Cùng ngắm sông Giăng – ‘đặc sản’ du lịch của miền Tây xứ Nghệ

PV11:08 29/08/2022

Sông Giăng chảy qua địa bàn 3 huyện Con Cuông, Anh Sơn, Tương Dương, sở hữu cảnh đẹp thiên nhiên kỳ vĩ, được coi là ‘đặc sản’ du lịch của miền núi Nghệ An.

Người dân dọc sông Giăng, tỉnh Nghệ An làm những bè nuôi cá, mỗi năm cho thu nhập hàng trăm triệu đồng. (Ảnh: Nguyễn Văn Nhật/TTXVN)

Cảnh quan cây xanh yên bình trên sông Giăng là nơi thu hút du khách đến thăm quan. (Ảnh: Nguyễn Văn Nhật/TTXVN)

Du khách thăm quan du lịch trên dòng sông Giăng. (Ảnh: Nguyễn Văn Nhật/TTXVN)

Nhiều hộ dân dọc sông Giăng, tỉnh Nghệ An còn có tập quán chăn thả trâu bò như một nét sinh hoạt bình thường của đồng bào dân tộc Thái Nghệ An. (Ảnh: Nguyễn Văn Nhật/TTXVN)

Người dân có nhiều hoạt động mưu sinh trên sông Giăng, tỉnh Nghệ An để kiếm thêm thu nhập phục vụ cuộc sống gia đình. (Ảnh: Nguyễn Văn Nhật/TTXVN)

Lợi dụng dòng chảy của sông Giăng, tỉnh Nghệ An, chính quyền địa phương còn xây dựng đập thủy lợi phục vụ ngăn lũ và cung cấp nước cho sản xuất nông nghiệp. (Ảnh: Nguyễn Văn Nhật/TTXVN)

Video đang HOT

Một khúc của của sông Giăng, tỉnh Nghệ An. (Ảnh: Nguyễn Văn Nhật/TTXVN)

Về nơi 'nằm sấp thấy cá, nằm ngửa thấy ong'

Tương Dương - Nghệ An cùng với Hương Khê - Hà Tĩnh và Đông Hà - Quảng Trị là ba điểm nắng nóng nhất miền Trung.

Nhưng ít ai biết rằng, ở ngay cạnh 'rốn nóng' Tương Dương lại là một điểm đến lý thú bậc nhất ở miền tây Nghệ An.

Ấy là "con đường du lịch" ngược nguồn sông Giăng, bắt đầu từ đập nước Phà Lài, ngược lên vùng khe núi đầu nguồn Pù Mát, thuộc xã Môn Sơn, huyện Con Cuông.

Đập Phà Lài trên sông Giăng. Ảnh: Bùi Sỹ Hoa

Chúng tôi may mắn được một lần cùng du khách đi thuyền ngược sông Giăng buổi sáng hè mới đây. Tiếng cười nói râm ran, giọng nam, giọng bắc, giọng Nghệ đủ cả, trong đó có một người Nhật Bản, tên là Toichi.

Ông nói tiếng Việt rất sõi, thông thạo đất nước Việt Nam như đất nước Mặt trời mọc nhưng đây là lần đầu ông đến miền tây Nghệ An nên tỏ ra ngỡ ngàng với cảnh vật, sông nước, trời mây sóng sánh. Cũng là lúc người lái đò giục khách chú ý ngồi sao cho cân bằng để không làm con thuyền nghiêng ngả, chòng chành.

"Ở đây làm gì có đường, chỉ có sông suối làm đường thôi"- anh Hoàng Văn Thắng, tay lái 20 năm gắn bó ngược xuôi với từng khúc sông nông sâu, từng khe đá, bờ cây, tranh thủ nói chuyện với khách dù vẫn biết họ đang hào hứng quay phim, chụp ảnh và trầm trồ trước những hình ảnh hai bên bờ sông lạ.

