Đằng sau việc Mỹ ra lệnh cho các cơ quan tình báo tăng cường do thám Greenland

Chính quyền Trump đẩy mạnh thu thập thông tin tình báo về Greenland , hé lộ chiến lược “thâu tóm” hòn đảo Bắc Cực giàu tài nguyên này bất chấp phản ứng dữ dội từ Đan Mạch.

Máy bay chở ông Donald Trump Jr., con trai Tổng thống Mỹ Donald Trump, tới thăm Nuuk, Greenland. Ảnh: REUTERS/TTXVN

Theo Wall Street Journal ngày 7/5, trong động thái được cho là nhằm cụ thể hóa tham vọng “thâu tóm” Greenland, chính quyền Tổng thống Trump đã chỉ đạo bộ máy tình báo Mỹ tăng cường hoạt động thu thập thông tin liên quan đến hòn đảo Bắc Cực này. Dựa trên tiết lộ từ hai nguồn thạo tin, các nỗ lực do thám đang được đẩy mạnh, lôi kéo bộ máy gián điệp của Mỹ vào chiến dịch công khai của Tổng thống Trump nhằm giành quyền kiểm soát Greenland.

Lệnh tình báo đặc biệt từ Nhà Trắng

Các nguồn tin trên cho biết những quan chức cấp cao dưới quyền Giám đốc Tình báo Quốc gia Mỹ Tulsi Gabbard đã ban hành “thông điệp nhấn mạnh công tác thu thập” cho các lãnh đạo tổ chức tình báo vào tuần trước. Chỉ thị này yêu cầu các tổ chức tập trung tìm hiểu thêm về phong trào đòi độc lập của Greenland cũng như thái độ của người dân đối với việc Mỹ khai thác tài nguyên trên đảo.

Đáng chú ý, thông tin được phân loại mật này chỉ đạo các đơn vị tình báo – vốn sở hữu năng lực đa dạng từ vệ tinh giám sát, chặn thông tin liên lạc đến thực thi nhiệm vụ gián điệp trên thực địa – phải xác định những cá nhân ở Greenland và Đan Mạch có khả năng ủng hộ các mục tiêu của Mỹ đối với hòn đảo.

Lệnh này được chuyển đến các cơ quan trọng yếu bao gồm Cục Tình báo Trung ương (CIA), Cơ quan Tình báo Quốc phòng và Cơ quan An ninh Quốc gia (NSA), phản ánh mức độ cam kết nghiêm túc của chính quyền Trump trong việc theo đuổi kế hoạch kiểm soát Greenland.

Kể từ nhiệm kỳ đầu tiên, Tổng thống Trump đã không ngần ngại bày tỏ quyết tâm mua, sáp nhập hoặc kiểm soát Greenland – động thái từng khiến Đan Mạch và người dân Greenland bày tỏ sự kinh ngạc.

“Chúng ta cần Greenland vì an ninh quốc gia và thậm chí là an ninh quốc tế, và chúng ta đang làm việc với tất cả các bên liên quan để cố gắng đạt được điều đó. Bằng cách này hay cách khác, chúng ta sẽ đạt được điều đó”, ông Trump đã phát biểu trước Quốc hội Mỹ vào tháng 3/2025.

Đáng chú ý, khi được NBC News hỏi trong một cuộc phỏng vấn phát sóng gần đây rằng liệu ông có loại trừ khả năng chiếm Greenland bằng vũ lực hay không, Tổng thống Trump đã từ chối trả lời trực tiếp.

“Tôi không loại trừ điều đó. Tôi không nói rằng tôi sẽ làm điều đó, nhưng tôi không loại trừ bất cứ điều gì. Chúng tôi rất cần Greenland. Chúng ta cần điều đó cho an ninh quốc tế”, ông Trump nêu rõ.

Phản ứng từ các bên liên quan

James Hewitt, người phát ngôn của Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ, khi được hỏi đã từ chối bình luận về các vấn đề tình báo, nhưng nhấn mạnh: “Tổng thống (Trump) đã nói rất rõ ràng rằng Mỹ quan ngại về an ninh của Greenland và Bắc Cực”.

Về phần mình, Giám đốc Tình báo Quốc gia Tulsi Gabbard đã có phản ứng gay gắt trước thông tin rò rỉ: “Wall Street Journal nên xấu hổ vì đã hỗ trợ những tác nhân ngầm tìm cách phá hoại Tổng thống (Trump) bằng cách chính trị hóa và tiết lộ thông tin mật. Họ đang vi phạm pháp luật và làm suy yếu an ninh và nền dân chủ của quốc gia chúng ta”.

Trong khi đó, Đại sứ quán Đan Mạch tại Washington, D.C., đã từ chối bình luận, và Thủ hiến Greenland cũng không phản hồi ngay lập tức khi được yêu cầu đưa ra ý kiến.

Trước đó, Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen đã bày tỏ sự phản đối mạnh mẽ khi Phó Tổng thống Mỹ JD Vance, Cố vấn An ninh Quốc gia Mike Waltz và Bộ trưởng Năng lượng Chris Wright đến thăm Greenland vào cuối tháng 3/2025. Bà Frederiksen cho rằng chuyến thăm này “gây áp lực hoàn toàn không thể chấp nhận được đối với Greenland, các chính trị gia Greenland và người dân Greenland”, cũng như đối với Đan Mạch.

Thủ tướng Đan Mạch cũng nhấn mạnh rằng “Tổng thống Trump rất nghiêm túc. Ông ấy muốn Greenland”.

Greenland hiện là vùng lãnh thổ tự trị thuộc Đan Mạch – một thành viên của NATO và là đồng minh lâu năm của Mỹ. Đan Mạch hiện có kế hoạch chi hơn 1,5 tỷ USD để tăng cường bảo vệ Greenland.

Giá trị chiến lược của Greenland không chỉ nằm ở vị trí địa lý quan trọng tại khu vực Bắc Cực mà còn ở tiềm năng tài nguyên khổng lồ. Hòn đảo này sở hữu trữ lượng lớn khoáng sản đất hiếm – nguyên liệu thiết yếu cho sản xuất nhiều sản phẩm công nghệ cao từ xe điện đến tua bin gió, cùng với trữ lượng dầu mỏ và khí đốt tự nhiên chưa được khai thác.

Tuy nhiên, việc khai thác những tài nguyên này được dự báo là vô cùng khó khăn về mặt hậu cần, đặc biệt trong điều kiện khắc nghiệt tại Bắc Cực.