Dân Phnom Penh vật lộn trong phong tỏa

Nhiều người dân sống ở các “vùng đỏ” thuộc thủ đô Phnom Penh của Campuchia đang gặp khó khăn chồng chất khi họ không thể rời nhà và chợ thì bị cấm.

Lệnh phong tỏa hai tuần của Campuchia nhằm kiềm chế lây nhiễm Covid-19 ở thủ đô Phnom Penh đã cắt đứt nguồn cung cấp thực phẩm cho hàng nghìn công nhân may mặc, người bán hàng ở chợ và những người khác với thu nhập ít ỏi chỉ đủ sống qua ngày.

Người dân mua rau ngay sát cạnh rào chắn được dựng lên trong một khu dân cư ở Phnom Penh sau khi lệnh phong tỏa được ban bố nhằm kiềm chế Covid-19 lây lan. Ảnh: AFP.

Thủ tướng Hun Sen thông báo về các biện pháp giới hạn vào ngày 14/4, theo đó chỉ cho phép những lao động thực hiện các công việc thiết yếu như giao hàng, công nhân tại các nhà máy thực phẩm, dược phẩm được làm việc, đồng thời các hộ gia đình chỉ được đi chợ ba lần một tuần. Vài ngày sau, chính phủ tuyên bố 4 xã và ba ngôi làng thuộc diện “vùng đỏ”, cấm người dân rời nhà, ngoại trừ lý do y tế.

Hôm 24/4, Phnom Penh ra lệnh đóng cửa tất cả các chợ công cộng trong hai tuần, khiến việc tiếp cận thực phẩm của người dân càng trở nên khó khăn.

Công nhân dệt may Un Sopheap, 35 tuổi, bị cách ly từ hôm 9/4, sau khi một người hàng xóm trong dãy nhà trọ của cô dương tính với Covid-19. Sopheap cho biết cô đã nhận được một phần lương và một khoản trợ cấp nhỏ, khoảng 135 USD, trong thời gian cách ly nhưng không thể ra ngoài mua thực phẩm tươi vì nơi cô sinh sống thuộc “vùng đỏ”.

Sopheap đã 4 ngày liên tiếp chỉ ăn cơm với nước tương, thỉnh thoảng có thêm trứng. “Chỉ ăn như vậy nên tôi không có đủ năng lượng và không thể rời khỏi phòng để hít thở không khí, chưa kể căn phòng này lại quá nhỏ nữa”, cô chia sẻ. “Tôi cảm thấy bức bối”.

Theo lời Sopheap, cảnh sát liên tục tuần tra khu vực. “Chúng tôi rất sợ họ”, cô nói.

Một số người mở chợ tạm trong các “vùng đỏ” đã bị cảnh sát tịch thu đồ đạc, trong khi nông dân sống bên rìa thành phố phàn nàn rằng nông sản của họ đang thối rữa vì các tiểu thương, hộ kinh doanh không thể bán chúng.

Nhà chức trách ban đầu phân phát gạo, mỳ gói, cá hộp và nước sốt cho những người dân bị ảnh hưởng nhưng nhanh chóng chuyển sang bán chúng sau khi Thủ tướng tuyên bố chính phủ “sẽ gặp khó khăn” nếu đáp ứng mọi nhu cầu của các hộ gia đình.

Trong khi đó, số người xin thực phẩm đang tăng lên. Hơn 48.000 người đã tham gia vào một nhóm chat trên Telegram do thành phố thiết lập để giúp họ xin viện trợ khẩn cấp. Một người dùng tối hôm 23/4 viết: “Tôi đã yêu cầu cách đây 5 ngày nhưng chưa nhận được gì”.

Giám đốc Chương trình Lương thực Thế giới tại Campuchia Claire Conan cho biết thông tin của họ về mức độ người dân bị đói tại các vùng đỏ hiện “vẫn còn hạn chế”. Cơ quan của bà đã chứng kiến Covid-19 làm gián đoạn các chuỗi cung ứng và khiến nhiều người rơi vào cảnh thiếu thực phẩm trước cả khi lệnh phong tỏa có hiệu lực. Bà lưu ý người già, phụ nữ mang thai và bà mẹ mới sinh cần khẩu phần ăn uống đặc biệt và nhu cầu của họ “phải được giải quyết nếu các biện pháp phong tỏa tiếp tục kéo dài”.

Chính phủ Campuchia hôm 24/4 ra lệnh cho hàng chục nghìn người sống trong các vùng đỏ ở Phnom Penh xét nghiệm Covid-19 nhưng chưa rõ họ cần làm những gì.

Khun Tharo, điều phối viên nhóm Central chuyên vận động cho người lao động, gọi phản ứng của chính phủ là “ngoài tầm kiểm soát”, lưu ý rằng các nhà máy may mặc đông đúc và các khu ký túc xá lao động chật cứng người từ lâu đã được coi là những điểm nóng có nguy cơ lây nhiễm cao. Ông thêm rằng việc cách ly cư dân vùng đỏ trong không gian sống nhỏ cũng không giúp ích gì đối với sức khỏe của họ.

Đợt bùng phát Covid-19 lớn nhất Campuchia bắt đầu từ cuối tháng hai sau khi hai công dân mang quốc tịch Trung Quốc trốn khỏi khu cách ly. Trước đó, Campuchia ghi nhận tương đối ít ca nhiễm. Tính đến 25/4, số ca nhiễm tại Campuchia đã lên đến gần 10.000 với hơn 600 ca nhiễm mới và tổng số ca tử vong là 74.

Đợt bùng dịch mới nhất gây ảnh hưởng nặng nề đối với ngành công nghiệp may mặc, buộc tất cả các nhà máy dệt ở Phnom Penh và những khu vực ngoại vi phải đóng cửa.

Din Han Enterprise, nhà sản xuất cho Adidas, một trong những điểm nóng lây nhiễm với hơn 500 ca, nằm tại một khu công nghiệp tập trung nhiều nhà máy và virus đã nhanh chóng lây lan sang các nhà máy lân cận.

Chủ tịch công đoàn địa phương Bun Vann tuần trước kêu gọi người lao động tại nhà máy New Orient, một nhà sản xuất cho hãng North Face, đi xét nghiệm sau khi 20 công nhân tại đây nhiễm virus.

“Các chuẩn giãn cách không được thực hiện bởi không có chút không gian thừa nào bên trong nhà máy”, Vann nói, thêm rằng Din Han và New Orient có cùng chủ sở hữu. Bên cạnh đó, các công nhân còn sống chung với nhau, khiến virus lây lan dễ dàng hơn.

Chủ tịch Liên đoàn Lao động Campuchia Ath Thorn cảnh báo kỳ trả lương hai tuần một lần tiếp theo của người lao động đang đến gần và hầu hết họ sẽ không thể nhận được tiền nếu không được rời khỏi nhà.

Bộ Lao động Campuchia và Hiệp hội Sản xuất Dệt may kêu gọi các nhà máy cung cấp hỗ trợ tài chính cho người lao động dù họ không có nghĩa vụ phải làm việc này. Ngoài ra, theo Chủ tịch Ath Thorn, chính quyền bang cũng có thể làm gì đó để hỗ trợ nhiều hơn cho những người đang rơi vào cảnh khốn khó, nhất là những người nghèo.