Cuba khiến các cường quốc đấu nhau “sứt đầu mẻ trán”
Những ngày cuối tháng 9, người ta đã chứng kiến “cuộc chạy đua nước rút” giữa Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường ở quốc đảo xinh đẹp Cuba.
Thủ tướng Nhật Bản Abe và Chủ tịch Cuba Raul
Sự kiện hai nhà lãnh đạo hàng đầu của Trung Quốc và Nhật Bản đến Cuba trong hai chuyến thăm nối tiếp nhau đã cho thấy đang có một cuộc đua mới giữa Bắc Kinh và Tokyo nói riêng và một cuộc đua giữa các cường quốc nói chung ở đất nước nhỏ bé và đầy tiềm năng của Châu Mỹ Latin.
Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe có chuyến thăm đến Cuba từ ngày 22 đến 24/9. Ngay sau đó, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường cũng thực hiện chuyến thăm đến quốc đảo vùng Caribe từ 24 đến 28/9. Điều này có nghĩa là khi ông Abe vừa rời khỏi Cuba sau chuyến thăm 2 ngày thì cũng là lúc Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường đặt chân đến thủ đô Hanava trong một chuyến công du kéo dài 4 ngày.
Nếu như ông Abe là Thủ tướng Nhật Bản đầu tiên đến thăm Cuba trong 87 năm thì ông Lý Khắc Cường là Thủ tướng đầu tiên của Trung Quốc có mặt trên đất Cuba sau 56 năm. Chỉ riêng con số này cũng đủ để cho thấy sự quan tâm lớn mà Bắc Kinh và Tokyo dành cho Cuba và cuộc đua của họ ở nơi đây đang rất nóng.
Dù dư luận đang dồn sự tập trung vào cuộc đua của Trung Quốc và Nhật Bản ở Cuba nhưng trên thực tế cuộc đua này được khơi mào từ Mỹ – nước láng giềng có mối quan hệ thù địch kéo dài nhiều thế kỷ với Havana.
Quan hệ Mỹ – Cuba đã đóng băng kể từ đầu những năm 1960. Từ sự kiện Vịnh Con Lợn đến cuộc khủng hoảng tên lửa, sự thù địch đã bao trùm khắp Eo biển hẹp Florida. Chính quyền của Tổng thống John F. Kennedy đã áp dụng lệnh cấm vận đối với Cuba trong suốt hơn 50 năm qua. Những biện pháp cô lập và trừng phạt đã khiến đời sống của hai nước láng giềng gần nhau là Mỹ và Cuba hoàn toàn cách biệt.
Lệnh cấm vận của Mỹ đối với Cuba đã ảnh hưởng rất lớn đến quan hệ của Cuba với các nước trên thế giới, đặc biệt là với các nước phương Tây và các nước đồng minh, có quan hệ thân thiết với Mỹ.
Tuy nhiên, một trang sử mới trong quan hệ Mỹ – Cuba đã được mở ra khi ngày 17/12/2014, Tổng thống Barack Obama bất ngờ tuyên bố muốn khôi phục lại quan hệ với láng giềng sau hơn một nửa thế kỷ thù địch. Nói là làm, sau đó, Mỹ liên tục có những bước đi cụ thể để thực hiện mong muốn nói trên. Mỹ bắt đầu nới lỏng các quy định hạn chế trước đây như cho phép người Mỹ sang Cuba mà không cần có giấy phép đặc biệt hay cho phép Mỹ xuất khẩu thiết bị viễn thông, hàng lưu niệm, thuốc lá hay rượu sang Cuba…
Video đang HOT
Tháng 5/2015, Mỹ gỡ bỏ Cuba ra khỏi danh sách các nước tài trợ cho khủng bố. Tiếp đó, vào tháng 7/2015, Mỹ và Cuba đã đạt được một thỏa thuận về việc mở lại đại sứ quán ở Washington và Havana. Bước đi đột phá nhất trong quan hệ giữa Mỹ và Cuba chính là chuyến thăm lịch sử của Tổng thống Obama đến Havana từ 20/3 – 22/3/2016. Đây là chuyến thăm đầu tiên của một Tổng thống Mỹ sau 88 năm và nó đã đánh dấu một bước ngoặt thực sự trong quan hệ giữa hai nước láng giềng. Trong chuyến thăm đó, Mỹ và Cuba đã ký kết một loạt thỏa thuận hợp tác kinh tế.
