Danh sách dài các tổng thống Mỹ, ứng cử viên tổng thống từng bị ám sát
Trước vụ ám sát bất thành cựu Tổng thống Donald Trump, đã có nhiều vụ ám sát và bạo lực chính trị nhắm vào các tổng thống Mỹ, cựu tổng thống và các ứng cử viên tổng thống của các đảng lớn.
Tổng thống Kennedy trúng đạn nằm nghiêng về bên trái, trong khi phu nhân Jacqueline bật người lao ra phía cốp xe trong vụ ám sát ngày 22/11/1963, tại Dallas. Ảnh: AP
Hãng tin AP đã điểm lại một số vụ ám sát và âm mưu ám sát xảy ra kể từ khi nước Mỹ được thành lập vào năm 1776.
ABRAHAM LINCOLN – tổng thống thứ 16
Lincoln là tổng thống đầu tiên bị ám sát bởi John Wilkes Booth vào ngày 14/4/1865, khi ông và vợ, Mary Todd Lincoln, tham dự buổi biểu diễn đặc biệt vở hài kịch “Our American Cousin” tại Nhà hát Ford ở Washington DC.
Lincoln được đưa đến một ngôi nhà đối diện nhà hát để điều trị y tế sau khi ông bị bắn vào sau đầu. Ông qua đời vào sáng hôm sau. Sự ủng hộ của Lincoln đối với quyền của người da đen được coi là lý do chính dẫn đến việc ông bị giết hại.
Tranh minh họa cảnh Tổng thống Lincoln bị bắn vào sau đầu. Ảnh: History.com
Hai năm trước vụ ám sát này, trong cuộc Nội chiến liên quan đến việc bãi bỏ chế độ nô lệ, Lincoln đã ban hành Tuyên bố Giải phóng Nô lệ, trao quyền tự do cho các nô lệ trong Liên minh miền Nam.
Sau vụ việc kinh hoàng, cương vị tổng thống của Lincoln được trao cho Phó Tổng thống Andrew Johnson.
Tên sát nhân Wilkes Booth bị bắn chết vào ngày 26/4/1865, sau khi người ta tìm thấy hắn đang trốn trong một nhà kho gần Bowling Green, Virginia.
JAMES GARFIELD, tổng thống thứ 20
Garfield là tổng thống Mỹ thứ hai bị ám sát, chỉ 6 tháng sau khi nhậm chức. Ông đang đi bộ qua một ga xe lửa ở Washington vào ngày 2/7/1881 để bắt chuyến tàu đến New England thì bị Charles Guiteau bắn.
Alexander Graham Bell, nhà phát minh ra điện thoại, đã cố gắng tìm ra viên đạn găm vào ngực Garfield bằng một thiết bị mà ông thiết kế riêng cho tổng thống nhưng không thành công. Tổng thống bị trọng thương nằm ở Nhà Trắng trong vài tuần, và cuối cùng ông qua đời vào tháng 9 sau khi được đưa đến bờ biển New Jersey. Ông giữ chức vụ tổng thống Mỹ được 6 tháng. Kế nhiệm Garfield là Phó Tổng thống Chester Arthur.
Hung thủ Guiteau bị kết tội và bị xử tử vào tháng 6/1882.
WILLIAM McKINLEY, tổng thống thứ 25
Tổng thống William McKinley bị bắn sau khi có bài phát biểu ở Buffalo, New York, vào ngày 6/9/1901. Ông đang bắt tay những người ủng hộ thì bị một người đàn ông bắn hai phát vào ngực ở cự ly gần. Các bác sĩ đã mong đợi McKinley sẽ bình phục nhưng sau đó vùng tổn thương xung quanh vết đạn của ông bị hoại tử.
Tranh mô tả vụ ám sát Tổng thống McKinley vào năm 1901. Ảnh: Britanica
McKinley qua đời vào ngày 14/9/1901, sáu tháng sau khi ông bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai tại Nhà Trắng. Người kế nhiệm ông là Phó Tổng thống Theodore Roosevelt.
Leon F. Czolgosz, một cư dân Detroit 28 tuổi thất nghiệp, đã thừa nhận là thủ phạm vụ ám sát. Czolgosz bị kết tội tại phiên tòa và bị xử tử trên ghế điện vào ngày 29/10/1901.
