lại nhất quan và không thay đổi bất kể vị trí của cơ thể.
Ngoài ra, những cơn đau thận cũng thường đi kèm với các triệu chứng khác như nước tiểu chuyển sang màu sẫm, có máu hoặc đục, đau buốt khi đi tiểu, tiểu thường xuyên, sốt, ớn lạnh và buồn nôn.
Nguyên nhân nào dẫn tới đau thận và đau lưng?
Bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh siêu âm để xem cấu trúc của thận và kiểm tra có sỏi hay không.
Đau lưng thường xảy ra khi lưng phải làm việc quá sức, căng thẳng hoặc duy trì tư thế xấu. Trong khi đó, năm nguyên nhân chính dẫn tới đau thận là sỏi thận, nhiễm trùng đường tiết niệu, chấn thương, bệnh thận đa tạng và u thận.
Đau lưng có thể gây cảm giác vô cùng khó chịu nhưng thường tự khỏi. Các bác sĩ sẽ khuyên bạn nên tránh vận động mạnh, nghỉ ngơi, chườm nóng, nước đá hoặc dùng thuốc chống viêm trong trường hợp cần thiết. Nếu tình trạng này không biến mất sau 6-12 tuần, hãy đến gặp bác sĩ để tìm cách điều trị tốt hơn.
Nếu bạn nghi ngờ bản thân đang có vấn đề về thận, đừng ngại ngần đi khám bác sĩ. Theo chuyên gia Santiago, những người gặp phải các triệu chứng của nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc sỏi thận nên thực hiện việc này càng sớm càng tốt.
Video đang HOT
Bác sĩ sẽ làm gì để chẩn đoán?
Nếu bạn đi khám bác sĩ về tình trạng đau lưng thường xuyên do xương khớp gây nên, bác sĩ rất có thể sẽ yêu cầu siêu âm để tìm ra bệnh.
Trong khi đó, chẩn đoán bệnh thận cần dựa trên nhiều xét nghiệm hơn. Bác sĩ có thể sờ nắn vùng thận, kiểm tra huyết áp và nhiệt độ. Xét nghiệm nước tiểu là việc làm cần thiết nhằm phát hiện những cục máu và tinh thể nhỏ. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng, bạn cũng có thể phải làm xét nghiệm máu để kiểm tra các dấu hiệu nhiễm trùng và xem thận có thực sự hoạt động tốt để loại bỏ độc tố hay không.
Các bác sĩ thường kê thuốc kháng sinh với trường hợp mắc nhiễm trùng đường tiết niệu. Trong trường hợp sỏi thận nhỏ, họ có thể khuyên bạn nên uống nhiều nước hơn và uống thuốc giảm đau để đưa sỏi ra ngoài một cách tự nhiên bằng đường tiểu.
Nhìn chung, điểm mấu chốt là mọi người đừng ngần ngại đến gặp bác sĩ nếu nghi ngờ bản thân bị đau thận. Nhiễm trùng sẽ trở nên tồi tệ hơn và dẫn đến tổn thương mô nghiêm trọng, trong khi các khối u và sỏi có thể phát triển, làm suy giảm chức năng thận.
Làm thế nào để phân biệt đau lưng với đau thận
Vì thận nằm gần cột sống nên rất dễ nhầm lẫn giữa đau thận với đau lưng. Nhưng có một số điểm khác biệt mà bạn cần biết.
Thận, cơ quan hình hạt đậu này nằm ở hai bên cột sống (ngay dưới bờ sườn), nhiệm vụ chính là lọc chất cặn bã và nước thừa ra khỏi máu để tạo thành nước tiểu. Khi thận bị tắc hoặc bị viêm, bạn có thể bị đau lưng khó chịu.
BS Sabitha Rajan, chuyên gia chăm sóc giảm nhẹ tại MCG Health cho biết: "Bản thân phần giữa thận không có dây thần kinh. Vì vậy, khi có cơn đau ở khu vực này, thì có nghĩa là có điều gì đó đang khiến chúng căng ra và tác động vào các dây thần kinh (gần lưng), và điều gì đó khá nghiêm trọng".
Khi không được điều trị, thận viêm có thể dẫn đến tổn thương thận, huyết áp cao và trong một số trường hợp ít gặp là suy thận. Do đó rất cần phải biết khi nào cơn đau là do co thắt cơ chỉ cần nghỉ ngơi và dùng ibuprofen, và khi nào đau là do vấn đề về thận cần được bác sĩ quan tâm càng sớm càng tốt.
Làm thế nào để phân biệt đau thận và đau lưng?
Khi cần phân biệt giữa hai tình trạng này, cần xem xét hai yếu tố: vị trí đau và kiểu đau.
Vị trí
Cơn đau liên quan đến căng cơ, dây chằng hoặc tổn thương đĩa đệm, có thể ở bất cứ đâu trên và dưới thắt lưng, nhưng nó có xu hướng ở xung quanh cột sống vùng thắt lưng. Lý do vì khu vực này chịu phần lớn trọng lượng cơ thể khi chúng ta thực hiện các hoạt động hàng ngày, khiến nó dễ bị chấn thương, căng và mỏi cơ hơn.