Con thuyền gỗ cứ thế vươn ngược dòng chảy đang dần dâng nước sau cơn mưa chiều qua. "Hôm nay các bác gặp nước lên, nước cả, sông sâu, cảnh đẹp... cánh lái chúng em cũng dễ đi lại hơn"- Thắng nói trong tiếng nước, tiếng máy rổn rả.

Cơm Mường Quạ, cá sông Giăng

Dòng nước trong xanh tận đáy chảy réo rắt, uốn lượn, trốn tìm giữa đôi bờ cây hư thực, vẫy mát, chốc chốc hiện ra bên bờ xanh một chùm hoa vàng rực mời gọi. Thi thoảng, một dòng nước bắn lên da thịt, tan theo gió mát mẻ tận tâm can. Thiên nhiên hoang sơ, trầm mặc để con người tìm về, tìm đến cùng thưởng thức, cùng gìn giữ, bảo vệ và nhân rộng, nhân lên không chỉ ở nơi này. Thuyền đi ngược dòng, vượt lên một khúc quanh, một dợn nước, đưa chúng tôi tìm về vẻ đẹp nguyên bản của núi rừng, của cây nước, mây trời...

Có cảm giác cứ giương máy ảnh lên là có ảnh đẹp đến nao lòng. Vị khách Nhật Bản say sưa bấm máy, phút chốc lại cười tủm tỉm như phát hiện ra một điều mới lạ. Vì thuyền bơi ngược sông Giăng nên phải mất hơn một tiếng rưỡi mới đến được bản Cò Phạt, nơi đồng bào Đan Lai sinh sống, nơi nhiều người từng nghe nói về tục ngủ ngồi của bà con nhưng chưa bao giờ được chứng kiến tận mắt.

Tục ngủ ngồi của đồng bào Đan Lai. Ảnh: Bùi Sỹ Hoa

Con sông phụ lưu dòng Lam này từng nổi tiếng khắp mọi miền về các loài cá đặc sản "Cơm Mường Quạ, cá sông Giăng". Có nhà nghiên cứu về dân tộc học đã khẳng định rằng, cá mát sông Giăng không chỉ là món ăn ngon thường ngày của người dân, rất hấp dẫn với mọi du khách mà đã trở thành sản vật, lễ vật quý trong các ngày lễ tết, cưới hỏi... của bà con các dân tộc nơi đây.

Khách trên thuyền ngược sông Giăng hôm đó có các vị lãnh đạo tâm huyết của trung ương và của tỉnh nhà. Chuyến đi ngược sông Giăng lần này là lần thứ ba ông Lê Doãn Hợp, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An, nguyên Bộ trưởng Văn hóa - Thông tin ngược nguồn Pù Mát.

Hai lần trước ông từng xắn quần trèo suối, lội non cùng cán bộ huyện và xã, bản lên đây để nghiên cứu, tìm hiểu và đưa ra quyết định cụ thể nhất về công tác định cư, định canh đối người Đan Lai trong vùng lõi Vườn quốc gia Pù Mát. Lần này, ông được mời đi ngược sông Giăng với câu chuyện lớn hơn, lâu dài hơn là "Phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Thổ phục vụ phát triển kinh tế- xã hội miền tây Nghệ An". Chuyến đi sẽ giúp ông nhìn ra, nhìn kỹ hơn về câu chuyện thoát nghèo của cả tỉnh, cả vùng, trước hết từ chuyện thoát nghèo của đồng bào dân tộc, miền núi.

Đánh thức du lịch, cơ hội thoát nghèo

Các nhà khoa học đã khẳng định: người Thổ ở Nghệ An có 5 nhóm địa phương gồm Cuối, Kẹo, Mọn, Đan Lai - Ly Hà và Tày Poọng. Chuyến đi ngược sông Giăng đến với bà con Đan Lai ở bản Khe Búng và bản Cò Phạt nằm trong chương trình nghiên cứu, tìm hiểu quan trọng đó.

