Cuộc đua tam mã ở Oscar 2016

Giả.i thưởn.g của Hiệp hội Đạo diễn Mỹ cuối tuần trước được trao cho Alejandro González Iárritu với “ The Revenant”, chính thức biến Oscar năm nay trở thành cuộc đua tam mã.

Có ba cột mốc tiề.n Oscar quan trọng nhất, liên quan mật thiết đến giả.i thưởn.g điện ảnh danh giá của Viện hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Điện ảnh nước Mỹ (AMPAS). Đó là giải của Hiệp hội Sản xuất phim nước Mỹ (PGA), Hiệp hội Đạo diễn Mỹ (DGA) và Hiệp hội Diễn viên Mỹ (SAG).

Trong khi đó, Quả cầu vàng và Critics’ Choice Award tuy cũng là hai giả.i thưởn.g lớn nhưng chỉ phản ánh góc nhìn của báo chí. Lịch sử từng chứng minh các bộ phim được Hiệp hội báo chí nước ngoài tại Hollywood và Hiệp hội Phê bình Phim Phát sóng nước Mỹ tôn vinh chưa chắc sau đó đã trở thành ứng cử viên nặng ký tại Oscar.

Với cuộc đua năm nay, PGA, DGA và SAG được chia đều cho lần lượt các phim The Big Short, The Revenant và Spotlight. Tuy từng thắng ba giải Quả cầu vàng hồi tháng 1, nhưng chỉ khi Alejandro González Iárritu làm nên lịch sử với chiến thắng DGA năm thứ hai liên tiếp hồi cuối tuần trước, The Revenant mới cùng với hai tác phẩm nhận giải của PGA và SAG trước đó thực sự tạo nên “thế chân vạc”.

Giả.i thưởn.g DGA hồi cuối tuần trước giúp The Revenant tạo ra “thế chân vạc” cùng The Big Short và Spotlight tại đường đua Oscar 2016. Ảnh: Fox

Trên thực tế, đây không phải là lần đầu tiên ba giả.i thưởn.g tiề.n Oscar quan trọng bị phân tán cho ba tác phẩm khác nhau. Trong vòng 20 năm qua, chuyện tương tự từng xảy ra tổng cộng bốn lần.

Năm 2000, Gladiator có PGA, Traffic có SAG, Crouching Tiger, Hidden Dragon (Ngọa hổ tàng long) có DGA, và Oscar quyết định gọi tênGladiator. Đúng một năm sau, Moulin Rouge! có PGA, Gosford Park có SAG, A Beautiful Mind có DGA, và Oscar xướng tên A Beautiful Mind.

Sang năm 2004, The Aviator có PGA, Sideways có SAG, Million Dollar Babycó DGA, và Oscar vinh danh Million Dollar Baby. Gần đây nhất, trong đầu năm 2013, Gravity và 12 Years a Slave chia nhau giải PGA, American Hustle có SAG, Gravity có DGA, và Oscar rốt cuộc trao giải cho 12 Years a Slave.

Như vậy, nếu nhìn vào lịch sử, AMPAS có hai lần đồng tình với Hiệp hội Sản xuất phim nước Mỹ vào các năm 2000 và 2013, hai lần chia sẻ quan điểm với Hiệp hội Đạo diễn Mỹ vào các năm 2001 và 2004. Tuy nhiên, người ta khó có thể dựa vào lịch sử chỉ qua bốn lần ít ỏi ấy mà gạch tênSpotlight – bộ phim được Hiệp hội Diễn viên Mỹ tôn vinh năm nay.

The Revenant có thể sẽ mang vinh quang về cho cá nhân đạo diễn Alejandro González Iárritu (và tài tử Leonardo DiCaprio), nhưng lịch sử không hoàn toàn đứng về phía bộ phim. Tác phẩm kể lại cuộc chiến sinh tồn và báo thù của người thợ săn lông thú Hugh Glass hồi thế kỷ XIX vắng mặt ở một hạng mục rất quan trọng của Oscar là Kịch bản. Trong vòng nửa thế kỷ qua, mới chỉ có duy nhất Titanic (1997) lên ngôi mà thiếu đi đề cử đó.

Chưa kể, trong suốt chiều dài lịch sử giả.i thưởn.g Oscar, chưa bao giờ hai phim chiến thắng trong hai năm liên tiếp lại đến từ cùng một đạo diễn. Năm 2015, Iárritu mới giành thắng lợi vang dội với tác phẩm Birdman(2014).

