Cuộc sống hiện tại của bệnh nhi Việt Nam đầu tiên được ghép phổi
Gần 4 năm kể từ khi ca ghép phổi được tiến hành, cháu Bình hiện đã khỏe mạnh, đi lại, sinh hoạt như những đứa trẻ bình thường khác.
Bình tíu tít, cười nói rộn cả một góc phòng tại Trung tâm Nội hô hấp, Bệnh viện Quân y 103. Cậu bé 10 tuổi dõng dạc chào từng bác sĩ, điều dưỡng có mặt tại Trung tâm, không nhầm tên một ai.
Điều dưỡng Trần Hoài Nam vừa trở về từ chuyến công tác nơi đảo xa, đã không gặp Bình trong gần 4 năm. Thế mà cậu bé vẫn chạy lại ôm chầm, líu ríu: “Con chào bác Nam”.
Mỗi khi rảnh rỗi, Bình đều cùng mẹ quay trở lại Trung tâm Nội hô hấp để gặp các cô chú y bác sĩ. Với cậu bé, nơi đây như mái nhà thứ 2 của mình. Từ một đứa trẻ gầy gò, tím tái, không còn nhiều cơ hội sống, cậu bé đã hồi sinh diệu kỳ. Mẹ Bình bảo, cả gia đình chị như đang có một cuộc đời mới.
Bình rất thân với các cô chú bác sĩ tại Trung tâm Nội hô hấp
Cháu Ly Chương Bình (sinh năm 2010, quê huyện Quản Bạ, Hà Giang), từng mắc bệnh phổi mãn tính giai đoạn cuối, là bệnh nhi đầu tiên tại Việt Nam được ghép phổi, cũng là trường hợp đầu tiên nhận thùy phổi từ người cho sống.
Gần 4 năm kể từ tháng 2/2017, khi ca ghép phổi được tiến hành, cháu Bình hiện đã khỏe mạnh, đi lại, sinh hoạt như những đứa trẻ bình thường khác.
Sau khi hồi phục, Bình và mẹ được các bác sĩ tạo điều kiện cho ở tại khu nhà tập thể của Học viện Quân y để tiện cho việc cấp thuốc và khám định kỳ. Mẹ của Bình được nhận vào làm công nhân tại Trung tâm sản xuất thuốc của Bệnh viện, trong khi đó cháu Bình cũng được gửi gắm theo học ở một trường tiểu học cách đó không xa.
Bác sĩ Phạm Thị Kim Nhung, Trung tâm Nội hô hấp, Bệnh viện Quân y 103 cho biết, hiện tại cứ 3 tháng 1 lần, Bình sẽ được tái khám để kiểm tra lại chức năng hô hấp, chiều cao, cân nặng; tiến hành các xét nghiệm công thức máu, sinh hóa máu, chụp X quang phổi và định lượng nồng độ thuốc ức chế miễn dịch để điều chỉnh nếu cần.
Ngoài ra, hàng ngày, cháu vẫn phải duy trì 2 loại thuốc ức chế miễn dịch. Thuốc thường cấp theo tháng và điều chỉnh liều tùy vào sự cải thiện của cháu.
Bác sĩ Nhung chụp hình cùng cháu Bình
Đến tận thời điểm hiện tại, chị Phàn Thị Tâm (dân tộc Dao, sinh năm 1993) vẫn không thể giấu được sự xúc động khi nhắc lại quãng hành trình đã trải qua cùng con.
Chị Tâm chia sẻ, ngay từ thời điểm Bình được 1 tháng, cháu đã thường xuyên có biểu hiện ho, thở khò khè. Theo kinh nghiệm truyền miệng, gia đình đi hái thuốc Nam cho con uống, nhưng không thấy cải thiện.
Đến khi Bình được 3 tuổi, các triệu chứng nặng dần, chị Tâm đưa con đi khám mới biết cháu bị giãn phế quản bẩm sinh. Từ thời điểm ấy, người mẹ trẻ ôm con chạy chữa khắp các bệnh viện.
4 năm liên tiếp sau đó, cuộc sống của cháu Bình gắn với phòng bệnh. Người chồng ở quê ở nhà làm nương rẫy lo kinh tế, chỉ có chị Tâm ở viện chăm con. Theo thời gian, bệnh tình của cháu ngày một nặng.
