Đại chiến tại Syria?
Cuộc xung đột ở Syria không hề giảm bớt mà đã đạt đến đỉnh cao mới và trở nên phức tạp hơn nhiều.
Giống như mọi cuộc xung đột kéo dài, cuộc nội chiến ở Syria đã tạo ra một số cuộc chiến khác trong bối cảnh nhiều lực lượng nước ngoài bài binh bố trận trên những vùng lãnh thổ rộng lớn còn nằm ngoài quyền kiểm soát của Damascus.
Cường quốc trực tiếp ra tay?
Cuộc chiến ban đầu giữa chính phủ Syria và những người muốn lật đổ chế độ lúc này đã trở thành quá khứ. Tổng thống Bashar al-Assad dù bị giảm sút nhiều về vị thế nhưng hầu như không gặp thách thức gì đáng kể từ phe nổi dậy – một khái niệm trở nên lỗi thời trong tình hình Syria hiện nay. Vấn đề đáng quan tâm hơn là nguy cơ xảy ra xung đột giữa các cường quốc đang can dự trực tiếp vào cuộc chiến theo những cách khác nhau.
Trong số các thế lực bên ngoài, Nga và Iran đã đầu tư nhiều nhất – về tài chính, chính trị, quân sự – vào Syria. Do đó, theo đài BBC, những nước này hiện có nhiều ảnh hưởng nhất đối với Damascus nhưng cũng chịu nhiều thiệt hại nhất trong nỗ lực cứu chiếc ghế của ông Assad. Mỹ ít phiêu lưu hơn ở Syria, chưa bao giờ hỗ trợ hết sức cho phe nổi dậy và không có mục tiêu rõ ràng, từ đó làm giảm khả năng kiểm soát tình hình và vai trò của Washington tại điểm nóng này.
Thổ Nhĩ Kỳ là một tên tuổ.i lớn khác gia nhập “cuộc chơi”, thoạt đầu ủng hộ phe nổi dậy nhưng gần đây quyết tâm ngăn chặn người Kurd thành lập nhà nước trên biên giới của mình bằng cách đưa quân vào miền Bắc Syria. Về phía Nam, Israel lâu nay vẫn đứng ngoài cuộc xung đột ở Syria, chủ yếu chỉ tấ.n côn.g các căn cứ bị nghi của Iran và những vũ khí bị cáo buộc cung cấp cho phong trào Hezbollah (ở Lebanon) được Tehran hậu thuẫn.
Cuộc nội chiến kéo dài gần 7 năm qua chứng kiến lợi ích của các bên nói trên thường mâu thuẫn nhau, khiến mọi nỗ lực kết thúc chiến tranh đều chuốc lấy thất bại. Ngay cả khi có sự va chạm về lợi ích, các thế lực bên ngoài này hành động thông qua lực lượng ủy nhiệm trên mặt đất. Khi căng thẳng leo thang, tất cả các nước liên quan đều chịu lùi một bước để tránh tình hình thêm tồi tệ, khiến bên gánh chịu hậu quả vẫn là người Syria như trước giờ.
Xe tăng Thổ Nhĩ Kỳ vượt biên giới Syria để tấ.n côn.g người Kurd ở thị trấn Afrin Ảnh: REUTERS
Nỗi lo xung đột Iran – Israel
Video đang HOT
Sự trỗi dậy của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng ít nhiều giúp mang lại sự đình chiến giữa các nước nói trên bởi mục tiêu chung của họ là tiê.u diệ.t nhóm này. Sau khi IS bị đán.h bại, tình hình lại phức tạp trở lại. Báo The Straits Times nhận định: Cuộc xung đột ở Syria không hề giảm bớt mà đã đạt đến đỉnh cao mới, trở nên hỗn loạn hơn nhiều. Trong những ngày gần đây, phe nổi dậy Syria đã bắ.n hạ máy bay Nga, các tay sún.g người Kurd bắ.n rơi trực thăng Thổ Nhĩ Kỳ và lực lượng thân chính phủ tấ.n côn.g lực lượng được Mỹ hậu thuẫn.
Chưa hết, đã xuất hiện thông tin Mỹ tiê.u diệ.t nhiều tay sún.g thân Assad và lính đán.h thuê Nga đang tiến đến một căn cứ của người Kurd và Mỹ, quân đội Syria bắ.n rơi chiến đấu cơ F-16 của Israel, còn Israel bắ.n hạ máy bay không người lái Iran và thực hiện những cuộc không kích lớn nhất trong nhiều thập kỷ xuống lãnh thổ Syria. Đó là chưa kể cuộc chiến chống người Kurd có thể đẩy Thổ Nhĩ Kỳ vào thế đối đầu với Mỹ.
Ngay cả Thứ trưởng Ngoại giao Iran Abbas Araghchi trên BBC cũng thừa nhận tình hình ở Syria hiện “rất phức tạp” giữa lúc dư luận ngày càng quan ngại có thể nổ ra một cuộc chiến tranh khu vực rộng lớn hơn. Trước cảnh báo của Israel và Mỹ về sự hiện diện của Iran ở Syria, ông Araghchi nhấn mạnh nước này có mặt ở đó để chống khủn.g b.ố theo lời mời của chính phủ nước chủ nhà.