Việc Mỹ làm lành với Cuba đã mở màn cho một cuộc đua giữa các nước lớn ở quốc đảo nhỏ bé và xinh đẹp này. Sau sự khai màn của chính quyền Tổng thống Obama, một loạt nước đã tìm đến với Cuba với mục tiêu khai phá một thị trường hấp dẫn, tiềm năng.
Sau các nước Phương Tây, Hàn Quốc, Iran…, Nhật Bản và Trung Quốc cũng cấp tập lao vào “cuộc đua” giành thị phần ở Cuba. Nếu như Nhật Bản đến Havana như một bước khai phá, mở màn một cuộc xâm nhập vào thị trường mới thì Trung Quốc đến đây để củng cố vị thế mà họ đã thiết lập được ở Cuba trong nhiều năm qua.
Trong chuyến ở thăm Cuba, Thủ tướng Abe đã có cuộc gặp với Chủ tịch Cuba Raul Castro và hai bên đã nhất trí tăng cường quan hệ kinh tế song phương thông qua các khoản đầu tư của Nhật Bản. Tokyo tuyên bố xóa nợ 1,3 tỉ USD trong khoảng nợ 1,75 tỷ USD cho Cuba đồng thời công bố khoản viện trợ không hoàn lại trị giá hơn 1,3 tỷ yen (12,9 triệu USD) trong lĩnh vực y tế cho Cuba. Ông Abe bày tỏ mong muốn, chuyến thăm của ông sẽ mở ra một trang mới trong quan hệ hữu nghị giữa hai nước và Nhật Bản sẽ trở thành đối tác tin cậy của Cuba, giúp Cuba hiện đại hóa mô hình kinh tế, xã hội của nước này.
Thủ tướng Abe cũng kêu gọi Cuba tham gia giải quyết cuộc khủng hoảng hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên bởi Cuba là một trong số ít các nước còn duy trì mối quan hệ với Bình Nhưỡng.
Việc Mỹ và Nhật Bản tăng cường quan hệ với Cuba đã khiến Trung Quốc lo ngại. Bắc Kinh sợ mất vị thế mà họ đã thiết lập được ở Cuba trong bao năm qua và chuyến thăm cập rập của Thủ tướng Lý Khắc Cường đến Havana đã cho thấy điều đó. Mục đích chuyến thăm của Thủ tướng Lý Khắc Cường đến Cuba là củng cố vị thế và ảnh hưởng của họ ở nơi đây trước khi Mỹ, Nhật Bản và các nước phương Tây tràn vào. Trong chuyến thăm của ông Lý Khắc Cường, Cuba và Trung Quốc đã ký 12 thỏa thuận hợp tác.
Theo Vnmedia
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc hội đàm với Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường
Chiều 12/9, ngay sau Lễ đón chính thức, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã tiến hành hội đàm với Thủ tướng Quốc vụ viện Trung Quốc Lý Khắc Cường tại Đại Lễ đường Nhân dân.
Theo Đặc phái viên TTXVN, nhận lời mời của Thủ tướng Quốc vụ viện Trung Quốc Lý Khắc Cường, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã đến Bắc Kinh, bắt đầu các hoạt động trong khuôn khổ thăm chính thức nước CHND Trung Hoa.
Đúng 17h00 chiều 12/9, lễ đón chính thức Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã được tổ chức trang trọng tại Đại Lễ đường Nhân dân, thủ đô Bắc Kinh, Trung Quốc dưới sự chủ trì của Thủ tướng Quốc vụ viện Trung Quốc Lý Khắc Cường.
Thủ tướng Lý Khắc Cường mời Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đứng trên bục danh dự. Quân nhạc cử quốc thiều của hai nước. Cùng lúc đó, 19 phát đại bác được bắn tại Quảng trường Thiên An Môn thể hiện nghi thức chào đón cao nhất dành cho người đứng đầu chính phủ. Sau khi cùng duyệt đội danh dự, Thủ tướng Lý Khắc Cường và Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã giới thiệu các quan chức cấp cao của Đảng, Chính phủ của cả hai bên.