Cuối năm 2016, Bình đã ở giai đoạn cuối của bệnh. Cháu gầy gò, xanh xao, môi tím tái, hầu như chỉ có thể ngồi trên giường vì đi lại vài bước lại thấy khó thở, rút lõm lồng ngực.
Video đang HOT
Chị Tâm không giấu được những giọt nước mắt khi nhắc lại những khó khăn đã trải qua
“Mẹ ơi đừng khóc”, Bình thủ thỉ.
Bác sĩ Phạm Thị Kim Nhung chia sẻ, thời điểm ấy, kết quả khám sàng lọc cho thấy 2 bên phổi của cháu bé đều rỗ như tổ ong, chức năng trao đổi khí rất kém. Nếu không được ghép phối, lẽ tất yếu, cháu không thể duy trì cuộc sống.
Ngày 21/2/2017, ca ghép phổi lịch sử cho bệnh nhi đầu tiên tại Việt Nam được tiến hành. Ca ghép sẽ lấy 2 thùy phổi từ người cho sống, 1 từ bố ruột, 1 từ bác ruột để thay thế cho cả hai lá phổi của cháu bé.
Kíp nhân viên y tế khoảng 100 người được huy động, cùng lúc tiến hành 3 cuộc mổ. 3 kíp phối hợp linh hoạt theo một kịch bản chính xác được định sẵn, có Ban chỉ đạo gồm GS.TS Đỗ Quyết, Giám đốc Học viện Quân y và GS.TS Trần Viết Tiến, Giám đốc Bệnh viện Quân y 103 trực tiếp điều hành.
Sau 10 giờ căng thẳng, đúng 19h, ca phẫu thuật thành công, các bệnh nhân được đưa về phòng hồi sức sau mổ tiếp tục theo dõi.
Bác sĩ Phạm Thị Kim Nhung cho biết, để đề phòng các tình xuống xấu, 1 kíp trực “hùng hậu” gồm cả chuyên gia Nhật Bản, Ban chỉ đạo, bác sĩ gây mê hồi sức, phẫu thuật viên, bác sĩ hô hấp thay phiên nhau 24/24 để theo dõi từng diễn biến của bệnh nhân.
Người bố và người bác của cháu bé đều có sức khỏe tốt sau mổ. Tuy nhiên, với Bình, khoảng 2 giờ sau khi được chuyển tới phòng hồi sức, cháu đột ngột rơi vào tình trạng giảm oxy máu. Đây là tình huống đặc biệt nghiêm trọng, có thể làm mất chức năng phổi ghép khiến bệnh nhân tử vong.
“Kíp trực đã phát hiện kịp thời và ngay lập tức xử lý. Sau khoảng 1 giờ cấp cứu, cháu đã ổn định trở lại”, bác sĩ Nhung chia sẻ.
Ngày thứ hai sau ca ghép phổi, bệnh nhi đã rút được ống nội khí quản
Ngày thứ 2 sau mổ, Bình đã tỉnh táo trở lại, có thể rút ống nội khí quản, đặt thở oxy lưu lượng cao. Ngày thứ 4 sau mổ, cháu đặt được những bước chân đầu tiên xuống sàn, dù cơ thể còn khá yếu, cần các bác sĩ dìu.
Đến tuần thứ 2, Bình được dừng hẳn thở oxy, chức năng phổi, khả năng trao đổi oxy rất tốt. Cậu bé có thể tự vận động nhẹ nhàng như đi bộ và tập các động tác hô hấp liệu pháp. Giai đoạn sau này, khi vết mổ ổn định, cậu bé rất hào hứng với các bài tập vận động.
“Thậm chí, cháu còn chống đẩy thắng cả các bác bệnh nhân lớn tuổi”, bác sĩ Nhung cười nhớ lại.
Cháu Bình sau ca ghép 2 tuần, rất nhí nhảnh, đáng yêu
Cậu con trai bé bỏng mạnh khỏe trở lại là niềm hạnh phúc khôn cùng với người mẹ trẻ. Chị Tâm chia sẻ, từ ngày con mắc bệnh, chị chưa có nổi một ngày không lo nghĩ, buồn tủi.
