Đất Việt xưa: Vẻ lộng lẫy của ‘tòa lâu đài’ 104 tuổi độc nhất nằm ở cố đô Huế
Được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới, Cung An Định được xây dựng như một tòa lâu đài thực thụ, mang vẻ đẹp khác biệt so với hàng trăm di tích ở Huế.
Công trình kiến trúc đánh dấu sự giao thoa Đông – Tây đầu thế kỷ 20
Cung An Định được xây dựng vào năm 1917, nằm trên một vùng đất bằng phẳng, ngay bên cạnh là dòng sông An Thịnh chảy hiền hòa quanh năm. Nơi đây là công trình kiến trúc nghệ thuật độc đáo của triều Nguyễn, mang phong cách châu Âu kết hợp trang trí truyền thống cung đình.
Bên trong cung điện còn nguyên vẹn bức tượng của vua Khải Định được đúc bằng đồng. Bức tượng đồng này đã được đặt ở đây từ năm 1920. Tỷ lệ đúc bằng với tỷ lệ của người thật. Đến từng họa tiết trên tượng đều được điêu khắc tỉ mỉ và tinh tế. Hoa văn truyền thống kết hợp với hoa văn trang trí của phương Tây đem đến những không gian ấn tượng.
Dưới triều Hoàng đế Khải Định (1916-1925) và Bảo Đại (1926-1945), cung An Định là nơi tổ chức các lễ tiếp tân, lễ khánh hỷ của hoàng gia với sự tham dự của đình thần và các quan chức.
Đây còn là nơi ghi dấu một giai đoạn gia đình cựu hoàng Bảo Đại sinh sống sau khi nhà vua thoái vị; đặc biệt, cũng là nơi gắn bó nhiều kỷ niệm với Đức Từ Cung – vị Hoàng thái hậu cuối cùng của triều Nguyễn.
Thăng trầm cùng lịch sử
Ban đầu, cung An Định Huế có tất cả 10 công trình, bao gồm: Lầu Khải Tường, bến thuyền, đình Trung Lập, cổng chính, hồ nước, nhà hát Cửu Tư Đài,… Tuy nhiên, do sự tàn phá của thời gian và chiến tranh, hiện nay cung An Định còn tồn tại 3 công trình chính: Cổng chính, lầu Khải Tường và đình Trung Lập.
Video đang HOT
Sau gần nửa thế kỷ bị rơi vào quên lãng, dưới tác động của thời gian, của chiến tranh, vẻ đẹp của cung An Định dần bị phủ lấp, thậm chí bị hủy hoại. Mặc dù đã mang nhiều vết hằn của thời gian, song giá trị kiến trúc và lịch sử của cung An Định Huế vẫn khiến không ít người trầm trồ.
Cung An Định ngày nay
Từ năm 2002, cung An Định được chuyển giao cho Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế quản lý và trùng tu tôn tạo để trả lại vẻ đẹp vốn có của tòa lâu đài tráng lệ. Nơi đây đã chính thức mở cửa cho du khách vào tham quan từ lâu và trở thành điểm tham quan được các bạn trẻ đua nhau tìm đến.
Tổng thể bên ngoài cung An Định mang dáng dấp của một cung điện nguy nga hoành tráng. Những góc check in vừa lạ vừa quen, vừa mang hơi hướng Đông – Tây khiến các bạn trẻ thích thú. Lầu Khải Tường chính là địa điểm sống ảo được nhiều người lựa chọn nhất.
Dù thời gian trôi qua để xóa mờ nhiều thứ, cung điện cổ của vua Khải Định vẫn luôn để lại những dấu ấn đậm nét trong lòng người dân Huế nói riêng và Việt Nam nói chung.
Bốn công trình tuyệt mỹ của vua Khải Định giờ ra sao?
Trong giai đoạn ngồi trên ngai vàng, vua Khải Định (1885-1925) đã cho xây dựng rất nhiều công trình kiến trúc độc đáo ở Huế.
Qua thăng trầm lịch sử, các công trình này có số phận trái ngược nhau.
1. Nằm trên triền núi Châu Chữ, xã Thủy Bằng, thành phố Huế, lăng Khải Định còn được gọi là Ứng Lăng, là nơi an nghỉ của vua Khải Định. Công trình này còn khá nguyên vẹn, là một trong những địa điểm hút khách nhất của Di sản thế giới quần thể di tích Cố đô Huế.
Về tổng thể, lăng là một khối hình chữ nhật vươn lên cao có 127 bậc cấp. Các công trình từ dưới lên gồm cổng chào, sân chầu Bái Đình, Bi Đình và cung Thiên Định. Khu lăng mang kiến trúc pha trộn từ nhiều phong cách khác nhau như Ấn Độ giáo, Phật giáo, Roman...
Cung Thiên Định là công trình kiến trúc chính, nằm ở vị trí cao nhất của lăng Khải Định. Đây là một tòa nhà được xây dựng công phu và tinh xảo bằng các vật liệu hiện đại, gồm 3 gian chính và 2 gian chái.