Nếu có vấn đề về thần kinh, cơn đau cũng có thể lan xuống mông hoặc xuống một trong hai cẳng chân hoặc bàn chân.
Mặt khác, đau thận biểu hiện ở xung quanh vùng giữa thắt lưng và bên cạnh cột sống. Đây được gọi là vùng mạn sườn. BS. Rajan nói: "Nếu bạn vòng tay ra sau và đặt tay tự nhiên ở eo thì nó chính ở chỗ đó".
Kiểu đau
Đau lưng có thể từ cảm giác nóng rát chói gắt đến đau nhức âm ỉ. Bạn cũng có thể bị tê bì hoặc cảm giác châm chích ở chân. Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý về đau lưng là nó thường tăng hoặc giảm bớt tùy thuộc vào cách bạn vận động.
Ví dụ, bạn có thể thấy cực kỳ khó chịu khi cúi xuống và cầm lấy cặp sách trong khi đứng thì không thấy đau. Hoặc ngồi trong nhiều giờ khiến lưng nhức nhối trong khi tập thể dục nhẹ nhàng lại giúp bạn cảm thấy tốt hơn. Đây là những dấu hiệu cho thấy đau có thể không phải là do thận. Ngoài ra nếu bạn nghĩ rằng mình bị thương một cơ, thì bạn thực sự có thể chỉ ngay được cơ gây đau.
Nhưng không phải lúc nào bạn cũng có thể phát hiện ra cơn đau thận khi sờ nắn - đặc biệt, nếu bạn đang cố gắng tự khám cho mình. Thay vào đó, bạn sẽ để ý thấy sự nhất quán của cơn đau. Giống như đau lưng, đau thận có thể thay đổi từ nhẹ đến nặng, nhưng cơn đau thận khá nhất quán và không thay đổi bất kể tư thế của cơ thể.
Đau thận cũng thường đi kèm với các triệu chứng khác. Vì vậy, nếu bạn cũng:
- Nhận thấy nước tiểu trông như có máu, sẫm màu hoặc đục
- Nhận thấy nước tiểu có mùi lạ so với bình thường
- Đau khi đi tiểu
- Cảm thấy luôn phải đi tiểu
- Thấy sỏi trong nước tiểu
- Bị sốt hoặc ớn lạnh
- Buồn nôn
... thì bạn sẽ muốn đến bác sĩ để kiểm tra chức năng thận.
Những nguyên nhân gây đau lưng và đau thận
Đau lưng hay xảy ra nhất khi lưng phải làm việc quá sức, bị căng hoặc thường xuyên bị sai tư thế.
Đau thận có 5 nguyên nhân chính (được liệt kê từ phổ biến nhất đến ít gặp nhất):
1. Sỏi thận
Đó là những cặn chất khoáng và muối cứng có thể hình thành trong thận và gây tắc nghẽn bài tiết. Nếu sỏi thận nhỏ, chúng có thể tự trôi ra ngoài mà không gây đau đớn. Nếu sỏi lớn hơn, đau khá dữ dội và thường thành từng cơn. Nói cách khác, đau có xu hướng tăng lên khi viên sỏi di chuyển. Đau cũng thường chỉ wor một bên. Bạn thường không bị sỏi thận ở cả hai bên cùng một lúc.
2. Nhiễm trùng tiết niệu đã diễn biến nặng
Đôi khi nhiễm trùng tiết niệu (UTI) có thể diễn biến nặng khi vi khuẩn có hại di chuyển qua bàng quang và lên đến thận.
Nhiễm trùng thận sẽ gây đau âm ỉ và liên tục. Nhiễm trùng tiết niệu chuyển thành nhiễm trùng thận cũng dễ gây sốt, ớn lạnh và buồn nôn.
3. Chấn thương
Rất may là thận được bảo vệ bởi khung xương sườn và cơ lưng vững chắc, vì vậy chấn thương thận không quá phổ biến. Nhưng nếu bạn tham gia các môn thể thao va chạm, chẳng may bị tai nạn hoặc rơi vào tình huống bị va đập cực mạnh vào vùng thắt lưng, bạn có thể bị tổn thương thận.
4. Bệnh thận đa nang
PKD là một bệnh lý di truyền trong đó các đám nang không phải ung thư phát triển trong thận. Các nang thận có thể bị chảy máu hoặc bị nhiễm trùng, và theo thời gian chúng sẽ khiến thận to ra và mất chức năng. Các triệu chứng khác của PKD bao gồm sỏi thận, nhiễm trùng tiết niệu và huyết áp cao.
5. Khối u thận
Đây là nguyên nhân ít có khả năng gây đau thận nhất nhưng khối u có thể đủ lớn để gây khó chịu. Trong hầu hết các trường hợp, đây là những u nang lành tính không phải là ung thư. Tuy nhiên, ung thư thận cũng không phải là hiếm gặp. Theo Hội Ung thư Mỹ, ung thư thận là một trong mười loại ung thư phổ biến nhất ở cả nam và nữ.