Cùng đi ngược sông Giăng hôm đó, các nhà khoa học trong cả nước có dịp tề tựu, cùng nhau trở lại miền tây Nghệ An mang theo nhiều kết quả nghiên cứu, tìm hiểu, nhiều đề xuất, kiến nghị thiết thực liên quan đến dân tộc Thổ và tộc người Đan Lai.

Ngược nguồn sông Giăng. Ảnh: Bùi Sỹ Hoa

Các đề tài nghiên cứu về "Bảo tồn tri thức dân gian dân tộc Thổ", "Chuỗi giá trị sản phẩm bản địa người dân tộc Thổ miền tây Nghệ An", "Khai thác tri thức bản địa về tập quán ăn uống của người Đan Lai vào hoạt động du lịch trải nghiệm ở Con Cuông" ,"Những thách thức trong đời sống văn hóa - xã hội của người Đan Lai ở xã Môn Sơn..." đang từng bước được triển khai thực hiện, bổ sung và hoàn chỉnh những chính sách, chương trình kinh tế - xã hội ở các huyện miền tây Nghệ An.

Tiến sĩ Hoàng Xuân Lương, nguyên Phó bí thư Tỉnh ủy, nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc của Chính phủ là "người trong cuộc" về công tác dân tộc, từng sinh sống trên địa bàn có dân tộc Thổ nên chuyến hành hương về nguồn Pù Mát hay đồng bào Thổ ở Quỳ Hợp, Nghĩa Đàn là cơ hội không thể tốt hơn để góp những tiếng nói cụ thể, thiết thực giúp cho các đề tài khoa học, các chương trình kinh tế - xã hội trở nên khả thi hơn, hiệu quả hơn...

Mỗi bước đi, mỗi suy ngẫm, việc làm sẽ giúp chúng ta dần hiểu thêm, tin thêm về đồng bào các dân tộc nơi thượng nguồn sông Giăng. Nơi ấy, từng vang lên những câu ca dao "Nằm sấp thấy cá/Nằm ngửa thấy ong/Quả cọ ra thật nhiều/Trái khlo nở thật lắm/ Nâu, khủa ăn cũng tốt..." (Nằm sấp chơ đam ca/ Nằm ngả chơ đam ong/ Pli cọ cho dôn dôn/ Pli khlo chi zun zún/ Plu, khủa cũng tần...)*.

Ông Lê Doãn Hợp với bà con Đan Lai. Ảnh: Bùi Sỹ Hoa

Nơi ấy, từng có những việc làm thành công và chưa thành công, đòi hỏi chúng ta phải tiếp tục nghiên cứu, trải nghiệm để đề xuất và thực thi những chính sách cụ thể, phù hợp với bà con, với lối sống dựa chủ yếu vào rừng, thân thuộc với rừng, hòa nhập với rừng, với sông Giăng hiền hòa, thơ mộng nhưng cũng lắm quanh co, thác ghềnh này.

Chương trình trải nghiệm ngược nguồn sông Giăng, đến với bà con tộc người Đan Lai ở bản Cò Phạt cứ thế đi từ bất ngờ này đến khám phá khác, quen mà lạ, lạ mà quen khi trước mặt, sau lưng là sông suối nên thơ, mát lành quyến rũ, là màu xanh bất tận của núi rừng nguyên sinh, là con đường mở ra về những khám phá thiên nhiên, con người miền tây Xứ Nghệ.

Rừng trời, rừng taXem ngay

Sau tất cả vẻ nguyên sơ của thiên nhiên được gìn giữ và tô thắm, sau tiếng thơm và sự thỏa mãn thực tế về những món ẩm thực đặc sắc từ rau rừng, măng tươi, từ cá mát thịt trắng mềm tan hấp dẫn cùng men rượu, từ chõ xôi dẻo màu tím mời gọi... bỗng thấy "con đường du lịch" miền tây Nghệ An dần hiện rõ những gương mặt tin cậy và muốn gặp lại nhiều lần hơn nữa.

