Đất sống của R&B ở nhạc Việt 2021

Từ đầu năm đến nay, nhiều nghệ sĩ theo đuổi thể loại pop R&B trong sản phẩm âm nhạc . Đặc trưng của R&B là nhịp điệu sinh động và những bản phối đa dạng nhạc cụ.

Chất pop dịu dàng thấp thoáng với gia vị của R&B (Rhythm and Blues ), thêm một chút blues/ jazz đã khiến Giữa đại lộ Đông Tây mới hơn với cả Uyên Linh và cũng làm show Xuân hạ thu đông rồi lại xuân trở nên thú vị hơn. Hứa Kim Tuyền đã biết đan cài nhiều chất liệu tạo nên một ca khúc hay và phù hợp với quán quân Vietnam Idol 2010.

Cách Uyên Linh đong đưa, làm chủ những câu hát, cách cô nương vào nhịp điệu và buông lơi tiết tấu cho thấy giá trị của một giọng hát hay và sành sỏi. Không cần phải có những cao trào quá đắt giá, Giữa đại lộ Đông Tây vẫn tiến thẳng tai nghe của khán giả với giọng hát của Uyên Linh. R&B trong Giữa đại lộ Đông Tây không chiếm lĩnh đến đậm đặc nhưng đã giúp ca khúc cuốn hút hơn.

Một phần chất liệu R&B tạo nên sự nhẹ nhàng ở Giữa đại lộ Đông Tây . Ảnh: Việt Nữ.

R&B là chất liệu trong nhiều ca khúc 2021

R&B vốn không tạo nên cơn bão lớn như rap trong năm 2020, cũng chưa từng có vị trí hưng thịnh lâu dài như ballad ở thị trường nhạc Việt . Nhưng R&B qua nhiều thế hệ từ Mỹ Linh, Hồ Ngọc Hà, Hà Anh Tuấn, Đinh Mạnh Ninh đến Sơn Tùng M-TP, JustaTee hay AMEE vẫn có đất sống riêng, góp phần vào sự sinh động của bức tranh âm nhạc.

Từ đầu năm đến nay, R&B là dòng chảy quan trọng trên đường đua Vpop, nhiều ca sĩ thực hiện ca khúc thuộc thể lại R&B hoặc có R&B là chất liệu.

Mới đây Thiều Bảo Trâm ra mắt MV Love Rosie. Đây là sáng tác của Hứa Kim Tuyền viết “đo ni đóng giày” cho giọng ca sinh năm 1994. Love Rosie thuộc thể loại pop R&B và rất vừa vặn với Thiều Bảo Trâm.

Thiều Bảo Trâm của những sản phẩm gần đây đã tạm chia tay dance và những vũ đạo gợi cảm. Trước đó, ở Một mình có buồn không, nữ ca sĩ từng nhận được phản hồi tích cực khi hát bản R&B do Lyly và OnlyC đồng sáng tác.

Với pop R&B, người nghe tìm thấy sự tình cảm và tinh tế trong giọng hát của nữ ca sĩ sinh năm 1994 – điều mà trước đó không dễ thấy ở cô trong những bản nhạc dance sôi động.

Chọn thể loại cũ, nhưng với Love Rosie , Thiều Bảo Trâm không còn kể về nỗi lòng của một cô gái cô đơn sau những thương tổn trong quá khứ như Một mình có buồn không . Thay vào đó, Love Rosie được Hứa Kim Tuyền lấy cảm hứng từ bộ phim điện ảnh Love, Rosie (2014). Anh chỉ mất 15 phút để sáng tác một bản pop R&B trong sáng với những tâm tư của cô gái lần đầu tiên cảm nắng một người, lần đầu tiên biết yêu, lần đầu tiên biết thương nhớ chàng trai trong mộng.

Gần như cùng thời gian đó, Sơn Tùng M-TP cũng trở lại đường đua với một bản R&B kết hợp với rap: Muộn rồi mà sao còn . Thể loại R&B không xa lạ với Sơn Tùng M-TP, thậm chí phổ biến trong những bài hát gần đây của anh như Có chắc đây là yêu (R&B pha hip hop) và Chúng ta của hiện tại (R&B pha pop ballad).

Sơn Tùng M-TP thường sử dụng chất liệu R&B với liều lượng vừa phải, không quá đậm đặc. Các nhạc cụ được hòa trộn, nhưng không đến mức không nhận ra được nhạc cụ nào đặc trưng của dòng R&B. Với Muộn rồi mà sao còn , nhiều nốt được lặp lại và nhạc cụ đóng vai trò tạo ra nhịp điệu chính là trống điện tử.

