Đã khám nghiệm tử thi của ông Gaddafi

Theo dõi VGT trên

Hôm nay 23.10, việc khám nghiệm tử thi của ông Gaddafi đã được hoàn tất, Reuters đưa tin.

Tuy nhiên, vẫn không có manh mối nào được tiết lộ về kết quả của cuộc khám nghiệm này.

Đã khám nghiệm tử thi của ông Gaddafi - Hình 1

Thi thể ông Gaddafi trong một kho lạnh ở chợ Misrata – Ảnh: Reuters

Một thành viên có tham gia cuộc khám nghiệm chỉ cho Reuters biết là các bác sĩ pháp y Libya đã tiến hành cuộc khám nghiệm suốt đêm qua tại một nhà xác ở Misrata, cách Tripoli khoảng 200km về phía đông.

Video đang HOT

Còn theo thông tin từ cảnh sát địa phương thì xác của ông Gaddafi đã được đưa về nhà xác từ một kho lạnh nằm trong khu chợ cũ ở Misrata.

Đã có hàng trăm người dân xếp hàng bên ngoài kho lạnh để được xem tận mắt xác ông Gaddafi và con trai Mutassim.

Trong khi đó, vào ngày hôm qua (22.10), gia đình Gaddafi đã lên tiếng đòi thi thể của ông và con trai để cả hai được an táng theo đúng nghi lễ truyền thống đạo Hồi. Đồng thời, Liên Hiệp Quốc và các tổ chức nhân quyền vẫn đang kêu gọi điều tra kỹ về tình huống dẫn đến cái chết của ông Gaddafi.

Hội đồng Dân tộc chuyển tiếp Libya ( NTC) tuyên bố ông Gaddafi đã bị giết chết vào ngày 20.10.

Theo Thanh Niên

Libya được gì khi mất Gaddafi?

Ngày 20/10, Chủ tịch Ủy ban Điều hành Hội đồng Dân tộc chuyển tiếp (NTC) Mahmud Jibril tuyên bố Gaddafi đã chết. Sự kiện này đánh dấu vận mệnh chính trị của Gaddafi và gia tộc chấm dứt, cũng đánh dấu tình hình Libya bước vào một giai đoạn mới.

Theo giới phân tích, cái chết của Gaddafi có ảnh hưởng mang tính thực chất đến sự phát triển của Libya trong tương lai và quan hệ giữa cộng đồng quốc tế với Libya. Tuy nhiên, đối với Chính phủ lâm thời Libya và cộng đồng quốc tế, cái chết này không đồng nghĩa với tương lai Libya sẽ là một màu hồng. Ngược lại, rất nhiều thách thức đã bày ra trước mắt các bên có liên quan, đặc biệt là Chính phủ lâm thời Libya.

Tại sao Gaddafi chết?

Cái chết của Gaddafi là kết quả trực tiếp của sự chênh lệch quá lớn trong tương quan lực lượng 2 bên, cùng với sự phát triển của tình hình chiến sự. Trong hoàn cảnh đại bộ phận lãnh thổ Libya đã bị quân đội NTC chiếm đóng, lực lượng ủng hộ Gaddafi sớm đã bị đồn đến chân tường, không có lối thoát. Thêm vào đó, gần đây NATO tiếp tục tăng cường đánh bom vào số ít địa điểm do lực lượng ủng hộ Gaddafi kiểm soát. Họ bị đánh bại là chuyện đã được dự tính.

Ngoài ra, dưới sức ép to lớn của NTC và các quốc gia phương Tây, một số nước láng giềng của Libya, đặc biệt là Algeria đều tuyên bố không chấp nhận Gaddafi lưu vong đến các nước này - tức là đã cắt đường rút của Gaddafi. Gaddafi chỉ có thể lẩn trốn khắp nơi hoặc liều chết chiến đấu đến hơi thở cuối cùng.

Ngày 20/10, quê hương Sirte bị quân đội NTC công chiếm. Sau khi cứ điểm cuối cùng thất thủ, Gaddafi đã không còn nơi nào để lẩn trốn, không còn sức mạnh để chiến đấu.

Libya được gì khi mất Gaddafi? - Hình 1

Thi thể của Gaddafi bị đem ra giày vò

Người ta có thể chất vấn tại sao Gaddafi không đầu hàng?