Ngoài ra, liên minh giữa Tehran, Damascus và Hezbollah nhằm “chống lại các chính sách bá chủ” của Israel. Báo The Washington Times lo ngại sự mở rộng ảnh hưởng của Iran tại Syria làm tăng nguy cơ xung đột trực tiếp với Israel, từ đó nhanh chóng lôi kéo các bên tham chiến khác.
Bế tắc tại Liên Hiệp Quốc
Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc (LHQ) đang đối mặt sức ép phải thông qua nghị quyết áp đặt lệnh ngừng bắ.n kéo dài 30 ngày để cho phép hàng cứu trợ nhân đạo đến được vùng ngoại ô Đông Ghouta của thủ đô Damascus – Syria. Hôm 22-2, một nghị quyết như thế không thể được đưa ra bỏ phiếu bởi sự phản đối mạnh từ Nga. Tổ chức Giám sá.t nhâ.n quyền Syria nói hơn 400 người, trong đó có gần 100 tr.ẻ e.m, thiệ.t mạn.g trong 6 ngày liên tiếp kể từ khi khu vực nói trên bị quân đội chính phủ tấ.n côn.g. Theo AP, các vụ không kích mới nhất hôm 23-2 khiến 5 người thiệ.t mạn.g.
Reuters đưa tin cuộc bỏ phiếu dự kiến tiến hành trong ngày 23-2 (giờ New York) dù chưa rõ liệu Moscow có chịu đổi ý hay không. Nga đã đề xuất chỉnh sửa nội dung dự thảo nghị quyết do Thụy Điển và Kuwait soạn thảo với lý do nó không thực tế, cũng như cho rằng không thể áp đặt lệnh ngừng bắ.n nếu thiếu sự tham vấn với các bên liên quan.
Động thái trên diễn ra sau khi Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres kêu gọi chấm dứt lập tức các hoạt động chiến tranh ở Đông Ghouta, nơi trú ngụ của khoảng 400.000 người và là một trong vài khu vực rộng lớn vẫn còn nằm trong tay phe nổi dậy. Trở ngại chính hiện nay là tranh cãi giữa Nga – Syria và bộ ba Anh, Pháp, Mỹ về những gì đang xảy ra ở đó và vẫn chưa rõ cần làm thêm gì để phá vỡ thế bế tắc này.
Đại sứ Syria tại LHQ Bashar al-Jaafari đã bác bỏ cáo buộc Damascus né.m bo.m bừa bãi dân thường trong lúc chỉ trích phương Tây phớt lờ những vụ tấ.n côn.g bằng rốc két của phiến quân khiến hàng chục người thiệ.t mạn.g ở Damascus. Trong khi đó, Đại sứ Nga tại LHQ Vasily A. Nebenzya gọi những báo cáo về thương vong của dân thường là không đúng sự thật và có mục đích tuyên truyền. Moscow cho đến giờ vẫn phủ nhận sự can dự trực tiếp vào chiến dịch quân sự nhằm vào Đông Gouta từ ngày 18-2 nói trên nhưng tờ Al-Watan thân Damascus khẳng định máy bay chiến đấu và cố vấn Nga có tham gia trận chiến này.
Hoàng Phương
Theo Lục San
Người lao động
Trung Quốc đón đầu tái thiết Syria
Đại sứ Syria tại Trung Quốc cho biết Damascus đang cố thu hút đầu tư từ Bắc Kinh bằng hình thức đổi dầu mỏ lấy những khoản vay và xem xét cho phép giao dịch bằng nhân dân tệ
Theo ước tính của Ngân hàng Thế giới (WB), Syria sẽ cần khoảng 200 tỉ USD để tái thiết đất nước. Trung Quốc không giấu giếm ý định vào cuộc dù chính quyền của Tổng thống Bashar al-Assad vẫn đang đối mặt các lệnh trừng phạt từ châu Âu và Mỹ.
Đổi chiến lược
Trong cuộc họp hôm 24-6 với bà Bouthaina Shaaban, cố vấn cấp cao của Tổng thống Syria, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị ngỏ lời rằng Bắc Kinh sẽ hỗ trợ kế hoạch tái thiết của quốc gia Trung Đông này.
Mặc dù phụ thuộc vào nguồn cung cấp dầu mỏ của Trung Đông, trong suốt 7 năm chiến sự tại Syria vừa qua, Trung Quốc hiếm khi tỏ ra hăng hái với các hoạt động giải quyết cuộc xung đột này. Không giống các cường quốc khác như Mỹ hay Nga, Bắc Kinh không đưa quân tham chiến, đồng thời cũng "nhường" hầu hết các vấn đề ngoại giao của khu vực cho các thành viên thường trực còn lại của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc như Mỹ, Nga, Anh và Pháp.
