Cuốn sách mới vạch trần ’sự thật xấu xa’ tại Facebook

Bìa sau của cuốn sách “ An Ugly Truth” in kín những lời xin lỗi na ná nhau của Facebook: “Tôi xin lỗi”, “Chúng tôi cần làm tốt hơn”.

Bìa sách “An Ugly Truth”

Giữa lúc Big Tech ngày càng bị kiểm soát chặt hơn, một cuốn sách mới đã ra đời với tham vọng công khai những bước đi sai lầm và thảm hại của Facebook. Cuốn sách mang tiêu đề “An Ugly Truth” (tạm dịch: Sự thật xấu xa) do hai nhà báo Sheera Frenkel và Cecillia Kang của Thời báo New York chắp bút.

Theo CNN, “An Ugly Truth” gây ấn tượng nhờ phạm vi bao quát. Tác giả Kang và Frenkel mô tả Facebook là “cỗ máy sinh lời không thể chặn đứng”, ảnh hưởng tới mọi nơi trên Trái đất, từ Mỹ tới Myanmar. Các tác giả đưa ra hồ sơ giá trị về những điều sai trái, thời điểm, nơi chốn, nguyên nhân… của chúng trong 5 năm qua.

Tác giả Sarah Frier, người được giao nhiệm vụ đánh giá sách “An Ugly Truth”, nói rằng, cuốn sách vẽ ra một khuôn mẫu rõ ràng: “Gã khổng lồ mạng xã hội làm rất ít để ngăn chặn thảm họa xảy ra, sau đó cố gắng tránh bị đổ lỗi và quản lý hình ảnh trước công chúng”. Đó là lý do vì sao bìa sau của cuốn sách liệt kê một cách khôn khéo những lời xin lỗi trong nhiều năm qua của Facebook: “Tôi xin lỗi”, “Chúng tôi nên làm tốt hơn”…

Các tác giả kết luận, “ngay cả khi công ty trải qua cuộc chuyển đổi căn bản trong các năm tiếp theo, thay đổi đó gần như không đến từ bên trong”. Vì sao? Đó là vì “thuật toán phục vụ như trái tim của Facebook quá mạnh mẽ và có lợi. Nền tảng được xây dựng trên một sự phân đôi không có lời giải: Sứ mệnh của nó là thúc đẩy xã hội bằng cách kết nối mọi người nhưng lại kiếm tiền từ họ. Đó chính là tình thế tiến thoái lưỡng nan và sự thật xấu xa của Facebook”.

Những câu trích đắt giá từ cuốn sách

Nội dung chủ yếu của “An Ugly Truth” tập trung vào CEO Mark Zuckerberg và COO Sheryl Sandberg. Cùng nhau, họ “xây dựng một cách có phương pháp mô hình kinh doanh không thể chặn đứng trong quá trình tăng trưởng và hoàn toàn có chủ ý trong thiết kế”.

Trong lời nói đầu, hai tác giả viết: “Ba nỗi sợ hãi lớn nhất của Facebook, theo một cựu Giám đốc cấp cao, là website bị tấn công, nhân viên bị tổn thương về thể chất, nhà chức trách ngày nào đó sẽ phá vỡ mạng xã hội của ông ta”.

Chương đầu tiên mở ra câu chuyện về một kỹ sư Facebook lợi dụng khả năng truy cập thông tin cá nhân của người dùng để theo dõi một người phụ nữ “ngó lơ” mình sau cuộc hẹn hò đầu tiên. Vô số kỹ sư bị bắt gặp làm điều này trên laptop của họ và đã bị sa thải. Tuy nhiên, “không rõ bao nhiêu người trót lọt mà không bị phát hiện”.

Một phần trong cuốn sách nhắc tới việc các chuyên gia an ninh mạng của Facebook đã được cảnh báo về những bài viết từ “đối tượng cực đoan trong nước” trước cuộc biểu tình ngày 6/1. Một số Giám đốc điều hành “nổi giận và yêu cầu Zuckerberg gọi cho ông Trump để tìm hiểu Tổng thống sẽ nói gì trong cuộc biểu tình”.

Tuy nhiên, cuối cùng họ quyết định không làm như vậy với nỗi lo cuộc trò chuyện có thể bị lộ ra cho báo chí, khiến Facebook thành “kẻ đồng lõa” với bất kỳ điều gì ông Trump làm ngày hôm đó. Ngày 6/1 được xem là “ngày đen tối” trong lịch sử nước Mỹ khi người biểu tình bạo động tại thủ đô Washington D.C, tràn vào bên trong tòa nhà Quốc hội, vào phòng họp nơi diễn ra hoạt động kiểm phiếu bầu Tổng thống, chiếm đóng Đồi Capitol sau 3,5 giờ…

Trong bài đánh giá của mình, bà Frier viết: “Cuốn sách này có ý định khiến bạn giận dữ đối với Facebook. Song, nếu đã đọc bất kỳ thứ gì về công ty trong những năm gần đây, bạn có thể đã giận dữ rồi. Hai tác giả Frenkel và Kang đối mặt với thách thức phải khai thác nhưng tài liệu mới, thú vị về một trong những công cụ truyền thông gây tranh cãi nhất thời hiện đại. Dựa trên hơn 400 cuộc phỏng vấn, họ đã bóc tách một cách toàn diện và thận trọng về mọi bê bối lớn của Facebook. “An Ugly Truth” mang đến cảm giác thỏa mãn mà bạn có thể có khi thuê một điều tra viên theo dõi người bạn đời đang lừa dối của mình: Nó xác nhận những nghi ngờ tồi tệ nhất và sau đó cung cấp mọi ngày tháng, chi tiết mà bạn cần để cắt đứt hoàn toàn”.

Facebook nói gì?

Người phát ngôn Facebook tuyên bố một cách mạnh mẽ: “Đã có 367 cuốn sách về Facebook, mỗi cuốn lại khẳng định cái nhìn sâu sắc về cách chúng tôi hoạt động. Dường như cuốn này không chỉ lật lại lịch sử mà còn dựa trên các truyền thuyết do những nhà chỉ trích giấu tên cung cấp”.

Để cho ra đời “An Ugly Truth”, hai tác giả cho biết, đã thực hiện hơn 1.000 giờ phỏng vấn với các lãnh đạo, nhân viên cũ và mới, gia đình, bạn bè, đồng nghiệp, nhà đầu tư, cố vấn… Họ cũng tiết lộ ông Zuckerberg và bà Sandberg liên tục từ chối phỏng vấn dù ban đầu báo với nhân viên truyền thông nội bộ rằng, họ muốn quan điểm của mình được truyền đạt trong cuốn sách.