Thứ nhất, đầu hàng không phù hợp với tính cách con người Gaddafi. Trên thực tế, Gaddafi rất kiêu ngạo. Ngay từ khi chiến sự mới bắt đầu, ông đã tuyên bố chiến đấu đến hơi thở cuối cùng; thậm chí gần đây vẫn chìm trong giấc mộng chuyển bại thành thắng.

Tuy nhiên, chiến tranh không tin vào lời nói, sức mạnh mới là nhân tố quyết định.

Thứ hai, đầu hàng cũng chưa chắc có kết cục tốt đẹp. Với cáo buộc chịu trách nhiệm về số người chết trong chiến tranh, nếu Gaddafi đầu hàng, NTC hoặc xét xử ông tại Libya hoặc đưa Gaddafi đến Tòa án quốc tế. Bất luận bị xét xử tại đâu thì Gaddafi đều dữ nhiều lành ít.

Cái chết của Gaddafi có ảnh hưởng như thế nào?

Nhìn từ góc độ quân sự, cái chết của Gaddafi đánh dấu chấm hết cho chiến sự kéo dài tại Libya. Tuy sau này, số ít người trung thành với Gaddafi còn sót lại có thể gây nên những sự kiện bạo lực nhỏ lẻ, nhưng xét một cách toàn diện thì chiến tranh đã kết thúc.

Sự kiện này đánh dấu NTC đã giành quyền kiểm soát toàn bộ Libya về quân sự, cũng có lợi cho NTC đẩy mạnh cải thiện tình hình an ninh trong nước.

Ngược lại, nếu Gaddafi vẫn còn thì vai trò và ảnh hưởng của Gaddafi với tư cách là lãnh đạo Libya sẽ không bị xóa bỏ, người ủng hộ Gaddafi sẽ tiếp tục đối đầu dưới lời kêu gọi của lãnh tụ tinh thần này.

Libya được gì khi mất Gaddafi? - Hình 2

Quân đội NTC mừng chiến thắng

Nhìn từ góc độ chính trị, cái chết của Gaddafi là lời tuyên cáo chính thức thời đại Gaddafi tại Libya hoàn toàn chấm dứt; đồng nghĩa với nhân tố ảnh hưởng và trở ngại một số quốc gia công nhận NTC đã được xóa bỏ. Hiện nay đã có vài chục quốc gia công nhận tính hợp pháp của NTC. Cái chết của Gaddafi sẽ giúp NTC có được càng nhiều sự ủng hộ.

Ngoài ra, trên lý thuyết, cái chết của Gaddafi cũng giúp NTC có thể dốc toàn lực vào việc xây dựng chính trị, kinh tế và xã hội.

Tất cả đã kết thúc?

Đối với NTC, cái chết của Gaddafi tuy đã xóa bỏ một trở ngại lớn, nhưng không có nghĩa là con đường của họ từ đây hoàn toàn bằng phẳng. Đối với Libya, cái chết này cũng không báo hiệu từ đây tương lai của quốc gia này sẽ là một màu hồng.

Thứ nhất, xã hội Libya trở nên hỗn loạn sau chiến sự, an ninh cơ bản chưa được hoàn toàn kiểm soát. Tuy Gaddafi đã chết, nhưng những người ủng hộ ông vẫn rải rác trong nhân dân, trở thành tai họa rình rập đối với an ninh. Một số phần tử khủng bố và phần tử cực đoan cũng đang âm mưu gây loạn.

Ngoài ra, mâu thuẫn giữa các phe phái, bộ lạc cũng có thể dẫn đến xung đột, khiến xã hội bất ổn. Do đó, làm thế nào để nhanh chóng khôi phục an ninh quốc gia là thách thức nghiêm trọng nhất NTC phải đối mặt.

Libya được gì khi mất Gaddafi? - Hình 3

Nội bộ NTC rất khó đoàn kết

Thứ hai, làm thế nào để nhanh chóng đóng vai trò cầm quyền cũng là khảo nghiệm lớn mà NTC phải đối mặt. Do địa vị chưa vững, kinh nghiệm chưa đủ, NTC khi nắm quyền không thể tránh khỏi rơi vào thế khó khăn. Xây dựng chính đảng, thành lập chính phủ, công bố Hiến pháp, tổ chức bầu cử..., hoàn thành chừng ấy nhiệm vụ để hoàn tất chuyển giao chính trị rõ ràng không phải điều đơn giản.

