Đại cử tri bất tuân khó làm nên kỳ tích cho Trump

Anh Ngọc14:29 14/12/2020

Chiến thắng với cách biệt lớn của Biden và phán quyết của Tòa án Tối cao sẽ khiến Trump khó “lật kèo” bằng đại cử tri bất tuân.

Sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump hứng chịu thất bại liên tiếp trong cuộc chiến pháp lý tại các tòa án bang, liên bang và Tòa án Tối cao, một số đồng minh của ông đang kỳ vọng vào kịch bản “đại cử tri bất tuân” sẽ bỏ những lá phiếu quyết định giúp ông tiếp tục nắm quyền khi họ nhóm họp hôm nay.

Thông qua hệ thống đại cử tri đoàn, mỗi bang của Mỹ được phép chọn ra một số lượng đại cử tri nhất định dựa trên số ghế họ có tại quốc hội. Các đại cử tri là những người trực tiếp bỏ phiếu bầu ra tổng thống Mỹ.

Trong lịch sử, các đại cử tri thường bỏ phiếu cho ứng viên của đảng mình, người giành được đa số phiếu phổ thông ở bang đó. Tuy nhiên, họ cũng có quyền làm ngược lại và những người này được gọi là “đại cử tri bất tuân”.

Trên thực tế, các đại cử tri phá vỡ cam kết rất hiếm thấy, bởi họ là những người đã được chọn lựa dựa trên lòng trung thành với đảng. Về cơ bản, đại cử tri được lựa chọn theo đảng phái, nên việc họ phản bội ứng viên đảng mình thường không xảy ra.

Tổng thống Donald Trump tại bãi cỏ phía nam Nhà Trắng hôm 12/12. Ảnh: AP .

Trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2016, 10 trong số 538 đại cử tri đã bỏ phiếu ngược với kết quả phiếu phổ thông, nhưng không làm thay đổi kết quả bầu cử. Đó cũng là lần gần nhất kể từ năm 1796, khi một đại cử tri Mỹ bỏ phiếu cho ứng viên của đảng đối thủ.

“Bạn sẽ không thể kỳ vọng các đại cử tri do đảng Dân chủ lựa chọn, những người ủng hộ Biden nhiệt tình nhất, lại đi bỏ phiếu cho Trump, cũng giống như bạn sẽ không thể bắt những người ủng hộ Trump nhiệt thành nhất bỏ phiếu cho Biden”, chuyên gia luật bầu cử Rick Hasen cho hay.

Việc đại cử tri bất tuân làm thay đổi kết quả bầu cử chưa bao giờ xảy ra trong lịch sử Mỹ, dù có một số ví dụ về mặt lý thuyết rằng lá phiếu của họ có thể làm được điều đo.

Năm 2000, chỉ cần hai đại cử tri Cộng hòa không bỏ phiếu cho George W. Bush, kết quả chung cuộc sẽ thay đổi. Khi đó, tổng số phiếu đại cử tri của ông sẽ từ 271 giảm xuống 269 và Hạ viện Mỹ sẽ là nơi quyết định người chiến thắng.

Tuy nhiên, kịch bản này chỉ xảy ra khi kết quả bầu cử rất sít sao, điều không diễn ra trong cuộc bầu cử năm nay. Biden dự kiến đạt được 306 phiếu đại cử tri, còn Trump chỉ có 232 phiếu. Điều đó có nghĩa là Trump cần ít nhất 38 đại cử tri bất tuân mới có thể lật ngược được tình thế.

Tính hợp pháp của đại cử tri bất tuân cũng phụ thuộc vào bang mà họ sống. 32 bang và thủ đô Washington ban hành luật để đảm bảo đại cử tri bỏ phiếu đúng theo kết quả phiếu phổ thông. 15 bang quy định hình phạt cho những đại cử tri không làm vậy.

Nhưng trước năm 2016, không bang nào trên thực tế trừng phạt hoay loại bỏ tư cách một đại cử tri vì lá phiếu của người này. 4 năm trước, Tòa án Tối cao bang Washingon chỉ tuyên phạt 4 đại cử tri mỗi người 1.000 USD, trong đó 3 người đã bỏ phiếu cho Colin Powell thay vì Hillary Clinton và một người bầu cho nhà hoạt động Faith Spotted Eagle.

Tuy nhiên, mọi thứ có thể thay đổi trong năm nay, khi Tòa án Tối cao Mỹ hồi tháng 7 ra phán quyết cho phép các bang trừng phạt đại cử tri bất tuân.

