Đất và vốn “cản đường” doanh nghiệp làm nông
Một trong những thành quả ấn tượng nhất của Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp là thu hút số lượng lớn doanh nghiệp (DN) đầu tư vào nông nghiệp, tăng tới 2,5 lần so với năm 2012. Tuy nhiên, con số này được đ.ánh giá chưa đạt được như kỳ vọng.
Tăng giá trị xuất khẩu
Điều hành DN sản xuất, kinh doanh và xuất khẩu (XK) gạo, ông Phạm Thái Bình – Tổng Giám đốc Công ty CP Nông nghiệp công nghệ cao Trung An (Cần Thơ) – chia sẻ, trước năm 2012, do chúng ta mới chú trọng đến số lượng mà chưa để ý đến chất lượng nên dù luôn là quốc gia đứng thứ 2 về XK gạo nhưng giá trị XK rất thấp, không có tính cạnh tranh trên thị trường thế giới.
Cần tháo gỡ “điểm nghẽn” đất và vốn để thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp. Ảnh: T.H
Ghi nhận và đ.ánh giá cao hiệu quả của đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp mang lại cho ngành nông nghiệp nói chung và DN ngành gạo nói riêng, ông Phạm Thái Bình nhận định: Ngành gạo đã có những bước chuyển về chất khi hiện nay có 80% sản phẩm gạo của Việt Nam đạt tiêu chuẩn chất lượng cao, cạnh tranh được với thị trường gạo thế giới, giá trị ngành gạo cũng tăng rất cao.
“Chỉ tính riêng Trung An, nếu như năm 2016, kim ngạch XK gạo mới đạt 26 triệu USD thì bước sang năm 2017, nhờ tác động của quá trình tái cơ cấu ngành nông nghiệp với sự xoay trục linh hoạt, ưu tiên cho những sản phẩm gạo có phẩm cấp cao, kim ngạch XK gạo của DN đã đạt 53 triệu USD (tăng tới 105% so với cùng kỳ năm 2016). 10 tháng năm 2018, XK gạo của Trung An đã đạt hơn 50 triệu USD và tiếp tục tăng” – ông Bình cho biết.
Cùng với sự gia tăng về chất, giá trị XK của các DN cũng như ngành nông nghiệp ngày càng tăng cao. Chưa bao giờ làn sóng DN tìm đường về nông nghiệp lại mạnh mẽ đến thế, hầu hết các tập đoàn lớn đều có những dự án “khủng” dành cho nông nghiệp.
Video đang HOT
Ông Hà Công Tuấn – Thứ trưởng Bộ NNPTNT – cho hay: Số lượng DN sau 5 năm tái cơ cấu ngành gia tăng đáng kể. Năm 2017, đã có 1.955 DN thành lập mới, tăng 20% so với bình quân 3 năm giai đoạn 2014 – 2016. Nếu tính tất cả các DN tham gia trong chuỗi giá trị nông sản thì đến tháng 9.2018, cả nước có trên 49.600 DN, chiếm 8% tổng DN cả nước, trong đó có 8.635 DN trực tiếp sản xuất trong lĩnh vực nông, lâm, thủy sản (chiếm hơn 1%), gấp 2,5 lần so với năm 2012.
Tháo gỡ “điểm nghẽn” vốn và đất
Dù đã đạt được nhiều thành tựu nhưng theo ông Phạm Thái Bình, nông sản Việt Nam nói chung và hạt gạo Việt vẫn chủ yếu đang gia công và bán cho các tập đoàn lớn ở nước ngoài, giá trị thu về không đúng với giá trị thật.
Ông Ngô Mạnh Ngọc – Phó Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Hà Nam cũng thừa nhận, quá trình tích tụ ruộng đất để liên kết sản xuất với DN gặp nhiều khó khăn do diện tích đất manh mún, nhỏ lẻ. Đơn cử như tại Hà Nam, bình quân diện tích đất trên đầu người chỉ khoảng 500m2/khẩu. Dù đã qua 2 lần dồn điền đổi thửa để tập trung đất đai phục vụ cho cơ giới hoá, nhưng trung bình đến nay, mỗi hộ vẫn sở hữu 1,7 thửa. “Để thu gom được 180ha đất giao cho một DN, chúng tôi phải đi vận động, thuyết phục hơn 2.000 hộ dân” – ông Ngọc nêu dẫn chứng.