Tuy nhiên, Bắc Kinh gần đây đã nỗ lực tham gia nhiều hơn vào vấn đề Syria, bao gồm các động thái cử đại diện tới giúp thúc đẩy giải pháp ngoại giao, cũng như tiếp đón các nhân vật từ chính phủ và phe đối lập tại Syria. Theo bình luận của trang Asia Times, nền kinh tế số 2 thế giới hầu như tránh xa cuộc chiến này. Thế nhưng, khi xung đột dường như sắp đi tới hồi kết, Chính phủ Syria đã giành kiểm soát phần lớn lãnh thổ từ tay tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, sự tiếp cận - đặc biệt là về kinh tế - của Trung Quốc với Syria đang trở nên ngày càng kiên quyết.
Hồi tháng 7, Bắc Kinh đã thông báo kế hoạch trị giá 2 tỉ USD xây dựng một công viên công nghiệp ở Syria cho 150 doanh nghiệp Trung Quốc song rất ít chi tiết của dự án này được tiết lộ. Tới tháng 8, các công ty Trung Quốc rầm rộ tham gia Hội chợ Quốc tế Damascus lần thứ 59, không lâu sau khi cuộc triển lãm Ngày Syria được Đại sứ quán Syria tổ chức tại Bắc Kinh với sự tham gia của hàng trăm chuyên gia Trung Quốc.
Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị đón tiếp bà Bouthaina Shaaban, cố vấn cấp cao của Tổng thống Syria Bashar al-Assad, tại Bắc Kinh hôm 24-11. Ảnh: TÂN HOA XÃ
Chống chọi nhiều thách thức
Theo thông tin mới nhất trên tờ South China Morning Post hôm 25-11, Đại sứ Syria tại Trung Quốc Imad Moustapha cho biết Damascus đang cố thu hút đầu tư từ Bắc Kinh bằng hình thức đổi dầu mỏ lấy những khoản vay và xem xét cho phép giao dịch bằng nhân dân tệ. Ông Moustapha cho biết doanh nghiệp Trung Quốc đã thể hiện "mối quan tâm lớn" trong việc tìm kiếm cơ hội làm ăn ở Syria. Nhà ngoại giao này nói rằng hằng ngày, ông đều tiếp nhận hàng loạt đoàn và doanh nghiệp lớn từ Trung Quốc sang Syria khảo sát.
Ngoài Trung Quốc, Syria cũng nhiều lần mở lời mời gọi các đồng minh khác như Nga, Iran hay Lebanon tham gia công việc tái thiết sau cuộc chiến đã cướp đi sinh mạng 465.000 người tại nước này. Giới chuyên gia cho rằng các dự án phát triển do nước ngoài tài trợ có thể phần nào giải quyết bài toán kinh tế hậu chiến của Syria. Tuy nhiên, những nơi ưu tiên tập trung của các dự án tái thiết như kế hoạch hiện nay rốt cuộc có thể đẩy quốc gia Trung Đông này lún sâu hơn vào rối loạn.
Theo phân tích của học giả Syria gốc Thụy Sĩ Joseph Daher - chuyên nghiên cứu về các cuộc tái thiết, với những kế hoạch lớn dành cho các thành phố Damascus, Homs và Aleppo - Syria có thể sẽ phạm phải sai lầm giống như Lebanon sau nội chiến. Theo đó, tiề.n đã được dồn nhiều vào thủ đô Beirut của Lebanon khiến khoảng cách giữa thành phố giàu có này với những hàng xóm nghèo nàn xung quanh càng bị nới rộng. "Các vấn đề kinh tế - xã hội đã xuất hiện từ trước chiến tranh sẽ càng gia tăng... và nó sẽ càng nuôi dưỡng các vấn đề cho một thế hệ mới ở Syria" - ông Daher nhận định.
Trong khi đó, ông Raffaello Pantucci, Giám đốc nghiên cứu an ninh quốc tế Viện Nghiên cứu Royal United (Anh), không cho rằng chiến sự sẽ sớm kết thúc ở Syria và sự đầu tư của Bắc Kinh tại đây sẽ phải chống chọi nhiều thách thức. "Lợi ích tài chính tại Syria (của Trung Quốc) tương đối hạn chế" - ông Pantucci nhấn mạnh.
Theo ông Kamal Alam, một thành viên khác của Viện Nghiên cứu Royal United, mối quan tâm của Trung Quốc dành cho Syria chịu sự chi phối của yếu tố an ninh. "Nếu Trung Quốc có thể ổn định Syria, các khoản đầu tư của Bắc Kinh trong khu vực ở các nước khác, như Iraq, cũng sẽ được hưởng lợi" - chuyên gia này nhận định.
Theo Thu Hằng
Người lao động
Đại biểu Syria từ Sochi trở về bị nã tên lửa Ngay khi máy bay chở các đại biểu tham dự Đại hội đối thoại dân tộc Syria ở Sochi (Nga) trở về, sân bay quốc tế Damascus đã bị nã tên lửa. Thông tin về vụ tấ.n côn.g này được báo al-Hadath ngày 31/1 dẫn nguồn tin Chính phủ Syria cho biết, sự việc xảy ra chỉ 10 phút sau khi máy bay...