Cựu binh Mỹ lo chính quyền Trump cắt giảm viện trợ rà phá bom mìn tại Việt Nam
Những người tham gia vào công tác rà phá bom mìn chưa nổ mà quân đội Mỹ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam đã bày tỏ lo ngại về việc chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump dự kiến cắt giảm viện trợ cho hoạt động này.
Bom mìn chưa nổ vẫn là một mối nguy hiểm tại Việt Nam (Ảnh: George Black/The Nation)
Khi Chuck Searcy đến Việt Nam vào tháng 6/1967 với tư cách là một nhà phân tích tình báo của quân đội Mỹ, ông không nghĩ rằng 30 năm có thể trở lại sống và làm việc tại đất nước mà ông từng xem là kẻ thù.
Nhưng những ngờ vực về cuộc chiến từ thời phục vụ trong quân đội chỉ tăng lên khi ông trở về nước. Bị thôi thúc bởi cảm giác tội lỗi, Chuck đã trở lại Việt Nam vào năm 1995 với một công việc mới và sứ mệnh mới – chuộc lỗi cho những hành động mà đất nước ông gây ra.
Chuck giờ đây hợp tác với các tổ chức tại Việt Nam, trong đó có Dựa án Renew, một trong những nhóm làm công việc xử lý hàng nghìn quả bom, mìn chưa nổ (UXO), hiện vẫn nằm rải rác quanh vùng phi quân sự cũ ở Quảng Trị.
10-30% bom mìn chưa nổ
Đã vài thập niên kể từ khi chiến tranh kết thúc vào năm 1975 nhưng công việc của Chuck vẫn còn rất nhiều. Trong chiến tranh, 14 triệu tấn bom mìn đã bị ném xuống Việt Nam, gần gấp 3 lần số bom mà các lực lượng Đồng minh sử dụng trong Thế chiến II. Ước tính từ 10-30% số bom này chưa nổ.
Điều đó dẫn tới một hệ quả là hơn 100.000 dân thường tại Việt Nam đã t.hiệt m.ạng vì bom mìn bị chôn vùi trong lòng đất kể từ năm 1975. Thậm chí ngày nay, chính phủ Việt Nam tin rằng khoảng 15% tổng diện tích cả nước vẫn còn sót bom mìn chưa nổ, trong khi tỷ lệ này tại các khu vực như tỉnh Quảng Trị lên tới 84%.
Nhưng bất chấp những con số đó, các nỗ lực của ông Chuck nhằm giúp xoa dịu hậu quả cuộc chiến đẫm m.áu của quân đội Mỹ tại Việt Nam có thể bị hủy bỏ dưới thời chính quyền Tổng thống Donald Trump.
“Hiện thời, áp lực đang gia tăng với chúng tôi trong Dự án Renew và Bộ Quốc phòng Mỹ muốn kết thúc sớm công việc này”, ông Chuck nói.
“Đó là vì sự bếp bênh về nguồn tài trợ từ chính quyền Trump, và cũng vì các cựu chiến binh như chúng tôi đang ngày càng nhiều t.uổi, cộng với việc các nỗ lực đang bị chuyển hướng sang những khu vực đang xung đột mà chưa có dấu hiệu chấm dứt như Iraq, Afghanistan, Libya, Syria và các nơi khác”, ông Chuck giải thích.
Cắt giảm viện trợ
Video đang HOT
Các thành viên của Mag Vietnam kiểm tra một vật liệu chưa nổ (Ảnh: AFP)
Bản giải trình ngân sách cho quốc hội tài khóa 2018 được chính quyền Trump công bố đã kêu gọi giảm 26% tổng tài trợ cho Việt Nam vào năm tới, từ mức 111,5 triệu USD vào năm 2016 xuống còn 82 triệu USD. Trong đó, ngân sách dành cho các chương trình “không phổ biến vũ khí hạt nhân, chống k.hủng b.ố, rà phá bom mìm và các chương trình liên quan” sẽ bị cắt giảm 1/3, từ 10,5 triệu USD xuống 7 triệu USD.
Ông Chuck cho hay Dự án Renew đã đạt được tiến bộ đáng kể tại tỉnh Quảng Trị. Vào năm 2001, khi tổ chức bắt đầu hoạt động, đã xảy ra khoảng 70-80 tai nạn liên quan tới UXO. Nhưng đến năm 2016, chỉ xảy ra một trường hợp.
“Năm nay, tính tới giữa tháng 7, chưa xảy ra tai nạn nào. Đó là mục tiêu của chúng tôi”, ông nhấn mạnh.
Ông Chuck cho hay các nỗ lực nhằm rà phá UXO còn lâu mới có thể hoàn tất và cần nhiều nguồn tài trợ hơn nữa, vì Việt Nam vẫn bị ảnh hưởng nặng nề bởi các tàn dư của chiến tranh.
“Thành công đó không có nghĩa là công việc sẽ không tiếp tục, vì điều đó sẽ tiếp tục và phải như vậy. Công việc phải tiếp tục nhiều năm nữa trong tương lai”, cựu binh Mỹ nói.
