Đá bán quý và sự trỗi dậy trong thời trang cao cấp

Chúng ta vẫn thường biết đá quý như kim cương, ruby,… là biểu tượng trong trang sức về sự xa hoa, đẹp đẽ. Tuy nhiên, những năm gần đây, sự trỗi dậy của các loại đá bán quý khác đã định nghĩa lại sự xa xỉ trong trang sức.

Ngày nay, các thương hiệu streetwear thường được xem như những biểu tượng thời thượng hơn là những món đồ trang sức sùng bái như trái tim Return to Tiffany hoài cổ, nhưng điều đó không có nghĩa là trang sức đã mất đi vẻ đẹp của chúng. Hiện nay, mặt dây chuyền ngọc lam và lapis đầy màu sắc quyến rũ, hoa tai opal và dây chuyền nạm đá quý đang mang những viên “đá bán quý” quay lại. Trong thập kỷ qua, một làn sóng các nhà thiết kế trang sức mỹ độc lập đã buộc chúng ta phải xem xét lại định nghĩa về sự xa xỉ. Bằng cách tập trung vào những viên đá bán quý đầy màu sắc, các nhà thiết kế tạo ra những tác phẩm tập trung vào biểu hiện thẩm mỹ hơn là giá của đồ trang sức tốt.

Về mặt kỹ thuật, chỉ có bốn loại “đá quý”: kim cương, hồng ngọc, ngọc bích xanh và ngọc lục bảo. Bất kỳ loại đá nào khác, cho dù có giá trị như thế nào, đều được coi là “đá bán quý”. Từ lâu, con người đã đeo đồ trang sức, họ đã sử dụng những viên đá bán quý này để trang trí. Nguồn gốc của chúng quay trở lại Trung Quốc cổ đại, với sự khám phá của các nhà khảo cổ về hạt ngọc bích ở các địa điểm lịch sử của đất nước.

Đá xanh và trắng mang một ý nghĩa văn hóa đặc biệt ở Trung Quốc, nhưng đã được sử dụng trong trang sức trên khắp thế giới trong nhiều thiên niên kỷ. Màu ngọc lam cũng có truyền thống, vì việc sử dụng nó trong trang sức của người Mỹ bản địa có ý nghĩa văn hóa, cùng với lapis màu xanh đậm, được sử dụng để tạo ra các vật thể nghệ thuật như mặt nạ tang lễ của Tutankhamun và trong các bức tranh của Vermerer.

Trong số các đồ trang sức bán quý, ngọc trai đặc biệt có một vị trí trong ngành công nghiệp trang sức cao cấp đương đại. Ngọc trai là biểu tượng của sự giàu có và quyền lực ở Trung Quốc và La Mã cổ đại, và nó đã giữ được vị thế đó trong suốt các thời đại. Hơn 250 viên ngọc trai đã được khâu vào vương miện đăng quang của Elizabeth II và chúng là dấu ấn của ngôi nhà Chanel kể từ khi chính Coco Chanel ra mắt bộ veston vải tuýt đầu tiên của bà. Hiện nay, ngọc trai vẫn là xu hướng ở khắp mọi nơi từ các trường đại học đến các câu lạc bộ đồng quê.

Bên cạnh những viên đá vượt thời gian này, những viên đá bán quý khác ít được thấy trong những thập kỷ gần đây đang chứng kiến sự trở lại. Các vật liệu như đá opal, đá mặt trăng và labradorite có một số, nhưng không phải tất cả, về chất lượng phản chiếu ánh sáng của đá quý truyền thống, nhưng vẫn có vẻ ngoài độc đáo của riêng chúng. Một số trong những viên đá này thay đổi màu sắc dưới ánh sáng hoặc chứa những khiếm khuyết đẹp, làm tăng thêm tính cách cá nhân của chúng. Với những vật liệu bán quý này, các mảnh trang sức tinh xảo hiện đang thử nghiệm các hình dạng mới và cách sử dụng màu sắc ban đầu.

Sự phong phú của đá bán quý cũng đã mang đến thành công thương mại cho các loại đá có sẵn rộng rãi như thạch anh, được cho là có đặc tính tâm linh. Mặc dù chúng phổ biến trong thời cổ đại, các viên đá chữa bệnh được coi là một phương pháp phụ trợ cho đến gần đây. Giờ đây, những người nổi tiếng như Bella Hadid đeo các viên đá trên tay vì lợi ích tinh thần của chúng. Có sẵn ở tất cả các mức giá khác nhau và với các ứng dụng trải dài từ trang sức đến sắc đẹp và sức khỏe, pha lê và các loại đá bán quý khác tạo cảm giác về vẻ đẹp tự nhiên vượt xa giá trị thẩm mỹ của chúng.

Đứng đầu xu hướng đá bán quý là các nhà thiết kế Irene Neuwirth và Wing Yau của Irene Neuwirth Jewelry và Wwake, những người đã phổ biến đá opal và các loại đá quý khác. Mặc dù hai nhà thiết kế có phong cách khác nhau, Neu Neuwirth thích những viên đá lớn trong khi Yau hấp dẫn với những thứ nhỏ bé, lịch sự, cả hai đều đối xử với vật liệu của họ như những viên ngọc quý.

