Cụ ông bị oan sai hơn 40 năm sẽ được bồi thường ra sao?

Theo dõi VGT trên

Theo luật sư, vụ án của cụ Trần Văn Thêm (80 tuổi, ở Yên Phong, Bắc Ninh) xảy ra đã hơn 40 năm, đến nay các cơ quan tố tụng TƯ đã kết luận xác định cụ bị oan sai. Vì vậy, cần phải tiến hành theo thủ tục đặc biệt để cụ Thêm sớm được minh oan.

Ngày 10.8, trao đổi qua điện thoại với Dân Việt, cụ Trần Văn Thêm (ở thôn Đức Lân, xã Yên Phụ, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh) cho biết, cụ rất vui mừng khi nghe thông tin các cơ quan tố tụng T.Ư đã họp, kết luận cụ bị kết án Giết người, Cướp tài sản cách đây hơn 40 năm là oan sai.

Luật sư Vũ Văn Lợi (Đoàn luật sư TP.Hà Nội, người tham gia kêu oan cho cụ Thêm) cho biết: các cơ quan tố tụng T.Ư đã họp và kết luận cụ Thêm bị oan sai. Theo thủ tục tố tụng hình sự, nếu trong hồ sơ vụ án chỉ có hai bản án kết tội cụ Thêm thì phải có thủ tục kháng nghị hai bản án trên theo trình tự tái thẩm (giám đốc thẩm đã hết hạn). Sau đó Hội đồng tái thẩm của TAND Tối cao sẽ ra quyết định tuyên hủy hai bản án đã kết tội cụ Thêm.

Tiếp đến, cơ quan điều tra ra quyết định đình chỉ điều tra bị can đối với cụ Thêm, lúc này cụ mới chính thức vô tội.

“Vụ án này xảy ra từ rất lâu, sự thật đến nay đã rõ ràng, tôi cho rằng các cơ quan tố tụng T.Ư nên áp dụng thủ tục đặc biệt là ra quyết định đình chỉ điều tra bị can đối với cụ Thêm, rồi tiến hành công khai xin lỗi và bồi thường oan sai cho cụ. Như vậy vụ việc được giải quyết nhanh chóng, cụ Thêm sẽ không phải chờ đợi lâu” – luật sư Lợi nêu quan điểm.

Cụ ông bị oan sai hơn 40 năm sẽ được bồi thường ra sao? - Hình 1

Luật sư Vũ Văn Lợi trao đổi với cụ Trần Văn Thêm. (Ảnh luật sư Lợi cung cấp).

Video đang HOT

Qua nhiều lần trao đổi với luật sư cũng như trao đổi với PV, cụ Thêm cho biết, điều quan trọng nhất là cụ sớm được minh oan, còn việc bồi thường giải quyết theo quy định của pháp luật. Cụ Thêm cho hay, trước khi được trả tự do về địa phương cụ đã ở tù 5 năm 6 tháng và 7 ngày.

Theo luật sư Lợi, tại Điều 47 Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước, quy định, thiệt hại do tổn thất về tinh thần trong trường hợp bị tù giam được tính: Mỗi ngày tù giam oan được bồi thường 3 ngày lương tối thiểu (theo mức lương tối thiểu của Nhà nước quy định tại thời điểm bồi thường). Mức lương tối thiểu hiện nay là 1.210.000 đồng. Còn thiệt hại do thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút, khi bị bắt cụ Thêm đang là lao động tự do.

Theo Điều 46 của Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước, trường hợp cá nhân có thu nhập không ổn định và không có cơ sở xác định cụ thể hoặc thu nhập có tính chất thời vụ thì việc bồi thường thu nhập sẽ dựa vào mức thu nhập trung bình của lao động cùng loại tại địa phương. Trường hợp không xác định được thu nhập trung bình thì tiền bồi thường được xác định theo mức lương tối thiểu chung đối với cơ quan nhà nước tại thời điểm giải quyết bồi thường.

Ngoài ra, sau khi được minh oan, cụ Thêm có thể yêu cầu bồi thường do việc bị giảm sút sức khỏe của mình vì phải ngồi tù oan, những khoản chi phí đi lại cũng như thuê luật sư trong quá trình kêu oan…

Trong vụ án này TAND Tối cao là cơ quan xét xử phúc thẩm với cụ Thêm, nên cơ quan này phải chịu trách nhiệm bồi thường oan sai.