Tổ chức nhóm Cố vấn bom mìn của Anh (Mag) đã tham gia rà phá UXO tại Việt Nam từ năm 1999. Nhóm này có các hoạt động tại Quảng Trị và Quảng Bình, một tỉnh khác từng bị n.ém b.om nặng nề, và cũng có các chương trình tự tại Campuchia, Sierra Leone và khoảng 12 quốc gia khác.
Le Anh Thu, một thành viên của Mag Vietnam, cho biết kể từ khi bắt đầu hoạt động tại Việt Nam, tổ chức đã rà quét hơn 46 triệu km2 đất và phát hiện 290.000 vật liệu chưa nổ. Mag Vietnam không chỉ rà phá UXO mà còn giáo dục người dân cách phát hiện và thông báo về bom mìn.
Các nỗ lực của Mag trở nên bấp bênh bởi một vấn đề quan trọng: nguồn tài trợ từ bên ngoài.
“Công việc của chúng tôi phụ thuộc nhiều vào nguồn tài trợ. Đây là một thách thức mà không chỉ Mag mà các tổ chức rà phá bom mìn khác tại Việt Nam cũng đang đối mặt. Chừng nào còn kinh phí, chúng tôi vẫn sẽ tiếp tục chương trình này”, bà Thu nói.
Mặc dù nguồn tài trợ từ Mỹ đã tăng đáng kể trong 13 năm qua, nhưng việc chính quyền Trum giảm sân sách cho công tác rà phá UXO sẽ khiến Mag Vietnam gặp khó khăn trong việc thực thi sức mệnh. Vì Bộ Quốc phòng Mỹ là một trong những bên tài trợ chính cho Mag Vietnam kể từ năm 2004 nên, với động thái mới, hoạt động của Mag sẽ bị sức ép, bà Thu nói.
Đối với bà Thu, và nhiều người khác đang trợ giúp Việt Nam khắc phục hậu quả của chiến tranh, rất khó hiểu lý do vì sao Mỹ từ chối thực hiện cam kết rà phá UXO tại Việt Nam. Theo quan điểm của người Việt, Mỹ phải chịu trách nhiệm về cuộc chiến tranh vô nghĩa.
“Tôi cho rằng đất bị ô nhiễm bom mìn tại Việt Nam là hậu quả cuộc chiến của Mỹ. Với tư cách là một công dân Việt Nam, tôi cho rằng chính phủ Mỹ cần chịu trách nhiệm về tất cả hậu quả của cuộc chiến tại Việt Nam”, bà Thu nói.
Khi được hỏi về tác động mà việc cắt giảm viện trợ có thể gây ra đối với sự phát triển của Việt Nam và liệu Mỹ từng có cam kết đạo đức để rà phá UXO hay không, một quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết động thái trên “ủng hộ các cam kết của Tổng thống nhằm đưa chính phủ Mỹ hoạt động hiệu quả hơn bằng cách tập trung các nỗ lực để đảm bảo việc xử lý t.iền thuế một cach hiệu quả”.
“Đề nghị ngân sách của Tổng thống bao gồm tới 15 triệu USD cho việc xử lý da cam/dioxin và 7 triệu USD cho việc rà phá bom mìn chưa nổ có nguồn gốc từ Mỹ tại Việt Nam. Giải quyết các hậu quả này từ cuộc chiến tranh tại Việt Nam sẽ giúp thúc đẩy hợp tác giữa hai đất nước”, quan chức trên nói.
Các nghị sĩ Mỹ phản đối
Thượng nghị sĩ Patrick Leahy phản đối việc Mỹ cắt giảm viện trợ khắc phục hậu quả chiến tranh tại Việt Nam (Ảnh: AFP)
Không phải tất cả mọi người trong chính phủ Mỹ đều đồng tình với việc cắt giảm ngân sách. Văn phòng của Thượng nghị sĩ Patrick Leahy, một thành viên đảng Dân chủ từ bang Vermont và một trong các chính trị gia ủng hộ các nỗ lực hậu chiến tranh tại Việt Nam, cho biết ông có kế hoạch phản đối việc cắt giảm này.
Ngay cả các nghị sĩ trong đảng Cộng hòa của ông Trump cũng bày tỏ sự phản đối, khi Thượng nghị sĩ Cộng hòa Lindsey Graham gọi việc cắt giảm ngân sách là “cái c.hết cận kề”.
Tuy nhiên, với việc chính quyền Trump đang tỏ rõ ý định duy trì cách thức tiếp cận biệt lập về chính sách ngoại giao, có một tâm lý lo lắng mà một số người tại Việt Nam cảm nhận được và họ có thể phải khẩn trương hoàn thành các nỗ lực dọn dẹp tàn tích chiến tranh.
