Đạt thỏa thuận Syria, Mỹ bị gạt sang lề?
Thỏa thuận Nga- Thổ Nhĩ Kỳ- Iran lập vùng an toàn ở Syria tưởng đã đẩy Mỹ ra bên lề nhưng Nga vẫn để Mỹ là bên gỡ rối tình hình Syria.
Không có Mỹ ở hòa đàm Syria
Ngày 4/5, đại diện phái đoàn Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Iran đã ký một biên bản ghi nhớ chấp thuận việc thiết lập các vùng an toàn ở miền bắc, trung và miền nam Syria.
Thỏa thuận lập vùng an toàn do Nga-Thổ Nhĩ Kỳ-Iran ký kết được ghi vào biên bản ghi nhớ trong khuôn khổ cuộc đàm phán hòa bình tại Thủ đô Astana, Kazakhstan.
Hãng tin Thổ Nhĩ Kỳ Anadolu Agency dẫn thông báo từ Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ cho biết, vùng an toàn ở Syria bao gồm 4 khu vực: thành phố Idlib và một số khu vực của Latakia, Homs, Aleppo và Hama cũng như Damascus, Eastern Ghouta, Daraa và Quneitra.
Hòa đàm Syria cho phép lập vùng an toàn ở Syria.
Các chốt kiểm soát và quan sát việc thực thi sẽ được dựng tại 4 vùng an toàn. Dưới sự kiểm soát của các quốc gia bảo trợ, dân thường và các đoàn xe viện trợ nhân đạo sẽ được cho phép di chuyển tự do bên trong vùng an toàn, thỏa thuận nêu rõ.
Trưởng phái đoàn Nga Aleksandr Lavrentyev tuyên bố Moscow sẵn sàng đưa quan sát viên đến những khu vực an toàn và làm việc chặt chẽ hơn với Mỹ và Arab Saudi về hồ sơ Syria.
Phía Iran khẳng định bản ký kết là bước tiến lớn đối với tiến trình giải quyết cuộc xung đột kéo dài tại Syria.
Ông Lavrentyev cho rằng, việc lập vùng an toàn có thể thực sự phá vỡ thế bế tắc hiện nay, giúp giải quyết vấn đề “nhập nhèm” tại Syria giữa lực lượng đối lập ôn hòa với các tổ chức khủng bố như Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng hay Mặt trận al-Nusra.
Bên cạnh đó, sáng kiến này cũng sẽ giúp giảm mức độ xung đột vũ trang giữa lực lượng đối lập và quân đội chính phủ.
Một quan chức bộ Ngoại giao Iran tuyên bố: “Chúng tôi ủng hộ mọi sáng kiến nhằm giảm leo thang xung đột tại Syria, ngăn chặn đổ máu và tình trạng người dân phải rời bỏ quê hương. Chúng tôi cũng ủng hộ mọi bước đi để chấm dứt cuộc chiến, bao gồm cả không quân”.
Thỏa thuận này cũng nhằm mục đích đảm bảo “viện trợ nhân đạo khẩn cấp và liên tục” được gửi tới các khu vực có liên quan.
Về phía Syria, Bộ Ngoại giao nước này đã có thông cáo cho thấy ủng hộ các sáng kiến của Nga về 4 vùng an toàn này.
Video đang HOT
“Syria ủng hộ sáng kiến của Nga về các vùng giảm căng thẳng và khẳng định cam kết của mình đối với việc chấm dứt những hành động thù địch đã ký kết vào ngày 30/12/2016, trong đó có việc không ném bom các khu vực này” – thông cáo ghi rõ.
Thông cáo cũng nhấn mạnh rằng quân đội Syria sẽ tiếp tục chiến đấu chống lại cái gọi là các nhóm khủng bố trên khắp nước này.
Thỏa thuận lập vùng an toàn ở Syria là những nỗ lực rất thành công của Nga trong việc chia lại ván cờ ở Trung Đông. Nó cũng đồng nghĩa với việc đánh bật Mỹ khỏi bàn đàm phán về hòa bình ở Syria.
Đây rõ ràng là biện pháp hiệu quả trên mặt trận ngoại giao của Nga ở Syria. Và trên mặt trận này, Nga đã gạt sang một bên sự tồn tại của người Mỹ.
