Đàn ông cho con bú có thể tiết sữa?

Tuyến vú của đàn ông có các ống dẫn sữa được hình thành từ khi còn là bào thai. Bởi vậy, nếu có sự kích thích đủ mức, người cha vẫn có thể tiết sữa nuôi con.

BSCKI Nguyễn Trọng Hùng, khoa Phụ sản, Bệnh viện Đa khoa Hà Đông (Hà Nội), khẳng định: “Việc đàn ông sinh sữa là hoàn toàn có thể do cấu tạo của cơ thể ngay từ khi còn là phôi thai”.

Theo bác sĩ Hùng, mầm của ống dẫn sữa đã được hình thành ở đầu tháng thứ 3 của phôi thai đối với cả nam và nữ. Một vài ngày sau khi trẻ ra đời, tuyến vú tiết ra sữa, dung dịch này còn được gọi là “ sữa phù thủy”. Đây cũng là lời giải đáp cho hiện tượng đầu ngực tiết sữa ở các bé trai mới sinh và khiến nhiều phụ huynh lo lắng. Tuy nhiên, hiện tượng này hoàn toàn bình thường và không đáng lo ngại.

Đàn ông cũng có thể tiết sữa nếu có kích thích đủ lớn. Ảnh: Birthly.

Khi đến tuổi dậy thì, tuyến vú ở phụ nữ phát triển do sự tác động của hormone sinh dục nữ. Ngược lại, đối với nam giới, tuyến vú sẽ không phát triển thêm ngay cả khi đã ở độ tuổi trưởng thành. Bộ phận này sẽ được giữ nguyên do không có hormone nữ trong cơ thể. Vì vậy, việc tiết sữa ở nam giới cũng sẽ khó khăn hơn nhiều so với phụ nữ.

Tuy nhiên, tuyến vú của đàn ông vẫn có các ống dẫn sữa được hình thành từ khi còn là bào thai. Nếu có sự kích thích đủ mức, các đấng mày râu vẫn có thể tiết sữa nuôi con.

Thực tế, bộ tộc Aka tại Trung Phi có truyền thống là những người đàn ông sẽ nắm giữ nhiệm vụ chăm sóc con cái, cho con bú trong khi phụ nữ sẽ thay họ sắn bắt, hái lượm. Tại đây, bầu ngực của đàn ông cũng to hơn bình thường và có thể tiết sữa.

Bác sĩ Nguyễn Trọng Hùng giải thích thêm: “Sự tiết sữa ở người được điều khiển bởi hai hormone là prolactin và oxytocin. Khi trẻ mút và tác động vào núm vú, thùy trước của tuyến yên sẽ tiết ra prolactin. Chất này sẽ kích thích các tế bào, từ đó đó tiết ra sữa”.

Bên cạnh đó, động tác mút núm vú của trẻ còn kích thích đến thùy sau của tuyến yên để chúng tiết ra hormone oxytocin. Chất này trực tiếp làm co thắt cơ trơn, đưa sữa từ các ống xoang ra ngoài.

Dựa vào nguyên lý này, bác sĩ Hùng cho biết các túi tuyến sữa ở những người phụ nữ lớn tuổi có hiện tượng teo và xẹp đi. Nếu cho trẻ bú và tạo ra đủ mức kích thích cần thiết, họ vẫn có thể tiết sữa theo cơ chế trên. Tuy nhiên, lượng sữa của những phụ nữ cao tuổi rất ít, chất lượng kém và có vị mặn.

Hầu hết phụ nữ đến độ tuổi sinh nở cũng đều có khả năng tiết sữa với chất lượng tốt cùng số lượng đủ nhiều để nuôi con. Dù vậy, một số người có lượng sữa ít, hoặc thậm chí không có. Nguyên nhân là tâm lý người mẹ không muốn cho con bú, thể trạng yếu hoặc chế độ dinh dưỡng nghèo nàn,… Các yếu tố này hoàn toàn có thể cải thiện thông qua việc tập luyện hay bổ sung dưỡng chất cần thiết.

Ngoài ra, một số bệnh lý cũng có thể dẫn đến việc ít sữa đó là tắc tia, nứt đầu vú, tuyến vú nhỏ, các vấn đề liên quan đến tuyến thượng thận, tuyến yên,… Nếu việc khó tiết sữa xuất phát từ những nguyên nhân này, người mẹ sẽ phải tới các cơ sở y tế sớm nhất để được tư vấn và có biện pháp điều trị hợp lý, tránh ảnh hưởng tới quá trình nuôi con.