Năm 1970, cụ Thêm và người em họ Nguyễn Khắc Văn từ Bắc Ninh lên huyện Tam Dương, Vĩnh Phú (nay là Vĩnh Phúc) thu mua trám. Trời tối hai người nghỉ tại lều cắt tóc ven đường. Đêm đó, có đối tượng đã dùng búa đánh ông Văn và cụ Thêm để cướp tài sản. Bị chống trả và hô hoán tên cướp bỏ chạy. Ông Văn bị thương và tử vong sau đó, cụ Thêm cũng bị thương vào đầu nay vẫn để lại sẹo. Sau đó cụ Thêm bị cho là hung thủ, hai lần ra tòa cụ phải nhận bản án tử hình. Tuy nhiên hung thủ thật sau đó bị bắt, cụ được trả tự do về địa phương.

Theo Danviet

Cụ ông 81 tuổi chịu án oan hơn 40 năm

Hơn 40 năm rời khỏi trại tạm giam, cụ ông Trần Văn Thêm (81 tuổi) ở xã Yên Phụ, huyện Yên Phong (Bắc Ninh) được TAND Tối cao xem xét lại bản án tử hình.

Sáng 6.8, đại diện TAND tối cao và Tỉnh ủy, UBND tỉnh Bắc Ninh đã đến nhà ông Thêm để thăm hỏi, xác minh những thông tin xung quanh vụ án cách đây 46 năm khi ông bị kết án cao nhất.

Đầu năm 1976, ông Thêm được ra tù khi hung thủ thực sự của vụ án bị bắt trong một vụ việc khác. Ủy ban Thẩm phán Tòa án Tối cao khi ấy đã quyết định hủy toàn bộ hai bản án phúc thẩm và sơ thẩm, giao Cơ quan điều tra tỉnh Vĩnh Phúc điều tra xét xử lại theo đúng quy định của pháp luật.

Theo VTV, sau quá trình nỗ lực tìm kiếm, các cơ sở chứng cứ pháp lý của sự việc đã có. Kết luận chính thức sự việc sẽ được TAND tối cao đưa ra sớm nhất, dự kiến vào đầu tuần sau.Ông Bùi Ngọc Hòa, Phó chánh án TAND Tối cao cho biết, đây là vụ án có một không hai trong lịch sử tố tụng hình sự Việt Nam. Hầu hết các tài liệu liên quan đến vụ án đều đã bị thất lạc trong một thời gian dài. Tuy nhiên đến thời điểm này, việc điều tra chưa được thực hiện, chưa có bất cứ một quyết định nào được đưa ra. Ông Thêm được trả tự do nhưng không được chứng minh mình bị kết án oan. Năm 2005, TAND tối cao mới nhận được đơn khiếu nại của ông Thêm.

Cụ ông 81 tuổi chịu án oan hơn 40 năm - Hình 1

Trên 40 năm trước, ông Thêm bị hai cấp tòa án tuyên án tử hình. Ảnh: VTV

"Trách nhiệm của cơ quan công an, VKS và tòa án đến đâu thì phải làm rõ. Đây là một bài học xương máu. Làm sao mỗi người tiến hành tố tụng, các cơ quan tiến hành tố tụng phải thực sự vì dân, vì công lý, không để xảy ra những trường hợp mà có thể kéo dài sự đau khổ, oan sai cho người dân.

Vụ này đã 46 năm, đòi hỏi các cơ quan tiến hành tố tụng phải vào cuộc nhanh hơn nữa, đừng để người dân chịu nổi khổ oan ức", ông Hòa nói.

Theo hồ sơ tố tụng, đêm 23.6.1970, hai anh em ông Thêm mua hàng về tới địa bàn xã Đông Tĩnh, huyện Tam Dương (Vĩnh Phú) thì trời tối nên họ vào chòi cắt tóc ven đường để ngủ. Khoảng 1h ngày hôm sau, khi đang lơ mơ ngủ thì ông Thêm thấy choáng váng vì ai đó đã đập nhát búa vào đầu ông.

