Đà Nẵng phải truy thu hàng ngàn tỉ đồng vì sai phạm đất đai

Hôm 17.1,Thanh tra Chính phủ đã công khai nội dung cuộc thanh tra trách nhiệm của Chủ tịch UBND TP.Đà Nẵng trong việc chấp hành pháp luật về thanh tra, khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, thanh tra một số dự án đầu tư có liên quan đến việc quản lý sử dụng đất. Trong đó, Thanh tra Chính phủ chỉ ra nhiều sai phạm của lãnh đạo Đà Nẵng giai đoạn 2003-2011, gây thiệt hại cho ngân sách cả ngàn tỉ đồng.

Theo báo cáo của UBND TP.Đà Nẵng, từ năm 2003 đến năm 2011, thành phố đã thu hồi, giao đất, cho thuê đất đối với 1.061 công trình, dự án với diện tích 17.534 ha, tổng số tiền sử dụng đất thu được là 25.271 tỉ đồng.

Doanh nghiệp thu hàng trăm tỉ nhờ buôn đất giá rẻ

Thanh tra Chính phủ đã kiểm tra 46/1.061 công trình dự án và chỉ rõ, trong nhiều dự án, Hội đồng thẩm định giá đất và UBND TP.Đà Nẵng không tính hệ số ngã 3, ngã 4 đường, hệ số sinh lời, tính không đủ diện tích, không đúng với mục đích sử dụng đất, giảm giá và phê duyệt giá không tuân thủ quy định, thiếu căn cứ, cơ sở… nên đã xác định giá thu tiền sử dụng đất chưa sát với giá thị trường trong điều kiện bình thường được quy định tại Luật Đất đai năm 2003 và các nghị định của Chính phủ.

Một số dự án xác định giá thấp hơn bảng giá đất thành phố ban hành hàng năm, một số dự án khác UBND thành phố quyết định giá thu tiền sử dụng đất thấp hơn giá của Hội đồng thẩm định giá đất thành phố trình, gây thất thu ngân sách, tạo điều kiện cho một số nhà đầu tư chuyển nhượng thu lời bất chính với số tiền lớn. Đáng chú ý việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho một số tổ chức, cá nhân sau:

Khu đất chuyển nhượng cho Công ty TNHH Phúc Thiên Long để xây dựng khu dịch vụ thương mại du lịch, đã được UBND thành phố xác định giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất năm 2007, qua 4 lần gia hạn nộp tiền, đến tháng 9.2009 công ty mới nộp tiền sử dụng đất nhưng thành phố không xác định lại giá (gây thất thu 120 tỉ đồng), sau đó nhà đầu tư đã chuyển nhượng ngay cho đối tác khác thu lợi 498 tỉ đồng;

Khu đất A2, A3 (diện tích 34.306 m2) thuộc khu tái định cư đầu tuyến Sơn Trà – Điện Ngọc, chuyển nhượng cho bà Phạm Thị Đông, giá khởi điểm để đấu giá quyền sử dụng đất khu A2, A3 là 2,57 triệu đồng đồng/m2. Ngày 28.11.2007, bà Phạm Thị Đông có văn bản đề nghị được mua với giá bằng giá khởi điểm đấu giá là 2,57 triệu đồng/m2 (tương đương 88,16 tỉ đồng) và được UBND thành phố đồng ý. Ngày 23.1.2008 Công ty quản lý khai thác đất Đà Nẵng đã ký 2 hợp đồng chuyển quyền sử dụng đất với bà Đông: Khu A3 là 62,3 tỉ đồng; Khu A2 là 25,86 tỉ đồng. Sau 32 ngày, ngày 25.2.2008, bà Phạm Thị Đông đã chuyển nhượng lô đất A2 cho bà Nguyễn Thị Xuân bằng Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất với giá là 133,7 tỉ đồng, thu chênh lệch 107,9 tỉ đồng. Còn lô đất A3, sau khi bà Đông nộp đủ tiền đã được UBND thành phố cho chuyển tên trên Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất sang bà Trương Thị Chi và Lê Thuý Hương. Ngày 11.8.2010, bà Chi và Hương chuyển nhượng lô đất này cho ông Trương Đình Trung với giá chuyển nhượng là 218,15 tỉ đồng đồng, thu chênh lệch 155,8 tỉ đồng. Hơn 2 tháng sau, ngày 28.10.2010, ông Trương Đình Trung tiếp tục chuyển nhượng cho Công ty cổ phần Phương Trang với giá trị chuyển nhượng là 475,1 tỉ đồng đồng, thu chênh lệch 256,9 tỉ đồng.