Phần phía trước cung Thiên Định là điện Khải Thành, nơi có án thờ và chân dung vua Khải Định. Sau điện Khải Thành là chính tẩm, nơi đặt mộ vua. Ngôi mộ được trang hoàng lộng lẫy bằng nhiều loại đá quý, trên mộ có pho tượng đồng của vua Khải Định được đúc tại Pháp năm 1920.
2. Tọa lạc bên bờ sông An Cựu, địa chỉ số 97 đường Phan Đình Phùng, TP Huế, cung An Định là cung điện riêng của vua Khải Định từ khi còn là thái tử đến khi làm vua. Từ ngày 28/2/1922, cung An Định trở thành tiềm để của Đông Cung Thái tử Vĩnh Thụy (vua Bảo Đại sau này).
Khi xưa, cung có khoảng 10 công trình, từ trước ra sau là bến thuyền, cổng chính, đình Trung Lập, lầu Khải Tường, nhà hát Cửu Tư Đài, chuồng thú, Hồ nước... Do những biến động của thời cuộc, nhà hát Cửu Tư Đài và khu chuồng thú không còn nữa.
Các nhà nghiên cứu đánh giá, cung An Định đánh dấu thời kỳ mỹ thuật Việt Nam bắt đầu chịu ảnh hưởng của phong cách phương Tây. Các công trình kiến trúc ở đây mang kết hợp giữa đề tài trang trí truyền thống của Việt với các đề tài châu Âu, tạo nên bức tranh kiến trúc độc đáo.
Đặc biệt, cung An Định còn lưu giữ được bộ 6 bức tranh được vẽ trực tiếp lên tường mô tả các lăng Gia Long, Minh Mạng, Thiệu Trị, Tự Đức, Đồng Khánh và Khải Định. Đây là những tác phẩm độc đáo của giai đoạn chuyển tiếp mỹ thuật Việt truyền thống với mỹ thuật mới đầu thế kỷ 20.
3. Tọa lạc tại phía đông bắc Tử Cấm Thành trong Hoàng thành Huế, Thái Bình Lâu là một công trình kiến trúc đặc sắc, mang đậm dấu ấn của vua Khải Định. Công trình có từ thời Vua Đồng Khánh, từ năm 1919 - 1921 được vua Khải Định cho tôn tạo làm nơi nghỉ ngơi, đọc sách, vãn cảnh.
Về tổng thể, Thái Bình Lâu là một công trình kiến trúc có thiết kế độc đáo gồm hai tòa nhà Tiền doanh và Hậu doanh nối kết với nhau. Tiền doanh là một tòa nhà hai tầng được lợp bằng ngói âm dương tráng men hoàng lưu ly. Hậu doanh là một tòa nhà một tầng được lợp bằng ngói liệt tráng men.
Không chỉ đặc sắc về kết cấu kiến trúc, Thái Bình Lâu còn được coi là một kiệt tác của nghệ thuật khảm sành sứ. Hầu hết các mô típ trang trí ở đây đều là những tác phẩm hết sức có giá trị của nền mỹ thuật Việt Nam.
Thái Bình Lâu từng bị bỏ hoang trong nhiều thập niên và xuống cấp trầm trọng do tác động của thời gian và khí hậu khắc nghiệt của miền Trung. Từ năm 2010-2015, công trình đã được trùng tu lớn và trở về với vẻ lộng lẫy vốn có của mình.
4. Trái với ba công trình đã đề cập ở trên, điện Kiến Trung có một số phận khá hẩm hiu. Đây là một cung điện bề thế trong Hoàng thành, được vua Khải Định cho xây vào năm 1921-1923, cùng thời gian với việc xây lăng, để làm nơi sinh hoạt của vua trong hoàng cung.
Khi còn nguyên vẹn, điện Kiến Trung là một tòa nhà hai tầng mang phong cách Âu châu gồm kiến trúc Pháp, kiến trúc Phục hưng của Italia pha trộn kiến trúc cổ truyền Việt Nam. Mặt tiền điện có trang trí những mảnh gốm sứ nhiều màu.
Đáng tiếc rằng cung điện tráng lệ này đã bị phá hủy trong chiến sự tháng 12/1946, ngày nay chỉ còn sót lại nền điện, các bậc cấp, hàng lan can cùng hai tòa nhà bát giác ở phía trước.
Trong tương lai không xa, điện Kiến Trung có thể sẽ được phục hồi nguyên trạng dựa trên những tư liệu lịch sử về tòa cung điện đặc biệt này.
Lưu gấp 6 địa điểm sống ảo ở Huế cực đẹp, không đến thì phí Đến với Huế là đến với những địa danh nổi tiếng ngàn năm, vừa trang nghiêm vừa cổ kính. Và nếu như chưa từng đặt chân đến 6 địa điểm sống ảo ở Huế dưới đây thì bạn sẽ không thể cảm nhận được hết nét đẹp dịu dàng của xứ sở mộng mơ này. Từ lâu Huế được xem là vùng đất...