Dầu mỏ thế giới: Hết ‘bội thực’ lại ‘chết đuối’

Thị trường dầu mỏ toàn cầu có thể sẽ rơi vào tình trạng “chết đuối” vì thừa nguồn cung, khiến giá dầu giảm sâu hơn nữa do nhu cầu tăng chậm, trong khi Iran được phép xuất khẩu trở lại thời hậu cấm vận. Đó là những nhận định mới nhất mà Cơ quan Năng lượng Quốc tế ( IEA) đưa ra hôm 19/1.

Iran được nhận định sẽ là nước OPEC duy nhất đẩy mạnh xuất khẩu dầu trong năm 2016, khi các quốc gia thành viên khác có dấu hiệu chững lại.

Nếu không có gì thay đổi…

IEA tỏ ra bi quan khi hạ dự báo nhu cầu dầu mỏ toàn cầu năm 2016, trong bối cảnh kinh tế Trung Quốc tăng trưởng chậm chạp và nâng dự báo sản lượng nguồn cung từ các nước thuộc Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC).

Trong khi các nước không phải là thành viên OPEC sẵn sàng cắt giảm 600.000 thùng dầu mỗi ngày trong năm 2016 do những tác động của việc cắt giảm đầu tư, thì việc Iran xuất khẩu trở lại mặt hàng này có thể nhanh chóng “xóa sổ” số giảm đó vào giữa năm. Hệ quả tất yếu là thị trường thế giới sẽ dư thừa 1,5 triệu thùng/ngày.

“Mặc dù nguồn cung từ các nước không thuộc OPEC có thể giảm trong 6 tháng cuối năm, nhưng nếu không có gì thay đổi, thì thị trường dầu mỏ sẽ “chết đuối” vì thừa mứa nguồn cung… và giá sẽ giảm sâu hơn nữa”, IEA cho biết.

Trong khi đó, tốc độ tăng trưởng nhu cầu dầu mỏ toàn cầu thay đổi chóng mặt, từ mức gần cao nhất trong 5 năm (quý III/2015) xuống mức thấp nhất trong cả năm (quý IV/2015) và dự kiến sẽ tiếp tục giảm trong năm 2016. Ước tính bình quân, mỗi ngày thế giới tiêu thụ 95,7 triệu thùng dầu.

Theo nhận định của IEA, Iran sẽ là nước OPEC duy nhất đẩy mạnh xuất khẩu dầu trong năm nay, khi Iraq có dấu hiệu chững lại. Lệnh trừng phạt quốc tế đối với quốc gia này, bao gồm cả lĩnh vực dầu mỏ, đã được dỡ bỏ hôm 16/1 vừa qua, sau khi Iran đáp ứng đầy đủ các điều khoản của thỏa thuận hạn chế chương trình phát triển hạt nhân.

Iran có thể dễ dàng tăng sản lượng ngay lập tức, bằng cách bán đi những thùng dầu đã được tích trữ từ trước đó. Theo IEA, việc Iran có khoảng 18 tàu chở dầu với 12 triệu thùng dầu thô và 24 triệu thùng khí ngưng tụ sẽ giúp nước này bổ sung thêm 300.000 thùng mỗi ngày trong quý I/2016 và đến giữa năm sẽ tăng gia tốc thêm 600.000 thùng/ngày. Dù chưa đủ kế hoạch một triệu thùng của chính phủ Iran, nhưng là quá đủ để trút thêm áp lực lên giá thị trường.

Thời điểm ngày18/1, giá dầu đã rơi xuống 28 USD/thùng tại thị trường Luân Đôn, mức thấp nhất trong vòng 12 năm qua, sau khi thông tin Iran được giải phóng khỏi lệnh cấm vận và hứa hẹn xuất khẩu dầu thô trở lại “lợi hại như xưa”, khiến thị trường không khỏi lo ngại “cơn lũ” được tạo ra trước đó bởi các thành viên OPEC và các doanh nghiệp khai thác dầu đá phiến của Mỹ sẽ “cuồn cuộn” hơn nữa.

Thị trường dầu mỏ toàn cầu có thể sẽ rơi vào tình trạng “chết đuối” vì thừa

Tăng ít tăng nhiều cũng đều thừa

Arập Xêut, nước xuất khẩu dầu lớn nhất thế giới, từng hơn một lần khẳng định sẽ không thay đổi chiến lược bảo vệ thị phần, ngay cả khi giá dầu rơi xuống sâu hơn.

Từng là nước xuất khẩu lớn thứ hai của OPEC, hiện Iran là thành viên lớn thứ 5 của tổ chức này. Theo số liệu của Bloomberg, trong tháng 12/2015 Iran sản xuất được 2,7 triệu thùng dầu mỗi ngày. Còn nhớ tháng 12/2015, nước này đã bơm tới 2,91 triệu thùng/ngày, cao nhất trong vòng hơn 3 năm trở lại đây.

Mặc dù sản lượng khai thác của các nước ngoài khối OPEC tăng trong phần lớn thời gian năm 2015, nhưng đến tháng 12 thì không còn duy trì được nữa. IEA dự báo năm 2016 sẽ chứng kiến nguồn cung nêu trên sụt giảm 600.000 thùng/ngày – mức giảm mạnh nhất kể từ năm 1992.

Trong khi đó, IEA dự báo sản lượng của các thành viên OPEC, với sự trở lại của Indonesia sau một thời gian vắng bóng, vẫn giảm 90.000 thùng, xuống còn 32,28 triệu thùng/ngày, trong bối cảnh Arập Xeut và Iraq đều chủ động giảm đầu ra. Tuy nhiên, như vậy vẫn cao hơn khoảng 600.000 thùng/ngày so với mục tiêu cả năm 2016 là 31,7 triệu trùng.

Với việc nguồn cung dầu của OPEC dồi dào hơn nhưng nhu cầu sử dụng lại tăng chậm, lượng dầu tồn kho toàn cầu được dự báo sẽ dồn ứ thêm 285 triệu thùng trong năm 2016 sau khi đã “bội thực” tới 1 tỷ thùng năm 2015. Trong bối cảnh điều kiện đất liền ngày càng khó khăn và thu hẹp dần, việc cất trữ dầu ngay ngoài biển đang tỏ ra là một lựa chọn kinh tế hơn.

Theo VnEconomy