Thứ ba, nội bộ thành phần NTC vốn đã phức tạp, nguy cơ "loạn 12 sứ quân" vẫn luôn tiềm tàng. Riêng trong vấn đề xây dựng chính phủ mới, nội bộ NTC đã có rất nhiều mâu thuẫn.

Giải quyết những mâu thuẫn tồn tại trong nội bộ chính quyền mới có ý nghĩa quyết định công cuộc tái thiết quốc gia này có thể tiến hành ổn định hay không. Nếu chính phủ mới không xử lí đúng đắn vấn đề phân chia quyền lực và lợi ích có thể dẫn đến mâu thuẫn leo thang. Ngoài ra, hiện nay Libya có ít nhất 150 bộ lạc, họ sẽ đưa ra những đòi hỏi chính trị riêng của mình trong quá trính tái thiết quốc gia.

Cuối cùng, làm thế nào sắp xếp thỏa đáng cho quan chức chính phủ cũ cũng là vấn đề NTC phải thận trọng xử lí. Nếu kiên quyết loại bỏ họ, những người này không còn lựa chọn nào khác ngoài đấu tranh, biến Libya thành một "Iraq phiên bản 2" với bất ổn và bạo lực kéo dài suốt hàng chục năm trời.

Theo VTC

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Lầu Năm Góc 'chấn động' khi Tổng thống Trump sa thải chỉ huy cao nhất của quân đội MỹLầu Năm Góc 'chấn động' khi Tổng thống Trump sa thải chỉ huy cao nhất của quân đội Mỹ
14:37:42 22/02/2025
Tác động của việc chấm dứt xung đột Nga - Ukraine với kinh tế châu ÂuTác động của việc chấm dứt xung đột Nga - Ukraine với kinh tế châu Âu
14:28:55 23/02/2025
Lãnh đạo Mỹ - Ukraine khẩu chiến kịch liệtLãnh đạo Mỹ - Ukraine khẩu chiến kịch liệt
15:30:02 23/02/2025
Ông Elon Musk tuyên bố Ukraine đã đi quá xa trong xung đột với NgaÔng Elon Musk tuyên bố Ukraine đã đi quá xa trong xung đột với Nga
16:09:23 22/02/2025
Mỹ có thể cắt quyền truy cập Starlink, gây áp lực với Ukraine về thỏa thuận khoáng sảnMỹ có thể cắt quyền truy cập Starlink, gây áp lực với Ukraine về thỏa thuận khoáng sản
16:28:48 22/02/2025
Nga nêu điều kiện chuyển giao tài sản bị đóng băng để tái thiết UkraineNga nêu điều kiện chuyển giao tài sản bị đóng băng để tái thiết Ukraine
06:14:24 23/02/2025
Đức Giáo hoàng Francis sức khỏe đang trong tình trạng nguy kịchĐức Giáo hoàng Francis sức khỏe đang trong tình trạng nguy kịch
08:24:24 23/02/2025
Ông Trump sẽ đích thân kiểm kê kho vàng trị giá 425 tỉ USD của MỹÔng Trump sẽ đích thân kiểm kê kho vàng trị giá 425 tỉ USD của Mỹ
22:58:27 23/02/2025

