Đặc sản ốc gạo quê tôi

Những ai sinh ra, lớn lên nơi dải đất duyên hải miền Trung chắc hẳn không quên được hình dáng các bà, các chị thấp thoáng nơi đầu ngõ với tiếng rao “ốc gạo đây, ai ốc gạo không?”. Ốc gạo, tên gọi một loài ốc nổi tiếng ở quê tôi – những con ốc nho nhỏ, xinh xinh tuy chỉ to bằng đầu ngón áp út, ấy vậy mà lại ngon đáo để.

Không như một số loại ốc sinh trưởng ở ruộng, đồng, ao, hồ, ốc gạo lại sinh tồn ở sông, chủ yếu vùng nước lợ. Dòng sông quê tôi tuy không hiền hòa, cứ đến mùa nước nổi sông cuồn cuộn kéo nước từ đầu nguồn xuống nhưng lại được ông trời ban cho nhiều sản vật: nào các loại tôm cua cá….và kể cả ốc gạo. Ngày còn nhỏ, tôi được nghe các cụ già cao niên trong làng kể rằng: Nơi vùng hạ lưu quê tôi rất nghèo khó, trời ban cho nhều con ốc nhỏ nhưng thịt ngon nên hằng ngày mọi người ngược xuôi trên sông bắt ốc để đổi gạo nuôi gia đình, nên loại ốc này có tên là ốc gạo.

Quyến rũ đĩa ốc gạo

Ốc gạo xuất hiện vào những ngày mùa xuân nắng ấm kéo dài đến tháng 5, tháng 6. Muốn bắt được những chú ốc nhỏ xíu mà ngon kia, người ta phải lặn xuống dưới tận đáy sông, dùng cào xúc rồi nâng từng mẻ; người ở trên ghe, thuyền có nhiệm vụ chọn lọc, phân loại ra.

Ốc mới cào về, phải cho vào thau, ngâm vài tiếng đồng hồ cùng với nước vo gao để ốc nhả hết chất bẩn. Sau đó bỏ vào rổ thưa, chà rửa thật sạch thỉnh thoảng xốc rổ một đợt để ốc nhả sạch cát. Luộc ốc với một ít nước, khi ốc vừa chín tới, đổ ra rổ. Tiếp tục khử dầu, cho ốc vào trộn đều, không được quên các loại gia vị như ớt to xắt mỏng, chút lá chanh, hành ngò và ít hột muối sống. Khi gia vị thấm vào ốc liền bắt xuống. Vậy là đã có một đĩa ốc nóng hổi. Ra giêng, khi việc đồng án, chợ búa còn rảnh rỗi, người quê tôi thường rủ nhau đi cào ốc về nấu rồi tụm lại làm 3, 4 vừa lể, vừa râm ran chuyện trò. Và không ít người đâm ghiền, mỗi khi đến mùa ốc gạo thế nào trong giỏ đi chợ cũng có lon ốc luộc với vài cây gai chanh. Mà kể cũng lạ thật, món ốc gạo quen thế mà sao vẫn cứ ngon hoài, mới hoài.

Độc đáo hơn, ốc gạo có thể làm nhân bánh xèo hoặc làm gỏi trộn bắp chuối. Để làm các món này cũng lắm kỳ công. Trước tiên, ốc luộc xong phải lể lấy thịt. Phần thịt phía trên của ốc gạo ngọt và giòn, phần phía dưới hơi đắng, nhưng không ai lể bỏ phần này vì chính cái vị đắng làm cho ốc gạo ngon đặc trưng. Ốc lể xong được rải đều trong lòng bánh xèo, thêm một ít sợi giá để bánh không béo ngậy. Riêng món gỏi phải chuẩn bị hành tây, ớt, lá gừng đã cắt sợi trộn cùng bắp chuối và ốc, rưới hỗn hợp gồm nước mắm, đường, tỏi và ít giọt chanh, trộn đều. Gỏi ốc gạo ăn với bánh tráng mè mới đúng điệu

Có thể nói, mới đầu ốc gạo chỉ là món ăn chơi cho khỏi nhạt miệng. Nhưng chính bàn tay khéo léo của các bà, các chị nội trợ, bây giờ ốc gạo nghiễm nhiên trở thành đặc sản của nhiều vùng quê.

Theo Lao Động