Khi nào nên đến gặp bác sĩ do đau lưng hoặc đau thận?
Đau lưng
Đau lưng có thể khiến bạn vô cùng khó chịu, nhưng tin tốt là nó thường tự cải thiện dần. Các bác sĩ khuyên bạn nên tránh những động tác khiến đau tăng thêm và thử chườm nóng, chườm lạnh hoặc thuốc chống viêm.
Nếu đau không hết trong vòng 6 đến 12 tuần, hãy đến gặp bác sĩ, người có thể hỗ trợ bạn tìm cách điều trị tốt hơn. Tuy nhiên, nếu bạn đang bị đau lưng sau tai nạn chấn thương hoặc có các triệu chứng liên quan khác, hãy đến ngay cơ sở y tế để được điều trị ngay lập tức.
Đau thận
Nếu nghi ngờ mình có vấn đề về thận, bạn nên đặt lịch khám với bác sĩ. Thực sự bất cứ ai có các triệu chứng của nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc sỏi thận nên đến gặp bác sĩ để xác định.
Nếu bạn đang mang thai và bị sốt cao, hãy đi khám cấp cứu để được đánh giá ngay. Phụ nữ mang thai có nguy cơ bị biến chứng cao hơn, vì vậy nếu không có dịch vụ chăm sóc ban đầu, chăm sóc khẩn cấp là nơi tốt nhất để tìm kiếm sự hỗ trợ.
Điều gì sẽ xảy ra khi đi khám bác sĩ do đau thận?
Nếu bạn đi khám bác sĩ do đau nhức lưng thường xuyên vì cơ xương khớp, rất có thể bác sĩ sẽ thực hiện một cuộc kiểm tra sức khỏe để tìm ra nguyên nhân gây ra vấn đề. Và nếu cho rằng đó là một vấn đề nghiêm trọng hơn, họ có thể yêu cầu siêu âm hoặc một số loại kỹ thuật hình ảnh khác.
Tuy nhiên, việc đánh giá thận có thể bao gồm nhiều xét nghiệm hơn.
Trước tiên, bác sĩ sẽ hỏi bạn về các triệu chứng và xem bạn có tiền sử mắc các bệnh về thận trong quá khứ hoặc các thành viên trong gia đình bị bệnh thận hay không. Sau đó, họ sẽ sờ nắn vùng thận, kiểm tra huyết áp và đo nhiệt độ.
Sau đó, họ sẽ yêu cầu bạn đi tiểu vào cốc. Đây được gọi là phân tích nước tiểu. Với xét nghiệm này, bác sĩ đang xem xét liệu có thấy máu hoặc các tinh thể nhỏ hơn hay không. Tùy thuộc vào mức độ bệnh, bác sĩ cũng có thể yêu cầu một số xét nghiệm máu để kiểm tra các dấu hiệu nhiễm trùng khác và xem thận thực sự hoạt động tốt như thế nào trong việc loại bỏ độc tố.
Nếu bác sĩ rất lo lắng, họ có thể cho bạn siêu âm để xem cấu trúc của thận và kiểm tra sỏi.
Các bác sĩ thường kê đơn thuốc kháng sinh cho nhiễm trùng tiết niệu, và trong trường hợp sỏi thận nhỏ, họ có thể khuyên bạn nên uống nhiều nước hơn và dùng thuốc giảm đau cho đến khi sỏi trôi xuống. Tuy nhiên, những tình trạng nghiêm trọng hoặc phức tạp hơn có thể yêu cầu các thủ thuật khác, vì vậy, điều quan trọng là bạn phải gặp bác sĩ của mình để được đánh giá và điều trị thích hợp.
Điểm then chốt: Đừng ngần ngại đến gặp bác sĩ nếu bạn nghĩ rằng mình bị đau thận.
Không giống như đau lưng, bạn sẽ không muốn "chờ và theo dõi" với thận của mình. Nhiễm trùng có thể trở nên nặng hơn và dẫn đến tổn thương mô nghiêm trọng, trong khi các khối u và sỏi "lạ" có thể làm suy giảm chức năng thận. Bác sĩ càng có thể kê đơn phương án điều trị càng sớm thì càng có thể khắc phục tốt hơn cho tình trạng-và cơn đau "lưng" khó hiểu của bạn"- từ trong trứng nước.
Ghi nhớ 9 bức ảnh giúp bạn nhanh chóng tìm ra nguyên nhân thực sự của cơn đau ở nội tạng Khi các cơ quan trọng cơ thể bị đau, bạn cần phải sớm nhận biết những tín hiệu đó để xử lý y tế kịp thời. Đây là những mô tả giúp bạn hiểu rõ hơn về vị trí và bộ phận có vấn đề. Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta thi thoảng cảm thấy đau ở đâu đó trên cơ thể,...