Linh tính bị cướp, ông kêu lên, tên cướp cũng đã kịp đập một nhát vào đầu người em tên Văn nằm cạnh đó. Nghe tiếng kêu cứu trong đêm, người dân đưa anh em ông Thêm vào trạm xá xã Đông Tĩnh rồi sau đó chuyển lên Bệnh viện huyện Tam Dương. Khi chuyển tiếp đến Bệnh viện tỉnh Vĩnh Phú thì người em đã chết.

Các cơ quan tố tụng ở Vĩnh Phú sau đó cho rằng ông là hung thủ giết người. Tháng 8.1972, TAND tỉnh Vĩnh Phú tuyên tử hình ông Thêm. Tháng 8.1973, cấp húc thẩm cũng cũng y án sơ thẩm vì HĐXX cho rằng đủ căn cứ tuyên tử hình ông vì tội Giết người và Cướp tài sản.

Sau nhiều năm kêu oan, đêm 30 Tết năm 1976, ông Thêm được bác sĩ ở Bộ Công an cấp một tờ giấy chứng nhận bị thương để miễn lao động và được về địa phương sinh sống bình thường đến nay. Khi đó, tổng thời gian ông ở trại tạm giam là 5 năm 6 tháng 7 ngày.

Theo Việt Tường - VTV (Zing)

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Đại án Vạn Thịnh Phát: Bản án nghiêm khắc cho sự tha hóa quyền lựcĐại án Vạn Thịnh Phát: Bản án nghiêm khắc cho sự tha hóa quyền lực
18:11:29 01/02/2025
Mr Pips và những "cú lừa" dạy làm giàuMr Pips và những "cú lừa" dạy làm giàu
09:08:44 01/02/2025
Để rượu cúng ngoài bờ rào, người 'vợ hờ' bị đấm chếtĐể rượu cúng ngoài bờ rào, người 'vợ hờ' bị đấm chết
10:00:36 02/02/2025
Đối tượng truy nã đặc biệt nguy hiểm từ Campuchia về nước đầu thúĐối tượng truy nã đặc biệt nguy hiểm từ Campuchia về nước đầu thú
19:14:56 02/02/2025
Khởi tố cán bộ xã chiếm đoạt gần 53 triệu đồng tiền hỗ trợ bệnh nhân hiểm nghèoKhởi tố cán bộ xã chiếm đoạt gần 53 triệu đồng tiền hỗ trợ bệnh nhân hiểm nghèo
07:50:30 01/02/2025
Lời khai của đối tượng hành hung tài xế ô tô tại bến phà Cồn NhấtLời khai của đối tượng hành hung tài xế ô tô tại bến phà Cồn Nhất
21:06:37 02/02/2025
Nhóm thanh niên thuê nhà nghỉ phê ma túy tối mùng 3 TếtNhóm thanh niên thuê nhà nghỉ phê ma túy tối mùng 3 Tết
13:49:47 02/02/2025
Dắt ma túy trong người đi chơi Tết thì bị CSGT bắtDắt ma túy trong người đi chơi Tết thì bị CSGT bắt
06:48:53 02/02/2025

