Cửa nào cho phương Tây trong cuộc khủng hoảng ở Ukraine?
Ngoại trưởng Mỹ đã đe dọa trả đũa đối với hành động của Nga tại bán đảo Crimea và để ngỏ tất cả các giải pháp. Nhưng liệu Mỹ có thực sự cân nhắc tất cả giải pháp, trong đó có các biện pháp quân sự? Mỹ và phương Tây thực lực có thể làm gì trong cuộc khủng hoảng ở Ukraine?
Các phương án ngoại giao
Ngoại trưởng Mỹ John Kerry.
Bước đi quan trọng điều tiên thường hiện thực hiện nhằm đáp trả một hành động gây phẫn nộ quốc tế là sự lên án của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, sau đó có thể là các nghị quyết yêu cầu các bước đi phục hồi của bên phạm lỗi. Và nếu điều đó thất bại, Hội đồng Bảo an có thể yêu cầu hành động quân sự quốc tế.
Nhưng tất cả các phương án trên đều không khả thi lúc này. Nga là thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an, vì vậy có thể và sẽ bỏ phiếu bất kỳ nỗ lực nào nhằm lên án nước này. Đây là một thất bại do hệ thống của Hội đồng Bảo an – sự bất lực trước một thành viên thường trực.
Nhưng cũng có các phương án hành động khác. 7 quốc thành viên thuộc nhóm các nước công nghiệp hàng đầu thế giới đã “quay lưng” với thành viên thứ 8 – Nga – khi hủy công tác chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh G8, dự kiến diễn ra tại Sochi vào tháng 6 tới.
Các hình thức hợp tác khác với Nga có thể bị “treo giò”. Quan hệ đối tác EU-Nga, với các hội nghị thượng đỉnh được tổ chức 2 năm một lần, là một phương án. Hội đồng Nga-NATO là một phương án khác.
Nhưng việc quay lưng với Nga về mặt ngoại giao cũng có những nguy cơ lớn. Sự hợp tác của Nga rất quan trọng đối với chính sách của phương Tây về Iran, Triều Tiên và Afghanistan, và Nga cũng có ảnh hưởng rất lớn tại Syria.
Anh được cho là đã ra lệnh tẩy chay ở cấp bộ trưởng Thế vận hội Paralympic dành cho các vận động viên khuyết tật, khai mạc vào ngày 7/2 tới tại Sochi, vốn nằm cái thủ phủ Simferopol của Cộng hòa tự trị Crimea chỉ khoảng 480 km. Nhưng việc chỉ tẩy chay một sự kiện thể thao sẽ không có tác dụng thực sự, và các quốc gia rất miễn cưỡng trong việc áp dụng các biện pháp này kể từ các vụ tẩy chay “ăn miếng trả miếng” thời Chiến tranh Lạnh vào năm 1980 và 1984.
Các phương án kinh tế
EU phụ thuộc nhiều vào Nga về khí đốt, với các hệ thống đường ống vận chuyển hầu hết đi qua Ukraine.
Ngoài các phương án ngoại giao, phương Tây cũng có thể áp đặt các biện pháp nhằm tổn hại tới Nga về mặt kinh tế. Các biện pháp này có thể được áp dụng mà không cần sự ủng hộ của Liên hợp quốc.
Video đang HOT
Nga có các mối quan hệ kinh tế to lớn đối với phương Tây. Mỹ đã hủy các cuộc đàm phán với Nga về các vấn đề năng lượng và một ước đầu tư song phương.
Một trong những mối quan hệ kinh tế lớn nhất giữa châu Âu và Nga là dầu mỏ và khí đốt, nhưng đây cũng là một điểm yếu. Nga là nhà cung cấp khí đốt từ lớn nhất của EU, cung cấp khoảng 25% lượng thiêu thụ khí đốt, trị giá gần 100 triệu USD mỗi ngày. EU quá phụ thuộc vào Nga nên khối này không thể làm gì. Châu Âu cũng không có các lựa chọn khác để giảm bớt nhu cầu cung cấp từ Nga, mặc dù sau một mùa đông lạnh lẽo, EU có thể có đủ khí đốt dự trữ trong khoảng vài tháng.
Giới nhà giàu Nga cũng có thể là một mục tiêu. Là các du khách thường xuyên tới phương Tây, họ có thể giữ hàng triệu USD trong các tài khoảng ngân hàng phương tây, hoặc đầu tư vào bất động sản và các đội bóng ở phương Tây.