Tin đang nóng

Phát ngôn về chuyện sao kê của mẹ bé Bắp làm dậy sóng MXH giữa lúc tắt tính năng bình luậnPhát ngôn về chuyện sao kê của mẹ bé Bắp làm dậy sóng MXH giữa lúc tắt tính năng bình luận
17:38:17 23/02/2025
Đi xem múa lân, người phụ nữ nhặt được tờ vé số trúng độc đắcĐi xem múa lân, người phụ nữ nhặt được tờ vé số trúng độc đắc
17:00:00 23/02/2025
Bố của Vũ Cát Tường qua đờiBố của Vũ Cát Tường qua đời
22:54:29 23/02/2025
Uông Tiểu Phi đã đón 2 con về Bắc Kinh, mẹ Từ Hy Viên quyết đòi rể cũ trả món nợ 900 tỷ đồng?Uông Tiểu Phi đã đón 2 con về Bắc Kinh, mẹ Từ Hy Viên quyết đòi rể cũ trả món nợ 900 tỷ đồng?
20:02:56 23/02/2025
1 Hoa hậu Việt Nam có động thái y hệt Phương Nhi: Rục rịch kết hôn với thiếu gia?1 Hoa hậu Việt Nam có động thái y hệt Phương Nhi: Rục rịch kết hôn với thiếu gia?
20:46:01 23/02/2025
"Em chữa lành được cho thế giới nhưng lại không chữa được cho chính mình": Câu chuyện buồn của cô gái 24 tuổi khiến hàng triệu người tiếc thương"Em chữa lành được cho thế giới nhưng lại không chữa được cho chính mình": Câu chuyện buồn của cô gái 24 tuổi khiến hàng triệu người tiếc thương
16:56:52 23/02/2025
Sao nam Vbiz bị nghi thay thế Trấn Thành - Trường Giang: "Đừng tấn công tôi!"Sao nam Vbiz bị nghi thay thế Trấn Thành - Trường Giang: "Đừng tấn công tôi!"
17:20:47 23/02/2025
Nằm viện một mình, chàng sinh viên Hà Tĩnh ngỡ ngàng khi nhận mẩu giấy nhắn của cán bộ bệnh việnNằm viện một mình, chàng sinh viên Hà Tĩnh ngỡ ngàng khi nhận mẩu giấy nhắn của cán bộ bệnh viện
18:02:42 23/02/2025

Tin mới nhất

Vatican cập nhật tình hình Giáo hoàng Francis sau cơn nguy kịch

Vatican cập nhật tình hình Giáo hoàng Francis sau cơn nguy kịch

23:43:14 23/02/2025
Tòa thánh Vatican đã đưa ra thông báo cập nhật vào sáng 23.2, cho biết Giáo hoàng Francis đã có một đêm yên bình sau khi trải qua cơn nguy kịch vào buổi sáng.
Chính phủ Mỹ không ngừng cắt giảm nhân sự

Chính phủ Mỹ không ngừng cắt giảm nhân sự

22:49:11 23/02/2025
Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump bắt đầu tháng thứ hai làm việc với một trong những trọng tâm tiếp tục là chính sách tinh gọn bộ máy.
Tiền tuyến Ukraine dưới áp lực từ hậu trường

Tiền tuyến Ukraine dưới áp lực từ hậu trường

22:31:05 23/02/2025
Hàng loạt tuyên bố của Tổng thống Mỹ Donald Trump trong những ngày qua lan đến những chiến hào phủ đầy tuyết phía đông Ukraine, nơi những binh sĩ nước này đang chật vật đối phó những làn sóng tấn công từ quân Nga.
Trung Quốc nêu lập trường sau cuộc đối thoại Mỹ-Nga về xung đột Ukraine

Trung Quốc nêu lập trường sau cuộc đối thoại Mỹ-Nga về xung đột Ukraine

22:16:00 23/02/2025
Ngoại trưởng Trung Quốc mới đây nói ủng hộ nỗ lực của Tổng thống Mỹ Donald Trump nhằm đạt được thỏa thuận với Nga chấm dứt xung đột Nga-Ukraine, theo Reuters.
Sư sãi Campuchia muốn tù nhân đổi màu áo để tránh gây nhầm lẫn

Sư sãi Campuchia muốn tù nhân đổi màu áo để tránh gây nhầm lẫn

21:39:49 23/02/2025
Các sư sãi ở Campuchia kiến nghị đổi màu trang phục của tù nhân vì có màu khá giống với áo cà sa của họ nên dễ gây nhầm lẫn.
Ông Elon Musk gây sốt khi cầm cưa 'xử lý bộ máy quan liêu' trên sân khấu

Ông Elon Musk gây sốt khi cầm cưa 'xử lý bộ máy quan liêu' trên sân khấu

21:08:30 23/02/2025
Ông Elon Musk thu hút sự chú ý khi giương cao chiếc cưa máy tại sự kiện cho phe bảo thủ diễn ra ở Mỹ, tiếp tục cam kết theo đuổi chính sách cắt giảm bộ máy chính phủ.
Cảnh sát Philippines đột kích công ty đánh bạc trực tuyến, bắt 5 chủ người Trung Quốc