Không nên sớm gạch tên Spotlight do phim nhận được nhiều đề cử quan trọng tại Oscar 2016 và rõ ràng rất được AMPAS yêu mến. Ảnh: Open Road Films

Spotlight tuy có vẻ đang yếu thế hơn so với The Revenant, nhưng bộ phim kể lại cuộc điều tra nạn ấ.u dâ.m trong giới Nhà thờ Công giáo tại Boston, Mỹ của nhóm phóng viên tờ The Boston Globe hồi 2001 lại có mặt tại nhiều hạng mục Oscar quan trọng như Đạo diễn, Kịch bản và Dựng phim xuất sắc.

Hai ngôi sao Mark Ruffalo và Rachel McAdams cũng lần lượt có tên trong cuộc đua Nam diễn viên phụ và Nữ diễn viên phụ xuất sắc, cho thấySpotlight được AMPAS năm nay yêu mến ra sao.

Cuối năm 2015, đây mới là bộ phim nhận được nhiều lời khen ngợi nhất từ các cộng đồng, tổ chức phê bình phim nước Mỹ. Song, sau khi bất ngờ “trắng tay” tại Quả cầu vàng 2016, Spotlight mất nhiệt trong con mắt giới truyền thông và phải nhờ tới Critics’ Choice Award và SAG mới có thể lôi kéo lại sự chú ý trên đường đua Oscar.

Vậy còn The Big Short, tác phẩm kể lại cuộc khủng hoảng tài chính nước Mỹ giai đoạn 2007-2008 bắt nguồn từ bong bóng nhà đất vỡ tan qua con mắt của nhiều tuyến nhân vật khác nhau, có sự góp mặt của các ngôi sao Christian Bale, Steve Carrell, Ryan Gosling và Brad Pitt thì sao?

Sau khi thắng giải PGA, đây trở thành ứng cử viên số một cho Oscar và nó lẽ ra đã có thể giữ được ưu thế nếu như Adam McKay được Hiệp hội Đạo diễn Mỹ trao cho giải DGA hồi cuối tuần trước.

Điều đó rốt cuộc đã không xảy ra. Nhưng trong suốt 26 năm kể từ khi ra đời, giả.i thưởn.g PGA có tới 19 lần dự đoán đúng phim thắng giải Oscar. Sự trùng hợp đã xảy ra liên tiếp trong 8 năm gần đây nhất, với nhữngBirdman, 12 Years a Slave, Argo, The Artist, The King’s Speech, The Hurt Locker, Slumdog Millionaire và No Country for Old Man.

Chính Hiệp hội Sản xuất phim nước Mỹ là tổ chức đầu tiên học tập AMPAS khi mở rộng số lượng đề cử cho hạng mục Phim truyện xuất sắclên 10 tác phẩm và áp dụng luật “lá phiếu ưu tiên” (preferential ballot). Theo đó, người bầu chọn phải xếp hạng toàn bộ các phim đề cử từ cao đến thấp, dẫn đến chuyện một tác phẩm nhận được nhiều vị trí thứ hai hoặc thứ ba có thể giành thắng lợi trước một tác phẩm khác có thể nhận không ít vị trí dẫn đầu, nhưng đồng thời lại có tên ở hạng chót trong các lá phiếu khác.

Còn một trường hợp khác có thể xảy ra, khi các lá phiếu Oscar bị chia rẽ giữa The Revenant, Spotlight và The Big Short, mở đường cho một tác phẩm khác trong nhóm Mad Max: Fury Road, Room, Brooklyn, The Martian và Bridge of Spies lên ngôi. Tuy nhiên, trường hợp đó rất khó xảy ra bởi năm phim còn lại đều thiếu đi một đề cử quan trọng nào đó về diễn xuất, kịch bản hoặc dựng phim.

Thùng phiếu Oscar sẽ mở từ 12/2 và khép lại trước 23/2. Trong quãng thời gian đó, giả.i thưởn.g của Hiệp hội Biên kịch Mỹ (WGA) vào 13/2 và BAFTA – giả.i thưởn.g điện ảnh tương đương Oscar của xứ sở sương mù vào 14/2 sẽ là những chặng dừng chân cuối cùng dành cho các ứng cử viên tranh tài năm nay. Còn ở thời điểm hiện tại, Oscar 2016 vẫn là cuộc đua tam mã khó lường giữa The Revenant, Spotlight, The Big Short và thật khó để đoán xem tác phẩm nào sẽ lên ngôi vào ngày 28/2 tới.

Theo Zing