Nga vẫn tôn trọng Mỹ, Washington là một bên để gỡ rối Syria
Dẫu vậy, là bên can thiệp vào Syria từ lâu nay, Mỹ vẫn được phía Nga xếp vào vị trí quan trọng trong việc tham gia gỡ rối tình hình ở quốc gia Trung Đông này.
Mỹ không còn là một bên trong bàn hòa đàm Syria nhưng động thái can thiệp quân sự thì ngày càng mạnh mẽ. Trên mặt trận ngoại giao, Mỹ không có mặt trong cam kết giải quyết tình hình trong hòa bình. Nhưng trên mặt trận quân sự, Nga vẫn mở một cánh cửa cho thấy sẽ tăng cường ảnh hưởng ở Syria nhưng Mỹ vẫn là một trong những bên quan trọng để bình định tình hình ở Trung Đông.
Cuộc điện đàm giữa hai nhà lãnh đạo Nga – Mỹ diễn ra gần 1 tháng sau khi Mỹ phóng 59 quả tên lửa Tomahawk vào căn cứ không quân Shayrat của Syria, đã ghi nhận những nỗ lực “xích lại gần nhau” giữa Tổng thống Donald Trump và người đồng cấp Vladimir Putin.
Nhà Trắng cho biết, hai nhà lãnh đã đồng ý rằng “tất cả các bên liên quan cần phải làm tất cả những gì có thể để chấm dứt bạo lực ở Syria”.
Nga không “để rơi” Mỹ ở Syria.
Thông cáo của Nhà Trắng cho biết nội dung đã được thảo luận giữa ông Trump và ông Putin, “bao gồm các khu vực an toàn, không leo thang xung đột nhằm đạt được nền hòa bình lâu dài vì tính nhân đạo và nhiều lý do khác”.
Điện Kremlin nhấn mạnh, cuộc điện đàm giữa Tổng thống Putin và Tổng thống Trump đã đồng ý tăng cường đối thoại để tăng cường thực thi lệnh ngừng bắn, tạo sự ổn định lâu dài tại Syria.
Tổng thống Putin là người đã chủ động yêu cầu điện đàm với Tổng thống Mỹ, tỏ thiện chí làm giảm căng thẳng ở Syria. Sự trao đổi liên lạc này tạo niềm tin về việc Nga thực sự muốn Mỹ hiểu rằng, họ vẫn là một bên quan trọng ở Trung Đông và những vấn đề lớn như tình hình ở đây cần sự can thiệp của Mỹ.
Hồi đầu tháng 4, Moscow và Washington cũng đã nôi lại bản ghi nhớ về phòng tránh sự cố và đảm bảo an toàn hàng không trên bâu trời Syria, ngay sau chuyến thăm chính thức Moscow của Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson.
Theo lời Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov, Tổng thống Putin không những bày tỏ về tầm quan trọng và sự cần thiết của Mỹ ở Syria, mà còn hối thúc giải quyết tình hình bằng việc bày tỏ sẵn sàng khôi phục lại hiệu lực của bản ghi nhớ an toàn bay – cho phép ngăn ngừa nguy cơ va chạm nguy hiểm giữa lực lượng không quân của Moscow và Washington.
Nga tỏ ra rất cần Mỹ để giải quyết tình hình ở Syria. Nhưng Nga nhỉnh hơn Mỹ một bước trong việc chiếm lấy ưu thế trên bàn đàm phán hòa bình mà Mỹ đã sớm bị gạt đi.
Theo Huy Vũ
Đất Việt
Hoà đàm Astana: Phe đối lập Syria "già néo đứt dây"
Những tính toán của phe đối lập Syria không sáng suốt nên có thể họ chẳng đạt được điều gì từ hoà đàm Astana, thậm chi có thể còn có hệ lụy...
Quan điểm khác biệt giữa chính phủ Syria và phe đối lập về nội dung hòa đàm Astana
Theo Reuters ngày 23/1, phái đoàn của phe đối lập Syria tham dự hòa đàm diễn ra tại thủ đô Astana của Kazakhstan chỉ thảo luận về các biện pháp cứu vãn một lệnh ngừng bắn mong manh do Nga và Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian mà phe này cho rằng đã chủ yếu bị lực lượng dân quân do Iran hậu thuẫn tại Syria vi phạm.