FRANKLIN D. ROOSEVELT, tổng thống thứ 32
Roosevelt, lúc đó là tổng thống Mỹ đắc cử, vừa có bài phát biểu ở Miami từ phía sau một chiếc ô tô mui trần thì tiếng súng vang lên.
Roosevelt không bị thương trong vụ nổ súng vào tháng 2/1933 này, nhưng vụ việc đã khiến Thị trưởng Chicago Anton Cermak đã thiệt mạng.
Thủ phạm Guiseppe Zangara bị kết tội và lĩnh án tử hình.
Video đang HOT
HARRY S. TRUMAN, tổng thống thứ 33
Tổng thống Truman đang ở tại Blair House, tòa nhà đối diện Nhà Trắng vào tháng 11/1950 thì có hai tay súng đột nhập.
Ông Truman không bị thương, nhưng một cảnh sát Nhà Trắng và một trong những kẻ tấn công đã thiệt mạng trong cuộc đấu súng. Hai cảnh sát khác của Nhà Trắng bị thương.
Tay súng còn lại là Oscar Callazo bị bắt và bị kết án tử hình. Năm 1952, chính Tổng thống Truman giảm án cho hắn xuống tù chung thân. Tên này được Tổng thống Jimmy Carter ân xá và ra tù vào năm 1979.
JOHN F. KENNEDY, tổng thống thứ 35
Tổng thống Kennedy bị một sát thủ giấu mặt trang bị súng trường cỡ lớn bắn chết khi ông đến thăm thành phố Dallas vào tháng 11/1963 cùng với đệ nhất phu nhân Jacqueline Kennedy. Tiếng súng vang lên khi đoàn xe của tổng thống lăn bánh qua Dealey Plaza ở trung tâm thành phố.
Đặc vụ Clint Hill vọt lên chiếc limousine chở tổng thống sau khi Tổng thống Kennedy bị bắn ngày 22/11/1963. Ảnh: AP
Kennedy được đưa đến Bệnh viện Parkland Memorial, nơi ông qua đời ngay sau đó. Kế nhiệm ông là Phó Tổng thống Lyndon B. Johnson, người đã tuyên thệ nhậm chức trên chuyên cơ Không lực Một. Ông là tổng thống duy nhất tuyên thệ nhậm chức trên máy bay.
Vài giờ sau vụ ám sát, cảnh sát đã bắt giữ Lee Harvey Oswald sau khi tìm ra vị trí của tay súng bắn tỉa này ở tòa nhà gần đó, Kho lưu trữ sách trường học Texas.
Hai ngày sau, Oswald đang được đưa từ trụ sở cảnh sát đến nhà tù quận thì một chủ hộp đêm ở Dallas là Jack Ruby lao tới bắn chết hắn.
GERALD FORD, tổng thống thứ 38
Tổng thống Ford đã phải đối mặt với hai vụ ám sát chỉ trong vòng vài tuần vào năm 1975, nhưng may mắn không bị thương trong cả hai vụ việc.
Trong vụ đầu tiên, ông Ford đang trên đường đến cuộc gặp với thống đốc California ở Sacramento thì một người tên là Lynette “Squeaky” Fromme lao qua đám đông trên phố, rút một khẩu súng lục bán tự động và chĩa vào Ford. Súng dường như bị hóc, không bắn được. Fromme bị kết án tù và được thả vào năm 2009.
Tổng thống Gerald Ford được các mật vụ che chắn sau vụ ám sát bất thành bởi Lynette Fromme. Ảnh: The Sacramento Bee/AP
17 ngày sau, một phụ nữ là Sara Jane Moore lại đối đầu với Tổng thống Ford bên ngoài một khách sạn ở San Francisco. Moore bắn một phát và trượt. Một người đi đường đã nắm lấy cánh tay cô ta khi Moore định bắn phát thứ hai.
Moore bị giam giữ trong tù và được trả tự do vào năm 2007.
RONALD REAGAN, tổng thống thứ 40
Tổng thống Reagan vừa rời sân khấu nơi ông có bài phát biểu ở Washington, D.C., và đang đi về phía đoàn xe của mình thì bị bắn. Hung thủ là John Hinckley Jr., người có mặt trong đám đông.
Ông Reagan đã hồi phục được sau vụ nổ súng vào tháng 3/1981. Tuy nhiên, còn có ba người khác bị bắn trong cùng vụ việc, trong đó thư ký báo chí của tổng thống, James Brady, thì bị liệt một phần do vết thương.