Tổng số tiền các cá nhân đã chuyển nhượng 2 khu đất trên đã thu được khoản chênh lệch so với giá chuyển nhượng của thành phố trên 520 tỉ đồng.

Khu đất phía Nam cuối đường Phạm Văn Đồng. Năm 2006, UBND thành phố chuyển nhượng cho ông Hoàng Hải và bà Trung Thị Lâm Ngọc, với tổng giá trị hợp đồng là 84 tỉ đồng. Đến năm 2008, ông Hải và bà Ngọc không triển khai thực hiện dự án, đã ủy quyền cho ông Phan Văn Anh Vũ chuyển nhượng cho ông Phạm Đăng Quan với giá chuyển nhượng là 581 tỉ đồng (thu chênh lệch 495 tỉ đồng). Năm 2009, ông Phạm Đăng Quan lại tiếp tục chuyển nhượng cho Công ty Cổ phần Đầu tư địa ốc ô tô Phương Trang với giá là 585 tỉ đồng.

Hiện trạng khu đất vẫn bỏ trống, chưa được đầu tư

Khu đất A4, A5 (khu dân cư đầu tuyến Sơn Trà – Điện Ngọc). Năm 2007 chuyển nhượng cho Công ty cổ phần Xây dựng thương mại Phú Mỹ để xây dựng chung cư, căn hộ cao cấp, văn phòng cho thuê và khách sạn du lịch, lãnh đạo UBND thành phố và Hội đồng không xác định theo giá đất ở mà giữ nguyên giá theo giá đất sản xuất kinh doanh (bằng 0,7 giá đất ở) gây thất thu cho ngân sách. Đến năm 2010, Công ty cổ phần Xây dựng thương mại Phú Mỹ chuyển nhượng cho Công ty cổ phần Bất động sản Phương Trang với số tiền là 285,6 tỉ đồng.

Chênh lệch so với giá của thành phố xác định năm 2007 là 220,6 tỉ đồng; khu đất chuyển đổi mục đích sử dụng đất của Công ty Tân Cường Thành tính giá thấp hơn giá thành phố quy định là 67,3 tỉồng; khu đất 29 ha thuộc dự án Sân golf Đa Phước giao cho Công ty CP 79 thấp hơn giá thành phố quy định, làm lợi cho Công ty CP 79 là 570 tỉ đồng.

Cơ quan thanh tra Chính phủ kiến nghị: Do thẩm quyền và nghiệp vụ điều tra của Đoàn thanh tra không có; hoạt động thanh tra mới chỉ dừng ở bước thanh tra hành chính. Vì vậy, một số hành vi cố ý làm trái pháp luật về đất đai và đầu tư xây dựng; vi phạm về xác định nghĩa vụ tài chính khi ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất; hành vi bán đất của người nhận chuyển nhượng thu lợi lớn, gây thiệt hại cho Nhà nước của 6 trường hợp nêu trên cần phải được xác minh, làm rõ để xử lý.

Tổng hợp số liệu từ 22 dự án có vi phạm về xác định số tiền phải thu khi chuyển quyền sử dụng đất là 2.120 tỉ đồng. Ngoài ra, còn có một số khu đất Hội đồng xác định giá thiếu căn cứ, cơ sở, không phù hợp với quy định như: Khu đất 209 đường Trường Chinh; 4 khu đất A2, A3, A4, A5 Khu tái định cư đầu tuyến Sơn Trà – Điện Ngọc; khu đất số 8 đường Hùng Vương; 4 khu đất khu vực vịnh Thuận Phước…, cần có biện pháp tiến hành xác định lại giá thu tiền sử dụng đất đối với các dự án này để truy thu về ngân sách nhà nước.

