Cuộc chơi nhiều thử thách của các nhà làm phim Việt

Điện ảnh Việt còn khá non trẻ do “sinh sau đẻ muộn” so với nhiều nền điện ảnh tiên tiến trên thế giới, nhưng cho đến nay đã có những bước phát triển mạnh mẽ trong mọi thể loại phim.

Tuy nhiên, phim kinh dị vẫn là một thể loại nhiều thách thức nhà làm phim, là cơ hội cho các đạo diễn và biên kịch khai thác.

Bộ phim kinh dị “Chuyện ma gần nhà” ra mắt khán giả những ngày đầu năm 2022, lập kỷ lục về mặt doanh thu phòng vé tuần lễ phát hành đầu tiên trở thành một ví dụ sinh động để các nhà làm phim Việt quan tâm cải thiện chất lượng nội dung cũng như cách thức phát hành để phim kinh dị ngày càng thu hút sự quan tâm của khán giả.

Tín hiệu vui

Con số từ Box Office Việt Nam- trang thống kê phòng vé độc lập, bộ phim “Chuyện ma gần nhà” của đạo diễn Trần Hữu Tấn đạt doanh thu 15 tỷ đồng ngày đầu công chiếu (11-2), lập kỷ lục phim có doanh thu phòng vé cao nhất ngày đầu công chiếu trong các phim phát hành từ đầu 2022 đến nay. Tổng doanh thu của bộ phim đến ngày 17-2 đã đạt tới 53,8 tỉ đồng. Các chuyên gia dự đoán “Chuyện ma gần nhà” có thể đạt doanh thu trăm tỉ, và khả năng cao đây sẽ là bộ phim thuần kinh dị đầu tiên, cũng là phim Việt đầu tiên của năm 2022 đạt doanh thu trăm tỉ. Đây là một tín hiệu cực kỳ vui cho phim Việt, nhất là dòng phim kinh dị, vốn bao nhiêu năm nay vẫn không được xem là thế mạnh của điện ảnh nước ta.

Diễn viên Quý Bình trong phim “Quả tim máu”.

Phim kinh dị theo nghĩa gốc, là những tác phẩm điện ảnh có nội dung liên quan đến những kẻ nổi loạn, những cuộc phiêu lưu và huyền bí gây cảm xúc kinh hoàng. Phim kinh dị thường rất chú trọng phần âm thanh sống động tâm trạng gây lo lắng, sợ hãi, phấn khích đồng thời tạo ra một bầu không khí, tạo ra một sự căng thẳng tinh thần cho người xem. Đây là loại phim không dành cho những khán giả yếu tim. Các nhà làm phim Việt từ lâu cũng đã chú ý đến dòng phim này, và khán giả trong nước cũng đã từng được xem một số tác phẩm chất lượng.

Từ năm 1992 khán giả Việt đã được thưởng thức phim kinh dị Việt, đó là phim “Thất Sơn tâm linh” của đạo diễn Hàm Trần. Năm 2004 ra mắt phim “Vô hồn” của Victor Vũ, năm 2007 là sự ra đời của các phim “Ngôi nhà bí ẩn”, “Suối oan hồn”, phim “Mười”. Tiếp sau đó là các phim như “Cô hầu gái”, “Lời nguyền huyết ngải”, “Quả tim máu”, “Đoạt hồn”, “Người bất tử”, “Lời kết bạn chết chóc”, “Bệnh viện ma”, “Bắc Kim Thang”, “Cha ma”, “Ngủ với hồn ma”… Gần đây trên web drama có phim kinh dị “Cương Thi Biến” từng tạo nên cơ sốt vào mùa Halloween 2018.

Điểm qua có thể thấy, phim kinh dị Việt không ít về số lượng. Có một vài phim gây tiếng vang, có doanh thu cao thời điểm hát hành như “Ngôi nhà trong hẻm” của đạo diễn Lê Văn Kiệt phát hành năm 2012 từng đạt kỷ lục phòng chiếu ngày đầu tiên ra rạp tại thời điểm phát hành: 2,4 tỷ đồng. Phim “Quả tim máu” của đạo diễn người Mỹ gốc Việt Victor Vũ phát hành năm 2014 – bộ phim kinh dị tạo tiếng vang lớn đến thời điểm đó, khi thu về 24 tỷ đồng chỉ sau 3 ngày công chiếu, và sau 10 ngày thì doanh thu đã lên đến 55 tỷ đồng. Tuy vậy, nhìn một cách tổng thể thì phim kinh dị chưa thực sự nổi trội để trở thành thế mạnh của điện ảnh Việt. Thậm chí trong một khoảng thời gian chừng 5 năm gần đây, trên thị trường còn vắng bóng dòng phim này. Thảng hoặc mới có một dự án phim kinh dị ra mắt công chúng.