Tin đang nóng

Đạo diễn Nguyễn Ngọc Quyền đột ngột qua đời ở tuổi 36, đồng nghiệp tiết lộ nguyên nhânĐạo diễn Nguyễn Ngọc Quyền đột ngột qua đời ở tuổi 36, đồng nghiệp tiết lộ nguyên nhân
17:58:47 02/02/2025
Vụ tai nạn 7 người tử vong ở Nam Định: Nữ tài xế đột ngột đánh lái sang phảiVụ tai nạn 7 người tử vong ở Nam Định: Nữ tài xế đột ngột đánh lái sang phải
20:31:27 02/02/2025
Chấn động vụ đánh ghen ngay tại rạp Việt dịp Tết, tình tiết y hệt phim Trấn Thành khiến 3,6 triệu người quá sốcChấn động vụ đánh ghen ngay tại rạp Việt dịp Tết, tình tiết y hệt phim Trấn Thành khiến 3,6 triệu người quá sốc
21:52:25 02/02/2025
Con trai trùm mafia 3 lần bị mỹ nhân hàng đầu showbiz từ chối, dùng 1001 chiêu và nhờ đến mẹ mới cưới được vợCon trai trùm mafia 3 lần bị mỹ nhân hàng đầu showbiz từ chối, dùng 1001 chiêu và nhờ đến mẹ mới cưới được vợ
20:08:59 02/02/2025
Chê phim Tết nhạt, Quốc Thuận bị đào lại phát ngôn về đàn em sao hạng A, "nói nhiều miệng không kịp kéo da non"Chê phim Tết nhạt, Quốc Thuận bị đào lại phát ngôn về đàn em sao hạng A, "nói nhiều miệng không kịp kéo da non"
21:56:12 02/02/2025
Báo Hàn: Kim Woo Bin lộ dấu hiệu chia tay Shin Min Ah?Báo Hàn: Kim Woo Bin lộ dấu hiệu chia tay Shin Min Ah?
17:48:21 02/02/2025
Diễn viên Xuân Nghị gầy sọp sau biến cố, tìm tới Phật pháp và ăn chayDiễn viên Xuân Nghị gầy sọp sau biến cố, tìm tới Phật pháp và ăn chay
21:35:07 02/02/2025
Xả vai diễn trong phim Trấn Thành, Tiểu Vy bất ngờ về nhà ra mắt phụ huynh 1 Anh Trai dịp TếtXả vai diễn trong phim Trấn Thành, Tiểu Vy bất ngờ về nhà ra mắt phụ huynh 1 Anh Trai dịp Tết
20:36:22 02/02/2025

Tin mới nhất

Âm mưu triệu USD của trùm giang hồ Bình 'Kiểm'

Âm mưu triệu USD của trùm giang hồ Bình 'Kiểm'

20:38:32 02/02/2025
Khi đang thực hiện âm mưu bắt cóc ca sĩ, người mẫu nổi tiếng rồi khống chế cưỡng ép quan hệ tình dục và quay video bán cho các trang web khiêu dâm để thu về triệu USD thì trùm giang hồ Bình Kiểm và đàn em bị bắt.
Sau 6 tiếng, Công an bắt 2 đối tượng cướp giật tài sản ngày mùng 2 Tết

Sau 6 tiếng, Công an bắt 2 đối tượng cướp giật tài sản ngày mùng 2 Tết

19:16:52 02/02/2025
Ngày 2/2, Công an huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc cho biết, đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, thực hiện lệnh bắt tạm giam đối với Đào Văn Thắng
Giữ người trong trường hợp khẩn cấp 2 đối tượng hành hung tài xế ở Nam Định

Giữ người trong trường hợp khẩn cấp 2 đối tượng hành hung tài xế ở Nam Định

19:10:50 02/02/2025
Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định đã ra lệnh giữ người trong trường hợp khẩn cấp đối với 2 đối tượng có hành vi hành hung tài xế tại bến phà Cồn Nhất.
Truy tố một cựu vụ phó ở Bộ Công Thương

Truy tố một cựu vụ phó ở Bộ Công Thương

19:08:02 02/02/2025
Ông Nguyễn Lộc An, cựu Vụ phó Vụ Thị trường trong nước, Bộ Công Thương, bị cáo buộc chủ động gợi ý nhận 14,2 tỷ đồng từ lãnh đạo 2 doanh nghiệp xăng dầu.
Khởi tố nhóm 'quái xế' mang hung khí náo loạn đường phố Đà Nẵng đêm giao thừa

Khởi tố nhóm 'quái xế' mang hung khí náo loạn đường phố Đà Nẵng đêm giao thừa

13:41:41 02/02/2025
Nhóm 12 thanh thiếu niên ở Đà Nẵng mang theo hung khí, chạy xe lạng lách, đuổi chém người đi đường trong đêm giao thừa vừa bị khởi tố.
Cảnh sát giao thông bắt quả tang đối tượng tàng trữ ma túy

Cảnh sát giao thông bắt quả tang đối tượng tàng trữ ma túy

10:33:11 02/02/2025
Theo kết quả điều tra ban đầu, chiều cùng ngày, tại khu vực ngã tư Lương Phú (xã Thân Cửu Nghĩa, huyện Châu Thành), Tổ công tác thuộc Phòng CSGT đã truy bắt quả tang đối tượng tàng trữ trái phép chất ma túy.
Liên tiếp triệt phá các tụ điểm đánh bạc ngày Tết

