Đã đến lúc giảm quy mô cuộc chiến tại Dải Gaza

Chiến sự Israel – Hamas bước qua mốc 100 ngày kể từ khi bùng nổ hồi tháng 10/2023 với hàng chục nghìn người thương vong, chủ yếu tại Gaza, tuy nhiên, bất chấp lời kêu gọi của quốc tế, Israel chưa có dấu hiệu ngừng tấn công cho đến khi hoàn thành mục tiêu “quét sạch phiến quân Hamas”.

Cuộc xung đột kéo dài, đẫm máu và gây thiệt hại lớn nhất trong khu vực đã bước qua mốc 100 ngày, bắt đầu với vụ tấn công của Hamas nhằm vào miền Nam Israel hôm 7/10/2023 khiến khoảng 1.200 người thiệt mạng và bắt giữ hơn 200 con tin. Kể từ đó, Israel đã liên tục tấn công Dải Gaza, gây ra những hậu quả nghiêm trọng.

Một khu vực tại Gaza sau trận ném bom của Israel. Ảnh AP

Thống kê của hãng tin AP cho thấy, gần 24.000 người Palestine đã thiệt mạng và 60.000 người bị thương, chỉ còn 15 trên 36 bệnh viện tại Gaza đang hoạt động cầm chừng, khoảng 56% cơ sở hạ tầng tại Gaza bị phá hủy, trong đó, gần 60% các trường học bị phá hủy khiến tất cả học sinh tại đây phải nghỉ học. Theo các giám sát viên Liên hợp quốc, chiến dịch quân sự đã khiến 1,9 triệu người, tương đương 85% dân số Gaza bị di dời, thậm chí, hơn một phần tư dân số tại đây phải đối mặt với “nạn đói thảm khốc”.

Xuất hiện trong chương trình “Face the Nation” của đài CBS ngày 14/1, phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng John Kirby nhấn mạnh rằng Mỹ đã thảo luận với Israel “về việc chuyển sang các hoạt động cường độ thấp” ở Gaza. “Chúng tôi tin rằng đây là thời điểm thích hợp cho quá trình chuyển đổi đó. Và chúng tôi đang thảo luận với Israel về vấn đề này”, ông Kirby cho biết. Tuyên bố này từ đại diện Nhà Trắng một lần nữa khắc sâu sự khác biệt giữa hai đồng minh cũng như sự thay đổi về quan điểm của Mỹ trong bối cảnh những hậu quả thảm khốc của cuộc chiến. Trong chuyến thăm đến khu vực này vào tuần trước, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã nhắc lại lời kêu gọi Israel cần giảm thương vong cho dân thường và tăng nguồn cung cấp viện trợ nhân đạo đang rất cần thiết cho Gaza.

Đáng chú ý, Trung Quốc mới đây đã kêu gọi tổ chức một hội nghị hòa bình quy mô lớn và có đủ sức ảnh hưởng đối với cuộc chiến ở Gaza. Phát biểu trong chuyến thăm đến Ai Cập, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị kêu gọi “xây dựng thời gian biểu và lộ trình cụ thể để thực hiện giải pháp hai nhà nước và ủng hộ việc nối lại nhanh chóng các cuộc đàm phán hòa bình giữa Israel và Palestine”. Theo Bộ Ngoại giao Trung Quốc, ông Vương Nghị nhấn mạnh, xung đột ở Gaza tiếp tục leo thang, gây thương vong lớn cho thường dân dẫn đến thảm họa nhân đạo nghiêm trọng và đẩy nhanh sự lan rộng các hiệu ứng tiêu cực. Trung Quốc sẽ hợp tác với các nước Arab và Hồi giáo để ngừng bắn, chấm dứt bạo lực, bảo vệ sự an toàn của dân thường, nỗ lực thúc đẩy một giải pháp toàn diện, công bằng và lâu dài cho vấn đề Gaza. Đối với vấn đề Biển Đỏ, Trung Quốc quan ngại sâu sắc trước tình hình tại khu vực này thời gian gần đây. Ngoại trưởng Trung Quốc cho rằng Biển Đỏ là kênh thương mại quốc tế quan trọng về hàng hóa và năng lượng. Trung Quốc kêu gọi chấm dứt việc quấy rối các tàu dân sự, bảo vệ chuỗi cung ứng toàn cầu thông suốt và trật tự thương mại quốc tế ổn định.

