Cù Lao Chàm: Viên ngọc xanh của biển miền Trung

Dưới cái nắng hè như trút lửa của miền Trung, con tàu cao tốc băng băng rẽ sóng đại dương đưa du khách ra thăm Cù Lao Chàm.

Cụm đảo Cù Lao Chàm giống như những hòn ngọc xanh trên biển, có vai trò như tấm bình phong che chắn sóng gió mỗi khi biển động cho thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam.

Sơn thủy hữu tình

Từ Cửa Đại, du khách đi tàu cao tốc của Công ty Đầu tư và Phát triển Cù Lao Chàm. Chỉ chưa đầy 30 phút bồng bềnh trên biển, ngắm nhìn trời nước mênh mông thì tàu đã đưa ta đến đảo.

Cù Lao Chàm, còn gọi là xã đảo Tân Hiệp là nơi có phong cảnh sơn thủy hữu tình, là nơi tham quan, nghỉ mát lý tưởng cho mọi người trong những ngày hè oi bức. Những bãi tắm cát trắng mịn màng trải dài bên làn nước xanh ngắt như không thể trong xanh hơn được nữa.

Cù Lao Chàm nằm cách bờ biển Cửa Đại hơn 10 hải lý (khoảng 19 km). Cụm đảo có diện tích 15,5km2, dân số khoảng 3.000 người. Có tám hòn đảo gồm: Hòn Lao, Hòn Dài, Hòn Mồ, Hòn Khô Mẹ, Hòn Khô Con, Hòn Lá, Hòn Tai, Hòn Ông. Đỉnh cao nhất trên Hòn Lao cao 517m, quanh đảo mực nước khá sâu, thuận tiện cho tàu thuyền lớn neo đậu nghỉ ngơi hoặc tránh bão.

Trên đảo chính, rừng nguyên sinh chiếm đến 90%, chỉ có 14ha đất canh tác và 4ha đất thổ cư. Dân đảo sống chủ yếu bằng nghề đ.ánh bắt hải sản. Kể từ khi Cù Lao Chàm được UNESCO công nhận là Khu dự trữ sinh quyển thế giới, người dân địa phương đã chuyển một phần lao động sang hoạt động kinh doanh du lịch và dịch vụ nhưng vẫn giữ được bản chất thật thà và mến khách.

Hệ sinh thái phong phú

Ở Cù Lao Chàm có nhiều di tích lịch sử thuộc nền văn hóa Sa Huỳnh, Chăm Pa và Đại Việt. Có các công trình kiến trúc của người Chăm và người Việt có niên đại hàng thế kỷ. Tại các di chỉ khảo cổ ở đây, các nhà khoa học đã phát hiện các hiện vật có niên đại trên 3.000 năm, minh chứng hùng hồn rằng con người đã sinh sống và tạo dựng nên nền văn hóa lịch sử lâu đời ở đảo. Du khách thường tới tham quan các di tích lịch sử, văn hóa trên đảo như: Lăng Ông, Miếu Bà, miếu Thần Nông, miếu thờ Tổ nghề yến, chùa Hải Tạng, giếng cổ của người Chăm. Các di tích ở đây có niên đại hàng thế kỷ nhưng vẫn còn khá nguyên vẹn.

Tại nhà trưng bày trên đảo có các di khảo, hiện vật đồ gốm, đồ đồng và các hiện vật gốm thời Chu Đậu được tìm thấy tại các tàu buôn bị chìm quanh đảo, càng chứng minh tầm quan trọng một thời của thương cảng Hội An trên đất liền gần đó.

Đến thăm Cù Lao Chàm du khách còn được tham gia tour lặn biển ngắm san hô. Dải san hô ở đây trải trên một diện tích đáy biển rộng hơn 165ha, bao gồm 188 loài san hô và nhiều loài rong biển quý hiếm đủ các màu sắc rực rỡ như thủy cung. Do nước biển ở đây trong vắt nên nếu du khách nào không muốn lặn biển cũng có thể ngắm san hô từ trên thuyền đáy kính. Cù Lao Chàm là quê hương của nhiều loài hải sản độc đáo nhiều nơi khác không có như ốc vú nàng, ốc hương lệ, hải sâm, đồi mồi, cua đá…

Không chỉ bị hấp dẫn với biển, đối với nhiều du khách, ấn tượng nhất vẫn là màu xanh hoang sơ của rừng. Ở đây có tới 1.549ha rừng nguyên sinh với nhiều loại cây quý hiếm hàng trăm năm t.uổi như thiên tuế, kền kền, dẻ chua…, các cây dược liệu quý chất lượng tốt như mã t.iền, ối tím, ngũ gia bì… trong gần 200 loại dược liệu đang được Viện Dược liệu Việt Nam hướng dẫn người dân bảo tồn và thu hái. Động vật có đến 12 loài thú, 13 loài chim, 130 loài bò sát và nhiều loài lưỡng cư hiếm gặp. Nơi đây còn là “ngôi nhà” của hai loài có tên trong Sách Đỏ Việt Nam là khỉ đuôi dài và chim yến.

Một thế mạnh trong phát triển kinh tế và du lịch của Cù Lao Chàm chính là nghề khai thác yến sào đã có từ xa xưa. Theo các chuyên gia, yến sào Cù Lao Chàm có chất lượng nổi trội so với các sản phẩm cùng loại. Khu dự trữ sinh quyển thế giới Cù Lao Chàm có hệ sinh thái phong phú và đa dạng.

Rời Cù Lao Chàm về lại đất liền trong chiều hè gió lộng, ngắm bầy hải âu xoải đôi cánh dập dờn trong nắng hoàng hôn, chợt thấy lòng người bâng khuâng như xa nhớ điều gì…