Liên tiếp triệt phá các tụ điểm đánh bạc ngày Tết

10:30:49 02/02/2025
Ngày 2/2, Công an xã Long Thới (huyện Tiểu Cần, tỉnh Trà Vinh) cho biết, đang củng cố hồ sơ xử lý 5 đối tượng có hành vi đánh bạc trái phép.
Điều tra vụ tài xế xe ôm công nghệ bị nhóm người say xỉn đánh

Điều tra vụ tài xế xe ôm công nghệ bị nhóm người say xỉn đánh

06:50:59 02/02/2025
Anh N. cho biết không xảy ra va quẹt, không mâu thuẫn với nhóm người trên nhưng những người này vẫn hùng hổ xông vào chửi bới và tấn công anh N...
Từ Hải Phòng sang Campuchia vận chuyển ma túy về tiêu thụ dịp Tết

Từ Hải Phòng sang Campuchia vận chuyển ma túy về tiêu thụ dịp Tết

06:41:31 02/02/2025
Chiều 1/2, Cơ quan CSĐT Công an huyện Bến Cầu (Tây Ninh) cho biết, vừa bắt giữ Mai Nhất Nam (SN 1997, ngụ quận Lê Chân, TP Hải Phòng) để điều tra, làm rõ về hành vi tàng trữ trái phép chất ma tuý.
Đầu tư tiền ảo, ngoại hối... và những "chiếc bẫy" phía sau

Đầu tư tiền ảo, ngoại hối... và những "chiếc bẫy" phía sau

09:23:41 01/02/2025
Thay vì lời mời gọi việc nhẹ lương cao , nhóm đối tượng lừa đảo tài chính dụ dỗ con mồi bằng những câu quảng cáo đầu tư chắc chắn thắng .
6 con trâu nghi bị bắn, giết xẻ thịt bán Tết, 3 anh em chủ trâu mất gia sản

6 con trâu nghi bị bắn, giết xẻ thịt bán Tết, 3 anh em chủ trâu mất gia sản

07:50:25 01/02/2025
Chiều 30-1 (tức mùng 2 Tết Ất Tỵ), ông Lê Văn Huân - chủ tịch UBND xã Hải Sơn (Hải Lăng, Quảng Trị) - xác nhận công an xã đang điều tra vụ giết hại 6 con trâu xảy ra trên địa bàn.
Phạt người đàn ông để đàn trâu vào cao tốc theo nghị định 168

Phạt người đàn ông để đàn trâu vào cao tốc theo nghị định 168

23:22:30 31/01/2025
Người đàn ông có đàn trâu khoảng 20 con vừa đi vào đường cao tốc Hà Nội - Bắc Giang bị cơ quan công an xử phạt vi phạm hành chính theo nghị định 168.

Có thể bạn quan tâm

Độc lạ có thật 100%: Sao nam Vbiz đi bộ hơn 100km, suốt 20 tiếng về diện kiến gia đình bạn gái!

Độc lạ có thật 100%: Sao nam Vbiz đi bộ hơn 100km, suốt 20 tiếng về diện kiến gia đình bạn gái!

Sao việt

23:36:10 02/02/2025
Mới đây nhất, đạo diễn Phương Vũ gây sốc khi tiết lộ đã đến thăm nhà người yêu Yến Béo vào ngày Mùng 3 Tết theo cách không ai ngờ tới.
'Bộ tứ báo thủ' của Trấn Thành: Người khen, kẻ chê

'Bộ tứ báo thủ' của Trấn Thành: Người khen, kẻ chê

Hậu trường phim

23:27:38 02/02/2025
Dù lập nhiều thành tích khi ra rạp song phim điện ảnh Bộ tứ báo thủ của Trấn Thành cũng vướng phải không ít tranh cãi.
NSND Lan Hương tiết lộ cuộc sống hôn nhân bên NSƯT Đỗ Kỷ