Hinckley bị bắt và đưa vào bệnh viện tâm thần sau khi bồi thẩm đoàn tuyên bố anh ta vô tội vì bắn Reagan trong tình trạng mất trí.
Vào năm 2022, Hinckley được tự do, không còn phải giám sát, sau khi thẩm phán xác định rằng ông ta “không còn là mối nguy hiểm cho bản thân hoặc người khác nữa”.
GEORGE W. BUSH, tổng thống thứ 43
Tổng thống Bush đang tham dự một cuộc mít tinh ở Tbilisi vào năm 2005 với Tổng thống Gruzia Mikhail Saakashvili thì một quả lựu đạn ném về phía ông.
Cả hai nhà lãnh đạo đều đứng sau hàng rào chống đạn khi quả lựu đạn bọc trong vải rơi xuống cách đó khoảng 30 mét. Lựu đạn không nổ và không ai bị thương.
Kẻ quăng lựu đạn là Vladimir Arutyunian bị kết án chung thân.
THEODORE ROOSEVELT, ứng cử viên tổng thống
Cựu tổng thống Mỹ bị bắn ở Milwaukee năm 1912 khi đang vận động để trở lại Nhà Trắng.
Ông Theodore Roosevelt trước đây đã phục vụ hai nhiệm kỳ tổng thống và đang tái tranh cử với tư cách ứng cử viên của bên thứ ba.
Sau này ông tiết lộ, bản photo bài phát biểu dày 50 trang được gấp lại và hộp đựng kính kim loại trong túi của Roosevelt dường như đã làm giảm tác động của viên đạn, giúp ông không bị thương nặng.
Hung thủ John Schrank bị bắt và sống nốt phần đời còn lại trong bệnh viện tâm thần.
ROBERT F. KENNEDY, ứng cử viên tổng thống
Robert Kennedy đang chạy đua vào suất đề cử tổng thống của đảng Dân chủ thì bị giết tại một khách sạn ở Los Angeles – ngay sau khi đọc bài phát biểu chiến thắng trong cuộc bầu cử sơ bộ ở California năm 1968.
Robert Kennedy là thượng nghị sĩ đại diện bang New York và là anh trai của Tổng thống John F. Kennedy, người bị ám sát 5 năm trước đó.
Năm người khác bị thương trong vụ nổ súng.
Thủ phạm Sirhan Sirhan bị kết tội giết người cấp độ một và bị kết án tử hình. Nhưng hình phạt đó đã được chuyển thành tù chung thân, và Sirhan vẫn ở trong tù sau khi đơn xin trả tự do mới nhất của ông bị từ chối vào năm 2023.
GEORGE C. WALLACE, ứng cử viên tổng thống
Ứng viên Wallace đang nỗ lực vận động để có được suất đề cử tổng thống của đảng Dân chủ thì bị bắn tại điểm dừng chân ở Maryland vào năm 1972. Vụ việc khiến ông bị liệt từ thắt lưng trở xuống.
Trong ảnh chụp ngày 5/6/1968, người phục vụ khách sạn Juan Romero, phải, đến giúp Thượng nghị sĩ Robert F. Kennedy, khi ông nằm trên sàn khách sạn Ambassador ở Los Angeles sau khi bị bắn. Ảnh: Pasadena Star News
Là Thống đốc bang Alabama, ông Wallace nổi tiếng với quan điểm phân biệt chủng tộc, mà sau này ông đã từ bỏ.
Kẻ nổ súng Arthur Bremer bị kết án tù và cuối cùng được trả tự do vào năm 2007.
Mật vụ Mỹ điều tra vì sao tay súng bắn ông Trump có thể đến quá gần với khẩu AR-15
Việc một tay súng trang bị súng trường AR-15 tiếp cận được gần nơi diễn ra sự kiện và bắn bị thương cựu Tổng thống Trump, được cho là một thất bại nặng nề với Cơ quan Mật vụ Mỹ.
Nhân viên mật vụ Mỹ phong tỏa hiện trường vụ nổ súng nhằm vào cựu Tổng thống Donald Trump ở thành phố Butler, bang Pennsylvania, ngày 13/7/2024. Ảnh: AP/TTXVN
Cơ quan Mật vụ Mỹ đang điều tra làm thế nào một tay súng được trang bị súng trường có thể đến đủ gần để bắn và làm bị thương cựu Tổng thống Donald Trump tại cuộc mít tinh ngày 13/7 (theo giờ địa phương) ở Butler, Pennsylvania. Vụ việc được cho là một thất bại nặng nề với một trong những nhiệm vụ cốt lõi của cơ quan này.
