Đảo Senkaku có thể dẫn đến xung đột giữa Nhật Bản và Trung Quốc?

“Tình hình tranh chấp đảo Senkaku giữa Trung-Nhật leo thang nghiêm trọng. Trung Quốc muốn duy trì hiện trạng, còn Nhật Bản muốn sớm giải quyết”.

Đảo Senkaku của Nhật Bản (Trung Quốc gọi là đảo Điếu Ngư).

Tờ “Yomiuri Shimbun” Nhật Bản ngày 18/7 có bài viết nhan đề “Tokyo tuần này sẽ đệ trình xin lên đảo với Chính phủ”.

Về kế hoạch mua đảo Senkaku (Trung Quốc gọi là Điếu Ngư) thuộc thành phố Ishigaki, tỉnh Okinawa, Tokyo quyết định trong tuần này sẽ đề nghị Chính phủ Nhật Bản cho phép lên đảo và có kế hoạch bổ sung thêm thư đồng ý của chủ sở hữu đảo Senkaku, đảo Minami và đảo Kita. Chính phủ Nhật Bản phản ứng thế nào sẽ gây chú ý cho dư luận.

Trước đó, Chính phủ Nhật Bản lấy sự phản đối của chủ sở hữu làm lý do, chưa cho phép bất cứ hành vi nào lên đảo. Vì vậy, Tokyo đã dùng cách xin sự đồng ý của chủ sở hữu trước, rồi xin lên đảo, qua đây ép chính phủ nhượng bộ.

Ngày 7/7, Thủ tướng Nhật Bản Yoshihiko Noda tuyên bố muốn quốc hữu hóa đảo Senkaku, nhưng Tokyo vẫn muốn giành trước quyền sở hữu đảo Senkaku, trong đó có một lý do là số tiền quyên góp mua đảo đã vượt qua 1,3 tỷ yên (1 yên bằng khoảng 0,08 nhân dân tệ).

Tờ “Sankei Shimbun” Nhật Bản ngày 18/7 có bài viết nhan đề “Chính phủ Nhật Bản bắt đầu bàn thảo kế hoạch cả gói sử dụng đảo Senkaku”. Ngày 17/7, nhiều quan chức cấp cao Chính phủ Nhật Bản thừa nhận, về vấn đề quốc hữu hóa đảo Senkaku, Chính phủ Nhật Bản đã quyết định chuẩn bị kế hoạch sử dụng cả gói sau khi mua những hòn đảo này.

Đáp lại việc Trung Quốc phản đối quốc hữu hóa của Nhật Bản và có thể đưa ra các biện pháp đối phó như khoanh vòng nguồn lợi thủy sản, Chính phủ Nhật Bản cho rằng cần thiết phải đưa ra chính sách tăng cường kiểm soát thực tế.

Tàu của Lực lượng Bảo vệ bờ biển Nhật Bản ngăn chặn tàu Ngư chính của Trung Quốc ở khu vực đảo Senkaku.

Tháng 4/2012, Thị trưởng Tokyo đã đưa ra kế hoạch mua đảo Senkaku. Đầu tháng 7/2012, Chính phủ Nhật Bản đã cho biết phương châm quốc hữu hóa. Quan chức cấp cao Chính phủ Nhật Bản cho biết, sở dĩ sau 3 tháng mới bày tỏ ý định quốc hữu hóa, là do “công tác chuẩn bị cần có thời gian”.

Ngày 16/7, trong một chương trình của Đài truyền hình Fuji (Fuji TV), Thủ tướng Nhật Bản Yoshihiko Noda đề cập tới phương châm quốc hữu hóa đảo Senkaku, cho biết: “Sẽ căn cứ vào kế hoạch hiện nay của Tokyo, xem xét vấn đề ứng phó như thế nào trong tương lai”. Điều này ám chỉ sẽ căn cứ vào ý định của Thị trưởng Tokyo Shihara Jintaro, đưa ra một kế hoạch sử dụng đầy đủ đảo Senkaku.

Kế hoạch sử dụng đảo Senkaku của Chính phủ Nhật Bản cụ thể bao gồm: bảo vệ tài nguyên thiên nhiên phong phú; chấn hưng nghề cá; thăm dò năng lượng và tài nguyên; xây dựng các công trình công cộng như cảng để thiết lập nền tảng hoạt động kinh tế- xã hội.

Kế hoạch sử dụng đảo Senkaku cũng là một biện pháp đối phó với Trung Quốc. Sau khi Shihara Jintaro cho biết phương châm mua đảo Senkaku, ngày 25/4, Cục Hải dương Quốc gia Trung Quốc đã công bố phân chia khu chức năng hải dương toàn quốc, trong đó có nội dung tăng cường sử dụng nguồn lợi thủy sản ở xung quanh quẩn đảo Senkaku.

Nguồn tin liên quan từ Bộ Ngoại giao cho biết, trọng điểm công tác đang được luận chứng của bộ này là “trình bày rõ, có hiệu quả chủ trương của Trung Quốc (với cộng đồng quốc tế) hoàn toàn không có tính chính đáng”.

Máy bay tuần tra Nhật Bản trên không khu vực đảo Senkaku.

Trang mạng “Forbes” Mỹ ngày 17/7 có bài viết nhan đề “Tình hình tranh chấp lãnh thổ Nhật-Trung nghiêm trọng, tiếp tục leo thang” của tác giả Stephen Hanna.

Bài viết cho rằng, sự đối đầu giữa Trung Quốc và Nhật Bản trong vấn đề đảo Senkaku đã leo thang đến mức nguy hiểm thực sự. Về khách quan, chúng ta phải nói rằng, Nhật Bản là bên chính gây ra quan hệ căng thẳng. Đối đầu tiếp tục leo thang hoàn toàn không phù hợp với lợi ích của bất cứ bên nào.

Trong quan hệ với Trung Quốc, về vấn đề này, Thủ tướng Yoshihiko Noda dường như bị chi phối bởi nhóm lợi ích sẽ đưa Nhật Bản “rơi vào bẫy”.

Khi Nhật Bản và Trung Quốc khôi phục quan hệ ngoại giao năm 1972, Thủ tướng Trung Quốc Chu Ân Lai đồng ý gác lại vấn đề đảo Senkaku, đến khi nào có thời cơ giải quyết “chín muồi”. Năm 1978, khi hai nước đạt được hiệp ước hòa bình mang tính lịch sử, Đặng Tiểu Bình cho rằng, có thể để thế hệ sau tiếp tục giải quyết.

Nhật Bản hầu như muốn giải quyết cấp bách vấn đề này với Trung Quốc, còn Trung Quốc rất có thể muốn duy trì hiện trạng, chỉ cần Nhật Bản bằng lòng thừa nhận Trung Quốc cũng có quyền lợi đối với các hòn đảo có liên quan và vùng biển xung quanh là được. Chỉ có trên cơ sở đó, mới có thể khai thác tài nguyên trên cơ sở nỗ lực chung, triển khai công tác hộ tống.

Trong tình hình hiện nay, những biện pháp tích cực này hầu như đều không thể trở thành hiện thực. Trái lại, điều làm cho người ta ngày càng cảm thấy nguy hiểm là, đối đầu hầu như gần ngay trước mắt.

Tàu Ngư chính-204 Trung Quốc.

Theo GDVN