“Cam kết từ Bộ Ngoại giao Mỹ nhằm “hỗ trợ rà phá UXO” đã được duy trì trong vài năm qua và có vẻ đã được án định là một cam kết cho tương lai. Tuy nhiên, rõ ràng là từ các nhân viên sứ quán tại đây, có thể cảm nhận được tình trạng không chắc chắn. Chúng tôi không biết điều gì có thể xảy ra. Có thể Tổng thống Trump thức dậy vào một buổi sáng và nói: “Chúng ta sẽ không chi một đồng nào nữa cho vấn đề này, quá tệ, và thế là kết thúc”.
Ông Chuck cho hay sự khó đoán của chính quyền Mỹ có lẽ là điều đáng ngại nhất. “Tôi nghĩ, áp lực ở đây là tình trạng không biết chắc điều gì có thể xảy ra”, ông nói.
An Bình
Theo SCMP
Cựu binh Mỹ kể “chạm trán UFO” trong Chiến tranh Việt Nam
Một vài cựu binh Mỹ tin rằng họ đã nhìn thấy phi vật thể bay không xác định, giống như phi thuyền của người ngoài hành tinh, khi tham gia chiến đấu trong Chiến tranh Việt Nam.
Cựu binh Mỹ kể "chạm trán UFO" trong Chiến tranh Việt Nam. Ảnh minh họa.
Theo Express, nhiều cựu binh Mỹ đã kể lại câu chuyện chạm trán vật thể bay không xác định (UFO) có nguồn gốc ngoài hành tinh bao gồm cả những sỹ quan cấp cao.
Một trong những người kể câu chuyên đáng chú ý nhất là Đại úy George Filer. Ông Filer từng làm việc cho cơ quan tình báo Mỹ ở Việt Nam. Ông nói nhìn thấy UFO tương tác với máy bay Mỹ.
"Một máy bay Mỹ đang bay với tốc độ 926 km/giờ thì đột nhiên UFO xuất hiện và thực hiện một số động tác nhào lộn quanh máy bay, sau đó biến mất với tốc độ nhanh gấp ba lần loại có tốc độ nhanh nhất của Không quân Mỹ. Vì vậy, nó rõ ràng có công nghệ vượt xa bất kỳ thứ gì chúng ta có".
Rời quân ngũ, với kinh nghiệm về UFO, ông Filer đã dành cả đời để tìm hiểu về các hoạt động ngoài hành tinh và mở một trang web riêng.
Nhưng Filer không phải người duy nhất nói từng nhìn thấy UFO ngoài hành tinh trong Chiến tranh Việt Nam. Pete Mazzola, binh sĩ tham gia chiến đấu từ năm 1965 cho đến khi chiến tranh kết thúc nói ông cũng nhìn thấy vật thể bay không xác định.
"Có một vài lần, trong khi tuần tra trong rừng, tôi ngẩng đầu lên nhìn những ngôi sao. Tôi nhìn thấy những vật thể lạ di chuyển không giống như thiên thạch một chút nào", Mazzola kể lại trước khi qua đời năm 1987.
Đại úy George Filer thời trẻ.
Trong một vụ việc, Mazzola nói ông và đơn vị của mình nhìn thấy UFO lơ lửng trên cánh đồng lúa và rừng cây. "Tôi không tin vào mắt mình nữa. Những người khác cũng thấy UFO nhưng chúng tôi quá sốc để kể lại câu chuyện, ngoại trừ câu hỏi: "Đó là cái thứ gì vậy?'"
Tướng George S. Brown, phó chỉ huy các chiến dịch của Không quân Mỹ trong Chiến tranh Việt Nam nói, UFO đã nhiều lần khiến các binh sĩ Mỹ bối rối.
Năm 1973, trong một cuộc họp báo, Brown từng nói: "Tôi không biết liệu câu chuyện này đã được kể hay chưa. Chúng không được gọi là UFO mà là trực thăng của đối phương".
"Chúng chỉ được nhìn thấy vào ban đêm và quan sát ở một số địa điểm nhất định như khu phi quân sự vào đầu mùa hè năm 1968. Điều này đã dẫn đến một cuộc giao tranh nhỏ", ông Brown nói.
Trong thời gian này, một tàu khu trục Úc từng bị tấn công và Mỹ chưa bao xác định được đối phương tấn công.
"Chúng tôi chưa từng phát hiện đối phương trong những lần chạm trán UFO, chỉ có chúng tôi. Nhưng một số người đã n.ổ s.úng và mọi chuyện vẫn như vậy. Chúng tôi không thể xác định được đó là vật thể gì", ông Brown thừa nhận.
Theo Danviet
Chuyện chưa từng kể về nữ cựu binh Mỹ tham chiến tại VN Claire Starnes, Ruth Dewton và Jeanne Gourley là ba trong số hơn 1.000 cựu binh tham chiến tại Việt Nam trong nhiều bộ phận như bộ binh, không quân, hải quân và thủy quân lục chiến. Ba cựu chiến binh nữ từng tham chiến tại Việt Nam Claire Brisebois Starnes, tham gia quân đội Mỹ vào năm 1963 khi còn là thiếu nữ...