Trong các thiết kế của Wwake, một viên đá opal chiếm vị trí trung tâm, ngay cả khi nó thường được bù đắp bằng các vật liệu đắt tiền hơn, như vàng hoặc kim cương. Những tác phẩm của cô thường có những viên đá tròn nhỏ xíu như những viên kim cương nhỏ, quý giá. Neuwirth, mặt khác, đặt những viên đá bán quý của mình với những viên đá quý chưa được sản xuất trước đây dành riêng cho đồ trang sức. Khi đối xử với các loại đá quý như những viên đá hiếm này, hai nhà thiết kế tập trung vào công việc của họ trên từng thuộc tính độc nhất của Đá quý. Trong khi các vật liệu quý thường khúc xạ và phản xạ chùm ánh sáng, opal và các vật liệu bán quý khác dường như hấp thụ và phát ra ánh sáng dịu hơn.

Yau, cho biết cô thiết kế đồ trang sức dựa trên những viên đá đến trực tiếp từ các mỏ và chưa qua sàng lọc thay vì loại bỏ vật liệu không phù hợp ngay từ ban đầu. Tương tự, Neuwirth chọn làm việc với những viên đá không đồng nhất. Những mảnh lớn màu ngọc lam có thể có những gợn sóng tối, và mỗi viên đá opal được cắt được đánh dấu bằng những vệt sáng độc đáo của riêng nó. Nắm bắt những phẩm chất này, cả hai nhà thiết kế đều nhấn mạnh giá trị thẩm mỹ vốn có của vật liệu gốc.

Giữa tính thẩm mỹ và thành công lớn của họ, có thể dễ dàng thấy các nhà thiết kế là hai thực thể riêng biệt phục vụ nhu cầu và mong muốn khác nhau của người tiêu dùng. Tuy nhiên, trong thực tế, cả hai là một phần của cùng một làn sóng các nhà thiết kế độc lập đã xác định lại diện mạo và ý nghĩa của sự sang trọng trong trang sức cao cấp và thế giới thời trang cao cấp.

Những thay đổi gần đây trong văn hóa thị giác phổ biến đã cho phép các nhà thiết kế độc lập nhỏ hơn như Neuwirth và Yau phá vỡ ngành công nghiệp trang sức ở quy mô tương đối lớn. Sự nổi lên của truyền thông xã hội đã tạo ra một nhu cầu cho các món đồ trang sức độc đáo, mang tính bất ngờ. Trang sức của Wwake đã được ưu ái bởi những ngôi sao hạng A như Rihanna, Emma Watson, Jennifer Lawrence và Cate Blanchett, trong khi Neuwirth được tin dùng bởi Scarlett Johansson, Julia Roberts và Reese Witherspoon.

Thành công của các nhà thiết kế với những người nổi tiếng cũng được phản chiếu bởi sự thay đổi trong trang sức trên sàn diễn thời trang các năm qua. Cho mùa Thu/Đông 2016, Proenza Schouler đã làm hoa tai bằng đá cắt thô sặc sỡ, và Dries Van Noten đã ra mắt một số phụ kiện trang trí bằng đá bán quý trong các vết cắt khác nhau. Loạt dây chuyền sơn mài của Givenchy là một trong những điểm nổi bật của bộ sưu tập Xuân/Hè 2017 của nhà mốt.

Trong ba mùa vừa qua, các nhà thiết kế đã kết hợp nguồn nguyên liệu mới vào các thiết kế trang sức của họ. Cho mùa Thu/Đông 2020, Anna Sui và Christian Siriano ra mắt những chiếc chokers bằng da chunky, và Stella McCartney đã làm hoa tai bằng dây sáng. Trên sàn diễn Xuân/Hè 2020, những chiếc vòng cổ và hoa tai đặc trưng của Simone Rocha và Oscar de la Renta. Những người mẫu của Miu Miu mang đến những chiếc trâm bằng gỗ, và Prada ra mắt trang sức vỏ sò quá khổ. Những cách tiếp cận sáng tạo phản ánh bản chất hữu cơ mà thiết kế với đá bán quý phát huy. Năm nay, bộ sưu tập trang sức Victoire de Castellane Từ Dior et Moi được lấy tâm điểm là những viên đá quý bán quý được bao quanh bởi những viên kim cương.

Sự gia tăng và ảnh hưởng của xu hướng đá bán quý phản ánh sức mạnh ngày càng tăng của các nhà thiết kế độc lập và những thay đổi trong quan niệm của chúng ta về ý nghĩa của sự xa xỉ thực sự. Khi phương tiện truyền thông xã hội thúc đẩy chia sẻ hình ảnh của chúng ta, chúng ta đặt ngày càng nhiều giá trị vào tính độc đáo và đổi mới của đồ trang sức và ít hơn về sự giàu có vật chất.