Đảo chính ở Thổ Nhĩ Kỳ suýt chạm đến thành công
Nhiều quan chức Thổ Nhĩ Kỳ đánh giá cuộc đảo chính ngày 15.7 được “ tổ chức tốt” và rất gần với thành công.
Phụ nữ Thổ Nhĩ Kỳ xuống phố ủng hộ chính quyền sau cuộc đảo chính bất thành
Gần ba ngày trôi qua từ khi một phe trong quân đội Thổ Nhĩ Kỳ cố gắng lật đổ chính phủ, đưa xe tăng xuống đường phố Istanbul và Ankara, chặn đường ở nhiều cây cầu, bắt giữ các sĩ quan quân sự cấp cao, chiếm sóng truyền hình, tấn công cảnh sát và trụ sở an ninh, hứa hẹn khôi phục nền dân chủ thực sự.
Nhưng khi nhìn lại cuộc đảo chính thất bại, nhiều chi tiết cho thấy phiến quân đảo chính đã gần đến “con đường thành công”. Nhiều chuyên gia cho rằng cuộc đảo chính này thiếu chuyên nghiệp, tuy nhiên nhiều quan chức Thổ Nhĩ Kỳ lại có ý kiến trái ngược. Họ cho rằng cuộc đảo chính được tổ chức tốt và suýt thành công.
Nhiều quan chức Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng cuộc đảo chính được tổ chức tốt và suýt thành công
Ngày diễn ra cuộc đảo chính, 15.7, một loạt các quan chức cấp cao Thổ Nhĩ Kỳ, trong đó có Bộ trưởng Nội vụ, được mời đến một cuộc họp cấp cao an ninh tại các trụ sở quân sự ở thủ đô Ankara. Cuộc họp được diễn ra sau 5 giờ chiều, và theo tờ The Guardian, đây là một mưu đồ được dự định trước để bắt Bộ trưởng Nội vụ. Tuy nhiên, ông đã không thể tham gia cuộc họp vì quá bận. Và sau khi cuộc đảo chính diễn ra, ông mắc kẹt tại sân bay Esenboga của Ankara, được bảo vệ bởi đám đông tụ tập ở sân bay phản đối cuộc đảo chính.
Cùng ngày, một quan chức cấp cao chống khủng bố, chịu trách nhiệm về chiến dịch của Thổ Nhĩ Kỳ chống lại Tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) cũng đã tham dự một “cuộc họp” tại dinh tổng thống ở Ankara. Ngay sau đó, ông được tìm thấy trong tình trạng 2 tay bị trói và bị bắn vào cổ, theo một quan chức cấp cao.
Video đang HOT
Người dân đổ ra đường chặn xe tăng của quân đảo chính
Còn Tổng thống Erdogan lúc đó lại đang ở khu nghỉ dưỡng Marmaris, nhưng rời khỏi đây khoảng 20 phút trước khi máy bay của quân đảo chính tấn công khu vực này. Khoảng 25 binh sĩ từ máy bay trực thăng đã “hạ xuống” khách sạn bằng dây và dùng súng, để cố gắng bắt tổng thống, theo CNN.
Nhưng khi Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ bay từ Marmaris đến thủ đô Ankara bằng một máy bay phản lực, 2 máy bay chiến đấu F-16 đã khóa hệ thống nhắm mục tiêu radar trên máy bay của tổng thống, theo Reuters. Các máy bay F-16 đã không khai hỏa, sau khi phi công trên máy bay tổng thống nói với phi công của F-16 rằng đây là một chuyến bay của hãng hàng không Thổ Nhĩ Kỳ (Turkish Airlines), một quan chức chống khủng bố cấp cao nói với Guardian.
Cảnh tượng hỗn loạn tại Istanbul trong cuộc đảo chính
Trong khi đó, một cảnh tượng hỗn loạn đang xảy ra tại Ankara và Istanbul. Một tuyên bố xuất hiện trên trang web của quân đội viết họ đã nắm quyền kiểm soát để “khôi phục nền dân chủ”. Có nguồn tin cho rằng các thẩm phán liên kết với quân đảo chính đã bắt đầu kêu gọi các cộng sự tuân theo yêu cầu của phe đảo chính.
Các tòa nhà tình báo quốc gia và trụ sở cảnh sát đều bị tấn công từ trên không. Sau đó, máy bay trực thăng đã nhắm vào các bộ phận tình báo ở ba tầng trên cùng, khiến tòa nhà trở thành đống đổ nát. “Đó là một cơn ác mộng”, Murat Karakullukcu, một quan chức cảnh sát, cho biết.
Chỉ sau khi Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ kêu gọi người dân xuống phố ủng hộ chính quyền bằng Facetime (chức năng gọi điện hình ảnh trực tuyến của iPhone) trên truyền hình, thì diễn biến cuộc đảo chính mới có sự thay đổi. Người dân đáp trả lời kêu gọi của tổng thống bằng cách đổ ra đường, có những người còn sẵn sàng chặn xe tăng của quân đảo chính.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ kêu gọi dân xuống phố ủng hộ chính quyền qua Facetime trên truyền hình
Bên cạnh đó, các nhà lãnh đạo đối lập và sĩ quan quân đội cấp cao, bao gồm cả các chỉ huy quân đội, đều đã bác bỏ sự liên quan hay dính líu đến cuộc đảo chính.