Nhà phân tích an ninh về Nga Mark Galeotti cho biết: “Vũ khí mạnh nhất chống lại phương Tây là tấn công giới nhà giàu mà Kremlin bị ảnh hưởng nhiều”.
Ông Galeotti nói, ông hi vọng về “các lệnh cấm vận và đóng băng tài sản đối với các quan chức, thông qua các biện pháp hạn chế visia và thậm chí là áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với các tập đoàn của Nga”.
Việc tấn công các doanh nghiệp nghe có vẻ hấp dẫn, nhưng phương Tây không muốn trả đũa, vì một số công ty của chính họ, như ExxonMobil và Boeing, có sự hiện diện lớn tại Nga.
Sức ép kinh tế từ phương Tây có thể phải diễn ra trong thời gian dài – tập trung vào việc giảm thương mại và đầu tư.
Các biện pháp đóng băng tài sản và hạn chế visa đã được sử dụng trước trước đó, mà điển hình là việc Mỹ áp dụng các biện pháp trừng phạt đối với các quan chức Nga có liên quan tới vụ bắt giữ và cái c.hết của luật sư Nga Sergei Magnitsky. Những biện pháp tương đối hạn chế này có ảnh hưởng rất yếu ớt đối với các quan hệ với Nga, vốn trả đũa bằng một loạt biện pháp trong đó có lệnh cấm người Mỹ nhận t.rẻ e.m Nga làm con nuôi.
Nhưng ông Francesco Giumelli, một chuyên gia về các lệnh trừng phạt quốc tế tại Đại học Groningen ở Hà Lan, cho rằng các biện pháp trên không nên chỉ sử dụng để nhằm vào những người Nga giàu có.
“Về mặt pháp lý là rất khó… Làm thế nào bạn có thể liên hệ những người này với các biện pháp cụ thể tại Crimea. Bạn cần phải chứng minh được rằng họ đã tham gia vào những điều sai trái”, ông Giumelli nói.
Theo ông Giumelli, các biện pháp cấm vận đi lại – chứ không phải tài chính – nhiều khả năng là bước đi đầu tiên, nhằm vào các tướng lĩnh và giới chức quốc phòng có vai trò trực tiếp tại Crimea, hoặc xa hơn là các nghị sĩ bỏ phiếu ủng hộ hành động của Nga tại Crimea. Ông Giumelli cho rằng biện pháp này dường như chỉ mang tính biểu tượng, nhưng cho thấy một cam kết hành động và có thể được tăng cường sau đó.
Thực hiện các biện pháp cứng rắn hơn nhằm vào đội ngũ thân cận của Tổng thống Nga Vladimir Putin hoặc các tập đoàn kinh tế mạnh nhiều khả năng sẽ chỉ vấp phải sự trả đũa, ông Giumelli nhận định, và nói thêm “điều đó có thể giúp gì được Ukraine?”.
“Thật dễ dàng khi nói rằng “chúng ta cần phải mạnh mẽ” nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu người Nga cũng nói điều tương tự. Tôi không nghĩ EU muốn đưa nó lên mức mà ai đó lại phải kéo nó xuống”, ông Giumelli nói.
Các phương án quân sự
Tàu chiến USS Ramage của Mỹ đã có mặt tại Biển Đen nhưng nhiều khả năng sẽ không hành động gì.
Mặc dù Ngoại trưởng Mỹ tuyên bố cân nhắc “mọi phương án” nhưng giới chuyên gia cho rằng một hành động quân sự là không có khả năng xảy ra. Giới phân tích cũng nhất trí rằng không có viễn cảnh NATO chiến tranh với Nga vì Ukraine.
Ngoại trưởng Anh William Hague cũng thẳng thừng tuyên bố: “Hiện tại, không có phương án quân sự nào được thảo luận”.
Ukraine là một quốc gia đối tác của NATO, nhưng không phải là thành viên của liên minh, do đó không nhận được các biện pháp đảm bảo an ninh.
Mục tiêu to lớn hiện là giảm quân sự cuộc khủng hoảng và cố gắng đưa Nga và Ukraine tới bàm đàm phán. Do vậy, NATO nhiều khả năng sẽ hành động thận trọng. Bất kỳ sự triển khai lực lượng nào tới khu vực Biển Đen hoặc đề nghị triển khai các phương tiện giám sát cũng có thể bị phía Nga xem là NATO đang can thiệp vào Kiev và có thể khiến Mátxcơva nổi giận.
