CSTO đề xuất giải pháp ngoại giao cho tranh chấp Azerbaijan – Armenia

Ngày 28/10, trong thông báo sau một cuộc họp khẩn cấp cùng ngày, Hội đồng An ninh tập thể của Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO) khẳng định ủng hộ giải quyết các tranh chấp giữa Azerbaijan và Armenia bằng các biện pháp chính trị và ngoại giao.

Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo phóng viên TTXVN tại châu Âu, cuộc họp này được tổ chức theo hình thức trực tuyến với sự tham gia của Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan, Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko, Tổng thống Kazakhstan Kasym-Jomart Tokayev, Tổng thống Kyrgyzstan Sadyr Japarov, Tổng thống Nga Vladimir Putin, Tổng thống Tajikistan Emomali Rahmon và Tổng Thư ký CSTO Stanislav Zas.

Thông báo nhấn mạnh: “Các thành viên của Hội đồng An ninh Tập thể, trên cơ sở tái khẳng định cam kết của tổ chức trong việc tăng cường hòa bình, ổn định và an ninh quốc tế và khu vực, cùng nhau bảo vệ độc lập, toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền của các quốc gia thành viên CSTO, đã thảo luận về tình hình hiện nay trong khu vực và các biện pháp chung để hỗ trợ cho CH Armenia”.

Cũng theo thông báo, CSTO tin chắc rằng các mâu thuẫn hiện nay và vấn đề gây tranh cãi phải được giải quyết bằng các biện pháp chính trị và ngoại giao, bao gồm cả việc tuân thủ các thỏa thuận được nêu trong các tuyên bố 3 bên được Thủ tướng Armenia, Tổng thống Nga và Tổng thống Azerbaijan thông qua lần lượt trong các ngày 9/11/2020, 11/01/2021 và 26/11/2021.

Tổng Thư ký CSTO Stanislav Zas đã báo cáo về hoạt động của phái bộ CSTO được cử tới Armenia ngày 15/9 vừa qua liên quan đến tình hình đã trở nên nghiêm trọng hơn tại khu vực biên giới Armenia – Azerbaijan, nơi đã xảy ra các cuộc đụng độ quân sự hôm 13/9/2022 với việc các bên sử dụng vũ khí hạng nặng và máy bay không người lái (UAV) đã gây ra thương vong lớn. Theo CSTO, tại cuộc họp khẩn cấp nói trên, các thành viên của Hội đồng An ninh Tập thể CSTO cũng đã đưa ra một số đề xuất để hoàn thiện các dự thảo nghị quyết liên quan.

Dự kiến, ngày 31/10 tới, Tổng thống Nga Putin sẽ có cuộc hội đàm tại Sochi với các nhà lãnh đạo Armenia và Azerbaijan. Thông báo của Điện Kremlin nêu rõ trọng tâm cuộc hội đàm 3 bên là thảo luận việc thực hiện các thỏa thuận đã đạt được trong các cuộc đàm phán mà Nga làm trung gian hồi năm ngoái cũng như các bước đi tiếp theo để củng cố ổn định và an ninh tại khu vực Caucasus. Ngoài ra, lãnh đạo các nước cũng trao đổi về tái thiết và thúc đẩy hoạt động thương mại, kinh tế và giao thông vận tải.

Moskva cho biết thêm Tổng thống Putin sẽ hội đàm riêng rẽ với Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan và Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev.

Quan hệ giữa Armenia và Azerbaijan đã trở nên căng thẳng liên quan đến việc tranh chấp quyền kiểm soát khu vực Nagorny-Karabakh. Khu vực này nằm sâu trong lãnh thổ phía Tây Nam của Azerbaijan, song có đa số dân cư là người gốc Armenia nên muốn sáp nhập vào Armenia. Vấn đề này đã gây ra tranh chấp chủ quyền giữa hai nước láng giềng, đỉnh điểm là cuộc chiến tranh kéo dài từ tháng 2/1988 đến tháng 5/1994. Hồi tháng 5 năm nay, Armenia và Azerbaijan thông báo đã thành lập một ủy ban phân định biên giới, được đánh giá là bước đi hướng tới sớm chấm dứt tranh chấp khu vực Nagorny-Karabakh.