“Hiến pháp và lịch sử quốc gia đều cho phép một bang buộc đại cử tri phải cam kết ủng hộ ứng viên của đảng đó và lựa chọn của cử tri bang về người trở thành tổng thống”, thẩm phán Tòa án Tối cao Elena Kagan cho biết.

Do đó, kịch bản mà các đồng minh của Tổng thống Trump đặt nhiều kỳ vọng rằng những đại cử tri bất tuân sẽ giúp ông tiếp tục nắm quyền là không có cơ sở trên thực tế, theo Hasen.

“Các đại cử tri đã được lựa chọn theo cách thức nhằm đảm bảo họ trung thành về mặt chính trị”, chuyên gia này nói. “Ngay lúc này, chúng ta gần như chắc chắn Biden sẽ giành khoảng 306 phiếu đại cử tri, còn Trump có 232 phiếu”.

Truyền thống nhận thua trong bầu cử tổng thống Mỹ

Nhận thua và hòa giải với đối thủ là truyền thống trong bầu cử tổng thống Mỹ, nhưng không phải lúc nào quá trình này cũng diễn ra êm đẹp.

Việc chuyển giao quyền lực trong hòa bình tại Mỹ bắt đầu từ năm 1800, khi John Adams, tổng thống thứ hai của đất nước, trở thành người đầu tiên thất bại trong nỗ lực tái đắc cử và lặng lẽ rời Washington vào sáng sớm, tránh tham dự lễ nhậm chức của người kế nhiệm Thomas Jefferson.

Theo John Vile, trưởng khoa Khoa học Chính trị tại Đại học Middle Tennessee State, Mỹ, một số ứng viên tổng thống trong thời kỳ đầu của đất nước đã gửi thư chúc mừng đến đối thủ. Tuy nhiên, sự nhượng bộ chính thức không phải là truyền thống cho tới năm 1896, khi ứng viên Dân chủ William Jennings Bryan gửi cho đối thủ đảng Cộng hòa William McKinley một bức điện chúc mừng.

"Chúng tôi thuận theo người dân Mỹ và ý chí của họ chính là pháp luật", Bryan viết trong bức điện, sau khi nhận thấy thất bại là điều không thể tránh khỏi.

Cựu tổng thống Mỹ George W. Bush (trái) và ứng viên Dân chủ Al Gore trong cuộc tranh luận năm 2000. Ảnh: Reuters.

Bức điện này là khởi đầu cho truyền thống hòa giải giữa các đối thủ sau mùa bầu cử căng thẳng . Bản thân Bryan tỏ ra ngạc nhiên, bởi ông coi đây đơn giản là hành động lịch sự nên làm. "Tôi không biết tại sao việc trao đổi thông điệp lại được coi là phi thường. Chúng tôi không đấu đá nhau. Chúng tôi đại diện cho các tư tưởng chính trị khác nhau mà mọi người sẽ lựa chọn", ông viết trong hồi ký.

Kể từ đó, các ứng viên thua cuộc thường thừa nhận thất bại trước đối thủ, ngay cả những tổng thống đương nhiệm, như hồi năm 1912. Tổng thống Cộng hòa William Howard Taft khi đó đã nhận thua trước ứng viên Dân chủ Woodrow Wilson vào 23h đêm bầu cử. Năm 1932, Herbert Hoover, tổng thống đương nhiệm thuộc đảng Cộng hòa khi đó, cũng gửi điện chúc mừng đối thủ Dân chủ Franklin Roosevelt một ngày sau thất bại.

Trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm nay, mặc dù các hãng truyền thông nhận định ứng viên Dân chủ Joe Biden đã hội đủ số phiếu đại cử tri để trở thành tổng thống đắc cử, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố có tình trạng gian lận phiếu bầu, không coi đây là một kết quả công bằng, từ chối nhận thua và cũng không cam kết chuyển giao quyền lực trong hòa bình.

Lịch sử Mỹ chưa ghi nhận ứng viên tổng thống nào từ chối nhận thua sau khi toàn bộ phiếu bầu đã được kiểm đếm và những thách thức pháp lý được giải quyết. Tuy nhiên, không phải ứng viên thua cuộc nào cũng cư xử lịch sự, hoặc nhận thua ngay lập tức.