Sơn Tùng M-TP đóng vai trò sáng tác và thể hiện như thường thấy. Nhưng điểm mới mẻ nhất là trong sản phẩm này, anh còn giữ vị trí sản xuất âm nhạc (music producer). Công việc này trong những ca khúc trước đây của Sơn Tùng M-TP thường do Onion – producer “ruột” của anh – đảm trách.

Ngoài những Uyên Linh, Sơn Tùng M-TP hay Thiều Bảo Trâm, một số giọng ca trẻ “debut” thị trường cũng chọn R&B để mở màn. SOBE là trường hợp mới nhất.

SOBE vốn là thực tập sinh trong công ty của Quang Huy, học trò của Phạm Thanh Hà nhưng hiện hoạt động độc lập. Lựa chọn mai sau là sản phẩm debut của SOBE do anh tự đầu tư. Ca khúc thuộc thể loại R&B và là một sáng tác của Duy Anh (Zen).

Ca khúc được viết vừa vặn cho SOBE. Nam ca sĩ cũng có khả năng luyến láy khá phù hợp với R&B. Tuy nhiên anh vẫn chưa thực sự làm chủ được thể loại âm nhạc này. Hạn chế của SOBE là cách hát “điệu”, hơi nhạt, còn thiếu cá tính riêng.

Tân binh SOBE chọn mở màn với một ca khúc pop R&B. Ảnh: PTT.

Nhìn vào Lựa chọn mai sau , một số ý kiến cho rằng SOBE đang có phong cách giống Soobin, bao gồm cả thể loại âm nhạc theo đuổi lẫn cách tạo hình. Soobin cũng từng có thời gian gắn bó với R&B và vẫn được coi là mạnh nhất ở thể loại âm nhạc này.

Song, thực ra R&B có những cách luyến láy, nhấn nhá, gọi nhịp đặc trưng. Màu giọng của SOBE và Soobin hoàn toàn khác nhau, là lý do không đủ cơ sở để khẳng định SOBE là “bản sao” của Soobin.

R&B và vị thế riêng ở thị trường

Không chỉ những tháng đầu năm 2021, trước đó, trong năm 2020, thể loại R&B cũng khẳng định được vị thế riêng trên thị trường. Dù năm 2020, từ khóa của đời sống nhạc Việt là rap nhưng những thống kê về sản phẩm lại cho thấy, R&B được nhiều nghệ sĩ ưa chuộng.

Ở loại hình album trong năm 2020, nhiều album sử dụng R&B như một trong những chất liệu âm nhạc, những cái tên có thể kể đến như DreAMEE của AMEE, Ở trọ của Hà Lê, Yesteryear của Phùng Khánh Linh hay 25 của Hoàng Dũng.

Nếu R&B của AMEE là tươi sáng, hồn nhiên, nhí nhảnh, R&B kiểu Hà Lê sâu lắng hơn với cuộc làm mới nhạc Trịnh, trong khi Hoàng Dũng với 25 mang đến chất R&B đa dạng, là bước chuyển mình của nam ca sĩ trong âm nhạc.

Hoàng Dũng sử dụng chất liệu R&B cho album 25 . Ảnh: Phương Lâm.

Ở loại hình EP, cả 4 EP ra mắt năm 2020 đều có chất liệu R&B, bao gồm: Tâm trạng tan chậm một chút (Bích Phương), The Playah (Soobin), 24 (Lê Thiện Hiếu) và Một triệu năm ánh sáng (Vũ Cát Tường). Bích Phương giới thiệu màu R&B tối, còn Soobin là cuộc pha trộn giữa R&B với hip hop, nhạc điện tử.

Trong khi Một triệu năm ánh sáng của Vũ Cát Tường và 24 của Lê Thiện Hiếu cùng lấy cảm hứng từ vũ trụ, cùng có chất R&B. Nhưng nếu EP của Vũ Cát Tường là một cuộc du hành không gian bằng âm nhạc với những góc nhìn khác biệt, cá tính thì EP của Lê Thiện Hiếu lấy lăng kính của vũ trụ nhưng mục đích chính hóa ra vẫn là nói đơn thuần về tình yêu.

R&B không phải một làn sóng rầm rộ nhưng quan sát đời sống âm nhạc thời gian gần đây có thể thấy R&B là thể loại có đất sống riêng, đời sống riêng và là chọn lựa sáng tạo của nhiều nghệ sĩ.

Nhạc sĩ Hứa Kim Tuyền, trong một cuộc phỏng vấn với Zing , nói rằng R&B sẽ luôn là chất liệu quan trọng. Sự nhẹ nhàng của R&B rất cần thiết trong bối cảnh đời sống có nhiều biến động hiện nay.