Ngay sau Lễ đón chính thức, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã tiến hành hội đàm với Thủ tướng Quốc vụ viện Trung Quốc Lý Khắc Cường tại Đại Lễ đường Nhân dân.
Thủ tướng Quốc vụ viện Trung Quốc Lý Khắc Cường đón Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc. Ảnh: Thống Nhất/TTXVN
Trong không khí chân thành, hữu nghị, hai Thủ tướng đã thông báo cho nhau về tình hình của mỗi Đảng, mỗi nước; đi sâu trao đổi ý kiến về các vấn đề quan trọng trong quan hệ hai nước và đạt được nhận thức chung rộng rãi về việc làm sâu sắc hơn quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt - Trung trong tình hình mới.
Hai bên nhất trí cùng nhau gìn giữ và phát huy tình hữu nghị Việt - Trung, kiên trì tôn trọng lẫn nhau, tăng cường trao đổi chiến lược, gia tăng tin cậy chính trị, làm sâu sắc hợp tác cùng có lợi, kiểm soát và xử lý thỏa đáng các bất đồng còn tồn tại và các vấn đề nảy sinh, thúc đẩy quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Trung Quốc tiếp tục phát triển lành mạnh, ổn định, mang lại lợi ích thiết thực cho nhân dân hai nước, góp phần tích cực thúc đẩy hòa bình, ổn định và phát triển của khu vực và thế giới.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cảm ơn sự đón tiếp thân tình, trọng thị của lãnh đạo và nhân dân Trung Quốc dành cho Đoàn; chúc nhân dân Trung Quốc sẽ tiếp tục đạt được nhiều thành tựu to lớn trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết, Việt Nam sẽ tiếp tục đổi mới toàn diện, đồng bộ, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế; tập trung thực hiện mục tiêu bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, phát triển kinh tế, văn hóa, thực hiện dân chủ, tiến bộ, công bằng xã hội, tạo dựng môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước, phấn đấu sớm đưa Việt Nam cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại.
Thủ tướng khẳng định Việt Nam kiên định đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển; đa dạng hóa, đa phương hóa; ưu tiên phát triển quan hệ với các nước láng giềng; chú trọng quan hệ với tất cả các nước lớn, các đối tác quan trọng; chủ động, tích cực hội nhập quốc tế và tham gia các cơ chế hợp tác của khu vực và thế giới, đặc biệt là Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và Liên hợp quốc. Việc gìn giữ quan hệ hữu nghị truyền thống, phát triển ổn định, lành mạnh, bền vững quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện với Trung Quốc vì lợi ích của hai dân tộc, của khu vực và quốc tế là chủ trương nhất quán, lựa chọn chiến lược và ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại của Đảng, Nhà nước Việt Nam.
Thủ tướng đã đề xuất các phương hướng và biện pháp lớn để đưa quan hệ hai Đảng, hai nước không ngừng phát triển trong thời gian tới, bao gồm duy trì trao đổi cấp cao, đẩy mạnh giao lưu, hợp tác kênh Đảng, giữa cơ quan Quốc hội, tổ chức đoàn thể và nhân dân hai nước; phát huy tốt vai trò các cơ chế hợp tác giữa hai chính phủ, mở rộng hợp tác trên các lĩnh vực quan trọng như quốc phòng, an ninh, ngoại giao, tăng cường phối hợp tại các diễn đàn đa phương; phấn đấu đưa hợp tác thực chất giữa hai nước phát triển ổn định, cân bằng, bền vững; tạo điều kiện để thúc đẩy hợp tác địa phương và quản lý biên giới trên đất liền hai nước; kiểm soát tốt bất đồng trên biển, duy trì hòa bình, ổn định trên biển, không để vấn đề trên biển ảnh hưởng đến sự phát triển lành mạnh của quan hệ hai Đảng, hai nước .
