Dân Myanmar xuống đường biểu tình phản đối đảo chính
Một nhóm cư dân ở Mandalay, thành phố lớn thứ hai Myanmar, xuống đường hô khẩu hiệu và giơ biểu ngữ phản đối đảo chính quân sự.
Theo video và hình ảnh trên mạng xã hội, hàng chục người Myanmar hôm nay tập trung bên ngoài Đại học Y Mandalay, giơ cao biểu ngữ “nhân dân biểu tình chống đảo chính quân sự”. Đám đông biểu tình cũng hô vang: “Các lãnh đạo của chúng tôi đã bị bắt, hãy trả tự do cho họ, ngay lập tức”.
Quân đội Myanmar hôm 1/2 đã đột kích bắt giữ các lãnh đạo của đảng cầm quyền Liên minh Quốc gia vì Dân chủ (NLD), gồm Cố vấn Nhà nước Aung San Suu Kyi và Tổng thống Win Myint. Loạt xe bọc thép và binh lính Myanmar sau đó nhanh chóng được triển khai tới các thành thành phố lớn và lực lượng quân đội không gặp phải cuộc biểu tình đường phố nào.
Một nhóm cư dân ở Mandalay, Myanmar, xuống đường hô khẩu hiệu và giơ biểu ngữ phản đối đảo chính quân sự hôm nay. Video: YouTube/ Myanmar Now News.
Trước sức mạnh của quân đội, người dân Myanmar chọn các cách phản đối cuộc đảo chính như đăng ảnh lên mạng xã hội, đình công, hát vang các bài ca dân chủ và liên tục gõ xoong chảo, bấm còi xe.
Hành động của người dân ở thành phố Mandalay hôm nay đã đán.h dấu cuộc biểu tình đường phố đầu tiên của Myanmar kể từ sau cuộc đảo chính quân sự. Các chính quyền Myanmar trước đây từng dẹp mạnh tay các cuộc biểu tình tương tự.
Một nhóm cư dân ở Mandalay, thành phố lớn thứ hai Myanmar, xuống đường hô khẩu hiệu và giơ biểu ngữ phản đối đảo chính quân sự hôm nay. Video: Facebook/ Democracy Vision.
Một cuộc nổi dậy quần chúng chống lại chế độ của tướng Ne Win năm 1988 đã bị quân đội đẩy lui. Một cuộc đảo chính khác vào tháng 9/1988 đã dẫn tới việc thành lập Hội đồng Khôi phục Trật tự và Luật Nhà nước (SLORC). Trong thời gian SLORC cầm quyền, hàng nghìn lãnh đạo dân sự, nhà hoạt động, nhà báo đã bị bỏ tù suốt nhiều thập kỷ.
Cuộc đảo chính hôm 1/2 diễn ra vài giờ trước cuộc họp đầu tiên của quốc hội mới Myanmar kể từ sau cuộc bầu cử tháng 11/2020, trong đó đảng NLD của bà Suu Kyi giành chiến thắng áp đảo. Tuy nhiên, quân đội Myanmar cáo buộc đã xảy ra gian lận bầu cử, buộc họ phải quyết định “hành động theo luật pháp”.
Mỹ, Anh, Liên Hợp Quốc và EU đã lên án cuộc đảo chính, kêu gọi quân đội Myanmar sớm trao trả quyền lực cho chính phủ dân sự. Trung Quốc trong khi đó kêu gọi cộng đồng quốc tế không “làm trầm trọng thêm căng thẳng và phức tạp thêm tình hình Myanmar”. Hãng thông tấn Xinhua của nước này lại gọi cuộc binh biến ở Myanmar là “cuộc cải tổ nội các lớn”.
Phiến quân Myanmar cảnh báo lệnh ngừng bắ.n lung lay sau đảo chính
Đại diện cấp cao của liên minh phiến quân ở Myanmar nói rằng lệnh ngừng bắ.n với chính quyền có nguy cơ bị phá vỡ sau cuộc đảo chính tuần này.
Hơn 20 nhóm vũ trang sắc tộc đang hoạt động tại các vùng biên giới của Myanmar. Một số đã ký thỏa thuận ngừng bắ.n với chính quyền trong khi những nhóm khác tiếp tục tiến hành các cuộc xung đột lẻ tẻ.