Đó có thể là Hoàng Văn Thắng, 20 năm liên tục gắn bó với "cung đường suối nước" ngược xuôi sông Giăng, thuộc làu làu mỗi khúc quanh, khúc cua, mỗi tảng đá, vách lèn... để mỗi chuyến ngược xuôi đều an toàn, tin cậy, để cùng giúp chúng ta hiểu sâu sắc hơn chuyện "nằm sấp thấy cá, nằm ngửa thấy ong...".

Không chỉ có Thắng, đoàn thuyền gỗ hàng chục chiếc đậu quanh bến Phà Lài luôn chuẩn bị đủ cơ số xăng, đủ tay lái vững cho những chuyến đi về ngược xuôi Cò Phạt, lên tận nơi khởi nguồn Pù Mát.

Đó là người ngồi đầu mũi thuyền ngược sông Giăng hôm đó, cô Vi Thị Thắm, gốc dân tộc Thái, sinh ra ở Vinh, từng du học ở Australia, vượt qua mọi trở lực để trở lại quê hương bản quán Con Cuông, bắt tay làm du lịch miền tây Nghệ An. Người quen thường gọi cô là "Thắm Phà Lài" vì công ty do cô làm giám đốc đóng quân ở điểm Phà Lài, nơi bắt đầu của những chuyến du lịch trải nghiệm, bắt đầu mở ra và thu hút rộng rãi du khách trong và ngoài nước, như chuyến ngược nguồn sông Giăng hôm ấy...

Miền tây Nghệ An còn hoang sơ, bí hiểm và đó là một lợi thế lớn, nếu Vi Thị Thắm và cộng sự biết cách khai thác, phát huy những gì nhiều nơi khác đã để tuột đi theo thời gian. Nhiều người biết, vị khách Nhật Bản ngay trong chuyến đi đã công bố một video rất hấp dẫn, có hẳn phụ đề tiếng Nhật về chuyến ngược nguồn sông Giăng và nói rằng, sẽ tiếp tục công bố những thông tin, hình ảnh "đắc địa" về sông Giăng, về người Đan Lai, chiếc võng gai, những bài thuốc nam quý giá, về tiếng cồng vang âm của dân tộc Thổ trong ngày hội cộng đồng.

Tất cả đang cùng nhau góp phần đánh thức, mời gọi du lịch nói riêng và kinh tế - xã hội miền tây Nghệ An nói chung bước sang một trang mới.

* Dẫn theo Bùi Minh Đạo, 1978, Khoa Lịch sử, Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội

Thác nước Xói Voi - điểm trải nghiệm mới nơi miền Tây xứ Nghệ Nếu bạn là người yêu thiên nhiên, yêu vẻ hoang sơ thì thác Xói Voi (còn có tên gọi khác là thác Nha Vang), ở xã biên giới Nhôn Mai, huyện Tương Dương - là điểm dừng chân không thể bỏ qua khi đến với miền Tây xứ Nghệ. Thác Xói Voi còn có tên gọi khác là thác Nha Vang, dịch theo...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Trấn Thành quỳ gối xin lỗi khán giả01:09

Một nam ca sĩ Vbiz trừng mắt quát fan mà không ai tranh cãi00:53

Xuân Son được bầu Thiện thưởng căn hộ cao cấp hơn 1 triệu USD05:28

Quán bún Hà Nội xin lỗi vụ bán 1,2 triệu đồng 3 bát bún riêu ngày Tết, nói chỉ là 'hiểu lầm'09:39

Người duy nhất thành công khắc chế "mỏ hỗn" của Trấn Thành, khiến đạo diễn nghìn tỷ phải ngậm ngùi nhận sai01:10

Cậu bé vùng vằng, chê ít thế và đập bao lì xì xuống ghế khi được mừng tuổi00:20

'Bộ tứ báo thủ' và nỗi thất vọng về thương hiệu Trấn Thành02:54

1 Hoa hậu Vbiz bị "tóm" ôm hôn tình tứ với trai trẻ trên phố00:41

Shock nhất Douyin: Một cú nổ lớn vang lên, "trẻ con có biết gì đâu" khiến bố mẹ đối mặt với khoản bồi thường hơn 3,5 tỷ đồng!00:19