Cảnh sát Philippines đột kích công ty đánh bạc trực tuyến, bắt 5 chủ người Trung Quốc

20:55:10 23/02/2025
Cảnh sát Philippines đã bắt giữ hơn 450 người trong cuộc đột kích vào một công ty điều hành đánh bạc trực tuyến được cho là do người Trung Quốc điều hành.
Liên kết tăng thế, thêm lực

Liên kết tăng thế, thêm lực

20:49:00 23/02/2025
Sự tham gia của Brazil giúp cho tập hợp OPEC+ bao gồm 12 nước thành viên của tổ chức OPEC và 10 quốc gia khác gia tăng đáng kể cả thế và lực.
Một công nhân bị thương khi ngọn lửa bùng cháy dữ dội tại trung tâm tái chế

Một công nhân bị thương khi ngọn lửa bùng cháy dữ dội tại trung tâm tái chế

19:55:06 23/02/2025
Một nạn nhân được cho là công nhân tại nhà máy đã được đưa đến bệnh viện để điều trị ngạt khói và bỏng. Trong quá trình xảy ra sự cố, người dùng thiết bị di động đã nhận được cảnh báo qua tin nhắn khuyên họ tránh xa khu vực này.
Đến Hokuriku khám phá nghề thủ công truyền thống cổ xưa của Nhật Bản

Đến Hokuriku khám phá nghề thủ công truyền thống cổ xưa của Nhật Bản

19:48:39 23/02/2025
Các nghệ nhân của Fukui dựa trên truyền thống hàng thế kỷ làm lưỡi dao, đồ mộc, đồ sơn mài, đồ gốm và giấy, để đưa ngành nghề truyền thống địa phương trở thành một đặc trưng văn hóa nổi tiếng của Nhật Bản.
Đặc sắc Lễ hội Voi Sayaboury

Đặc sắc Lễ hội Voi Sayaboury

19:37:31 23/02/2025
Chị Chleo Maupome, du khách từ Pháp, cho biết đây là lần đầu tiên chị đến với lễ hội và đặc biệt thích thú các màn trình diễn ngộ nghĩnh của những chú voi.
'Ông Trump rất thất vọng về ông Zelensky, muốn Ukraine thỏa thuận khoáng sản 500 tỉ USD'

'Ông Trump rất thất vọng về ông Zelensky, muốn Ukraine thỏa thuận khoáng sản 500 tỉ USD'

19:35:46 23/02/2025
Nhà Trắng kêu gọi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ngừng chỉ trích Tổng thống Donald Trump, mà hãy ký kết thỏa thuận khoáng sản trị giá 500 tỉ USD.

Có thể bạn quan tâm

Hot nhất Weibo: Vụ ngoại tình chấn động làm 2 đoàn phim điêu đứng, cái kết của "chồng tồi" khiến netizen hả hê

Hot nhất Weibo: Vụ ngoại tình chấn động làm 2 đoàn phim điêu đứng, cái kết của "chồng tồi" khiến netizen hả hê

Hậu trường phim

23:49:44 23/02/2025
Ngày 23/2, Sina đưa tin nhà sản xuất Dương Hiểu Bồi và đạo diễn Doãn Đào đang trở thành tâm điểm bàn luận trên mạng xã hội Weibo với tương tác hàng chục triệu lượt xem.
Ca sĩ Hoài Lâm yêu mặn nồng bạn gái, tình trẻ của NSND Việt Anh sắc sảo

Ca sĩ Hoài Lâm yêu mặn nồng bạn gái, tình trẻ của NSND Việt Anh sắc sảo

Sao việt

23:44:47 23/02/2025
Ca sĩ Hoài Lâm khoe tình yêu, hãnh phúc mặn nồng bên bạn gái mới. Tình trẻ của NSND Việt Anh - Chân Chân đẹp sắc sảo.
Kháng nghị giám đốc thẩm vụ 'ủy quyền tách thửa, bị bán đất lưu giữ mồ mả'

Kháng nghị giám đốc thẩm vụ 'ủy quyền tách thửa, bị bán đất lưu giữ mồ mả'

