Đăng ký xe máy điện: Soạn luật “trên mây”, đánh đố dân

Việc đăng ký xe máy điện phải nhiều giấy tờ nhưng lại không siết chặt đầu vào thể hiện sự làm luật thiếu thống nhất trong cơ quan quản lý nhà nước.

Ý kiến của ông Lê Hồng Sơn – Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật, Bộ Tư pháp về việc đăng ký xe máy điện.

PV: Thưa ông, theo quy định hiện nay thì việc đăng ký xe máy điện phải có đầy đủ các giấy tờ như Giấy chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường (đối với xe nhập nhập khẩu), phiếu kiểm tra chất lượng đối với xe sản xuất, lắp ráp trong nước. Tuy nhiên hiện nay, trên thị trường doanh nghiệp bán xe lại không thể cung cấp được những giấy chứng nhận nêu trên. Quy định như thế liệu có phải đang làm khó cho dân không, thưa ông?

Ông Lê Hồng Sơn: Vấn đề này đang được dư luận quan tâm. Tôi thấy rằng, người dân cũng như cơ quan công quyền đang “trở đi mắc núi, trở lại mắc sông”. Người dân muốn được đăng ký xe máy điện theo quy định cũng đành phải “bó tay” vì không có đủ giấy tờ của xe theo quy định. Cơ quan đăng ký và cấp biển số cũng gặp khó khăn tương tự. Người dân khi lưu hành xe ra đường lại sợ CSGT phạt vì lỗi lưu hành xe không có biển số, không được đăng ký.

Hiện nay, hệ thống quy chuẩn hồ sơ về việc đăng ký xe máy (mô tô 2 bánh như xe Honda, Yamaha…) là tương đối thuận lợi. Vừa qua, như ý kiến của tôi đề xuất tại một cuộc họp liên ngành ở Bộ Tư pháp về việc cần có giải pháp là cho phép chủ sở hữu thực tế đối với xe mô tô không chính chủ làm cam đoan khi xin chuyển đăng ký sở hữu xe mà không đòi hỏi phải có đầy đủ các thứ giấy tờ khi sang tên đổi chủ. Bộ Công an đã áp dụng sáng kiến này và có hướng dẫn để giải quyết trường hợp đăng ký xe mô tô không chính chủ. Đó là một việc tốt.

Chính phủ đã có quy định phân biệt xe máy điện và xe đạp máy. Đối với xe máy điện, tôi thấy, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Công an hoặc một vài bộ, ngành khác có liên quan đến việc sản xuất hay nhập khẩu loại xe máy này chưa có các quy chuẩn cụ thể rõ ràng.

Tại ngã tư Trần Khát Chân – Võ Thị Sáu, nhiều xe máy điện bị xử lý lỗi không đội mũ bảo hiểm, lỗi vượt đèn đỏ khi tham gia giao thông. Ảnh: Bá Đô – Vnexpress

Cái thiếu ở đây là chưa có bộ tiêu chuẩn kỹ thuật đầy đủ, đồng bộ cũng như thiếu quy định về một bộ hồ sơ đi liền với hàng hóa là xe máy điện. Ở đây tôi muốn nói đến hồ sơ, giấy tờ, tiêu chuẩn kỹ thuật đối với từng chiếc xe máy điện một như chúng ta đã thực hiện đối với xe mô tô 2 bánh. Nếu áp các yêu cầu về hồ sơ, giấy tờ tương tự như đối với xe mô tô thì rất bất cập so với thực tiễn lập hồ sơ giấy tờ hiện nay khi xuất xưởng và khi nhập khẩu đối với xe máy điện.

Rõ ràng, chúng ta đang thiếu các quy định liên quan đến bộ hồ sơ, giấy tờ đối với xe máy điện cho phù hợp với thực tế hiện nay để làm cơ sở cho việc sản xuất, nhập khẩu, lưu thông trên thị trường và đặc biệt phù hợp với yêu cầu của cơ quan công an khi thực hiện việc đăng ký, cấp biển số. Hiện nay, đa số các chủ sở hữu xe máy điện khi đi làm thủ tục đăng ký biển số xe, họ chỉ có vài ba thứ giấy tờ rất đơn giản.

Với các quy định hiện hành, khi sản xuất, nhập khẩu xe máy điện, các đơn vị đầu mối sản xuất, lắp ráp nhập khẩu không thể đưa ra được bộ hồ sơ như đang áp dụng đối với việc sản xuất, nhập khẩu xe mô tô 2 bánh. Các cửa hàng bán xe máy điện cũng như người dân khi mua xe máy này hoàn toàn không có một bộ hồ sơ như mua xe máy. Cửa hàng bán xe cũng như người mua xe máy điện cẩn thận lắm thì cũng chỉ có một hóa đơn đỏ.

Như vậy, có thể nói quy định hiện hành đang “đánh đố” người sản xuất, người nhập khẩu cũng như người dân mua sắm hàng hóa tài sản là xe máy điện. Người dân đang bị làm khó trong khi mà cửa hàng bán xe không cung cấp được đầy đủ giấy tờ cho người mua, còn cơ quan Công an lại yêu cầu những giấy tờ trên, cho nên người dân đứng ở giữa không biết phải làm sao.

Về phía cơ quan đăng ký cấp biển số xe, tôi hiểu và thông cảm rằng, chiến sĩ, sĩ quan công an nhân dân không thể thực hiện việc cấp biển số xe đối với xe máy điện đối với một bộ hồ sơ đang có trong tay người dân khi mua tài sản này.