Năm 1916, hai tuần sau khi kết quả bầu cử được công bố, ứng viên Cộng hòa Charles Evans Hughes mới chúc mừng tổng thống Dân chủ đương nhiệm Woodrow Wilson sau một cuộc đua sít sao đến mức mất hai ngày để kiểm phiếu.

Năm 1944, ứng viên Cộng hòa Thomas Dewey thừa nhận thất bại trước Roosevelt trên sóng phát thanh vào sáng sau ngày bầu cử, nhưng không gọi điện hay gửi bức điện nào cho đối thủ. Nhà sử học Scott Farris cho biết Roosevelt đã tức giận vì điều này đến mức gửi cho Dewey một bức điện với nội dung: "Tôi cảm ơn vì phát biểu của ông, điều mà tôi vừa nghe trên sóng phát thanh vài phút trước".

Barry Goldwater, một ứng viên Cộng hòa khác, cũng từng không ngay lập tức nhận thua trước tổng thống Dân chủ Lyndon Johnson, mà một ngày sau cuộc bầu cử năm 1964 mới lên tiếng. Trong khi đó, kết quả bầu cử đã rõ ràng từ đêm trước và hầu hết người dân dự đoán Goldwater sẽ nhanh chóng nhận thua.

Trong thông điệp gửi tới Johnson, Goldwater cam kết hỗ trợ nhằm đạt được mục tiêu "một nước Mỹ ngày càng phát triển và tốt đẹp hơn", nhưng đồng thời nhắc nhở đối thủ rằng đảng Cộng hòa vẫn sẽ là "đảng đối lập".

Những cuộc bầu cử tổng thống gây tranh cãi nhất trong lịch sử Mỹ cũng kết thúc bằng việc thừa nhận thất bại . Năm 1860, ứng viên Dân chủ Stephen Douglas nhận thức được rằng cuộc đấu tranh chống chế độ nô lệ của tổng thống đắc cử Cộng hòa Abraham Lincoln sẽ "chọc giận" người dân miền nam, có nguy cơ dẫn đến một cuộc nổi dậy.

Thay vì khơi dậy sự giận dữ, Douglas tới thăm các bang miền nam để kêu gọi đoàn kết, nói với những người ủng hộ ông rằng "Lincoln là tổng thống tiếp theo", nhưng cuối cùng 11 bang đã ly khai trước lễ nhậm chức của Lincoln, tạo tiền đề cho cuộc Nội chiến.

Những cuộc bầu cử kéo dài và gây tranh cãi trong lịch sử Mỹ. Video: Washington Post.

Năm 1876, ứng viên Dân chủ Samuel Tilden tuy chiếm đa số phiếu phổ thông vẫn thất bại trước đối thủ Rutherford Hayes tại một trong những cuộc bầu cử Mỹ gây tranh cãi nhất mọi thời đại. Giữa những cáo buộc gian lận cử tri, một ủy ban lưỡng đảng giải quyết vấn đề bằng cách trao chiến thắng cho Hayes, để đổi lấy cam kết quân đội liên bang sẽ rút khỏi miền nam, giúp chấm dứt Thời kỳ Tái thiết kéo dài 12 năm hậu Nội chiến và đưa cựu Liên minh miền Nam tái gia nhập liên bang.

Trong bài phát biểu vào tháng 6/1877, Tilden cho rằng thất bại của ông là kết quả của sự lũng đoạn và gian lận, nhưng kêu gọi người ủng hộ nên lạc quan. "Nền Cộng hòa sẽ vẫn tồn tại. Các thể chế của cha ông chúng ta không khép lại trong tủi hổ. Chủ quyền của người dân sẽ được cứu rỗi khỏi hiểm họa này và tái thiết lập", ông nói.

Cuộc bầu cử gây tranh cãi gần đây nhất là hồi năm 2000 giữa ứng viên Dân chủ Al Gore và cựu tổng thống George W. Bush, kéo dài tới 36 ngày kiểm phiếu rồi kiểm lại phiếu, dẫn đến việc Tòa án Tối cao Mỹ lần đầu tiên can thiệp vào một cuộc bầu cử tổng thống và đưa ra phán quyết khép lại cánh cửa chiến thắng dành cho Gore. Ứng viên Dân chủ quyết định nhận thua, bởi không muốn đất nước tiếp tục lâm vào cảnh chia rẽ, đấu đá đảng phái.