Video Hoa hậu Kỳ Duyên quăng miếng hài tại sự kiện, nhưng bỏ chạy vì nói 1 câu "quê xệ"00:49

Lê Giang bật khóc trước hàng trăm khán giả giữa lùm xùm phim Trấn Thành nhận bão chê bai02:05

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Giới trẻ hào hứng tham quan trải nghiệm tại quần thể danh thắng Tràng An đầu năm mới

06:36:22 03/02/2025

Trong rộn ràng không khí đón xuân mới, có rất nhiều hoạt động văn hóa, du lịch được tổ chức ở các địa danh khác nhau, trong đó quần thể danh thắng Tràng An trở thành điểm du Xuân thú vị

Lên Hà Giang khám phá 'cung đường chữ M'

08:12:37 02/02/2025

Cung đường chữ M là một khúc cua quanh co hình chữ M, dài khoảng 3km, nối liền Yên Minh với Mèo Vạc. Từ trên cao, cung đường mềm mại như dải lụa vắt qua không gian núi đồi hùng vĩ.

Độc đáo kiến trúc ngôi chùa cổ ở làng khoa bảng Vĩnh Phúc

08:27:01 01/02/2025

Tồn tại hàng trăm năm ở một làng khoa bảng, chùa Vĩnh Phúc tại xã Sơn Đông (Lập Thạch, Vĩnh Phúc) được xếp hạng Di tích lịch sử cấp quốc gia năm 1993.

5 địa điểm gần TP.HCM thích hợp du ngoạn đầu năm mới

08:20:04 01/02/2025

Biển Cần Giờ, hồ Dầu Tiếng, hồ Tràm, suối khoáng Bình Châu ... là những địa điểm du lịch gần TP.HCM không nên bỏ lỡ đầu năm mới.

Chùa Kompong Chrây: Vẻ đẹp kiến trúc Khmer và nét tĩnh lặng giữa lòng Trà Vinh

08:16:26 01/02/2025

Chùa Kompong Chrây (Chùa Hang) ở Trà Vinh được xây dựng cuối thế kỷ 18, mang kiến trúc Khmer đặc sắc. Chùa là nơi tổ chức lễ hội Phật giáo, thu hút phật tử, du khách tìm đến sự thanh bình

'Ngôi làng lục giác' ở Hà Giang nhìn từ trên cao

08:10:29 01/02/2025

Cách trung tâm thành phố Hà Giang khoảng 160km, làng văn hóa H'mông thuộc thôn Pả Vi Hạ, xã Pả Vi, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang là điểm đến mang đậm bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc H'mông.

Ngắm những cảnh đẹp vào 'Top 7 Ấn tượng Việt Nam' 2024

08:04:41 01/02/2025

Chương trình Top 7 Ấn tượng Việt Nam lần thứ 4 - năm 2024 công bố kết quả bình chọn hạng mục Top 7 điểm du lịch có cảnh đẹp ấn tượng .

Chiêm ngưỡng nhà thờ Xương Điền mang sắc vàng nổi bật ở Nam Định

07:58:38 01/02/2025

Nhà thờ Xương Điền tọa lạc tại huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định, nổi bật với nội thất hoàn toàn bằng gỗ, bên ngoài mang sắc vàng nổi bật.

Trải nghiệm đi thuyền 10 km ngắm kỳ quan đệ nhất động Phong Nha, Tiên Sơn

09:07:14 31/01/2025

Du khách sẽ được đi thuyền 10km trên dòng sông Son, sông Chày để chiêm ngưỡng kỳ quan đệ nhất động Phong Nha, Tiên Sơn.