Thực trạng nêu trên có thể nói là một sự chậm trễ, thiếu cách xử lý đồng bộ trước một yêu cầu của xã hội, yêu cầu quản lý, có biểu hiện đang lúng túng như “gà mắc tóc”. Người dân và xã hội bức xúc là rất chính đáng.

PV: Vậy theo ông hướng giải quyết hiện nay nên như thế nào?

Ông Lê Hồng Sơn: Theo tôi, phải có giải pháp trước mắt và giải pháp lâu dài, căn cơ.

Thứ nhất, cơ quan có thẩm quyền cần có ngay hướng dẫn kịp thời để giải quyết tình trạng bức xúc hiện nay của người dân muốn đăng ký, có biển số cho xe máy điện và hiện trạng hồ sơ xe máy điện tại các doanh nghiệp kinh doanh loại xe này hiện nay.

Theo tôi, có thể sử dụng cách thức như đã áp dụng với việc cho phép chuyển quyền sở hữu, cấp giấy đăng ký mới cho những xe mô tô không chính chủ mà ta đã thực hiện vừa qua. Nghĩa là cho những chủ sở hữu xe máy điện mang các hồ sơ, giấy tờ mà họ có cùng với bản cam đoan có xác nhận đến cơ quan công an để làm thủ tục đăng ký cấp biển số xe cho các xe này.

Với cách làm này, trong một thời gian hợp lý chúng ta có thể giải tỏa được những trường hợp đã mua xe máy điện từ trước đến nay, cấp ngay biển số xe cho các xe này. Cách làm này cũng rất cần có hướng dẫn kịp thời, cụ thể của Bộ Công an.

Thứ hai, về giải pháp căn cơ, lâu dài, việc này cũng phải làm ngay, đó là: Nghiên cứu thực tiễn sản xuất, nhập khẩu cũng như giấy tờ, hồ sơ gắn với các xe máy điện để làm cơ sở xây dựng một thông tư hướng dẫn cụ thể về bộ hồ sơ, giấy tờ mà cơ sở sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu, kinh doanh xe máy điện phải cấp cho người mua.

Cơ quan Công an căn cứ vào bộ hồ sơ, giấy tờ này thực hiện việc đăng ký cấp biển số. Cách làm này giúp tạo nên sự liên thông, thống nhất các hồ sơ, giấy tờ của một chiếc xe máy điện để cấp cho người sở hữu và làm căn cứ cho cơ quan Công an cấp biển số xe. Loại hồ sơ, giấy tờ như thế nào cũng phải tính cho phù hợp với loại xe máy điện. Theo tôi, chắc là không đến mức chính quy, đầy đủ như bộ hồ sơ của một xe mô tô 2 bánh.

PV: Quy định tạm hoãn rồi lại thực hiện lại, theo ông trách nhiệm này thuộc về ai? Độ lệch giữa thực tế và quy định quá lớn, việc làm luật như thế có hợp lý với thực tế hay không, thưa ông?

Ông Lê Hồng Sơn: Trước hết, đó là sự thiếu đồng bộ, cụ thể trong quá trình tham mưu, xây dựng thể chế, chính sách. Khi ta đặt ra yêu cầu cấp biển số cho xe máy điện thì cũng phải lưu ý đến đặc thù của loại xe này trong quá trình sản xuất, lưu thông để hình dung và có quy định cụ thể, phù hợp những nội dung liên quan đến các khâu như sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu cho đến người dân mua, sử dụng và cơ quan có thẩm quyền trong việc đăng ký cấp biển số cho loại xe này. Rõ ràng, cần phải có xem xét, rút kinh nghiệm sâu sắc đối với các cơ quan khi nghiên cứu, đề xuất chính sách liên quan đến vấn đề này.

Tình hình hiện nay đòi hỏi phải có ngay giải pháp, tuy nhiên tôi chưa thấy giải pháp cấp bách nào được đề xuất kịp thời. Ở đây có trách nhiệm của ngành Công an, Giao thông cũng như một vài ngành khác có liên quan.

Đối với giải pháp căn cơ, lâu dài, người đứng đầu các ngành, cơ quan có liên quan cũng cần phải có ngay chỉ đạo việc chuẩn bị các quy định về thể chế có liên quan để kịp thời ban hành các quy định cần thiết.

Cũng thấy cần nhắc lại tình trạng vừa qua trong quá trình tham mưu, hoạch định chính sách, ban hành thể chế của chúng ta xảy ra một số trường hợp sai sót đáng tiếc, gây bức xúc trong dư luận, khó khăn trong quản lý, làm mất lòng tin của người dân đối với các cơ quan công quyền.

Rõ ràng, đã đến lúc phải xem xét một cách nghiêm túc, cầu thị vấn đề nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác xây dựng, ban hành thể chế từ vấn đề đào tạo, tuyển dụng cho đến vấn đề sử dụng, quản lý, đặc biệt xác định rõ trách nhiệm của công chức thi hành công vụ. Có thành tích, có công thì phải được khen thưởng xứng đáng. Nếu có sai sót, vi phạm cần phải được xử lý nghiêm.

Vấn đề cấp bách là phải nâng cao trách nhiệm của công chức trong quá trình thi hành nhiệm vụ, công vụ được giao, đặc biệt là vấn đề nghiên cứu, đề xuất chính sách, thể chế.

PV: Xin trân trọng cảm ơn ông!

Theo Đất Việt