Cướp biển: Câu chuyện về tàu Maersk Alabama Kỳ cuối

Gia đình của thuyền trưởng Phillips: Daniel, Mariah và cô vợ Andrea (từ trái sang)

Cuộc sống bi đát đã khiến các ngư dân thành cướp biển và những tranh cãi pháp lý …

Những tên cướp trẻ tuổi

Trong khi 3 tên đồng bọn đã bị các tay súng bắn tỉa hạ gục, số phận của những tên còn lại trong băng đang còn dang dở vì không biết sẽ bị xét xử thế nào.

Một tuần sau cái chết của các đàn em mình, Abdiwali Abdiqadir Muse bị đưa tới New York và buộc tội cướp biển, bắt giữ con tin dựa trên 2 điều luật hiếm được sử dụng của luật liên bang. Một số các chuyên gia luật cho rằng những điều luật này không thể áp dụng cho băng cướp người Somali này vì nhiều nguyên nhân đằng sau vụ việc.

Trong khi đó, mẹ của Musa là Adar Abdirahman Hassan và bố là Abdiqadir Muse, cả hai quê ở Galkayo, Somali đã được hàng loạt các tờ báo quốc tế phỏng vấn. Người mẹ tội nghiệp cầu xin tổng thống Obama tha thứ cho con mình. Ông bố thì giải thích rằng cậu con trai đã bị các tên cầm đầu lừa đảo với những lời hứa hẹn sẽ được các khoản tiền từ trên trời rơi xuống.

Theo thống kê, năm 2008, các băng cướp hoạt động ven biển Somali đã có thu nhập tổng cộng khoảng 50 triệu đô la tiền chuộc con tin. Những tên hải tặc ăn mặc xa hoa, lái các dòng xe ô tô sang trọng lượn lờ trên các làng chài nghèo khó, gặp gỡ và dụ dỗ những thanh niên trẻ như Muse bỏ làng quê nghèo để theo chúng. Trước cuộc sống qua đỗi sang trọng của những tên này, những cuộc sống trái ngược hoàn toàn với cuộc sống khốn khổ hiện tại đã khiến biết bao thanh niên vội vã đồng ý đi theo chúng mà không hề biết mình sẽ làm gì. Cha mẹ của Muse cho biết các tên này đã dụ dỗ con trai họ bỏ nhà, bỏ học đi bụi đời 1 tuần trước khi xảy ra vụ việc.

Quan trọng hơn, đôi vợ chồng này khăng khăng rằng con mình mới chỉ 16 tuổi chứ không phải 18 như các cơ quan điều tra đã ghi trong hồ sơ. Nếu như thế, Muse sẽ tránh đi được rất nhiều các phiền phức và án tù nặng. Các cơ quan điều tra thì cho biết thật khó để khẳng định chính xác tuổi của Muse là bao nhiêu. Nếu cậu nhóc chỉ 16 tuổi thì cậu sẽ được sự bảo vệ rất lớn từ luật pháp quốc tế. Thêm vào đó, thông thường một người đang còn là một đứa trẻ sẽ khiến dư luận thương cảm rất nhiều.

Ngày 21/4/2009, một thẩm phán đã tuyên bố Muse có thể bị xét xử như người lớn. Theo các luật sư bảo vệ cho Muse thì dù băng nhóm này đang ở độ tuổi bao lâu nữa thì cũng không nên hoàn toàn xét xử theo các điều luật dành cho những tên cướp biển.

Hệ thống tư pháp sẽ phải đau đầu để quyết định xem Muse có bị kết án như một tội phạm hay đơn thuần với tư cách là một người lính trẻ em bị dụ dỗ. Sâu hơn nữa, các thẩm phán cũng muốn tìm hiểu xem nguyên nhân của việc Muse đi cướp là mưu cầu lợi lộc cá nhân hay hơn thuần là để bảo vệ chính mình khỏi các tên đàn anh đàn chị. Anh ta cũng có thể cung cấp cho các nhà điều tra những thông tin về mạng lưới cướp biển, số người tham dự và tiền sẽ từ đâu tới và đi tới đâu trong mạng lưới này.