Người phát ngôn của phe đối lập cho hay : "Chúng tôi không tham gia bất cứ cuộc thảo luận chính trị nào, ngoài việc tuân thủ lệnh ngừng bắn bị vi phạm. Chính quyền Syria đã tìm cách đẩy sự chú ý ra khỏi những vấn đề đó. Nếu chính quyền Syria cho rằng sự hiện diện của chúng tôi tại Astana là sự đầu hàng của chúng tôi, thì đó là một điều hoang tưởng".
Hoà đàm Astana
Người đại diện lực lượng đối lập Syria Osama Abu Zeid cho biết lực lượng này không ủng hộ giải pháp chính trị cho cuộc khủng hoảng tại nước này nếu không có bước tiến trong bảo đảm lệnh ngừng bắn. "Quân đội tự do Syria không quan tâm đến giải pháp chính trị, mà chỉ quan tâm đến vấn đề quân sự".
Theo ông Abu Zeid, "Quân đội tự do Syria" yêu cầu thông qua quan điểm chung, theo đó tất cả các lực lượng nước ngoài, như nhóm của Iran và Afghanistan, cũng như các nhóm theo quan điểm dân tộc chủ nghĩa và phong tỏa khu vực có dân thường sinh sống ở Wadi Barada, Đông Ghuta và các vùng ngoại ô phía nam của Damascus, đều phải rời khỏi Syria.
Người đứng đầu phe đối lập Mohammed Allyusha thì tuyên bố chế độ ngừng bắn phải được thực thi đầy đủ và lực lượng đối lập sẵn sàng cho cả giải pháp hòa bình cũng như tiếp tục hoạt động quân sự. Điều đó cho thấy phe đối lập Syria đến Astana với quan điểm là ngừng bắn để họ lấy lại vị thế trên chiến trường mà với lực của họ thì không thể làm được điều đó.
Ngay lập tức trưởng đoàn đàm phán của Chính phủ Syria - Đai sứ Syria tại Liên Hợp Quốc - Bashar Jaafari đã chỉ trích mạnh mẽ quan điểm của phe đối lập. Nhà ngoại giao Syria cáo buộc ông Mohammed Allyusha và các thành viên phe đối lập không hợp tác mà muốn phá vỡ cuộc đàm phán tại Astana.
Ông Jaafari khẳng định mục tiêu của phái đoàn Syria đến Astana là để đạt tiến bộ, do vậy quan chức này bày tỏ sự ngạc nhiên và bất bình trước những tuyên bố xa rời ngôn từ ngoại giao của người đứng đầu phe đối lập Syria Muhammad Allyush. Dù phe đối lập Syria bày tỏ hoài nghi về hội nghị song cũng tuyên bố không rời bỏ bàn đàm phán.
Trong khi đó, đặc phái viên Liên hợp quốc (LHQ) về Syria Staffan de Mistura hy vọng các cuộc đàm phán gián tiếp giữa chính phủ Syria và lực lượng đối lập sẽ dẫn đến các cuộc thương lượng trực tiếp do LHQ điều phối. Ông Mistura cũng cho rằng không thể có một giải pháp bền vững cho xung đột ở Syria nếu chỉ thông qua các biện pháp quân sự, mà cần cả một giải pháp chính trị.
Ông Monzer Akbik, một thành viên của ủy ban chính trị, là phát ngôn viên chính thức của Phong trào Ngày mai cho Syria và là một cựu thành viên cấp cao của Liên minh Quốc gia Syria đối lập từng nhìn nhận thực trạng hiện nay là thất bại toàn diện của phe đối lập, cả trên mặt trận quân sự lẫn mặt chính trị, theo tường thuật của CNN.
Chính vì vậy, cá nhân người viết cho rằng quan điểm của phe đối lập tại hòa đàm Astana là thiếu thực tế, thiếu khôn ngoan, không thể hiện khả năng của những nhà đàm phán chuyên nghiệp. Điều đó làm cho phe đối lập vốn yếu thế có thể yếu thế hơn bởi đòi hỏi của họ không phù hợp với tình hình thực tế tại chiến trường, trên chính trường Syria lúc này.
Phe đối lập Syria "già néo" có thể "đứt dây"
Mong muốn có được vị thế lớn hơn trên chính trường Syria trong tương lai, nhưng phe đối lập tại Syria lại yếu về tiềm lực nên họ không thể tự tạo ra được. Lực của họ yếu chủ yếu do họ tự làm yếu đi khi nó chưa mạnh, đó là sự mất đoàn kết và thiếu tôn trọng nhau giữa các thành phần liên kết chống chế độ Assad. Điều này chính họ đã phải thừa nhận.