Do việc nhận thua không phải một phần chính thức của quá trình bầu cử, những ứng viên từ chối thừa nhận thất bại như Trump sẽ không phải chịu hệ quả pháp lý nào. Bất chấp việc một ứng viên nhất quyết không nhượng bộ, cuộc bầu cử vẫn sẽ đến hồi kết theo đúng lịch trình , với điểm dừng cuối cùng là sự xác nhận kết quả chính thức từ quốc hội.

Phản ứng khác biệt giữa Trump và những người tiền nhiệm khi gặp bất lợi trong bầu cử. Video: Guardian.

Năm nay, các bang phải giải quyết tất cả tranh chấp trước ngày 8/12 để đại cử tri đoàn có thể họp lại, tiến hành bỏ phiếu tại những địa điểm do nghị viện bang chỉ định vào ngày 14/12. Nếu ứng viên thua cuộc tiếp tục không đồng ý với kết quả do quốc hội xác nhận, Mỹ sẽ rơi vào một cuộc khủng hoảng hiến pháp "vô tiền khoáng hậu".

Chuyên gia Vile cho rằng nhận thua là hành động mà các ứng viên tổng thống nên làm, dù không bị ràng buộc về mặt pháp lý, bởi sự tôn trọng các chuẩn mực trong bầu cử đã giúp củng cố nền dân chủ của Mỹ, ngay cả trong những tình huống hỗn loạn và chia rẽ nhất.

"Nước Mỹ gắn kết thành một khối nhờ quan điểm rằng chúng ta thống nhất với nhau dựa trên một số nguyên tắc tuyệt vời nhất định, và những điểm tương đồng có tính ràng buộc cao hơn so với những khác biệt của chúng ta", Vile nêu ý kiến.

Nhóm Biden dọa kiện vì bị trì hoãn chuyển giao quyền lực Nhóm của Biden dọa có hành động pháp lý khi Cơ quan Dịch vụ Công chậm trễ trong việc công nhận chiến thắng và chuyển giao quyền lực. "Hành động pháp lý chắc chắn là một lựa chọn có thể xảy ra, song chúng tôi cũng đang xem xét các phương án khác", một thành viên nhóm chuyển giao quyền lực của Tổng...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Chủ đề: tổng thống mỹ donald trump tòa án tối cao george w. bush hạ viện mỹ thủ đô washington lịch sử mỹ đại cử tri đại cử tri mỹ

Xem thêm Share

Xem nhiều

Trung Quốc tung chatbot đấu ChatGPT, cổ phiếu Phố Wall chao đảo bốc hơi 1.000 tỉ14:53

Ông Trump dọa trừng phạt Nga nếu ông Putin từ chối đàm phán chấm dứt chiến sự Ukraine09:59

Tàu vận tải Nga cập cảng Syria, chuẩn bị cho cuộc rút quân09:12

Hé lộ kế hoạch mới của ông Trump về xung đột Nga-Ukraine08:31

Ông Trump nói muốn gặp ông Putin ngay lập tức08:46

"Hỏa thần nhiệt áp" Nga ra đòn, nhằm thẳng cứ điểm Ukraine ở Kursk08:59

Tổng thống Trump lên tiếng về 'thảm kịch' hàng không ở thủ đô Washington DC10:41

Iran công bố tên lửa đạn đạo mới nhất08:23

Trung Quốc nghiên cứu truyền năng lượng laser cho phi thuyền trên mặt trăng09:16

Syria hủy thỏa thuận cho Nga hiện diện tại quân cảng Tartus?18:49

Nga xác nhận có cơ hội đàm phán với chính quyền Tổng thống Trump14:35

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Trộm cuỗm 100.000 quả trứng giá cả tỉ đồng giữa 'lạm phát' tại Mỹ

21:58:18 05/02/2025

Bọn trộm đã mở thùng một xe tải giao hàng của Công ty Pete & Gerry s và lấy đi 100.000 quả trứng hữu cơ trị giá khoảng 40.000 USD (1 tỉ đồng).

Phản ứng dữ dội sau đề xuất chấn động của ông Trump về Gaza

21:49:06 05/02/2025

Trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng ngày 4.2 (giờ Mỹ) cùng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, Tổng thống Donald Trump đã đưa ra ý tưởng gây sốc khi nói Mỹ sẽ tiếp quản và sở hữu Dải Gaza

Phát hiện nhiều lỗ thủng trên xác máy bay rơi xuống Kazakhstan

21:32:34 05/02/2025

Đài CBS News dẫn báo cáo sơ bộ dài 53 trang của Bộ Giao thông Kazakhstan công bố ngày 4.2 bao gồm những hình ảnh cho thấy thân máy bay hành khách xuất hiện nhiều lỗ thủng.