Chuyên gia nông nghiệp ông Đặng Kim Sơn nhận định: Mặc dù trong những năm gần đây, mức độ đầu tư của DN vào nông nghiệp đã tăng lên nhiều, nhưng mục tiêu đạt được DN hóa, thương mại hóa nông nghiệp vẫn còn rất xa, do DN đầu tư vào chế biến còn rất ít, DN đầu tư vào thương mại chưa nhiều, giá trị gia tăng cho nông nghiệp chưa mạnh… Đáng chú ý, vốn đầu tư vào nông nghiệp chưa xứng với tiềm năng. Do đó, cần thêm các nguồn vốn, nhất là đầu tư công, đầu tư nước ngoài để tạo đột phá, tạo thành chất xúc tác cho thu hút đầu tư vào nông nghiệp.
Ông Sơn nhận định, hiện rất nhiều DN muốn đầu tư vào nông nghiệp. Tuy nhiên, đất đai, thể chế đang là những rào cản lớn. Do đó, muốn DN đầu tư vào nông nghiệp thì việc đầu tiên phải xử lý là vấn đề quỹ đất, cần có các chính sách để đất của người dân không được sử dụng hiệu quả có thể được thuê, được liên doanh, liên kết với DN. Thứ hai, DN cần có cơ sở hạ tầng giao thông. Thứ ba, DN không thể liên kết với nông dân nhỏ lẻ được, mà nông dân phải liên kết với nhau theo HTX, tổ hợp tác, do đó, việc cải cách, tổ chức lại thể chế ở nông thôn là hết sức quan trọng.
Theo Danviet
Thách thức lớn đến năm 2020: 15.000 HTX nông nghiệp làm ăn hiệu quả
"Hiện nay, khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã (HTX) phát triển nhanh, tỷ lệ HTX làm ăn khấm khá ngày càng tăng. Tuy nhiên, mục tiêu đến năm 2020 có 15.000 HTX nông nghiệp hoạt động hiệu quả vẫn là thách thức lớn".
Đó là khẳng định của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ tại cuộc họp Ban chỉ đạo đổi mới, phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã về kế hoạch tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể (KTTT).
Tỷ lệ HTX làm ăn khấm khá tăng
Theo đ.ánh giá của ban chỉ đạo, sau 15 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa IX, nhận thức của hệ thống chính trị, của toàn xã hội về KTTT đối với sự phát triển của đất nước đã có những chuyển biến rõ nét, HTX có sự biến đổi nhanh chóng, xuất hiện nhiều mô hình mới, hiệu quả cao.
Hiện nay, khu vực kinh tế tập thể, HTX phát triển nhanh, tỷ lệ HTX làm ăn khấm khá ngày càng tăng. Ảnh: T.L
Mặc dù vậy, sự phát triển của khu vực kinh tế tập thể, HTX nông nghiệp vẫn còn nhiều hạn chế, khó khăn.
Theo đ.ánh giá của Thứ trưởng Bộ NNPTNT Trần Thanh Nam: "Quy mô về thành viên, vốn góp hay doanh thu, lãi của HTX vẫn còn nhỏ, doanh thu gần 1,1 tỷ đồng/năm, lãi bình quân 300 triệu đồng/HTX/năm. Số lượng các HTX có dịch vụ tiêu thụ, chế biến nông sản chưa nhiều. Hạ tầng phục vụ sản xuất xuống cấp và lạc hậu. Ngoài ra, đội ngũ cán bộ quản lý và chuyên môn của HTX chưa qua đào tạo còn cao. Đặc biệt, đóng góp vào GDP của khu vực KTTT nói chung còn thấp".
