Cựu bộ trưởng quốc phòng Mỹ chỉ trích Trump

Jim Mattis chỉ trích Trump không có “sự lãnh đạo chín chắn” và cáo buộc ông cố gắng “chia rẽ nước Mỹ”.

“ Donald Trump là Tổng thống đầu tiên tôi thấy không cố gắng đoàn kết người dân Mỹ, thậm chí không giả vờ cố làm điều đó”, cựu bộ trưởng quốc phòng Mỹ Mattis ngày 3/6 viết trong một tuyên bố được đăng trên Atlantic. “Thay vào đó, ông ấy cố gắng chia rẽ chúng ta. Chúng ta đang phải chứng kiến hậu quả của ba năm không có sự lãnh đạo chín chắn”.

Mattis nói ông rất “tức giận và bàng hoàng” sau khi chứng kiến các cuộc biểu tình ở nước Mỹ tuần trước, trong bối cảnh Tổng thống Mỹ tuyên bố ông có thể sử dụng quân đội để dập tắt biểu tình bạo lực ở các thành phố Mỹ bằng cách kích hoạt Đạo luật Chống nổi loạn năm 1807, lần gần đây nhất được sử dụng năm 1992 để phản ứng trước bạo loạn ở Los Angeles. Quân đội đã bố trí sẵn 1.600 quân nhân ở bên ngoài thủ đô Washington nhằm triển khai nếu cần.

Cựu bộ trưởng quốc phòng Jim Mattis tại một sự kiện ở New York, Mỹ, tháng 9/2019. Ảnh: Reuters.

Cựu lãnh đạo Lầu Năm Góc cũng phản đối quyết định sử dụng vũ lực để giải tán những người biểu tình bên ngoài Nhà Trắng hồi đầu tuần để Trump đến một nhà thờ gần đó. “Khi tôi gia nhập quân đội khoảng 50 năm trước, tôi đã thề sẽ ủng hộ và bảo vệ hiến pháp”, Mattis nói, đồng thời cho rằng quân đội không nên bị điều động tham gia vào các việc vi phạm hiến pháp.

Các cuộc biểu tình ở ít nhất 140 thành phố Mỹ khởi phát từ Minneapolis, bang Minnesota, sau cái chết của George Floyd, người da màu bị cảnh sát ghì chết trong vụ bắt người liên quan đến cáo buộc sử dụng tiền giả.

Báo cáo khám nghiệm tử thi cho thấy anh này chết vì “ngừng tim phổi do tác động kết hợp của việc bị nhân viên thực thi pháp luật khống chế và ghì gáy”, thêm rằng cái chết là “một vụ giết người”. Biểu tình đòi công lý cho Floyd và bình đẳng cho người da màu chủ yếu ôn hòa, nhưng một số đã biến thành bạo lực và cướp bóc.

James Mattis, sinh năm 1950, được mệnh danh là “Chó điên” nhờ chuỗi thành tích trận mạc đáng nể và tinh thần chiến đấu hiếm có. Ông không kết hôn và không có con cái trong sự nghiệp quân ngũ 44 năm, khiến Mattis được đặt biệt danh “thầy tu chiến binh”.

Trump bổ nhiệm Mattis vào vị trí Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ tháng 1/2017 và ông từng được coi là “trụ cột ổn định trong chính quyền hỗn loạn”. Tuy nhiên Mattis đệ đơn từ chức vào tháng 12/2018 do những bất đồng không thể hóa giải với Trump – “một tổng thống khác thường” theo quan điểm của ông.