Trách nhiệm để xảy ra các vi phạm trên thuộc lãnh đạo UBND thành phố thời kỳ 2003 – 2011, Văn phòng UBND thành phố, Sở Tài chính, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Xây dựng, Hội đồng thẩm định giá thành phố, Ban Quản lý dự án công trình đường Bạch Đằng Đông, Công ty Quản lý và khai thác đất thành phố.

Đề nghị công an vào cuộc

Từ những kết luận thanh tra nêu trên, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ: Kiểm điểm chủ tịch, các phó chủ tịch UBND TP.Đà Nẵng, các tổ chức và cá nhân có liên quan (thời kỳ 2003 – 2011) theo phân cấp quản lý cán bộ, đã vi phạm quy định về quản lý sử dụng đất đai liên quan đến việc xác định giá thu tiền sử dụng đất; giảm tiền sử dụng đất phải nộp cho các đơn vị và cá nhân gây thất thu ngân sách 3.434 tỉ đồng (gồm có: 446 tỉ đồng là số tiền giảm 10% cho các hộ tái định cư; 867 tỉ đồng là số tiền giảm 10% cho các nhà đầu tư; 2.120 tỉ đồng là số tiền UBND thành phố quyết định giá thiếu căn cứ); ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất; cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và gia hạn nộp tiền sử dụng đất sai quy định gây hậu quả rất khó khắc phục.

Thanh tra Chính phủ kiến nghị thu hồi về ngân sách thành phố 1.486 tỉ đồng đối với các nhà đầu tư (kể cả trường hợp thành phố đã có quyết định thu nhưng chưa thu) do tính thiếu diện tích thu tiền sử dụng đất, không tính đủ tiền chuyển mục đích sử dụng đất, kéo dài thời gian cho thuê đất từ 50 năm lên 70 năm, xác định giá thu tiền sử dụng đất khi giao đất thấp hơn bảng giá do thành phố ban hành và giá do Hội đồng thẩm định giá đất thành phố trình. Kiểm tra rà soát lại tất cả các trường hợp tương tự để thu hồi về ngân sách thành phố. Thu hồi về ngân sách thành phố 867 tỉ đồng là số tiền sử dụng đất đã giảm 10% cho các nhà đầu tư khi được ký hợ đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất trái quy định của pháp luật…

Cơ quan Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ yêu cầu TP.Đà Nẵng kiểm điểm và có hình thức xử lý kỷ luật giám đốc các sở: Tài chính, Xây dựng, Tài nguyên và Môi trường, Nội vụ, Hội đồng thẩm định giá đất thành phố, Chánh Văn phòng UBND thành phố, Giám đốc Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất, Giám đốc công ty Quản lý và khai thác đất thành phố, Giám đốc Ban quản lý dự án công trình đường Bạch Đằng Đông và các cá nhân có liên quan đã để xảy ra các sai phạm nêu trong kết luận thanh tra.

Cơ quan Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng giao Bộ Công an xác minh, làm rõ dấu hiệu cố ý làm trái, vi phạm các quy định của pháp luật đất đai và đầu tư xây dựng; hành vi chuyển nhượng đất trái pháp luật thu lợi số tiền lớn, gây thất thu ngân sách nhà nước của tổ chức và cá nhân có liên quan, tập trung vào 6 trường hợp nêu ở Điểm 6, Mục I của Thông báo kết luận thanh tra, nếu cấu thành tội phạm thì xử lý theo Bộ luật Hình sự.

Ngày 19.11.2012, Văn phòng Chính phủ có văn bản số 1930/VPCP-V.I thông báo ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về xử lý sau thanh tra tại TP.Đà Nẵng, trong đó có nội dung: Giao các bộ: Tài nguyên và Môi trường, Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư theo chức năng tiến hành kiểm tra việc chấp hành quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai, thu chi tài chính và việc thực hiện dự án đầu tư liên quan đến việc giao đất, cho thuê đất tại TP.Đà Nẵng thời gian qua. Giao Bộ Công an xác minh, làm rõ dấu hiệu cố ý làm trái các quy định của pháp luật về đất đai và đầu tư xây dựng; hành vi chuyển nhượng đất trái pháp luật, gây thất thu ngân sách nhà nước.

Theo TNO