Dấu hiệu cảnh báo phổi có sán
Tôi rất thích ăn gỏi cua sống, gần đây lại bị ho nhiều, tức ngực. Vợ tôi nói có thể là triệu chứng của sán lá phổi.
Bác sĩ có thể cho biết cụ thể hơn về dấu hiệu của bệnh này?
Tôi rất thích ăn gỏi cua sống, gần đây lại bị ho nhiều, tức ngực. Vợ tôi nói có thể là triệu chứng của sán lá phổi. Bác sĩ có thể cho biết cụ thể hơn về dấu hiệu của bệnh này?
Bác sĩ Phùng Xuân Hách, Bệnh viện Đặng Văn Ngữ, Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng Trung ương
Trên thế giới có hơn 40 loài sán lá phổi thuộc giống Paragonimus đã được báo cáo lây nhiễm cho động vật và người. Trong số hơn 10 loài được báo cáo lây nhiễm sang người, phổ biến nhất là P. westermani. Hiện ở Việt Nam mới chỉ phát hiện được loài P. heterotremus gây bệnh trên người.
Bệnh sán lá phổi được xác định lưu hành ở một số tỉnh phía Bắc: Lai Châu, Sơn La, Hòa Bình, Lào Cai, Yên Bái, Hà Giang, Lạng Sơn, Nghệ An…
Sán lá phổi đẻ trứng, trứng theo đờm qua họng ra ngoài hoặc theo phân khi nuốt đờm, trứng rơi xuống nước. Ở môi trường nước, trứng phát triển và nở ra ấu trùng lông. Ấu trùng lông chui vào ốc để phát triển thành ấu trùng đuôi.
Ấu trùng đuôi rời ốc bơi tự do trong nước, xâm nhập vào tôm cua nước ngọt, rụng đuôi phát triển thành ấu trùng nang ở trong thịt và phủ tạng của tôm, cua.
Video đang HOT
Người (hoặc động vật) ăn phải tôm, cua có ấu trùng nang chưa được nấu chín như cua nướng, mắm cua, uống nước cua sống thì sau khi ăn ấu trùng sán vào dạ dày và ruột. Chúng xuyên qua thành ống tiêu hóa vào ổ bụng rồi từng đôi một xuyên qua cơ hoành và màng phổi vào phế quản để làm tổ ở đó.
Thời gian từ khi ăn phải ấu trùng đến khi có sán trưởng thành khoảng 5-6 tuần.
Các triệu chứng chính của bệnh sán lá phổi:
Người bệnh thường ho kéo dài nhiều tháng, nhiều năm, tiến triển từng đợt cấp tính. Ho và khạc đờm lẫn máu
Có thể có tức ngực, khó thở
Nghe phổi có ran ngáy, ran rít
Có hội chứng 3 giảm ở đáy phổi khi có tràn dịch màng phổi (nếu sán ở trong màng phổi chúng gây tràn dịch màng phổi)
Đối với những trường hợp sán khu trú ở phủ tạng khác, triệu chứng lâm sàng diễn biến phức tạp, tùy theo phủ tạng ký sinh
Bệnh nhân dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác như lao phổi, viêm phổi, viêm phế quản… Khi bệnh nhân có ho, đau tức ngực thường là đã có tổn thương tại phổi. Bệnh nhân nhiễm sán lá phổi nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời sẽ để lại những di chứng nặng nề tại phổi.
Để phòng bệnh sán lá phổi, người dân cần:
Luôn ăn chín, uống sôi. Để phòng trừ bị sán lá phổi, tuyệt đối không ăn cua hoặc tôm chưa nấu chín
Quản lý chất thải như đờm, phân hoặc dịch màng phổi, giữ vệ sinh môi trường
Tuyên truyền giáo dục sức khỏe trong cộng đồng: Ăn chín, uống chín, không ăn cua, tôm chưa nấu chín
Giải quyết mầm bệnh bằng cách phát hiện sớm và điều trị đặc hiệu cho người bệnh
Ăn cua đá nướng, bé trai bị nhiễm sán lá phổi
Mới đây, Bệnh viện Đặng Văn Ngữ (Hà Nội) thuộc Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng T.Ư đã tiếp nhận bé trai 7 tuổi (Tuyên Quang) trong tình trạng tổn thương phổi, ngực đau tức, khó thở.