Đây không phải là một cuộc chiến tranh tiềm tàng mà Ukraine có thể thắng về mặt quân sự, dù có sự trợ giúp của NATO hay không.
Chờ đợi điều gì?
Nhiều nhà phân tích cho rằng một hành động kiên quyết, bất ngờ của phương Tây khả năng không xảy ra. Bất kỳ biện pháp trừng pháp nào nhiều khả năng cũng bắt đầu ở quy mô nhỏ và sau đó lớn dần, và trong bất kỳ trường hợp nào phương Tây cũng cần thời gian để đi đến quyết định và thực thi, ít nhất là tại EU, nơi sự nhất trí của 28 quốc gia thành viên phải được đảm bảo.
Phương Tây cũng nên nhận thức rõ ràng các biện pháp trừng phạt có thể phản tác dụng, làm tổn hại chính các quan hệ kinh tế của họ với Nga, đặc biệt là nếu Mátxcơva tìm cách trả đũa.
An Bình
Theo Dantri
Đ.ánh "Rồng" từ… dưới biển
Nếu muốn ngăn chặn và kiềm chế Trung Quốc, không cho nước này thể hiện sức mạnh cơ bắp quân sự và thay đổi hiện trạng trong khu vực, Mỹ cần phải xây dựng và thực hiện chiến lược tấn công từ dưới biển một cách hiệu quả.
Kỳ 1: "Tử huyệt" của Trung Quốc
Có thể hy vọng rằng Trung Quốc và Mỹ không xảy ra một cuộc xung đột vũ trang trong tương lai. Nhưng với sự trỗi dậy của Trung Quốc về sức mạnh kinh tế và quân sự như hiện nay, một ngày nào đó, 2 cường quốc này cũng sẽ va chạm với nhau ít nhất trong vài cấp độ. Xu hướng này còn được gọi là "Trap Thucydides", có nghĩa là: "Khi một cường quốc trỗi dậy nhanh chóng cạnh tranh với một cường quốc thực sự, rắc rối sẽ xuất hiện. 11 trong số 15 trường hợp như vậy đã xảy ra trong vòng 500 năm qua, kết quả là nổ ra một cuộc chiến tranh".
Tên lửa được phóng từ tàu ngầm.
Mục tiêu chiến lược quân sự của Mỹ là phải duy trì ưu thế vượt trội mà không dẫn đến xung đột. Mỹ cần phải tìm cách răn đe hành động quân sự của các đối thủ tiềm tàng, bởi vì những cường quốc có ưu thế lớn thường giành chiến thắng trong các cuộc xung đột. Nhưng vấn đề đặt ra hiện nay là chiến lược quân sự của Mỹ nhằm ngăn chặn Trung Quốc sử dụng lực lượng quân sự để thay đổi hiện trạng địa chính trị là gì?
Trả lời cho câu hỏi này không thể dựa trên những đ.ánh giá mang tính chiến thuật trong học thuyết đã được vạch ra và lực lượng quân đội Mỹ hiện nay để đối phó Trung Quốc. Tuy nhiên, đây là một cuộc tranh luận mà hầu hết các cuộc thảo luận thường không đi đến kết quả. Phát triển một chiến lược quân sự quốc gia hiệu quả nhằm ngăn chặn những xung đột phải bắt đầu với những đ.ánh giá trung thực và thẳng thắng về lịch sử cũng như những mục tiêu, khả năng chiến lược của cả ta và địch cũng như những điểm yếu không chỉ về hệ thống vũ khí, chiến thuật tác chiến và học thuyết quân sự.
Ưu tiên số một của lãnh đạo Trung Quốc hiện nay là ổn định chính trị trong nước và nâng cao mức sống của người dân. Để đạt được những mục tiêu này, chiến lược lớn của Trung Quốc là phải kiểm soát được phía đông nước này để bảo vệ Đại lục trước các đợt tấn công từ trên biển và đảm bảo sự an toàn cho tuyến đường hàng hải, nơi có vị trí quan trọng đối với việc khẩu nguyên liệu và xuất khẩu hàng hóa của Trung Quốc ra nước ngoài. Theo đó, Trung Quốc đã ưu tiên xây dựng lực lượng vũ trang của mình để cho phép nâng cao khả năng kiểm soát trên biển, tăng cường áp lực nhằm vào Đài Loan, quần đảo Senkaku/Điếu Ngư, quần đảo Trường Sa và xa hơn nữa. Nó là một hệ quả trực tiếp và hợp lý về chiến lược lớn của Trung Quốc trong dài hạn.