Từ thực tế này, các bộ đề nghị cần tổng kết để có chỉ đạo về phát triển KTTT, HTX thời gian tới cho phù hợp, trong đó, cần bám sát nghị quyết, nghiên cứu cả về lý luận, quan điểm luận chứng, thực tiễn để loại hình kinh tế này phát triển hiệu quả hơn.
Theo Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, hiện nay khu vực KTTT, HTX phát triển nhanh, tỷ lệ HTX làm ăn khấm khá ngày càng tăng. Tuy nhiên, để năm 2020 có 15.000 HTX nông nghiệp hoạt động hiệu quả vẫn là thách thức lớn. Vì vậy, Chính phủ chủ động tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa IX. Việc tổng kết này nhằm mục đích đ.ánh giá kết quả triển khai và tình hình phát triển KTTT, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp. Chỉ rõ kết quả đạt được, xác định mục tiêu, biện pháp cụ thể cho giai đoạn tiếp theo...
Trên cơ sở đó, Ban chỉ đạo Đổi mới, phát triển KTTT, HTX có giải pháp cho phát triển ngắn hạn từ nay đến năm 2020; đồng thời nhận diện rõ hơn nữa tình hình hoạt động của các liên minh HTX, các HTX, liên minh HTX, để báo cáo với Bộ Chính trị nhằm có quyết sách mới cho KTTT trong thời gian tới.
Tháo gỡ rào cản
Từ thực tiễn phát triển KTTT, HTX thời gian qua, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đặt ra yêu cầu với các bộ, ngành cần xác định rõ những vướng mắc, rào cản để tháo gỡ, tìm ra điển hình mới, động lực mới, hướng đi mới, tạo động lực cho loại hình KTTT, HTX phát huy hiệu quả hơn nữa.
Về mục tiêu phát triển, theo Thứ trưởng Trần Thanh Nam: "Khuyến khích phát triển bền vững kinh tế hợp tác, nòng cốt là HTX với nhiều hình thức liên kết, hợp tác đa dạng; nhân rộng các mô hình kinh tế hợp tác hiệu quả; tạo điều kiện cho kinh tế hộ phát triển có hiệu quả trên các lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ; góp phần hình thành chuỗi giá trị từ sản xuất đến chế biến, tiêu thụ; bảo đảm hài hòa lợi ích của các chủ thể tham gia. Tạo điều kiện hình thành những tổ hợp nông - công nghiệp - dịch vụ công nghệ cao".
Ông Cao Đức Phát - Phó Trưởng ban Thường trực Ban Kinh tế Trung ương cho rằng, chúng ta đã có nhiều cơ chế, chính sách về đất đai, tài chính tín dụng phục vụ nông nghiệp, nông thôn nhưng thực hiện còn hạn chế.
"Câu chuyện này nói 20 năm nay không gỡ được, chúng ta phải làm rõ là tạo sao lại như thế. Cần xem lại bộ máy quản lý, chỉ đạo, hỗ trợ phát triển KTTT, phải làm rõ hơn vai trò của các tổ chức liên quan để có thể tập hợp được đội ngũ đông đảo những người chuyên tâm về HTX" - ông Phát nói.
Đồng tình với các ý kiến trên, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ yêu cầu cần đ.ánh giá thực trạng và vai trò của quản lý nhà nước, các chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế hợp tác, vai trò của liên minh HTX; đồng thời làm rõ những vướng mắc, rào cản để tháo gỡ, tìm ra điển hình mới, động lực mới, hướng đi mới, tạo động lực cho loại hình kinh tế này phát huy hiệu quả trong thời gian tới.
Theo Danviet
Đừng để tồn dư thuốc bảo vệ thực vật chặn đường xuất khẩu nông sản Trong khi các hàng rào thuế quan đang dần được bãi bỏ thì nhiều nước tăng cường lập hàng rào kỹ thuật, trong đó có các yêu cầu về ngưỡng tồn dư tối đa (MRL) đối với nông sản xuất khẩu để bảo vệ sản xuất trong nước. Những yêu cầu này nếu không được hiểu và chấp hành đúng sẽ là cản...