Bất chấp lời kêu gọi của quốc tế và thậm chí là đồng minh quan trọng, quân đội Israel tuyên bố đã chuyển sang giai đoạn mới của cuộc chiến, tập trung vào khu vực phía Nam của Gaza, nơi gần 2 triệu người hiện đang trú ngụ tại các địa điểm tạm thời, sau giai đoạn đầu chủ yếu tại khu vực phía Bắc Gaza, bao gồm cả thành phố Gaza. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã thẳng thừng bác bỏ những lời kêu gọi ngừng bắn, tuyên bố rằng Israel sẽ tiếp tục cho đến khi giành được chiến thắng hoàn toàn trước Hamas và giải cứu các con tin còn lại. Quân đội nước này cũng cho biết, giai đoạn tiếp theo của cuộc chiến sẽ chứng kiến nhiều tháng hoạt động có mục tiêu hơn nhằm vào các nhà lãnh đạo và vị trí của phong trào Hamas.

Trong diễn biến giao tranh mới nhất ở Gaza, cơ quan báo chí SAFA của Palestine trực thuộc Hamas đưa tin rằng máy bay và pháo binh của Israel đang bắn phá khu vực Khan Younis ở phía Nam Gaza. Trong một tuyên bố, quân đội Israel cho biết họ đã tiêu diệt hai chiến binh Hamas trong một cuộc không kích vào phương tiện vận chuyển vũ khí ở Khan Younis, đồng thời đột kích vào một trung tâm chỉ huy của Hamas trong thành phố và tấn công hai kho vũ khí khác. Đáp lại, Hamas đã phóng một loạt tên lửa nhằm vào thị trấn Ashdod của Israel, không có thông tin gì về thương vong trong vụ tấn công này. Quân đội Israel ngày 14/1 cũng cho biết họ đã phá hủy một số hầm chứa được Hamas sử dụng để bắn tên lửa vào Israel. Đáng chú ý, Hamas đã phát sóng một đoạn video dài 37 giây quay cảnh ba con tin Israel ở Gaza và kêu gọi chính phủ Israel ngừng các cuộc tấn công. Trong số khoảng 240 người bị Hamas bắt giữ hôm 7/10, khoảng một nửa đã được thả trong một thỏa thuận ngừng bắn tháng 11/2023. Israel cho biết 132 người vẫn còn ở Gaza và 25 người thiệt mạng khi bị giam giữ.

Một động thái đáng quan ngại khác đã xuất hiện khi quân đội Mỹ mới đây cho biết máy bay chiến đấu của họ đã bắn hạ một tên lửa hành trình chống hạm được bắn từ khu vực phiến quân Houthi ở Yemen về phía một tàu khu trục Mỹ đang hoạt động ở Nam Biển Đỏ. Vụ đánh chặn trên không là sự cố mới nhất ở Biển Đỏ, nơi Houthi trong thời gian qua liên tục tấn công tàu thuyền quốc tế trong chiến dịch mà họ nói là một động thái nhằm hỗ trợ người Palestine đang bị lực lượng Israel bao vây ở Gaza. Vụ tấn công hôm 14/1 diễn ra sau một loạt cuộc không kích của Mỹ và Anh vào các mục tiêu của Houthi ở Yemen vào tuần trước khiến lực lượng dân quân được Iran hậu thuẫn này đe dọa sẽ đáp trả “mạnh mẽ”. Các chuyên gia cảnh báo rằng những vụ việc ở Biển Đỏ cùng với cuộc chiến ở Gaza có thể lan rộng thành xung đột quy mô lớn ở Trung Đông.