“Cú sốc” của nước pháp

Thế giới đã choáng váng khi vụ việc nghe lén của Cơ quan An ninh quốc gia (NSA) Mỹ bị phanh phui, nay đến một đồng minh như Pháp cũng phải sốc vì vụ bế bối khiến thế giới phẫn nộ này.

Thông tin NSA nghe lén công dân Pháp được đăng tải trên tờ Le Monde

Tổng thống Pháp Francois Hollande ngày 21-10 đã phải gọi điện trực tiếp cho Tổng thống Mỹ Barack Obama để lên án việc Washington tổ chức nghe lén hàng chục triệu cuộc điện thoại của công dân Pháp. Trong cuộc điện đàm hiếm hoi với người đồng cấp bên kia bờ Đại Tây Dương, Tổng thống Hollande bày tỏ “sự phản đối mạnh mẽ đối với hành vi của Mỹ, hành vi không thể chấp nhận được giữa những người bạn và đồng minh, vì chúng xâm phạm quyền riêng tư của công dân Pháp”.

Thông cáo đưa ra ngay sau đó của Văn phòng Tổng thống Pháp cho biết ông Hollande đã yêu cầu chính quyền Mỹ “giải thích đầy đủ và cung cấp toàn bộ thông tin” có thể được mà cựu điệp viên NSA Edward Snowden tiết lộ về việc Mỹ do thám công dân Pháp. Tại cuộc điện đàm, hai nhà lãnh đạo Pháp và Mỹ đã đi đến thoả thuận là mọi hoạt động do thám cần phải đặt trong một khuôn khổ song phương và các cơ quan tình báo của hai nước sẽ “cùng làm việc để đạt được điều này”.

Sự giận dữ của Tổng thống Hollande nổi lên ngay sau khi tờ nhật báo “Thế giới” (Le Monde) của Pháp ngày 21-10 dẫn những tài liệu của cựu điệp viên Snowden tiết lộ NSA đã ghi âm tới 70,3 triệu cuộc điện đàm và tin nhắn SMS của công dân Pháp trong giai đoạn từ ngày 10-12-2012 đến ngày 8-1-2013. NSA đã tự động thu thập hàng loạt các số điện thoại của các thuê bao tại Pháp và cả số của người đối thoại, sau đó ghi lại cuộc gọi và tin nhắn theo một chương trình bí mật có tên US-985D.

Theo tài liệu mà Snowden cung cấp, hơn 70 triệu cuộc nghe lén mà NSA thực hiện trong vòng chưa đến 20 ngày này không chỉ nhằm vào những nghi phạm khủng bố mà còn cả những nhân vật cấp cao trong giới kinh tế hoặc chính trị của nước Pháp. Vì thế, ngay trong ngày 21-10, Ngoại trưởng Pháp Laurent Fabius đã lập tức triệu Đại sứ Mỹ tới Bộ Ngoại giao Phap bởi cho rằng những hành vi xâm hại đến quyền riêng tư như vậy với công dân Pháp là “hoàn toàn không thể chấp nhận được”.

Trong khi đó, Thủ tướng Pháp Jean-Marc Ayrault và Bộ trưởng Nội vụ nước này Manuel Valls đều bày tỏ sự “sốc nặng” trước những tiết lộ trên và yêu cầu chính quyền Mỹ phải giải thích. Các quan chức cấp cao nhất của Pháp đều cảm thấy “choáng” bởi dù trước đó họ đều biết NSA đã tiến hành do thám, nghe lén với hàng triệu công dân Mỹ cũng như công dân và nhà lãnh đạo nhiều quốc gia, tổ chức quốc tế lớn như Liên minh châu Âu (EU), LHQ… song không thể ngờ rằng cơ quan tình báo Mỹ còn không nể nang cả đồng minh thân cận như Pháp.

Cũng theo tài liệu mà cựu điệp viên Snowden cung cấp và được tiết lộ trên tờ Le Monde của Pháp và tuần báo “Spiegel” (Tấm gương) của Đức, NSA còn thâm nhập vào hệ thống thư điện tử của ông Felipe Calderon khi ông giữ chức Tổng thống Mexico. Hay tin này, ông Calderon – có mối quan hệ chặt chẽ chưa từng có với Mỹ trong nhiệm kỳ Tổng thống 6 năm 2006-2012 – đã lên án việc làm mà ông cho là “hành động sỉ nhục Hiến pháp quốc gia Mexico” của Mỹ.

Cú sốc của Pháp, nỗi tức giận của cựu Tổng thống Mexico… khiến Washington một lần nữa phải đau đầu với cựu điệp viên Snowden cũng như tìm cách giải quyết khủng hoảng ngoại giao với các đồng minh.

HOÀNG HÀ

Theo ANTD