Danh thắng Tràng An – Nơi di sản hội tụ và tỏa sáng

Không những nổi bật bởi vẻ đẹp kỳ diệu, hùng vĩ của thiên nhiên, quần thể danh thắng Tràng An còn là nơi hội tụ những giá trị đặc biệt nhất mà không phải nơi nào cũng có được.

Thiên nhiên thật ưu ái khi ban tặng cho Ninh Bình một khu danh thắng tuyệt đẹp như Khu du lịch sinh thái Tràng An – nơi được ví như một Vịnh Hạ Long trên cạn, một bảo tàng địa chất ngoài trời với hệ thống hang động hết sức phong phú. Tháng 6/2014 Tràng An đã chính thức được UNESCO công nhận là di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới. Đây là di sản thế giới hỗn hợp đầu tiên của Việt Nam.

Cảnh quan Tràng An có vẻ đẹp đặc biệt với từng dãy núi đá vôi hùng vĩ có góc thẳng đứng bao phủ bởi rừng cây uốn lượn, xung quanh là các thung lũng hẹp và những hẻm núi tạo thành một mạng lưới đường thủy kéo dài và vùng đồng bằng ngập nước.

Tràng An xưa kia là kinh đô của nhà nước phong kiến đầu tiên của Việt Nam. Nơi đây được đánh giá là khu vực có vẻ đẹp tự nhiên độc đáo vào loại quý hiếm trên thế giới. Với lối xây thành tận dụng lợi thế của thiên nhiên, lấy núi làm thành, lấy sông làm hào, nối những dãy đá vôi với nhau bằng các tường thành nhân tạo dựng nên một kinh đô, kinh thành vững chãi, một kinh đô đá độc đáo hiếm hoi khiến nhân loại phải thán phục. Hiện tại, tuy kinh thành Hoa Lư xưa không còn nữa, nhưng sự hiện hữu của những di tích gắn liền với ba triều đại Đinh, Lê và Lý như đền thờ vua Đinh Tiên Hoàng, đền thờ vua Lê Đại Hành, những dấu tích của thành Đông, thành Bắc, thành Dền, thành Nam… vẫn được bảo tồn khá nguyên vẹn tạo nên một không gian văn hóa Hoa Lư huyền thoại.

Không chỉ có vậy, với hệ thống 48 hang động cùng nhiều tên gọi gắn với các câu chuyện như Hang Sinh, Hang Địa Linh, Hang Ba Giọt, Hang Nấu Rượu, Hang Quy Hậu… Tràng An hiện là danh thắng duy nhất của Việt Nam có nhiều hang động xuyên thủy… Cùng với hệ thống hang động là hơn 30 thung ngập nước. Mỗi thung là một bức tranh thủy mặc khác nhau, vừa hùng vĩ vừa thơ mộng, hữu tình.

Một điều thú vị khi du khách đặt chân tới nơi đây là sẽ được chiêm ngưỡng cây thị độc đáo mọc ở Phủ Khống thiêng. Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, sau 1.000 năm, cây thị khép tán giống hình con voi soi bóng xuống mặt hồ và bao trùm Phủ Khống cổ kính. Đặc biệt, trên cây thị này cho ra hai loại quả: quả tròn và quả dẹt trên cùng một cây. Cứ mỗi chớm thu, hương thị khi chín thơm nức cả một không gian rộng lớn.

Môi trường thiên nhiên nơi đây cũng rất đa dạng và hài hòa. Giữa phong cảnh núi non sông nước, rừng rậm bao phủ còn có khu vườn nhiều chim muông và thú quý. Đó chính là vườn chim Thung Nham với hệ sinh thái rừng ngập nước tự nhiên trên diện tích khoảng 334,2 ha, trong đó có 19 ha rừng nguyên sinh và khoảng 46 loài chim, trong đó có một số loài được ghi vào sách Đỏ như Giang Sen, Cốc Đế nhỏ… Đây là vườn chim duy nhất tại Việt Nam “sở hữu” cây duối nghìn năm tuổi. Cây duối mọc ngay chính tại phiến đá vôi đồ sộ với nhiều tầng, tán lá. Du khách nào cũng phải trầm trồ về độ cổ kính và độc đáo của cây duối mọc giữa khu rừng này.

Trong quần thể danh thắng Tràng An còn có sự hiện diện hàng trăm ngôi đền, chùa, miếu, phủ…các công trình kiến trúc tôn giáo và tín ngưỡng hiện hữu trong các hang động, mái đá hay bên sườn núi, đều đồng điệu cùng với thiên nhiên và có kiến trúc mang tính kỹ thuật cao được xây dựng ở những thời điểm khác nhau. Đặc biệt là khu văn hóa tâm linh chùa Bái Đính với kiến trúc hoành tráng, đồ sộ, đậm chất Á Đông. Chùa Bái Đính cũng là ngôi chùa lớn nhất Đông Nam Á và giữ nhiều kỷ lục Việt Nam.