Cuộc cải cách tiền tệ quan trọng trong 60 năm ở Cuba

Sau nhiêu lân tri hoan, Chính phủ Cuba ngay 10/12 cho biết sẽ hợp nhất hệ thống tiền tệ có hai đồng tiền là đồng peso nội tệ (CUP) và đồng peso chuyển đổi (CUC) vào tháng 1/2021, chấm dứt hệ thống tiền tệ hai đồng tiền tồn tại gần 30 năm qua.

Cuba hợp nhất đồng Peso nội tệ và Peso chuyển đổi. Ảnh: AFP/TTXVN

Tối ngày 10/12 (theo giờ địa phương), Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel thông báo kể từ ngày 1/1/2021 chính phủ nước này sẽ bắt đầu quá trình cải cách tiền tệ, đồng thời công bố thiết lập tỷ giá hối đoái 24 peso nội tệ đổi 1 USD. Động thái này sẽ giúp đất nước có điều kiện tốt hơn để thực hiện những chuyển đổi cần thiết nhằm cập nhật mô hình kinh tế.

Chủ tịch Diaz-Canel khẳng định kế hoạch cải tổ hệ thống tiền tệ là một trong những nhiệm vụ phức tạp nhất mà đảo quốc Caribe này phải đối mặt trong trật tự kinh tế và thậm chí càng khó khăn hơn trong bối cảnh suy thoái toàn cầu do đại dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19, cũng như lệnh cấm vận ngày càng siết chặt.

Động thái mơi cua La Habana được đưa ra khi nền kinh tế Cuba dự kiến sẽ suy giảm 8% trong năm nay do tac đông cua đai dich COVID-19, theo môt ươc tinh cua Ủy ban Kinh tế về Mỹ Latinh của Liên hợp quốc.

Trong gần ba thập kỷ, nền kinh tế do nhà nước điều hành của Cuba đa lưu hanh song song hai đông tiên: đồng CUP có giá trị ngang với đồng USD và đồng CUC có giá trị thấp hơn 24 lần.

Những đông tiên trên được trao đổi ở nhiều mức giá khác nhau: 1 peso đôi 1 CUP cho các doanh nghiệp nhà nước, 24 peso đổi 1 CUC đôi vơi ngươi dân, bên canh nhưng mưc trao đôi khác danh cho các liên doanh, tiền lương trong đăc khu kinh tê và các giao dịch giữa cac nông dân và khách sạn.

Trong khi Cuba đã điều chỉnh tỷ giá đồng CUC trước đó vào năm 2011, tỷ giá chính giưa đồng peso so với đồng USD đã không thay đổi kể từ năm 1959. Vì vậy, quyết định loại bỏ đồng CUC va ân đinh lai ty gia hôi đoai vơi đông bac xanh được coi là cuộc cải cách tiền tệ quan trọng 60 năm cua quôc đao nay.

Các nhà kinh tế cho rằng cuộc cải cách se gây ra nhưng khó khăn trong ngắn hạn cho người dân Cuba, song no rât quan trọng trong dài hạn. Vì viêc co nhiêu tỷ giá hối đoái khac nhau, du trợ cấp hiệu quả cho một số lĩnh vực, lai anh hương tơi cách thức hoạt động của ca nền kinh tế.

Chu tich Diaz-Canel cung nhắc lại điều ông đã từng đề cập trước đó rằng mặc dù việc thống nhất tiền tệ và tỷ giá hối đoái “không phải là giải pháp kỳ diệu” cho mọi vấn đề, song bước đi này sẽ kích thích lợi ích lao động, tăng năng suất và có lợi cho lĩnh vực kinh doanh.

Giơi quan sat dư kiên lạm phát cua Cuba se tăng cao và các thông báo của Chính phủ trong những tháng gần đây cung cho thấy điều đó co thê xảy ra. Bên canh đo, sự mất giá trong giai đoan ban đầu sẽ đi kèm với mức lương trung bình của Nhà nước và lương hưu tăng cao, ngay cả khi nhiều mức giá vôn do nhà nước kiểm soát được tăng lên hoặc được phép tư điêu chinh theo nhu cầu thi trương.

Tuy nhiên, việc tăng lương không áp dụng cho khoảng hai triệu trong số hơn bảy triệu lao động trong khu vực tư nhân, khu vực phi chính thức hoặc những người chỉ đơn giản là không co việc làm.

Bên canh đo, Chính phủ cho biết một số công ty sẽ có một năm để săp xêp sô sach trước khi ngưng trợ cấp, trong khi nước nay sẽ tiếp tục cung cấp miễn phí dịch vụ chăm sóc sức khỏe và giáo dục phô câp, cung một số loai thực phẩm được trợ gia và các khoản an sinh xã hội khác.

Theo giơi quan sat, vơi quyêt đinh mơi cua Chính phủ, các doanh nghiệp nhà nước Cuba – vốn chiếm tới 85% nền kinh tế và nhận được tỷ giá ưu đai 1 peso đôi 1 USD – sẽ phai đôi măt chi phí sản xuất tăng, dẫn đến giá tăng. Nhưng họ cũng sẽ được khuyến khích xuất khẩu nhiều hơn, môt điều chưa xảy ra trước đây.

Sau cung, việc Chính phủ Cuba điều chỉnh tỷ giá và trợ cấp cơ bản la nhăm kích thích xuất khẩu và giảm nhập khẩu, tăng hiệu quả sản xuất và đóng cửa các doanh nghiệp nhà nước hoạt động kém hiệu quả.