Đại sứ Canada không nể mặt Trung Quốc

Dưới thời Chủ tịch Tập Cận Bình, mọi thứ ở Trung Quốc đều tụt hậu, đó là nhận xét của Đại sứ Canada tại Trung Quốc Guy Saint-Jacques vài giờ sau khi Thủ tướng Justin Trudeau kết thúc một cuộc họp với ông Tập.

“Trong 3 năm qua, tôi nghĩ rằng mọi thứ (ở Trung Quốc) đều thụt lùi. Thật không may” – Đại sứ Saint-Jacques nói với các phóng viên tại một cuộc họp báo tối 31-8. “Đó là lý do tại sao Canada sử dụng mọi cơ hội để bày tỏ quan điểm với Trung Quốc”.

Mặt khác, ông Saint-Jacques thừa nhận Bắc Kinh đã đạt được một số tiến bộ nhất định, đặc biệt là trên mặt trận kinh tế. Tuy nhiên, đại sứ Canada cũng mâu thuẫn với Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường về thương mại tự do.

Ông Lý hôm 31-8 tuyên bố cần phải khởi động tiến trình nghiên cứu những giải pháp khả thi để đạt được thỏa thuận thương mại giữa hai nước. Nhưng ông Saint-Jacques nói “hai bên không có các cuộc đàm phán nào tại thời điểm này cũng như tồn tại một khoảng cách để có thể ngồi xuống thảo luận cùng nhau”.

Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường (phải) bắt tay người đồng cấp Canada Justin Trudeau sau một cuộc họp báo chung tại Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh ngày 31-8. Ảnh: AP

Bộ trưởng Thương mại Canada Chrystia Freeland cho hay các công ty Trung Quốc và Canada hôm 1-9 đã ký 56 thỏa thuận, với tổng trị giá hơn 1,2 tỉ đô la Canada, nhân chuyến thăm của Thủ tướng Trudeau. Các thỏa thuận này thuộc các lĩnh vực từ hải sản đến công nghệ làm sạch.

Đánh giá thẳng thừng của Đại sứ Saint-Jacques trong khi chuyến thăm chính trị cấp cao của Thủ tướng Trudeau đến Bắc Kinh được xem là điều bất thường.

Trong bối cảnh ông Trudeau tìm kiếm một mối quan hệ mới với Bắc Kinh, đề cập vấn đề nhân quyền sẽ rất nhạy cảm. Tại một cuộc họp với các nhà lãnh đạo doanh nghiệp, ông Trudeau từng nhắc đến vấn đề này nhưng thận trọng không nói tới khi ở cạnh các lãnh đạo chính trị hàng đầu tại Bắc Kinh.

Nhà lãnh đạo Canada nói hôm 31-8 rằng giữa 2 nước cần phải có cuộc thảo luận “thẳng thắn và cởi mở”. Ông kêu gọi Trung Quốc đưa ra giải pháp cải thiện cuộc sống của người dân trong nước.

Đáp lại, hãng tin Tân Hoa Xã hôm 30-8 lên án phương Tây mượn cớ nhân quyền để tạo ra thành kiến chống lại Trung Quốc. Hãng tin này bình luận “một số người dân bản địa ở Canada vẫn sống trong điều kiện khốn khổ, đồng thời gọi mối lo ngại của Canada về vấn đề nhân quyền ở Trung Quốc là vô căn cứ”.

Thủ tướng Lý Khắc Cường cũng lập luận “chúng ta là những quốc gia có nguồn gốc khác nhau, vì vậy có những khác biệt”.

Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Canada tại Đại học Nghiên cứu Ngoại giao Quảng Đông Tang Xiaosong cho rằng ý kiến của Đại sứ Saint-Jacques sẽ chọc giận một số người nhưng không phải tất cả. Ông nói rằng nhân quyền không phải là một điều cấm kỵ ở Trung Quốc và Bắc Kinh hiểu rõ vấn đề này phải được mang ra thảo luận tại bất cứ thời điểm nào.

Theo Người Lao Động