Đằng sau việc Mỹ đột nhiên mở rộng hoạt động ở Syria

Mỹ đang tăng cường hiện diện quân sự tại Syria, với lý do là tổ chức huấn luyện người Kurd nhằm chống lại các lực lượng thân Iran.

Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng Mỹ tăng cường lực lượng nhằm mục đích gây sức ép với Moscow.

Những gì đang xảy ra ở Syria có liên quan như thế nào đến chiến sự tại Ukraine? Thổ Nhĩ Kỳ sẽ phản ứng như thế nào trong tình huống này?

Bộ chỉ huy Mỹ đã chuyển một số thiết bị quân sự, hậu cần từ Iraq đến các căn cứ của họ ở Syria. Điều này đã được Báo Al Watan của Syria đưa tin. Các đoàn xe vận tải quân sự đã vượt qua điểm biên giới Al Walid tiến vào tỉnh Hassaké phía Đông Bắc. Cùng với các thiết bị bọc thép, một nhóm lớn quân nhân Mỹ đã được gửi đến Syria. Theo tờ báo, số lượng quân nhân đã tăng từ 500 lên 1.500 người kể từ ngày 15/7.

Quân đội Mỹ tại Syria.

Sự hiện diện quân sự gia tăng của Washington ở Syria diễn ra trong bối cảnh đối đầu leo ​​thang giữa Mỹ và Nga trong khu vực. Cụ thể, tuần trước, các quan chức quân sự Mỹ cho biết, lần thứ hai trong 2 ngày, các tiêm kích Nga đã có “hành vi thiếu an toàn và không chuyên nghiệp” đối với các máy bay không người lái của không quân Mỹ trên bầu trời Syria. Máy bay không người lái MQ-9 Reaper đang thực hiện chiến dịch chống lại các mục tiêu của Nhà nước Hồi giáo thì một số máy bay phản lực của Nga “thả pháo sáng trước máy bay không người lái và áp sát một cách nguy hiểm”, theo Trung tướng Grynkewich, chỉ huy lực lượng Không quân số 9, thuộc Bộ Tư lệnh Trung ương Mỹ. Một sự cố tương tự diễn ra trước đó cũng ở Syria, 3 máy bay không người lái MQ-9 bị 3 máy bay chiến đấu Nga quấy rối khi đang thực hiện nhiệm vụ chống IS.

Theo Grynkewich, các máy bay phản lực đã thả “nhiều pháo sáng trước máy bay không người lái”, sau đó buộc các máy bay Mỹ phải “tiến hành các thao tác lẩn tránh”. Sự việc này đánh dấu cuộc đối đầu thứ ba trong năm nay giữa máy bay không người lái của Mỹ và chiến đấu cơ Nga. Lầu Năm Góc hồi tháng 3 đã công bố video một máy bay chiến đấu Nga va chạm với máy bay không người lái MQ-9 Reaper của không quân Mỹ trên không phận quốc tế khiến máy bay này lao xuống Biển Đen. “Mỹ sẽ tiếp tục bay và hoạt động ở bất cứ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép và Nga có trách nhiệm vận hành máy bay quân sự của mình một cách an toàn và chuyên nghiệp”, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin cho biết.

Ngày 20/7, các máy bay chiến đấu F-16 của liên minh quốc tế do Mỹ dẫn đầu đã nhắm vào hệ thống dẫn đường vào một máy bay của không quân Nga. Trong những tình huống như vậy, Mỹ thường cho rằng các máy bay chiến đấu của Nga đã thực hiện “các thao tác nguy hiểm và thiếu chuyên nghiệp”. Nên biết rằng máy bay Nga có quyền có mặt ở đó, vì một căn cứ không quân của Nga có mặt ở Syria theo yêu cầu của chính phủ nước này. Trên thực tế, tất cả quân nhân Mỹ hiện diện bất hợp pháp ở miền Đông và Đông Nam Syria. Sự hiện diện của họ không được nghị quyết nào của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc hoặc các thỏa thuận trực tiếp với chính quyền hợp pháp của Syria cho phép. Theo ông Joel Rubin, cựu phó trợ lý ngoại trưởng trong chính quyền cựu Tổng thống Barack Obama, khả năng của Mỹ trong việc ngăn chặn hành vi của Nga ở Syria vẫn khá hạn chế. Theo quan điểm của ông, Nga có thể sẽ tiếp tục thử thách sự nhượng bộ của Mỹ, đặc biệt là khi mối quan hệ giữa hai nước ngày càng leo thang do xung đột ở Ukraine, Fox News Digital đưa tin.