Yawd Serk, từ Hội đồng Khôi phục bang Shan (RCSS), người cũng giữ chức quyền chủ tịch của liên minh đại diện cho 10 nhóm tham gia Thỏa thuận Ngừng bắ.n Quốc gia (NCA), hôm nay lên án cuộc đảo chính của quân đội Myanmar.
"Quân đội đã đặt lợi ích của mình lên hàng đầu, điều này đã gây mất lòng tin", ông nói và kêu gọi quân đội chứng minh sự chân thành bằng cách tổ chức đàm phán với tất cả các bên.
Xe bọc thép trên đường phố Mandalay ngày 3/2. Ảnh: AFP .
"Chúng tôi đã chứng kiến một số cuộc đụng độ xảy ra dù lệnh ngừng bắ.n được áp dụng, nhưng từ bây giờ, chúng có thể còn leo thang hơn nữa dưới thời chính quyền quân sự", ông nói, đồng thời kêu gọi trả tự do cho bà Suu Kyi và các chính trị gia khác.
Yawd Serk là chủ tịch của RCSS, tổ chức đã tham gia lệnh ngừng bắ.n cùng các phe khác với chính phủ dân sự từ năm 2015, được thiết kế để trở thành một phần của tiến trình hòa bình nhằm chấm dứt nhiều thập kỷ xung đột. Yawd Serk cho biết quân đội đã liên lạc với tổ chức của ông sau cuộc đảo chính để hứa sẽ không thay đổi lệnh ngừng bắ.n.
Ít nhất 8 nhóm phiến quân khác đã không tham gia NCA, bao gồm Quân đoàn Arakan, lực lượng đã chiến đấu với quân đội ở bang Rakhine trong những năm gần đây và đồng ý ngừng bắ.n tạm thời vào tháng 11 năm ngoái. "Chúng tôi đang theo dõi chặt chẽ tình hình hiện tại", phát ngôn viên của nhóm nói.
Anthony Davis, nhà phân tích tại công ty tư vấn an ninh toàn cầu IHS-Jane's, cho rằng cuộc đảo chính có thể khiến áp lực quốc tế và trong nước đối với quân đội gia tăng, tăng ưu thế cho các phiến quân trong việc thúc đẩy quyền tự trị của họ. "Mối nguy thực sự đối với những nhóm này là họ không có khả năng thể hiện một mặt trận thống nhất, lịch sử đã chứng minh điều đó tạo điều kiện để quân đội Myanmar 'chia để trị' các nhóm và kéo dài đàm phán vô thời hạn", Davis nói.
Quân đội Myanmar sáng 1/2 đột kích bắt Cố vấn Nhà nước Aung San Suu Kyi, Tổng thống Win Myint và một số lãnh đạo cấp cao trong đảng cầm quyền NLD với cáo buộc có gian lận trong cuộc tổng tuyển cử hồi tháng 11/2020. NLD bác bỏ cáo buộc này.
Sau cuộc đảo chính, thống tướng Min Aung Hlaing, tổng tư lệnh quân đội Myanmar, được trao lại mọi quyền lực cho đến khi cuộc bầu cử mới được tổ chức vào năm sau. Aung San Suu Kyi bị cáo buộc nhập khẩu trái phép bộ đàm và bị giữ đến ngày 15/2 để điều tra. Bà có thể đối mặt án tù lên tới ba năm nếu bị kết tội.
Lãnh đạo một số quốc gia và các tổ chức quốc tế bày tỏ hy vọng Myanmar giải quyết khác biệt bằng biện pháp hòa bình, đồng thời mong tình hình nước này sớm trở lại ổn định. Các nước G7 bày tỏ "quan ngại sâu sắc" và hối thúc quân đội Myanmar thả những người bị bắt. Một số cuộc biểu tình phản đối vụ đảo chính đã nổ ra ở các nước như Thái Lan và Nhật Bản.
Biểu tình kêu gọi Nhật cứng rắn với đảo chính Myanmar Hàng nghìn người Myanmar biểu tình ở Tokyo, yêu cầu Nhật và đồng minh thể hiện lập trường cứng rắn hơn với cuộc đảo chính của quân đội Myanmar. Người biểu tình cầm theo ảnh Cố vấn Nhà nước Aung San Suu Kyi hôm nay tụ tập trước trụ sở Bộ Ngoại giao Nhật Bản ở thủ đô Tokyo, nơi hiếm khi xảy...