Trước khi vào viện, trẻ ăn cua đá nướng. Vài tháng gần đây, trẻ xuất hiện triệu chứng đau đầu, buồn nôn, được thăm khám tại bệnh viện tỉnh, nghi ngờ xuất huyết não được chuyển tuyến lên điều trị tại Bệnh viện Nhi T.Ư.
Kết quả xét nghiệm cho thấy, trẻ bị tổn thương tràn dịch màng phổi. Bệnh nhi thi thoảng kêu tức ngực, được điều trị tràn dịch màng phổi ổn định và xuất viện.
Về nhà được một thời gian, trẻ tiếp tục xuất hiện triệu chứng tức ngực, khó thở và được gia đình đưa đi cấp cứu. Kết quả xét nghiệm máu của trẻ nghi ngờ nhiễm ký sinh trùng nên được giới thiệu đến Bệnh viện Đặng Văn Ngữ và được chẩn đoán mắc sán lá phổi.
Bác sĩ khám cho bệnh nhi.
Theo bác sĩ Phùng Xuân Hách - Bệnh viện Đặng Văn Ngữ cho biết, nguyên nhân gây bệnh cho trẻ có thể là do ăn phải cua đá nhiễm ấu trùng sán lá phổi chưa được nướng chín kỹ. Bệnh nhi được chỉ định nằm viện một tuần để điều trị sán.
Bác sĩ Hách cũng cho hay, bệnh viện tiếp nhận trung bình khoảng vài chục ca sán lá phổi mỗi năm. Người nhiễm sán lá phổi thường có triệu chứng ho nhiều, khạc đờm, đờm kèm máu, có thể tức ngực, khó thở. Điều này khiến bệnh nhân dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác như lao phổi, viêm phổi, viêm phế quản. Chuyên gia cảnh báo, bệnh nhân nhiễm sán lá phổi nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời sẽ để lại những di chứng nặng nề tại phổi.
Theo các chuyên gia, cua, ốc rất khó nấu chín hoàn toàn nếu giữ nguyên phần vỏ, dù xào hay rửa sạch cũng khó loại bỏ hoàn toàn ký sinh trùng.
Điều đáng lo là các loại ký sinh trùng trong cua, ốc chủ yếu tấn công vào các cơ quan quan trọng trong cơ thể con người như gan, phổi... thậm chí là hệ thần kinh T.Ư nên nhiễm trùng có thể gây đau đầu dữ dội, cứng cổ và trong một số trường hợp nặng sẽ dẫn đến viêm màng não và tê liệt.
Cua, ốc rất khó nấu chín hoàn toàn nếu giữ nguyên phần vỏ, dù xào hay rửa sạch cũng khó loại bỏ hoàn toàn ký sinh trùng.
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh - nguyên Viện Công nghệ sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội lưu ý, bản chất ký sinh trùng không phải vi trùng, vi khuẩn mà là trứng giun, trứng sán, thậm chí con giun, con sán, nên khi rửa dưới vòi nước sạch sẽ trôi hết.
Để phòng bệnh sán lá phổi, chuyên gia khuyến cáo, người dân luôn ăn chín, uống sôi, bảo đảm an toàn thực phẩm, tuyệt đối không ăn cua hoặc tôm chưa nấu chín. Khi người dân có dấu hiệu nghi ngờ bệnh nên đi khám để được điều trị kịp thời.
Trẻ 7 tuổi đau tức ngực, khó thở vì nguyên nhân bất ngờ Bệnh viện Đặng Văn Ngữ vừa tiếp nhận một bé trai 7 tuổi (Tuyên Quang) đến viện trong tình trạng đau tức ngực, khó thở, có tổn thương phổi. Sau thăm khám, bất ngờ phát hiện trẻ mắc sán lá phổi. BS Phùng Xuân Hách, Bệnh viện Đặng Văn Ngữ cho biết, bệnh viện mới tiếp nhận một 1 bé trai 7 tuổi,...