Nguyên nhân khiến các nhà làm phim, các đạo diễn ngần ngại khi bắt tay làm phim chủ yếu là vấn đề kiểm duyệt. Ở một số phim đã phát hành trước đó, rất nhiều cảnh quay gây cảm giác sợ hãi thường bị cắt bỏ. Phim kinh dị chưa phải là món ăn quen thuộc với khán giả Việt, hơn nữa biên độ cho những vấn đề, sắc thái của phim kinh dị trong nước còn nhiều hạn chế khiến nhiều nhà làm phim cảm thấy gò bó, khó sáng tạo.

Ngay cả với một số phim kinh dị được đánh giá là thành công, ăn khách phòng vé vẫn bị bắt lỗi là cũ, sáo mòn, nội dung dễ đoán, thiếu thuyết phục, các yếu tố hù dọa, giật gân gây sợ hãi chưa được đẩy đến tận cùng, còn nửa vời. Kỹ thuật làm phim kinh dị của các nhà sản xuất phim Việt còn yếu, điều này thể hiện ở chỗ doanh thu cho các phim kinh dị không đều, số lượng phim thất bại nhiều hơn thành công. Vấn đề kịch bản của phim kinh dị Việt luôn gặp bế tắc, vì trong nhiều phim, cách giải quyết vấn đề nhạt, không bất ngờ, khiến cho cảm giác của khán giả không đã, thiếu tính thuyết phục.

Mảnh đất màu mỡ

Cùng với “Chuyện ma gần nhà” mở màn thắng lợi giòn giã những ngày đầu xuân, năm 2022 hứa hẹn sẽ là năm bùng nổ nhiều dự án phim kinh dị Việt, mang đến cho khán giả nhiều cảm xúc bất ngờ. Đầu tiên phải kể đến “Mật mã 45: Ma đói” – dự án phim kinh dị có kinh phí đầu tư khủng lên đến 5,3 triệu USD và có tham vọng phát hành ra thị trường quốc tế. Bối cảnh phim dự kiến được quay tại Việt Nam và một số quốc gia châu Á khác với sự tham gia của nhiều nhà làm phim đến từ các quốc gia khác nhau: Việt Nam, Hàn Quốc, Mỹ, Estonia, Nhật.

Cảnh trong phim “Chuyện ma gần nhà” gây “bão” phòng vé những ngày đầu năm Nhâm Dần.

Đạo diễn Lương Đình Dũng cho biết, tham vọng của dự án là đạt doanh thu 50 triệu USD. Các nhà đầu tư kỳ vọng đây sẽ là một phim kinh dị có sức nặng nhất và là niềm tự hào mỗi khi nhắc đến phim kinh dị Việt. Ngoài ra, các phim kinh dị khác dự kiến sắp sửa ra mắt công chúng trong thời gian tới còn là phần 2 của phim “Mười” với tên gọi “Lời nguyền trở lại”, phim “Thiên thần hộ mệnh”, “Bóng đè”, “Rừng thế mạng”….Rõ ràng đang có một sự quay trở lại dồn dập của phim kinh dị Việt, như một tín hiệu cho thấy đây vẫn là một dòng phim thu hút sự quan tâm của các nhà sản xuất, các đạo diễn. Vì xét cho cùng, phim kinh dị luôn chứa đựng những yếu tố tò mò khiến người xem quan tâm, nhất là khán giả trẻ thích cảm giác mạnh. Công chúng luôn mong muốn được thưởng thức những phim kinh dị Việt ngang tầm với những phim kinh dị thế giới. Sức nóng của phim kinh dị trên thị trường không hề thua kém các phim bom tấn, trong khi phim bom tấn thường phải bỏ kinh phí đầu tư lớn gấp nhiều lần phim kinh dị.

