Đàm phán về Ukraine: Châu Âu ‘báo động’ từ sự vắng mặt bất ngờ của Ngoại trưởng Rubio

Các nhà ngoại giao chuyên nghiệp, bao gồm Ngoại trưởng Marco Rubio bị gạt ra ngoài trong đàm phán đang diễn ra giữa Mỹ và Ukraine khiến các thành viên NATO ở châu Âu lo sợ.

Tổng thống Nga Vladimir Putin (thứ 3, phải) và các đặc phái viên của Tổng thống Mỹ Donald Trump : ông Steve Witkoff (thứ 2, trái), ông Jared Kushner (thứ 3, trái) tại cuộc gặp ở Moskva tối 2/12/2025. Ảnh: AA/TTXVN

Báo The Kyiv Post của Ukraine ngày 5/12 cho biết khi các đặc phái viên của Tổng thống Mỹ Donald Trump đóng vai trò chủ nhà gặp gỡ các quan chức Ukraine tại Miami để bàn thảo về cuộc đàm phán sắp tới với Liên bang Nga thì các đồng minh thân cận nhất của Mỹ đang theo dõi với nỗi lo ngày càng tăng.

Điều họ sợ không phải là những gì sẽ được nói ra, mà là cách Mỹ đang tiếp cận các cuộc đàm phán.

Phiên họp ở Miami, dù trên giấy tờ là không chính thức, nhưng trên thực tế đã trở thành địa điểm mặc định nơi Washington phát tín hiệu về ý định đối với hồi kết của cuộc xung đột Nga-Ukraine.

Theo quan chức châu Âu và Mỹ, nhóm đàm phán của Tổng thống Trump không do các nhà ngoại giao chuyên nghiệp hay bộ máy an ninh quốc gia điều hành, mà bởi hai người thân tín không có kinh nghiệm chính thức về chính sách đối ngoại: ông Steve Witkoff và ông Jared Kushner.

Một người là cộng sự và bạn lâu năm của Tổng thống Trump; người còn lại là con rể của nhà lãnh đạo Mỹ, từng phục vụ trong chính quyền Trump nhiệm kỳ đầu.

Cả hai xuất thân từ thế giới bất động sản New York, nơi họ quen thương lượng các giao dịch đất đai và tài sản với những đối tác ngang tầm trong giới kinh doanh.

Không ai trong số họ có nền tảng về chính trị Liên bang Nga hay an ninh châu Âu, và đối với các đồng minh cốt lõi của Mỹ trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) hoặc Liên minh châu Âu (EU) thì sự thiếu kinh nghiệm này bị xem là rủi ro cực lớn.

Các nhà ngoại giao châu Âu và Mỹ nói với báo The Kyiv Post rằng kinh nghiệm của hai ông Witkoff và Kushner hoàn toàn tương phản với quan chức chính quyền lẽ ra phải dẫn dắt các cuộc đàm phán Mỹ-Nga nhưng hiện bị đẩy ra bên lề: Ngoại trưởng Marco Rubio.

“Sự vắng mặt của ông Rubio thật là lạ. Nếu Ngoại trưởng không có mặt trong các cuộc đàm phán kết thúc chiến tranh, thì có điều gì đó rất sai”, một nhà ngoại giao cấp cao phương Tây nói với The Kyiv Post.

Đối với các thủ đô châu Âu, Ngoại trưởng Rubio không chỉ là một thành viên nội các Mỹ, mà ông chính là kiến trúc sư của toàn bộ chiến lược châu Âu của chính quyền Trump, hoặc là như vậy cho đến tuần này.

Nỗi lo ấy bùng lên công khai sau khi báo Der Spiegel của Đức đăng tải cái mà họ mô tả là bản ghi rò rỉ của cuộc gọi riêng giữa Thủ tướng Đức Friedrich Merz, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Tổng thống Volodymyr Zelensky.

Theo bài báo, ông Merz và ông Macron đã cảnh báo ông Zelensky một cách thẳng thắn rằng Washington có thể đang chuẩn bị “phản bội” Ukraine bằng những nhượng bộ vội vã với Moskva.

Ông Macron cảnh báo rằng chính quyền Trump-Vance có thể “đổi lãnh thổ mà không rõ ràng về các bảo đảm an ninh”, trong khi ông Merz thúc giục ông Zelensky “cực kỳ thận trọng trong những ngày tới”, đồng thời nói thêm rằng Mỹ đang “chơi trò, với cả ông và với chúng tôi”.

Tên của ông Rubio không hề xuất hiện trong bản ghi, theo một nguồn tin quen thuộc. Tuy nhiên, hai ông Witkoff và Kushner được nhắc đến nhiều lần bởi một số lãnh đạo châu Âu, gồm Tổng thống Pháp Macron, Thủ tướng Đức Merz, Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb, Tổng thư ký NATO Mark Rutte và Thủ tướng Italy Giorgia Meloni, cho thấy vai trò trung tâm của hai doanh nhân bất động sản này trong các cuộc đàm phán.

Cả Berlin và Kiev đều từ chối bình luận về vụ rò rỉ. Nhưng khắp châu Âu, thông điệp ấy vang lên như hồi còi báo động. Điều châu Âu lo không chỉ là một thỏa thuận tồi, mà là một thỏa thuận được thực hiện mà không có họ.