Đại biểu: Hy sinh, mất mát trong dịch là cái giá do chưa đầu tư y tế cơ sở thỏa đáng

Chỉ ra những hy sinh, mất mát trong cuộc chiến chống dịch vừa qua là cái giá phải trả khi chưa có chính sách đầu tư thỏa đáng cho y tế cơ sở, đại biểu đề nghị Chính phủ quan tâm hơn và đầu tư thỏa đáng cho y tế cơ sở.

Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan cho rằng cần ưu tiên đầu tư cho y tế cơ sở – Ảnh: N.HIỂN

Phát biểu tại điểm cầu TP.HCM trong phiên thảo luận toàn thể về kinh tế – xã hội sáng 8-11, đại biểu Phạm Khánh Phong Lan cho rằng đã có nhiều hy sinh, mất mát trong cuộc chiến chống dịch vừa qua khi có hơn 22.000 đồng bào ra đi vì COVID-19, chưa kể nhiều bệnh nhân khác thiệt mạng gián tiếp do chưa được chăm sóc tốt.

Bà Lan chỉ ra nguy cơ lớn nhất là việc bệnh nhân chuyển sang trạng thái nặng và tử vong, nên để sống chung với dịch, cần chủ động linh hoạt trong việc khống chế tỉ lệ nhiễm, giảm ca gây nặng, giảm tử vong. Từ kinh nghiệm của TP.HCM, cũng đã có những bài học xương máu.

“Cần xem lại thực trạng hệ thống y tế cơ sở, hiện chỉ 30% ngân sách dành cho y tế dự phòng, y tế cơ sở cũng không đáng kể gì đâu so với nhu cầu. Trong khi nhiều địa phương thực hiện việc này chỉ đếm trên đầu ngón tay. Do đó cần có chính sách xuyên suốt, chủ trương quan điểm chỉ đạo của Chính phủ với Bộ Y tế về xây dựng y tế cơ sở”, bà Lan nhấn mạnh.

Theo đại biểu Lan, dù Bộ Y tế đã vào cuộc, nhưng nếu không giải quyết vấn đề căn cơ thì sẽ bị động. Bởi việc xây dựng y tế cơ sở không chỉ cần tiền mà cần thu hút được nguồn nhân lực có trình độ cao.

Đại biểu TP.HCM chỉ ra chính sách hiện nay chắp vá, thay đổi liên tục. Đơn cử như từ trung tâm y tế quận huyện chia làm ba phần bệnh viện, y tế dự phòng, phòng y tế…, dẫn tới bệnh viện chưa phải là bệnh viện, trung tâm y tế dự phòng què quặt, còn phòng y tế chỉ làm công việc hành chính, đã yếu còn thiếu.

Hoặc tại TP.HCM, khi dịch bùng phát, tất cả trung tâm y tế dự phòng và bệnh viện quận huyện thuộc Sở Y tế, nên khó khăn trong điều phối lực lượng.

Không có loạn giá xét nghiệm nếu bảo hiểm và cơ chế đấu thầu rạch ròi

Về hệ thống điều trị, đại biểu Lan cũng cho rằng đây là phép thử để nhìn lại năng lực điều trị, bởi “chỉ một cơn dịch tan tác hết”. Trong khi đó, bệnh viện là các đơn vị sự nghiệp, chưa được chuẩn bị cơ sở về pháp lý, kiến thức cần thiết để đảm bảo cung ứng trang thiết bị, vật tư y tế, thuốc và đặc biệt là cơ chế tài chính.

“Ta nói COVID-19 thì ngân sách nhà nước lo, nhưng phân công giữa cơ chế bảo hiểm và ngân sách chưa rõ ràng, gây khó khăn trong việc thanh toán. Ví dụ như việc xét nghiệm, nếu rạch ròi giữa bảo hiểm và cơ chế đấu thầu chặt chẽ thì chắc không có tình trạng loạn giá xét nghiệm”, bà Lan nói.

Cũng theo đại biểu Lan, trong khi nguồn lực y tế thiếu, yếu thì chính sách lại “bỏ quên” lực lượng y tế tư nhân, chưa được huy động kịp thời và chưa có cơ chế tham gia. Tư tưởng “muốn bao cấp, theo giá nhà nước” khiến y tế tư nhân không tham gia được. Dẫn tới vắc xin cũng chưa thể triển khai dịch vụ, trong khi đây là hình thức có thể huy động xã hội đóng góp.

Trước những vấn đề trên, đại biểu Lan cho rằng cần thay đổi quan điểm, bởi “những gì ta phải trả giá” là do chủ trương chính sách chưa đầu tư đủ mạnh cho hệ thống y tế cơ sở. Theo bà, bất cứ ngành nào cũng có tiêu cực, tích cực, nhưng với ngành y tế, mục đích là phục vụ người bệnh, nên phải làm sao tạo điều kiện cho nhân viên y tế, các cán bộ quản lý có cơ hội, môi trường phát triển y đức.

“Không thể để cứ xảy ra chuyện ta lại sử dụng biện pháp hành chính, biện pháp hình sự. Tôi là người trong ngành y tế rất đau lòng và người dân sẽ phải trả giá cho việc đó”, bà Lan nói.

Cũng phát biểu về vấn đề trên, đại biểu Trịnh Xuân An, ủy viên chuyên trách Ủy ban Quốc phòng và an ninh, nhấn mạnh cần triển khai toàn diện, hiệu quả Chiến lược tổng thể về phòng, chống dịch COVID-19, trong đó vắc xin cần là trụ cột.

Theo đó, cần tính toán đẩy nhanh hơn nữa tiến độ tiêm vắc xin, nhất là ở các địa phương đang bùng dịch mạnh, cần dự liệu phương án tiêm vắc xin mũi 3 và xúc tiến thuốc chữa.

Đi đánh golf trong giãn cách là “bệnh trầm kha” của một bộ phận cán bộ

Đánh giá về công tác phòng chống dịch, nhìn nhận ở góc độ thực thi công vụ, đại biểu Mai Thị Phương Hoa, phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp, chỉ ra trong khi lãnh đạo Chính phủ sát sao chỉ đạo, bám sát địa bàn thì một bộ phận cán bộ cơ sở còn lơ là, chưa sâu sát, còn chủ quan, bị động.

“Đây có thể là căn bệnh trầm kha ở một số nơi, nhưng đến thời kỳ dịch bệnh càng bộc lộ rõ hơn”, bà Hoa dẫn chứng việc cán bộ đi đánh golf trong thời gian giãn cách xã hội, khi bị phát hiện lại khai báo không trung thực, việc cán bộ coi bánh mì không phải là mặt hàng thiết yếu…

Cũng có nơi còn quá cứng nhắc, thô bạo, lạm quyền trong cách hành xử với người dân, gây bức xúc trong dư luận như việc một số cán bộ địa phương vào nhà dân, bắt ép phụ nữ làm xét nghiệm COVID-19.

Đại biểu Hoa đề nghị thực hiện nghiêm nghị quyết số 128/NQ-CP của Chính phủ về “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19″, khẩn trương hoàn thiện Chiến lược tổng thể ứng phó hiệu quả đại dịch COVID-19.