Cơ quan Mật vụ Mỹ cho biết tay súng, người đã bị tiêu diệt tại hiện trường, đã bắn nhiều phát súng vào sân khấu nơi ông Trump phát biểu từ "một vị trí trên cao bên ngoài địa điểm mít tinh".
Một phân tích của hãng tin AP về hơn chục video và hình ảnh được ghi tại cuộc vận động tranh cử của cựu Tổng thống Trump, cũng như hình ảnh vệ tinh về địa điểm này, cho thấy kẻ xả súng có thể đến gần một cách đáng kinh ngạc sân khấu nơi ứng cử viên đảng Cộng hòa đang phát biểu.
Một đoạn video được AP đăng lên mạng xã hội và được định vị cho thấy thi thể của một người đàn ông mặc đồ ngụy trang màu xám nằm bất động trên nóc một nhà máy sản xuất ngay phía bắc khuôn viên Butler Farm Show, nơi diễn ra cuộc vận động tranh cử của ông Trump.
Mái nhà cách nơi ông Trump phát biểu chưa đầy 150 mét, một khoảng cách mà một tay thiện xạ có thể bắn trúng mục tiêu là con người không khó khăn.
Để so sánh, 150 mét là khoảng cách mà các tân binh của Quân đội Mỹ phải bắn trúng một hình nộm có kích thước bằng con người để đủ điều kiện sử dụng súng trường tấn công M16 trong các bài huấn luyện cơ bản. AR-15, giống như khẩu súng bắn ông Trump, là phiên bản dân sự bán tự động của khẩu M16 quân sự.
Theo trang NDTV, súng trường AR-15 thuộc danh mục "súng trường thể thao hiện đại" hay còn gọi là MSR. Chữ AR là viết tắt của ArmaLite, công ty đã sản xuất loại súng này vào những năm 1950. Những khẩu súng trường như vậy chủ yếu được sử dụng trong các cuộc thi và mục đích săn bắn. Hiệp hội Súng trường Mỹ cho biết mọi người thường nhầm súng trường AR-15 với "vũ khí tấn công" hoặc "súng trường tấn công".
Theo Hiệp hội trên, "độ chính xác, độ tin cậy, độ chắc chắn và tính linh hoạt của những khẩu súng trường này phục vụ tốt cho các tay súng và thợ săn mục tiêu. Chúng thực sự là những loại súng có thể hoạt động trong mọi thời tiết".
Lực lượng thực thi pháp luật Mỹ phong tỏa hiện trường vụ nổ súng nhằm vào cựu Tổng thống Donald Trump ở thành phố Butler, bang Pennsylvania, ngày 13/7/2024. Ảnh: AP/TTXVN
Vào sáng sớm 14/7 (theo giờ địa phương), Cục điều tra liên bang Mỹ (FBI) đã họp báo, công bố kẻ nổ súng là Thomas Matthew Crooks, 20 tuổi, sống ở Bethel Park, bang Pennsylvania.
Cơ quan Mật vụ không có ai tham dự cuộc họp báo trên, khi các quan chức FBI và Cảnh sát bang Pennsylvania thông báo với các phóng viên về cuộc điều tra vụ nổ súng. Đặc vụ FBI Kevin Rojek nói rằng, thật "ngạc nhiên" khi tay súng có thể nổ súng vào sân khấu trước khi bị giết.
Theo hai quan chức thực thi pháp luật xin giấu tên, các thành viên của đội bắn tỉa và đội phản công của Cơ quan Mật vụ đã có mặt tại cuộc mít tinh ở Butler.
Đội phản công, được Sở Mật vụ gọi với mật danh là "Hawkeye", trang bị vũ khí hạng nặng, chịu trách nhiệm loại bỏ các mối đe dọa để các đặc vụ khác có thể che chắn và đưa đi người mà họ đang bảo vệ. Còn đội bắn tỉa phản công, được biết đến với mật danh "Hercules", sử dụng ống nhòm tầm xa và được trang bị súng bắn tỉa để đối phó với các mối đe dọa tầm xa.