Thay mặt các đồng chí Lãnh đạo cấp cao Việt Nam, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trân trọng mời đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình thăm chính thức Việt Nam và dự Hội nghị APEC trong năm 2017; mời đồng chí Thủ tướng Lý Khắc Cường sớm thăm lại Việt Nam; hoan nghênh đồng chí Ủy viên trưởng Nhân đại toàn quốc Trương Đức Giang thăm Việt Nam trong năm 2016 và các đồng chí lãnh đạo khác của Trung Quốc thăm Việt Nam vào thời gian thích hợp.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã trao đổi thẳng thắn về những vấn đề tồn tại, bất cập trong một số lĩnh vực hợp tác kinh tế - thương mại giữa hai nước hiện nay. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh hai bên cần tăng cường chỉ đạo các cơ quan, doanh nghiệp tích cực trao đổi, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc thúc đẩy quan hệ kinh tế, thương mại phát triển cân bằng, bền vững. Theo đó, Thủ tướng đề nghị Trung Quốc hợp tác, cùng triển khai các biện pháp thiết thực để từng bước cân bằng thương mại, tiếp tục tăng cường nhập khẩu các mặt hàng Việt Nam có ưu thế, nhất là nông, lâm, thủy hải sản, trong đó có mặt hàng gạo, sớm cấp phép cho sản phẩm thịt, sữa và nước hoa quả chế biến của V iệt Nam xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc.
Về hợp tác đầu tư, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh trong chiến lược phát triển bền vững đang triển khai, Việt Nam coi trọng các yêu cầu về công nghệ cao, hiệu quả, thân thiện với môi trường. Thủ tướng đề nghị Trung Quốc tăng cường đầu tư vào Việt Nam, nhất là trong các lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao, chế tạo máy, công nghiệp phụ trợ, năng lượng tái tạo; sớm triển khai khoản vay bổ sung trị giá 250 triệu USD cho dự án đường sắt đô thị tuyến Cát Linh - Hà Đông, bảo đảm tiến độ, chất lượng, đưa công trình này vào sử dụng theo đúng dự kiến; sớm hoàn thiện quy hoạch tuyến đường sắt khổ rộng tiêu chuẩn Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng; nghiên cứu việc ký kết Thỏa thuận về quản lý tài chính các dự án đầu tư cơ sở hạ tầng dùng tín dụng ưu đãi giữa hai nước nhằm đảm bảo hiệu quả, tiến độ giải ngân cho các dự án.
Thủ tướng khẳng định Việt Nam sẽ tích cực thúc đẩy các dự án hợp tác kết nối khuôn khổ "hai hành lang, một vành đai" với những nội dung phù hợp trong sáng kiến "một vành đai, một con đường" trên cơ sở đảm bảo tính khả thi và phù hợp với yêu cầu của cả hai bên.
Thủ tướng đề nghị hai bên tiếp tục tăng cường hợp tác trong việc điều tiết lưu lượng xả nước trên thượng nguồn sông Mekong vào mùa khô; sớm trao đổi việc tiếp tục sử dụng đường dây nóng về các vụ việc phát sinh đột xuất của các hoạt động nghề cá trên biển, phối hợp xử lý thỏa đáng vấn đề này; tăng cường trao đổi kinh nghiệm về bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu; thực hiện hiệu quả những thỏa thuận tại Phiên họp lần thứ 9 Ủy ban hỗn hợp khoa học và công nghệ Việt Nam - Trung Quốc. Hai bên cũng cần khẩn trương bàn bạc ký kết Hiệp định vận tải đường sắt mới, tạo điều kiện thuận lợi cho hợp tác hàng không; tạo sự bình đẳng cho các phương tiện vận tải hàng hóa, hành khách của hai bên đi vào lãnh thổ của nhau; thực hiện tốt Kế hoạch hợp tác du lịch giai đoạn 2016 - 2018, nâng cao chất lượng dịch vụ, bảo đảm trật tự, an toàn du lịch.