Thực chất là họ không tin nhau, không muốn nhường nhịn nhau - nghĩa là lợi ích của cac thành phần không được thỏa mãn theo ý họ. Các lực lượng chống Assad hình thành nên phe đối lập tại Syria chỉ có điểm chung là chống Assad, muốn thay thế Assad bằng một chế độ khác, mà họ phải là thành phần chính của chế độ ấy.
Trên chiến trường họ yếu về lực nên phải nhận nhiều thất bại, song trên chính trường họ cũng không có những bước tiến quan trọng nào. Niềm tin của phe đối lập vào những lực lượng hòa giải quốc tế muốn giúp họ không được chính họ khẳng định và củng cố. Còn niềm tin của người dân Syria hướng về họ cũng rất nhạt nhòa.
Phe đối lập tại Syria được tạo điều kiện tham gia các cuộc đàm phán hòa bình cho Syria và ngay cả hòa đàm Astana, vì những nhà hòa giải muốn có một giải pháp hòa bình cho Syria cả về mặt quân sự lẫn chính trị. Tuy nhiên, với quan điểm qua các cuộc đàm phán, phe đối lập Syria cho thấy họ ngày càng chứng tỏ họ chưa thể tham gia vào việc nắm giữ vận mệnh quốc gia.
Điều quan trọng nhất mà những nhà hòa giải quốc tế không tin phe đối lập tại Syria bởi họ không phải là lực lượng đại diện cho nhân dân Syria. Có thể thấy quan điểm của họ dường như không hướng tới lợi ích cho người dân Syria khi trong bất cứ cuộc đàm phán nào họ cũng thể hiện lập trường không phù hợp với lực của họ trên chiến trường, thế của họ trên chính trường.
Nếu phe đôi lâp không kịp thời thay đổi lập trường, họ có thể phải nhận kết quả "già néo đứt dây". Yêu cầu của phe đối lập tại Syria cho thấy họ thiếu tự tin vào khả năng của mình, có lẽ do họ đến Astana trong bối cảnh thiếu cả thế và lực, còn lực lượng bảo trợ của họ - mà cụ thể là Mỹ - cũng chỉ được mời tham dự hòa đàm Astana, chứ không phải đồng tổ chức.
Trưởng đoàn đàm phán của Chính phủ Syria tại Hòa đàm Astana, Bashar Jaafari
Thoạt nghe có cảm tưởng mục đích hành động của phe đối lập Syria là rất nhân văn, nhưng thực ra qua những yêu cầu đó càng chứng minh phe đối lập không xem lợi ích của toàn dân tộc Syria làm động lực, làm mục đích cho hành động của họ. Bởi lẽ mong muốn của họ chỉ nhằm đảm bảo tốt nhất lợi ích cho họ trong bối cảnh lực yếu, thế kém.
Cá nhân người viết cho rằng, những tính toán của phe đối lập Syria không sáng suốt nên có thể họ chẳng đạt được điều gì từ hòa đàm Astana, thậm chí có thể còn có hệ lụy, khi những người bảo trợ cho chưa thể giúp thêm lực cho họ trên chiến trường - mặt trận quân sự, thì họ thì lại đánh mất thế của mình trên chính trường - mặt trận ngoại giao.
Như vậy, đạn pháo có thể vẫn chưa ngừng rơi trên đất nước Syria, người dân Syria vẫn chưa thể hết đổ máu vì xung đột, vì nội chiến mà nguyên nhân chính là do toan tính cho mưu đồ của những lực lượng có lợi ích gắn liền với tính mạng của người dân Syria, trong đó có phe đối lập Syria. Thực tế đó có thể gây nguy hại cho phe đối lập Syria khi không thể thay đổi được vị thế và vai trò của họ trong bàn cờ chính trị tại Syria.
Theo Ngọc Việt
Đất Việt
Putin thừa nhận quan hệ với Mỹ xấu đi sau khi Trump nhậm chức Tổng thống Vladimir Putin ngày 12.4 cho biết, mức độ tin cậy giữa Nga và Mỹ đã xấu đi kể từ khi Tổng thống Donald Trump lên nắm quyền. Tổng thống Vladimir Putin đánh giá rằng quan hệ Nga-Mỹ đã xấu đi kể từ khi Tổng thống Donald TRump nhậm chức. Khi được phòng viên hỏi về mối quan hệ Nga - Mỹ...