Trong khi đó, những thế mạnh chủ yếu của Trung Quốc là rất gần với chiến trường châu Á-Thái Bình Dương, có hệ thống tên lửa và khả năng không kích từ trên không chính xác, lực lượng đổ bộ thì ngày càng được tăng cường. Tuy nhiên, Trung Quốc lại có những điểm yếu cốt tử đó là khả năng chống ngầm và khả năng phá mìn rất hạn chế, cùng với đó là các cảng và các tuyến đường thương mại trên biển của Trung Quốc rất dễ tiếp cận và đ.ánh phá. Những điểm yếu này là rất quan trọng đối Mỹ trong việc đ.ánh chặn nếu chiến tranh với Trung Quốc nổ ra.
Không chỉ mỗi Hải quân Trung Quốc là chưa được chuẩn bị nhiều cho cuộc chiến chống ngầm và phá mìn, mà hầu như tất cả hải quân các nước trên thế giới- trừ Mỹ - cũng trong hoàn cảnh tương tự. Điều này rất khó thực hiện vì một cuộc chiến như vậy đòi hỏi phải dành nhiều thời gian để thành thạo trên biển và có rất ít lực lượng hải quân đầu tư hoặc muốn huấn luyện những chiến thuật nhàm chán, không được ưa chuộng này. Trên cơ sở biên chế lực lượng hải quân hiện nay và trong vòng 15 năm tới, Trung Quốc sẽ không thể thực hiện một chiến dịch chống ngầm thành công, bởi vì hiện tại Bắc Kinh đang tập trung đầu tư vào tàu sân bay và các tàu nổi đối không, chứ không phải là các phương tiện chống ngầm hay phá mìn.
Sẽ là chiến lược thiếu suy nghĩ, thậm chí có lẽ là một sơ xuất về mặt quân sự, nếu chỉ tập trung vào việc làm thế nào để Mỹ có thể bảo vệ Đài Loan hoặc chống lại các hành động quân sự của Trung Quốc với Chiến lược Tác chiến Không - Biển (một chiến lược do Lầu Năm Góc khởi xướng đê vô hiêu hoa Chiên lươc "chông tiêp cân, phong toa khu vưc" cua Trung Quôc va duy tri ưu thê quân sư cua My ơ châu A, Thai Binh Dương va trên toan câu) hay một khái niệm tác chiến khác. Với câu châm ngôn: "Những kẻ nghiệp dư nghiên cứu chiến thuật, còn những người chuyên nghiệp sẽ nghiên cứu về hậu cần" có lẽ là đúng, nhưng các quốc gia cũng nên thực hiện việc bố trí lực lượng và học thuyết mà có thể tăng cường khả năng răn đe.
Trước tiên, mục tiêu chiến lược quân sự của Mỹ nên tập trung vào việc ngăn chặn hành động quân sự của Trung Quốc thông qua một chiến lược rõ ràng, đáng tin cậy và khó có thể bị đ.ánh bại mà ở đó nó có thể tạo ra những hậu quả tiêu cực và nghiêm trọng đối với lãnh đạo của Trung Quốc. Răn đe xuất hiện khi thế trận về chiến lược và quân sự khiến lãnh đạo của đối phương phải nhận thấy rằng họ khó có thể dành thắng lợi mà không có mất mát, hy sinh. Hiện nay, chiến lược và thế trận quân sự của Mỹ dường như chưa thể hiện được điều này. Với tuyên bố thành lập Vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) ở biển Hoa Đông, Trung Quốc đang ngày càng coi thường thế trận của Mỹ, điều có thể gây nguy hiểm cho cả hai bên.
Theo Công Thuận
Baotintuc.vn/USNI
Kỳ tới: Kịch bản tấn công Trung Quốc của Mỹ
Obama phát biểu trước quốc dân Mỹ về Syria Tổng thống Barack Obama vừa có bài phát biểu trực tiếp tới người dân Mỹ, trong đó nhấn mạnh lý do và sự cần thiết của một hành động quân sự nhằm vào Syria. Tổng thống Mỹ Barack Obama trong bài phát biểu được truyền hình trực tiếp tối qua tại Nhà Trắng. Ảnh: AFP "Các lý tưởng, nguyên tắc cũng như an...
