Cuba bắt đầu tiến trình chuyển giao lịch sử

Hội đồng Nhà nước Cuba thông báo, phiên họp đầu tiên của Quốc hội Cuba khóa IX sẽ bắt đầu vào ngày hôm nay (18.4), sớm hơn 1 ngày so với thông báo trước đó. Đây là kỳ họp có ý nghĩa quan trọng với Cuba khi Chủ tịch Raul Castro dự kiến rời nhiệm sở.

Chủ tịch Raul Castro phát biểu tại một phiên họp Quốc hội Cuba. Ảnh: Reuters

Báo chí nhà nước Cuba cho hay, đây là sự kiện quan trọng mang tính lịch sử của Cuba, khi quốc hội nước này sẽ bầu ra Chủ tịch Hội đồng Nhà nước kiêm Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng mới, do Chủ tịch Raul Castro vào năm 2017 đã tuyên bố sẽ từng bước chuyển giao các vị trí chủ chốt của chính phủ sang cho thế hệ mới. Theo website Cubadebate, lịch họp quốc hội được đẩy sớm lên 1 ngày nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiến hành các trình tự theo đúng yêu cầu cần phải có của 1 phiên họp có tầm quan trọng lớn.

Phiên họp Quốc hội sẽ diễn ra trong vòng 2 ngày tại Cung Hội nghị tại thủ đô La Habana, trong đó, 605 đại biểu quốc hội mới được lựa chọn vào ngày 11.3 vừa qua sẽ tuyên thệ và sẽ bỏ phiếu lựa chọn 31 thành viên của Hội đồng Nhà nước, bao gồm 1 Chủ tịch, 1 Phó Chủ tịch thứ nhất, 5 Phó Chủ tịch, 1 thư ký và các thành viên khác cho nhiệm kỳ 5 năm tiếp theo.

Kinh tế Cuba khởi sắc

Những nỗ lực của Chủ tịch Raul Castro trong việc hiện đại hóa nền kinh tế Cuba trong thời gian qua đã mang lại nhiều kết quả nổi bật, đem lại những thay đổi kinh tế quan trọng nhất cho đến nay.

Về nông nghiệp, chính phủ bắt đầu cho thuê đất nông nghiệp thuộc sở hữu nhà nước cho nông dân từ năm 2008. Kể từ đó, thời gian, quy mô và các điều khoản cho thuê đã được cải thiện, mặc dù nông dân phải đồng ý trồng một số cây hoặc chăn nuôi gia súc để bán cho nhà nước. Theo Reuters, hiện có khoảng 151.000 người đang thuê 1,2 triệu hecta đất. Một cuộc cải cách nông nghiệp sâu rộng bắt đầu vào năm 2010, bao gồm nới lỏng các quy định đối với nông dân để phù hợp với các lực lượng thị trường và giá cả.

Cùng trong năm 2010, những quy định đối với các doanh nghiệp nhỏ được giải phóng như một phần trong nỗ lực cắt giảm lương của ngân sách nhà nước. Nhà nước bắt đầu mở cửa các cửa hàng dịch vụ nhỏ, như tiệm cắt tóc, cửa hàng bán tạp hóa. Một chương trình thí điểm ủy quyền cho các hợp tác xã phi nông nghiệp bắt đầu được thực hiện từ năm 2013. Cuba hiện có khoảng 580.000 người sở hữu giấy phép hành nghề tự do, gồm lái xe taxi, thương gia và nhân viên của hàng nghìn nhà hàng, khách sạn tư nhân và các nhà thầu xây dựng. Khu vực tư nhân hiện có 429 hợp tác xã, phần nhiều trong đó là các cơ sở cũ của nhà nước.

Từ năm 2011, chính phủ bắt đầu tổ chức lại và sáp nhập hàng nghìn công ty nhà nước, ngay cả khi chúng không còn thuộc sự quản lý trực tiếp của các bộ, ngành chính phủ. Cuba đã điều chỉnh hàng loạt quy định nhằm giúp các doanh nghiệp nhà nước – chiếm khoảng 70% hoạt động kinh tế của cả nước, trở nên cạnh tranh và tự chủ hơn trong hoạt động hàng ngày, cũng như cách thức họ xử lý những sản phẩm dư thừa sau khi đạt hạn ngạch sản xuất và lợi nhuận sau thuế. Tuy nhiên, chính phủ vẫn thực hiện kiểm soát chặt chẽ thông qua các đòn bẩy như kế hoạch tập trung và độc quyền về thương mại nước ngoài.

Về sở hữu tư nhân, chính phủ Cuba đã cho phép mua bán nhà và ôtô từ năm 2011, sau khi dỡ bỏ lệnh cấm từ năm 1959. Chủ sở hữu nhà cũng được phép cho thuê căn hộ của mình. Tuy nhiên, người dân vẫn bị giới hạn được sở hữu 1 nhà ở và 1 nhà để nghỉ ngơi. Việc mua bán xe ôtô mới – tất cả đều được nhập khẩu – vẫn nằm trong tay nhà nước.

Năm 2012, Cuba thông qua luật thuế toàn diện đầu tiên kể từ khi tất cả các loại thuế cá nhân bị bãi bỏ sau cách mạng. Các loại thuế thu nhập, tài sản, thừa kế, đất nông nghiệp bỏ hoang nằm trong số này, cùng với các khoản đóng góp và phí khác, như bảo hiểm xã hội. Các loại thuế đang được thực hiện dần dần. Phần lớn công nhân viên nhà nước vẫn chưa phải đóng thuế thu nhập. Người lao động tự do, nông dân và công nhân thu nhập hơn 2.500 peso (hơn 100 USD)/tháng, phải nộp thuế.

Luật đầu tư nước ngoài mới năm 2014 giúp mở cửa hầu hết nền kinh tế, cắt giảm thuế 50% và cho phép các nhà đầu tư nước ngoài linh hoạt hơn trong những dự án hợp tác với nhà nước, so với luật được thông qua vào những năm 1990. Năm 2017, Cuba ký kết các dự án mới với tổng giá trị hơn 2 tỉ USD.

Theo website Cubadebate: Người kế nhiệm tiềm năng Chủ tịch Raul Castro là Phó Chủ tịch Miguel Diaz-Canel, 57 tuổi. Chức vụ Chủ tịch Hội đồng Nhà nước kiêm Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng được Chủ tịch Raul Castro, năm nay 86 tuổi, nắm giữ tạm thời năm 2006 và chính thức từ năm 2008. Dù sẽ thôi giữ chức vụ này, nhưng ông Raul Castro sẽ vẫn tiếp tục đảm nhiệm cương vị Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Cuba đến năm 2021. Theo Hiến pháp Cuba, Đảng cộng sản Cuba là tổ chức định hướng và lãnh đạo bộ máy nhà nước.

NGỌC VÂN

Theo Laodong