Liên quan đến những cọ xát trên bầu trời Syria, Mỹ cho biết đang xem xét đáp trả quân sự trước sự hiện diện của Nga trên bầu trời Syria, trong bối cảnh căng thẳng leo thang và các cáo buộc gây hấn. Trong khi Nga, Syria và Iran hướng tới mục tiêu xóa bỏ sự hiện diện của Mỹ khỏi khu vực. Một quan chức giấu tên của Mỹ không tiết lộ chi tiết các phương án đang được cân nhắc, ông nói rằng Mỹ quyết tâm giải quyết điều mà họ cho là sự gia tăng đáng báo động trong hành động gây hấn của Nga trên không phận Syria. Hành động quân sự của Mỹ trên mặt trận Syria có thể được xác nhận bởi thực tế các dân biểu đã đưa ra một dự luật kêu gọi nước này hỗ trợ các nỗ lực quốc tế nhằm buộc chính phủ của Tổng thống Syria Bashar al-Assad “chịu trách nhiệm về tội ác chiến tranh và tội ác chống lại loài người”, báo cáo Al Jazeera. Tuần trước, các nữ nghị sĩ Rashida Tlaib và Ilhan Omar đã kêu gọi chính quyền Mỹ hỗ trợ các nỗ lực quốc tế nhằm buộc chính quyền Tổng thống Syria Bashar al-Assad phải chịu trách nhiệm về “tội ác chiến tranh và tội ác chống lại loài người”.

Đề nghị được đưa ra khi các chính phủ Arab có động thái chào đón chính quyền ông Assad sau nhiều năm bị cô lập ngoại giao. Nhưng Mỹ, dưới chính quyền của Tổng thống Joe Biden, đã khẳng định họ không chào đón việc này. Phát biểu hôm Thứ năm, Tlaib và Omar nói rằng đơn đệ trình của họ nhằm mục đích kêu gọi Mỹ tăng cường sức mạnh của mình sau những nỗ lực tạo ra các cơ chế tư pháp quốc tế buộc chính quyền Assad phải chịu trách nhiệm.

Khi Tổng thống Assad ra sức củng cố quyền kiểm soát đất nước, lãnh đạo các nước Arab cũng có những bước tiến để hàn gắn mối quan hệ đã bị tổn hại hoặc bị phá vỡ với Chính phủ Syria trong chiến tranh. Vào tháng 5/2023, Liên đoàn Arab đã đưa ra quyết định gây tranh cãi nhằm khôi phục tư cách thành viên của Syria sau hơn 10 năm đình chỉ.

Mỹ quan ngại các cuộc tấn công của lực lượng dân quân thân Iran chống lại các cơ sở quân sự của Mỹ ở Syria, nhưng việc tăng gấp 3 đội ngũ để huấn luyện các chiến binh người Kurd dường như là quá mức. Không loại trừ khả năng Mỹ đang chuẩn bị một số hoạt động quân sự lớn liên quan đến lực lượng không quân đóng tại căn cứ quân sự Al Udeid ở Qatar.

Thổ Nhĩ Kỳ đang cân nhắc phản đối việc tăng cường hiện diện quân sự của Mỹ trong khu vực. Họ sẽ cáo buộc Mỹ hỗ trợ các lực lượng người Kurd, nhóm người mà Thổ Nhĩ Kỳ coi là các tổ chức khủng bố