Những vấn nạn dai dẳng

Tính đến giữa tháng 4/2009, cướp biển Somali và các nhóm cướp khác trên Ấn Độ Dương đã khống chế 18 tàu chở hàng và khoảng 300 thủy thủ làm con tin. Chỉ trong năm 2008, chúng đã tấn công 80 con tàu, trong đó bắt cóc thành công 19 tàu, nâng số lượng tấn công lên tới 111 vụ, thành công 42 vụ trong tổng số 30.000 con tàu qua vịnh Aden.

Chủ nhật ngày 18/4/2009, lực lượng NATO đã bắt giữ được 7 tên hải tặc có mang súng nhưng sau đó đã thả những tên này ra. Họ thực hiện theo chính sách “không giam giữ” và đại diện của họ cho biết không thể giữ các tên cướp trong cuộc đời này.

Cùng ngày, các lực lượng của Hà Lan trong vịnh Eden đã giải thoát được 20 con tin.

Cũng trong tuần lễ đó, hàng ngàn tàu đánh cá heo nhận được lời cấp cứu và bảo vệ một con tàu Trung Quốc khỏi hải tặc Somali.

Từ ngư dân thành cướp biển

Bờ biển dài 2.000km của Somali là bờ biển dài nhất của lục địa Châu Phi. Và những vùng nước có cướp biển sinh sống trải dài từ Somali tới Tanzania, chiếm hơn 1 triệu km2, gấp khoảng 4 lần diện tích bang Texas.

Năm 1991, Somali phải đối mặt với nạn lạm phát kinh hoàng và kinh tế hoàn toàn phụ thuộc vào biển. Nội chiến và nạn đói xảy ra khá thường xuyên.

Các tàu thuyền nước ngoài được trang bị các thiết bị hiện đại gấp nhiều lần Somali nên đã tới khai thác quá mức nguồn hải sản của nước này. Somali lại nhỏ bé, không đủ các cảnh sát biển bảo vệ nguồn lợi ích hằng hải của mình. Kết quả là quốc gia này thất thoát khoảng 300 triệu đô la mỗi năm bởi các hoạt động đánh cắp của các thuyền nước ngoài.

Để đáp lại, ngư dân ở các làng Eyl, Kismayo và Harardhere thành lập băng đảng để bảo vệ cuộc sống của họ. Các băng cướp, một phần nào đó tấn công những thuyền trên biển để bảo vệ cuộc sống của mình. Những băng nhóm này sau đó yêu cầu các tàu thuyền đánh cá trả họ một khoản tiền gọi là tiền thuế.

Nhưng một số băng nhóm không giữ được mục đích tốt đẹp ban đầu này mà dần bị quyến rũ bởi số tiền khổng lồ của việc đòi tiền chuộc các con tin. Và dần dần họ từ các ngư dần hiền lành trở thành các băng cướp.

Các hải tặc này sử dụng và mang lại tiền vào cộng đồng. Chúng thống trị các thương gia địa phương, ăn cắp thực phẩm và nguồn cung cấp của các tổ chức viện trợ…

Trung tâm Hỗ Somali Minneapolis Tư pháp hiện đang giúp gia đình vật lộn với sự phức tạp của hệ thống pháp luật.

Hệ thống tư pháp phải quyết định liệu Muse đã hành động như một tên tội phạm hay là một người lính trẻ nhập ngũ. Hơn nữa, họ sẽ muốn tìm ra những gì có giá trị để có Muse hợp tác, chứ không phải là để truy tố anh ta hoàn toàn. Anh ta có thể có thể cung cấp cho các nhà điều tra với các thông tin có giá trị về cướp biển Somalia của những người tham gia các mạng lưới được tổ chức như thế nào…

Theo 24h