“Tôi đã từng rất tuyệt vọng, sợ hãi, nhưng các bác sĩ đã đem đến cho gia đình tôi hy vọng. Chúng tôi giờ đây như được sống một cuộc đời mới”, chị Tâm xúc động, nói.
Từ ngày Bình khỏe lại, căn phòng nhỏ của hai mẹ con luôn đầy ắp tiếng cười. Cậu bé lanh lợi, đáng yêu, thỉnh thoảng lại chạy đến ôm mẹ, thủ thỉ: “Con yêu mẹ nhất nhà”. Chỉ cần được nhìn thấy con, mọi mệt mỏi của chị Tâm dường như tan biến hết.
Mong ước lớn nhất của chị Tâm hiện tại là con dần dần cải thiện, ổn định hoàn toàn để hai mẹ con được trở về quê, đoàn tụ cùng đại gia đình.
Cuộc sống của chị Tâm giờ đây tràn ngập tiếng cười vì con đã khỏe mạnh trở lại
Do phải điều trị bệnh suốt một khoảng thời gian dài, Bình năm nay 10 tuổi nhưng mới chỉ học lớp 2. Cậu bé thích nhất môn Toán và Tiếng Việt. Bình thủ thỉ, cháu ước mơ sau này được trở thành bác sĩ để chữa bệnh cho mọi người, như các cô chú bác sĩ cháu yêu.
5 ca ghép phổi thành công của Việt Nam
Việt Nam đã thực hiện thành công 5 ca ghép phổi, trong đó một ca ghép từ người hiến còn sống, bốn ca từ người chết não.
Trong số này, Bệnh viện Việt - Đức thực hiện 3 ca, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 và Bệnh viện Quân y 103 mỗi viện một ca. Các cuộc phẫu thuật đều diễn ra tại Hà Nội.
Giáo sư Trần Bình Giang, Giám đốc Bệnh viện Việt - Đức, cho biết để thực hiện ghép phổi các bác sĩ phải lựa chọn đánh giá tình trạng phổi của người cho, người nhận rất chặt chẽ. Sau ghép, việc chăm sóc để phổi ghép đủ khỏe, đủ chức năng cũng rất khó, bởi ngay khi được cắt ra phổi bị tổn thương nên nguy cơ nhiễm trùng cao hơn các tạng khác.
"Ghép phổi là kỹ thuật ghép tạng khó nhất", bác sĩ Trần Bình Giang cho biết.
Ghép phổi từ người hiến tặng còn sống
Ngày 21/2/2017, lần đầu tiên Việt Nam tiến hành ghép phổi từ người cho sống, do các bác sĩ Bệnh viện Quân y 103 phối hợp với các chuyên gia Nhật Bản thực hiện.
Bệnh nhi 7 tuổi bị giãn phế quản bẩm sinh, suy hô hấp, được ghép cả hai lá phổi từ người hiến là bố và bác ruột. Mỗi người tặng bé một phần phổi của mình để tạo thành hai lá phổi cho con. Trong ca ghép này, tỷ lệ hòa hợp rất cao. Các bác sĩ cắt lấy thùy phổi dưới của người tặng để thay thế cả hai lá phổi cho trẻ. Cuộc mổ thành công sau 11 giờ.
Sau phẫu thuật, các chỉ số sinh tồn đều ổn định. Hiện tại sức khỏe bé hoàn toàn khỏe mạnh. Theo chuyên gia của Nhật, sau khi được ghép phổi, bé có thể sống đến 60, 70 thậm chí 80 tuổi.
Ghép phổi từ người hiến chết não
Ngày 26/2/2018, từ nguồn tạng hiến tặng của người đàn ông đã chết não, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 ghép hai phổi cứu sống bệnh nhân Trần Ngọc Hanh, 54 tuổi, bị bệnh phổi tắc nghẽn giai đoạn cuối. Đây là ca ghép phổi từ người cho chết não lần đầu tiên tại Việt Nam.
Trong vòng 8 giờ, 20 y bác sĩ tham gia ca ghép phổi với sự hỗ trợ của các chuyên gia hàng đầu về gây mê hồi sức và ghép phổi của Pháp, Bỉ. Ca phẫu thuật thành công.
Hậu phẫu, bệnh nhân Hanh cho biết sức khỏe phục hồi 70-80%, tự thở được, tập phục hồi chức năng. Hiện tại, anh khỏe hơn trước nhiều, có thể đi lại sinh hoạt bình thường.