NSND Lan Hương tiết lộ cuộc sống hôn nhân bên NSƯT Đỗ Kỷ

Tv show

23:21:03 02/02/2025
Trở thành khách mời trong chương trình Gõ cửa thăm nhà , NSƯT Đỗ Kỷ và NSND Lan Hương có dịp tiết lộ về cuộc hôn nhân gắn bó gần 40 năm qua.
Phim Tết cán mốc doanh thu 7.600 tỷ chỉ sau 4 ngày, phá 14 kỷ lục phòng vé nhờ nam chính vừa đẹp vừa ngầu

Phim Tết cán mốc doanh thu 7.600 tỷ chỉ sau 4 ngày, phá 14 kỷ lục phòng vé nhờ nam chính vừa đẹp vừa ngầu

Phim châu á

22:00:38 02/02/2025
Ngày 2/2, QQ đưa tin chủ đề bộ phim Na Tra: Ma Đồng Náo Hải phá 14 kỷ lục phòng vé trong lịch sử điện ảnh Trung Quốc thu hút tới hơn 32 triệu lượt đọc.
Sao Hàn 2/2: Jennie ẩn ý chuyện yêu V, G-Dragon có solo concert vào tháng 3

Sao Hàn 2/2: Jennie ẩn ý chuyện yêu V, G-Dragon có solo concert vào tháng 3

Sao châu á

21:26:04 02/02/2025
Jennie (BLACKPINK) nói về chuyện tình cảm trong MV mới, thông tin về solo concert của G-Dragon khiến fan đứng ngồi không yên .
Malacia chưa thể rời MU

Malacia chưa thể rời MU

Sao thể thao

21:15:35 02/02/2025
Theo Athletic, thỏa thuận giữa MU và CLB Bồ Đào Nha đã đổ bể. Hai bên không tìm được tiếng nói chung về mức phí hỏi mượn cũng như điều khoản mua đứt sau khi hợp đồng kết thúc.
Phiên bản sân khấu của ca khúc Vpop hot nhất Tết này: Visual LED đỉnh nóc, tổ hợp nghệ sĩ Gen Z "slay" miễn bàn!

Phiên bản sân khấu của ca khúc Vpop hot nhất Tết này: Visual LED đỉnh nóc, tổ hợp nghệ sĩ Gen Z "slay" miễn bàn!

Nhạc việt

20:58:37 02/02/2025
Sân khấu kết hợp của dàn nghệ sĩ Gen Z với Cái Đẹp và I m Thinking About You tại WeChoice đã chính thức lên sóng.
Tổng thống Ukraine sẵn sàng bắt đầu đàm phán chấm dứt xung đột

Tổng thống Ukraine sẵn sàng bắt đầu đàm phán chấm dứt xung đột

Thế giới

20:58:20 02/02/2025
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho rằng Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) nên tham gia các cuộc đàm phán hòa bình trong tương lai.
Jennie chưa bao giờ quay challenge với idol khác: Lý do đằng sau gây ngã ngửa

Jennie chưa bao giờ quay challenge với idol khác: Lý do đằng sau gây ngã ngửa

Nhạc quốc tế

20:30:28 02/02/2025
Lời thú nhận vừa ngây ngô, vừa hài hước của Jennie khiến fan lấy làm thích thú. Quả thật Jennie chưa bao giờ tham gia quay dance challenge.
4 ô tô va chạm liên hoàn, cao tốc qua Thanh Hóa ùn tắc

4 ô tô va chạm liên hoàn, cao tốc qua Thanh Hóa ùn tắc

Tin nổi bật

18:41:47 02/02/2025
Khoảng 15h ngày 2/2 (mùng 5 Tết), trên tuyến cao tốc Mai Sơn - quốc lộ 45, hướng Thanh Hóa - Hà Nội, xảy ra tình trạng ùn tắc kéo dài, nhiều ô tô nhích từng đoạn.
Hai chị em nguy kịch sau khi uống lọ dung dịch màu hồng vứt ngoài ruộng

Hai chị em nguy kịch sau khi uống lọ dung dịch màu hồng vứt ngoài ruộng

Sức khỏe

18:35:43 02/02/2025
Sau khi chia nhau uống lọ nước màu hồng nghi là thuốc diệt chuột ngoài ruộng, 2 chị em ở Nghệ An rơi vào tình trạng nôn ói, co giật.