Cemalettin Haimi, một cố vấn cao cấp của Thủ tướng Binali Yldrm, nói: “Thực ra cuộc đảo chính đã được tổ chức rất tốt, tuy nhiên, hành động bất ngờ của tổng thống và hành động bất ngờ của người dân đã thay đổi toàn bộ kế hoạch.”
“Cuộc đảo chính có thể đã thành công”, ông nói thêm. “Phe đảo chính đã không lường trước được việc tổng thống và thủ tướng lên sóng truyền hình, việc các chỉ huy quân đội cấp cao không đồng tình với cuộc đảo chính và việc người dân đổ xuống đường để ủng hộ cho chính phủ.”
Theo Danviet
Thổ Nhĩ Kỳ "thanh trừng" 50.000 người sau đảo chính
Hàng chục nghìn công chức, giáo viên, binh sĩ, cảnh sát đã bị sa thải sau cuộc đảo chính quân sự ngày 15.7 ở Thổ Nhĩ Kỳ.
Người ủng hộ chính quyền giơ cao cờ Thổ Nhĩ Kỳ sau cuộc đảo chính thất bại (Ảnh:AP)
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố sẽ nhổ tận gốc những đồng minh của giáo sĩ Gulen, người đang sống ở Mỹ và bị cáo buộc là chủ mưu cuộc đảo chính tuần trước. Ngày 19/7, Tổng thống Erdogan khẳng định sẽ mở rộng một cuộc "thanh trừng" trong lực lượng quân đội, cảnh sát, tư pháp, trường học, các cơ quan tình báo và các cơ quan tôn giáo.
Khoảng 50.000 binh sĩ, cảnh sát, thẩm phán, công chức, giáo viên đã bị đình chỉ hoặc bị giam giữ sau cuộc đảo chính bất thành. Việc này càng làm gia tăng căng thẳng ở quốc gia 80 triệu dân, giáp biên giới Syria và là một đồng minh của phương Tây chống lại Tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS).
Nói đến tổ chức do giáo sĩ sống tại Mỹ Fethullah Gulen sáng lập, Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Binali Yildirim cho biết: "Các tổ chức song song với khủng bố này sẽ không còn hữu hiệu với bất kì quốc gia nào".
"Chúng tôi sẽ nhổ tận rễ những đối tượng này", ông nói với Quốc hội.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ quyết tâm "thanh trừng" hơn 50.000 người (Ảnh:AP)
Ngày 19.7, chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ đóng cửa cơ quan truyền thông hỗ trợ giáo sĩ Gulen và cho biết 15.000 người ở Bộ giáo dục đã bị đình chỉ, cùng với 100 quan chức tình báo. Hơn 492 người tại Cục Tôn giáo, 257 người tại văn phòng thủ tướng và 300 người thuộc Bộ năng lượng đã bị sa thải.
Cuộc đảo chính quân sự ngày 15.7 đã khiến ít nhất 232 người thiệt mạng.
Tổng thống Mỹ Barack Obama đã thảo luận về tình trạng của Gulen, người bị cáo buộc là chủ mưu đảo chính, trong cuộc điện đàm với Erdogan ngày 19.7, Nhà Trắng cho biết, khuyến khích Thổ Nhĩ Kỳ hãy giữ bình tĩnh khi truy tìm trách nhiệm của phe đảo chính.
Người Thổ Nhĩ Kỳ xuống phố ủng hộ chính quyền (Ảnh:AP)
Ông Gulen, 75 tuổi, sống lưu vong ở Pennsylvania nhưng có một mạng lưới rộng những người ủng hộ ở Thổ Nhĩ Kỳ. Ông đã lên án cuộc đảo chính thất bại và bác bỏ mọi liên quan đến nó.
Ông cho rằng chính quyền Tổng thống Erdogan có thể đã dàn dựng cuộc đảo chính để chính Tổng thống đứng lên đàn áp nó sau 14 năm nắm quyền.
Ngoài ra, trong cuộc hội đàm song song, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Ash Carter và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ đã thảo luận về tầm quan trọng của căn cứ không quân Incirlik của Thổ Nhĩ Kỳ trong chiến dịch chống lại IS ở Syria và Iraq, Lầu Năm Góc cho biết. Căn cứ, được sử dụng bởi quân đội Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ trong chiến dịch không kích chống lại IS, đã bị đóng cửa từ ngày diễn ra cuộc đảo chính đến nay.
Theo Danviet
5 điều rút ra sau cuộc đảo chính quân sự ở Thổ Nhĩ Kỳ Đảo chính do một nhóm quân nhân tiến hành ở Thổ Nhĩ Kỳ vào đêm 15/7 đã nói lên nhiều điều về nội tình quốc gia này dưới quyền của Tổng thống Erdogan. Tối 15/7 một cuộc đảo chính quân sự bất ngờ nổ ra ở thủ đô Ankara và thành phố duyên hải Istanbul. Phe đảo chính đã chiếm lĩnh thành công...