Anh Trần Ngọc Hanh, 54 tuổi, hồi phục sau khi tiến hành ca ghép phổi. Ảnh: Bệnh viện cung cấp
Các chuyên gia nhận định, thông thường, nếu lấy tạng từ người còn sống, các bác sĩ chủ động miếng ghép, tính toán được trước các thông số, đo đạc phổi, làm vệ sinh... Người nhận tạng ít bị các biến chứng nhiễm khuẩn. Khi ghép tạng từ người chết não, bác sĩ hoàn toàn bị động trong quy trình chuẩn bị. Nguy cơ nhiễm trùng vì vậy cao hơn và quá trình kiểm tra không thể chắc chắn hoàn toàn.
Hai ca ghép đa tạng đặc biệt
Hai ca ghép đều do các bác sĩ Bệnh viện Việt Đức thực hiện. Ca đầu tiên ngày 12/12/2018, từ hai phổi cùng trái tim, gan, hai quả thận của bệnh nhân chết não được ghép thành công cho 5 người.
Bệnh nhân được ghép hai phổi là thiếu niên Nguyễn Văn Đức, 17 tuổi, đang điều trị trong tình trạng gần như toàn bộ tổ chức phổi bị tiêu biến, không còn hoạt động. Nếu không được ghép phổi, bệnh nhân sẽ tử vong. Ca ghép phổi kết thúc sau 14 tiếng.
Gần một năm sau ghép, bệnh nhân được xuất viện, hiện đang sống khỏe mạnh tại quê nhà Hải Dương.
Tháng 8/2019, Bệnh viện Việt Đức thực hiện thành công đồng thời ghép hai phổi, tim, gan, hai quả thận của người hiến cho 5 bệnh nhân. Ca mổ lấy - ghép hai phổi diễn ra liên tục trong gần 15 giờ, là ca ghép hai phổi từ người cho chết não thứ hai tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức và là ca thứ ba của Việt Nam.
Bệnh nhân nhận phổi là Ngô Văn Khương, 33 tuổi. Cuối năm 2019, bệnh nhân có thể tự làm được việc nhà như bơm nước rửa sân, tưới rau, chăm cây cối... Đặc biệt, anh còn lái được xe máy lần đầu tiên sau cả chục năm ốm đau.
Anh Khương khi tái khám tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, tháng 12/2019. Ảnh: Thảo My.
Vừa sửa tim vừa ghép phổi
Ngày 25/12/2019, các bác sĩ Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức lần đầu tiên thực hiện thành công ca phẫu thuật sửa tim và ghép phổi đồng thời, từ nguồn tạng của thanh niên 19 tuổi chết não.
Nữ bệnh nhân 30 tuổi mắc bệnh tim bẩm sinh giai đoạn cuối. Nếu không được ghép phổi, người bệnh sớm tử vong do suy chức năng tim - phổi. Các bác sĩ đánh giá kỹ lưỡng chức năng tim của bệnh nhân, chỉ phẫu thuật khi chắc chắn tim phục hồi sau đó và bệnh nhân có đủ sức khỏe để chịu đựng ca đại phẫu kéo dài.
Ca mổ ghép phổi diễn ra trong 12 giờ, thành công.
Bệnh nhân tái khám tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức ngày 13/2. Ảnh:Bệnh viện cung cấp.
Đến tháng 2/2020, bệnh nhân có thể tham gia vào công việc kinh doanh của gia đình, chủ động ăn uống, tắm rửa và tập luyện nhẹ nhàng trong nhà. Bệnh nhân chia sẻ: "Sức khỏe của tôi cải thiện hơn nhiều kể từ ngày xuất viện, tôi cảm thấy rất vui".
Hành trình kỳ diệu điều trị cho bé sinh non chỉ nặng... 600g Cậu bé sinh non chỉ nặng vỏn vẹn 600g. Kết thúc quá trình 72 ngày điều trị, bé hoàn toàn tự thở được và đạt cân nặng 1.700g. Sản phụ Đoàn Thị Trang Nhung (SN 1981, trú tại Hoàng Mai, Hà Nội) hiện cơn chuyển dạ dù mới ở tuần thai thứ 26. Ngày 4/3, em bé được sinh ra tại bệnh viện...