EU và NATO bàn đi, thảo lại vẫn bí

21:27:36 05/02/2025

Những quyết sách cầm quyền đầu tiên của tân Tổng thống Mỹ Donald Trump đang đẩy EU và NATO vào tình thế thêm khó khăn và khó xử.

Rộ tin Bộ Ngoại giao Mỹ đóng các văn phòng USAID ở nước ngoài

21:25:39 05/02/2025

Reuters cũng dẫn lời 2 viên chức USAID thuộc diện tạm nghỉ hưởng lương cho biết mỗi phòng ban của USAID được yêu cầu chỉ để lại một nhóm nòng cốt để giúp xác định những chương trình cần phải ngừng hoạt động.

Bất ngờ với 'quân bài' khoáng sản - đất hiếm trong tay Ukraine

21:25:36 05/02/2025

Các mỏ đất hiếm của Ukraine chủ yếu nằm rải rác ở các vùng trung tâm nhưng chưa được phát triển và tổng giá trị chưa được khảo sát kỹ - theo một phân tích từ Trường Kinh tế Kyiv (KSE). Nga hiện cũng kiểm soát 33% nguồn đất hiếm của Ukra...

Tìm thấy toàn bộ 67 nạn nhân trong thảm kịch va chạm máy bay ở Mỹ

21:21:08 05/02/2025

Lực lượng cứu hộ đã trục vớt thi thể của toàn bộ các nạn nhân trong vụ va chạm máy bay ở Mỹ và tiếp tục trục vớt các mảnh vỡ của 2 máy bay.

Bước tiến cho máy bay siêu thanh chở khách

21:18:31 05/02/2025

Hơn hai thập niên kể từ chuyến bay thương mại siêu thanh cuối cùng, máy bay Mỹ đã đột phá bức tường âm thanh, mở đường cho sự quay lại của kỷ nguyên hàng không tốc độ cao.

Xả súng 'tồi tệ nhất lịch sử Thụy Điển', nhiều người thiệt mạng

21:15:01 05/02/2025

Ông Forest cho biết cảnh sát tin rằng tay súng đã hành động một mình và hiện tại không nghi ngờ có động cơ khủng bố, dù ông cảnh báo rằng vẫn còn nhiều điều chưa biết.

Hàng loạt động thái mới của Tổng thống Trump

21:07:43 05/02/2025

Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa có hàng loạt động thái mới liên quan một số lĩnh vực, trong khi Trung Quốc công bố biện pháp đáp trả về thuế quan.

Iran phản hồi sau tuyên bố sẵn sàng đàm phán của Tổng thống Mỹ

20:41:53 05/02/2025

Iran tuyên bố chính sách đối ngoại của nước này được định hướng bởi phẩm giá, sự khôn ngoan và lợi ích quốc gia.

Ngân hàng Anh chuẩn bị cắt giảm lãi suất trong bối cảnh rủi ro kinh tế gia tăng

20:36:56 05/02/2025

Các nhà phân tích của Berenberg nhận định rằng trong năm nay, câu hỏi quan trọng sẽ là liệu mức tăng giá hiện tại chỉ mang tính tạm thời hay có nguy cơ tác động đến xu hướng lạm phát trong dài hạn.

Có thể bạn quan tâm

Quốc gia tuyệt đẹp với số lượng hồ nhiều nhất thế giới

Du lịch

05:14:00 06/02/2025

Canada không chỉ nổi tiếng với những ngọn núi hùng vĩ, những cánh rừng và bờ biển, mà còn là nơi có nhiều hồ nhất trên thế giới.

Bạn gái hơn Văn Thanh 3 tuổi khoe vòng eo con kiến 'gây sốt'

Netizen

23:41:10 05/02/2025

Hot girl Trần Bích Hạnh bạn gái của hậu vệ Vũ Văn Thanh khiến cộng đồng mạng phát sốt khi diện trang phục gợi cảm, để lộ vòng eo con kiến cực phẩm .

Xuất hiện phim siêu nhân của Việt Nam gây bão mạng xã hội

Phim việt

23:31:11 05/02/2025

Theo thông tin từ ekip sản xuất, chỉ trong 1 thời gian ngắn sau khi ra mắt trailer, Chiến thần Lạc Hồng đã đạt 100.000 lượt xem trên YouTube và nửa triệu lượt xem trên Facebook.