Những nhà làm phim nổi tiếng thế giới đã đưa ra một công thức làm phim kinh dị ăn khách gồm một số yếu tố như: Tạo hình ma quỷ càng xấu, càng tởm càng tốt. Trong những phim hoạt hình gần đây, ma quỷ ngày càng có hình hài đáng sợ hơn, không phải chỉ là những cái bóng mờ mờ ảo ảo sau bức màn trắng nữa. Đây là yếu tố tạo cảm giác sợ hãi nhất cho khán giả khi xem phim kinh dị. Một yếu tố nữa thường thấy trong phim kinh dị ăn khách thế giới là xây dựng hình ảnh một kẻ sát nhân hàng loạt, những nhân vật ẩn nấp sau chiếc mặt nạ gớm ghiếc để gây nên sự sợ hãi. Yếu tố hù dọa bất ngờ cũng là yếu tố được các nhà làm phim kinh dị sử dụng như một thủ pháp gây căng thẳng cho người xem, không chỉ khiến cho nhân vật trong phim sợ chết khiếp mà khán giả cũng được nhiều phen hú vía.

Ngoài ra là yếu tố âm thanh rùng rợn, ma quái, vừa để diễn tả tâm trạng, tính cách nhân vật, vừa để gây nên sự kích thích, sợ hãi cho khán giả. Phim kinh dị Việt cũng dựa vào những yếu tố này để khai thác, xây dựng nội dung cho hấp dẫn, nhưng phải thừa nhận chúng ta còn yếu về các khâu từ kịch bản đến kỹ thuật, công nghệ, kinh nghiệm nên nhiều phim kinh dị còn sống sượng, khán giả xem mà không thấy sợ. Một số nhà làm phim Việt còn gắng gượng đuổi theo, bắt chước phim kinh dị nước ngoài mà dễ bỏ qua những yếu tố đặc sắc gắn liền với văn hóa Việt. Từ những bộ phim kinh dị được công chúng yêu thích và có doanh thu phòng vé tốt, nhiều ý kiến chỉ ra rằng, phim kinh dị Việt không nhất thiết phải chạy theo hù dọa khán giả, mà nên đầu tư vào những nội dung gần gũi với đời sống, đậm chất Việt. Việc bắt chước trong hình thức thể hiện nhưng nếu nội dung lại xa lạ, không gắn với đời sống người Việt thì cũng rất khó để được người xem chấp nhận.

Mới đây, một cuộc thi mang tên “Săn tìm đạo diễn phim kinh dị” do Lotte Entertainment Việt Nam, Anh Tễu Studio, SATE và HK Film phối hợp tổ chức đã trao giải cho một số gương mặt đạo diễn xuất sắc. Đạo diễn Nguyễn Quang Dũng – Thành viên Ban giám khảo cho rằng các nhà làm phim trẻ đã biết khai thác những yếu tố dân gian Việt Nam, những chuyện ma, chuyện đáng sợ được nghe kể vào thời thơ ấu, gợi nên sự gần gũi với khán giả. 5 bộ phim giành giải cao nhất của cuộc thi đã được chọn phát sóng trên kênh Youtube MovieOn và nhận về nhiều khen ngợi cũng như kỳ vọng.

Nhiều nhà đầu tư vẫn không ngừng theo đuổi phim kinh dị vì họ thấy được tiềm năng thị trường ở rạp chiếu hay trên các nền tảng chiếu phim trực tuyến vẫn đang vô cùng sôi động và không ngừng phát triển. Phim kinh dị trên thế giới ngày càng đa dạng, nhiều thể loại cũng như mức độ khác nhau, nhiều cách làm mới thu hút ngày càng nhiều người xem, và quan trọng là, độ tuổi của khán giả đang ngày càng được trẻ hóa.

Một điều không thể không ghi nhận là việc kiểm duyệt phim kinh dị trong nước hiện đã thoáng hơn trước. Ít nhất trong trường hợp phim “Chuyện ma gần nhà” gây bão phòng vé vừa qua, ngay cả đạo diễn phim cũng ngạc nhiên khi mà “đứa con tinh thần” của anh đã gần như trọn vẹn khi ra rạp, không bị cắt xén như anh lo lắng. Đây là những dấu hiệu cho thấy, phim kinh dị đang dần được chấp nhận và được nhìn nhận cởi mở hơn, phù hợp với xu thế phát triển của điện ảnh thế giới.

Hy vọng sự trở lại của những phim kinh dị trong thời gian sắp tới sẽ góp phần làm đa dạng hóa thị trường phim Việt, đáp ứng được mong mỏi của công chúng bấy lâu. Phim kinh dị hoàn toàn có cơ sở để trở thành một món ăn nhiều hương vị, cảm xúc trong bữa tiệc của điện ảnh Việt.