"Check-in" những cung đường đèo tuyệt đẹp lên Đà Lạt chơi Tết

09:01:13 31/01/2025

Để lên TP Đà Lạt, thành phố tình yêu, thành phố mộng mơ,... dịp Tết Nguyên đán 2025, du khách có thể di chuyển qua gần 10 cung đèo tuyệt đẹp.

'Đà Lạt thu nhỏ' giữa lòng Thủ đô hút khách dịp Tết

08:49:52 31/01/2025

Thời tiết ấm áp giúp thung lũng hoa Hồ Tây, thường được ví như Đà Lạt thu nhỏ tại Hà Nội có đông đảo khách tham quan, check-in dịp Tết Ất Tỵ.

Hà Tiên: Tiên cảnh của miền Tây

08:41:27 31/01/2025

Nằm cách TP.HCM hơn 350 km, Hà Tiên nổi bật với đường biên giới dài 14 km giáp Campuchia, bờ biển 26 km ven vịnh Thái Lan, cùng cột mốc chủ quyền cuối tuyến biên giới đường bộ.

Có thể bạn quan tâm

Rhyder "cosplay" Đen Vâu về ăn Tết, lộ hành động "ghi điểm tuyệt đối" với CĐM?

Sao việt

12:58:46 03/02/2025

Năm 2024 vừa qua, ca sĩ Rhyder đã có một năm thành công vang dội, mang về cho mình nhiều danh hiệu âm nhạc và sự công nhận từ khán giả. Tuy nhiên, đối với Rhyder, niềm vui lớn nhất của anh là giúp gia đình có một cái Tết đầy đủ hơn.

"Bộ tứ báo thủ" bùng nổ tranh cãi, là bước lùi của Trấn Thành?

Hậu trường phim

12:54:04 03/02/2025

Mặc dù dẫn đầu doanh thu phòng vé mùa Tết Ất Tỵ, Bộ tứ báo thủ vẫn nhận nhiều ý kiến tranh cãi về chất lượng. Nhiều ý kiến nói đây là phim tệ nhất của đạo diễn Trấn Thành.

Mặc đầm lụa satin để khoe sắc ngày xuân

Thời trang

12:50:48 03/02/2025

Mùa xuân với không khí mát mẻ rất phù hợp để bạn gái diện đầm lụa dịu dàng, họa tiết nổi bật dễ thương là lựa chọn phù hợp cho các hoạt động ngoài trời như đi dạo phố hay tới công sở.

Bức ảnh tại ga tàu điện ngầm TP.HCM gây tranh cãi nhất những ngày đầu năm: Hội phụ huynh chia 2 "phe", không ai chịu ai

Netizen

12:45:17 03/02/2025

Không hiểu kiểu gì - Một phụ huynh ở TP.HCM mới đây đăng tải hình ảnh một người phụ nữ đang cho con đi vệ sinh ngay ga Metro tuyến ĐH Quốc gia (KDL Suối Tiên) về Bến Thành gây chú ý.

Xót xa khoảnh khắc lộ diện cuối đời của Từ Hy Viên

Sao châu á

12:43:34 03/02/2025

ừ Hy Viên cùng chồng dự tiệc vào ngày 26/1, chẳng ai có thể ngờ đây lại trở thành khoảnh khắc công khai cuối cùng của cô.

Ăn hạt dẻ thường xuyên: 5 lợi ích 'vàng' cho sức khỏe

Sức khỏe

12:27:58 03/02/2025

Hạt dẻ giàu chất béo không bão hòa đơn, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, cải thiện huyết áp, cholesterol và giảm viêm. Do đó, bạn nên bổ sung hạt dẻ vào chế độ ăn uống của mình để tăng cường sức khỏe tim mạch tốt nhất.

Có phải tháng Giêng không bao giờ nhuận?

Trắc nghiệm

11:44:47 03/02/2025

Soi Âm lịch Việt Nam thế kỷ 20 - 21 không thấy tháng Giêng là tháng nhuận, nhiều người tin rằng không bao giờ có nhuận tháng Giêng, chuyên gia nói gì về điều này?