Pháp luật

23:40:11 23/02/2025
Viện trưởng Viện KSND cấp cao tại TP.HCM có quyết định kháng nghị giám đốc thẩm đối với vụ ủy quyền tách thửa bị bán đất lưu giữ mồ mả ông bà mà Báo Thanh Niên từng phản ánh.
Diễn viên Hồ Ca phản ứng trước tin bị ung thư phổi, gần qua đời

Diễn viên Hồ Ca phản ứng trước tin bị ung thư phổi, gần qua đời

Sao châu á

23:35:14 23/02/2025
Diễn viên Hồ Ca lên tiếng phủ nhận khi bị bịa đặt, lan truyền tin mắc ung thư phổi giai đoạn cuối, sức khỏe nguy kịch.
'Cha tôi người ở lại' tập 4: Cả nhà sốc khi ông Bình say xỉn, bất ngờ nổi nóng

'Cha tôi người ở lại' tập 4: Cả nhà sốc khi ông Bình say xỉn, bất ngờ nổi nóng

Phim việt

23:32:17 23/02/2025
Bố Bình không biết vì lý do gì lại uống nhiều thế. Trước bữa ăn, ông liên tục rót rượu bất chấp sự can ngăn và lo lắng của cả nhà.
Tây Ninh: Vi phạm nồng độ cồn, không bằng lái xe, gây tai nạn chết người

Tây Ninh: Vi phạm nồng độ cồn, không bằng lái xe, gây tai nạn chết người

Tin nổi bật

23:12:09 23/02/2025
Ngày 22.2, Phòng CSGT Công an tỉnh Tây Ninh đã có báo cáo vụ tai nạn nghiêm trọng xảy ra trên địa bàn H.Tân Châu (Tây Ninh) làm một người chết và một người bị thương.
Câu trả lời cho việc Lisa bị chê bai, "lép vế" trước Jennie

Câu trả lời cho việc Lisa bị chê bai, "lép vế" trước Jennie

Nhạc quốc tế

22:45:27 23/02/2025
2 nữ rapper của BLACKPINK được nhận định là có hướng Mỹ tiến giống nhau, nhưng lại gây nên phản ứng trái chiều.
Phạm Thoại và mẹ bé Bắp "chiến đấu ung thư" liên tục được nhắc tên trên MXH: Động thái mới nhất từ người mẹ

Phạm Thoại và mẹ bé Bắp "chiến đấu ung thư" liên tục được nhắc tên trên MXH: Động thái mới nhất từ người mẹ

Netizen

22:30:20 23/02/2025
Câu chuyện về hành trình chiến đấu với ung thư của bé Bắp (Minh Hải, 4 tuổi) và mẹ là chị Lê Thị Thu Hòa (27 tuổi, Ninh Thuận) nhận được nhiều sự quan tâm từ cộng đồng mạng, nhất là thời gian gần đây.
Ariana Grande: Từ "công chúa nhạc pop" đến đề cử Oscar

Ariana Grande: Từ "công chúa nhạc pop" đến đề cử Oscar

Sao âu mỹ

21:48:11 23/02/2025
Việc Ariana Grande nhận đề cử Oscar 2025 là một cột mốc quan trọng trong sự nghiệp của cô, đánh dấu sự chuyển mình từ một ca sĩ nhạc pop đình đám sang một diễn viên điện ảnh thực thụ.
Giúp MU có 1 điểm, Manuel Ugarte vẫn bị chỉ trích

Giúp MU có 1 điểm, Manuel Ugarte vẫn bị chỉ trích

Sao thể thao

21:36:18 23/02/2025
Cựu tiền đạo ĐT Scotland Ally McCoist vẫn đánh giá thấp màn trình diễn của tân binh trị giá 50 triệu bảng của MU là Manuel Ugarte ngay cả khi ngôi sao người Uruguay tỏa sáng giúp đội nhà hòa Everton tại Goodison Park.
Chuyện gì đã xảy ra khiến NSX Anh Tài - Chị Đẹp phải xin lỗi SOOBIN và người hâm mộ?

Chuyện gì đã xảy ra khiến NSX Anh Tài - Chị Đẹp phải xin lỗi SOOBIN và người hâm mộ?

Tv show

21:14:04 23/02/2025
Vừa qua, SOOBIN chính thức được công bố sẽ tham gia chương trình Tân Binh Toàn Năng với vai trò Nhà sản xuất toàn năng.