Hình ảnh trích từ video cho thấy các mật vụ Mỹ bảo vệ cựu Tổng thống Donald Trump rời khỏi bục diễn thuyết trong cuộc vận động tranh cử ở Butler, bang Pennsylvania, ngày 13/7/2024. Ảnh: REUTERS/TTXVN
Bộ trưởng An ninh Nội địa Mỹ Alejandro Mayorkas cho biết bộ của ông và Cơ quan Mật vụ đang làm việc với các cơ quan thực thi pháp luật để điều tra vụ nổ súng. Ông Mayorkas nói, việc đảm bảo an ninh cho các ứng cử viên tổng thống và các sự kiện tranh cử của họ là một trong những "ưu tiên quan trọng nhất" của bộ.
"Chúng tôi lên án hành vi bạo lực này bằng những ngôn từ mạnh mẽ nhất có thể và khen ngợi Sở Mật vụ vì hành động nhanh chóng của họ ngày hôm nay", Bộ trưởng Mayorkas nói. "Chúng tôi đang hợp tác với Tổng thống Biden, cựu Tổng thống Trump và các đội ngũ tranh cử của họ, đồng thời đang thực hiện mọi biện pháp có thể để đảm bảo an toàn và an ninh cho họ."
Trong lúc đó, những lời kêu gọi điều tra đã được nhiều quan chức đưa ra.
James Comer, nghị sĩ Cộng hòa đại diện bang Kentucky, đồng thời là Chủ tịch Ủy ban Giám sát Hạ viện, cho biết ông đã liên hệ với Cơ quan Mật vụ để tiến hành một cuộc họp giao ban và kêu gọi Giám đốc Mật vụ Mỹ Kimberly Cheatle xuất hiện để điều trần. Nghị sĩ Comer cho biết ủy ban của ông sẽ sớm gửi lời mời chính thức.
"Bạo lực chính trị dưới mọi hình thức là không thể chấp nhận được. Có rất nhiều câu hỏi và người Mỹ yêu cầu câu trả lời", ông Comer nói trong một tuyên bố.
Hạ nghị sĩ Ritchie Torres, một đảng viên Dân chủ ở New York, đã kêu gọi điều tra "những trục trặc về an ninh" tại cuộc biểu tình.
"Chính phủ liên bang phải liên tục rút kinh nghiệm từ những thất bại về an ninh để tránh lặp lại những sai lầm tương tự, đặc biệt khi những thất bại đó có tác động đối với quốc gia", ông Torres lên tiếng.
Thống đốc bang Wisconsin, Tony Evers, một đảng viên Đảng Dân chủ, đã đăng trên mạng X rằng ông và các nhân viên của mình đang liên hệ với các điều phối viên lập kế hoạch an ninh trước Đại hội toàn quốc của Đảng Cộng hòa sẽ bắt đầu vào ngày 15/7 tại Milwaukee.
Ông Evers nói: "Chúng ta không thể trở thành một quốc gia chấp nhận bất kỳ hình thức bạo lực chính trị nào - đó không phải là con người của chúng ta với tư cách là người Mỹ".
Trong khi đó, FBI cho biết họ sẽ dẫn đầu cuộc điều tra vụ nổ súng ở Butler, phối hợp với Cơ quan Mật vụ và cơ quan thực thi pháp luật địa phương và tiểu bang.
Bộ trưởng Tư pháp Merrick Garland cho biết Bộ Tư pháp "sẽ huy động mọi nguồn lực sẵn có cho cuộc điều tra này". Ông Garland nói trong một tuyên bố: "Trái tim tôi hướng về cựu Tổng thống, những người bị thương và gia đình của khán giả thiệt mạng trong vụ tấn công kinh hoàng này. Chúng tôi sẽ không dung thứ cho bất kỳ hình thức bạo lực nào và bạo lực như thế này là một cuộc tấn công vào nền dân chủ của chúng ta".
Nhân chứng thấy thủ phạm đeo súng trường leo lên mái nhà trước khi bắn ông Trump Một người ủng hộ cựu Tổng thống Trump tuyên bố anh ta nhìn thấy một gã đàn ông với khẩu súng trường leo lên mái nhà và đã báo cảnh sát chỉ vài phút trước khi ứng cử viên đảng Cộng hòa bị bắn. Nhân chứng tên Greg kể lại cảnh anh ta và những người khác thấy tay súng leo lên mái...