Về vấn đề trên biển, Thủ tướng nhấn mạnh lập trường nhất quán, không thay đổi của Việt Nam là kiên trì giải quyết tranh chấp Biển Đông bằng các biện pháp hòa bình phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS), tôn trọng tiến trình ngoại giao và pháp lý. Trước những diễn biến phức tạp của tình hình trên biển vừa qua, đề nghị hai bên tuân thủ nghiêm túc các thỏa thuận và nhận thức chung của Lãnh đạo cấp cao hai nước, "Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển", tôn trọng lợi ích chính đáng của nhau phù hợp với UNCLOS 1982, kiểm soát tốt bất đồng trên biển, không có hành động làm phức tạp, mở rộng tranh chấp, thúc đẩy các cơ chế đàm phán trên biển sớm có tiến triển thực chất; xử lý thỏa đáng vấn đề nghề cá; tiếp tục thúc đẩy hợp tác về tìm kiếm cứu nạn; cùng với các nước ASEAN thực hiện toàn diện và hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), sớm xây dựng, hoàn thành Bộ Quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC) trong năm 2017 nhân dịp 15 năm ký DOC.
Thủ tướng Lý Khắc Cường nhiệt liệt hoan nghênh Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Đoàn đại biểu cấp cao Đảng, Chính phủ Việt Nam thăm chính thức Trung Quốc; nhấn mạnh chuyến thăm của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc là chuyến thăm đầu tiên của Lãnh đạo cấp cao Việt Nam sau Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII và Quốc hội mới được bầu của Việt Nam, có ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc thúc đẩy quan hệ hai Đảng, hai nước tiếp tục phát triển trong thời gian tới.
Thủ tướng Lý Khắc Cường khẳng định Trung Quốc coi trọng phát triển quan hệ với Việt Nam; kiên trì phương châm láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện, ổn định lâu dài với Việt Nam; bày tỏ tán thành những phương hướng và biện pháp lớn do Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề xuất. Thủ tướng Lý Khắc Cường khẳng định Trung Quốc không theo đuổi xuất siêu sang Việt Nam, sẵn sàng thúc đẩy cân bằng thương mại song phương, giải quyết các vấn đề còn tồn tại, vướng mắc, khuyến khích doanh nghiệp Trung Quốc tăng cường hợp tác về thương mại và mở rộng đầu tư tại Việt Nam; nỗ lực cùng Việt Nam kiểm soát tốt bất đồng trên biển, duy trì đại cục quan hệ Trung - Việt và hòa bình và ổn định ở Biển Đông.
Sau cuộc hội đàm, hai Thủ tướng đã chứng kiến lễ ký kết 9 văn kiện hợp tác, trong đó có: "Hiệp định gia hạn bổ sung Quy hoạch phát triển 5 năm hợp tác kinh tế, thương mại Việt Nam - Trung Quốc giai đoạn 2017 - 2021"; "Hiệp định hợp tác kinh tế kỹ thuật về cung cấp khoản viện trợ không hoàn lại giữa Chính phủ nước CHXHCN Việt Nam và Chính phủ nước CHND Trung Hoa"; "Hiệp định khung về khoản vay bổ sung 250,62 triệu USD cho tuyến đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông", "Danh mục dự án hợp tác năng lực sản xuất"; "Hiệp định thương mại biên giới sửa đổi"; "Bản ghi nhớ xây dựng Quy hoạch hợp tác xây dựng cơ sở hạ tầng giai đoạn 2016 - 2020"; "Thỏa thuận hợp tác về giáo dục giữa hai Bộ Giáo dục giai đoạn 2016 - 2021"; "Bản ghi nhớ về việc trao tặng thiết bị hỗ trợ ứng phó biến đổi khí hậu (trị giá 20 triệu Nhân dân tệ, tương đương 3 triệu USD)".
Theo TTXVN
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhắc lại lập trường Biển Đông với Trung Quốc Thủ tướng Việt Nam hôm nay đến Bắc Kinh, bắt đầu chuyến thăm chính thức Trung Quốc nhằm thúc đẩy hợp tác song phương. Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc, trái, cùng người đồng cấp Trung Quốc Lý Khắc Cường. Ảnh: Chinhphu.vn Lễ đón Thủ tướng Việt Nam chiều nay diễn ra ở Đại Lễ đường Nhân dân, cùng lúc với 19...