‘Covid-19 sẽ sớm kết thúc’, giáo sư đoạt giải Nobel dự đoán

Lý do bạn có thể tin vào nhận định của Michael Levitt là ông từng dự đoán chính xác số ca nhiễm và ca tử ở Trung Quốc.

Michael Levitt, giáo sư từng đoạt giải Nobel hóa học năm 2013, cũng là nhà sinh lý học và sinh học cấu trúc tại Đại học Stanford (Mỹ), bắt đầu phân tích số liệu về các ca nhiễm nCoV trên thế giới từ tháng 1. Ông từng tính toán chính xác về việc Trung Quốc sớm vượt qua thời điểm khó khăn nhất của dịch bệnh trước khi nhiều chuyên gia khác dự đoán. Hiện tại, ông tiếp tục đưa ra nhận định tương tự đối với Mỹ và phần còn lại của thế giới.

Trong khi nhiều nhà dịch tễ cảnh báo đại dịch sẽ kéo dài nhiều tháng, thậm chí nhiều năm, gây ảnh hưởng đến cuộc sống xã hội và khiến hàng triệu người chết, Levitt nói rằng các số liệu không thể hiện một kịch bản tồi tệ như vậy, đặc biệt là trong những khu vực thực hiện “cách biệt cộng đồng” (social distancing) hợp lý.

“Những gì chúng ta cần là kiểm soát sự hoảng loạn” ông nói. Xét toàn cảnh thì “chúng ta rồi sẽ ổn thôi”, giáo sư nhấn mạnh.

Giáo sư Michael Levitt dự đoán Covid-19 sẽ sớm kết thúc trên thế giới vì tốc độ lây nhiễm đã chậm lại.

Trong phân tích của Michael Levitt về Trung Quốc, vào ngày 31/1, quốc gia này ghi nhận 46 ca tử vong mới, so với con số 42 ngày hôm trước. Theo ông, mặc dù số người chết hàng ngày tăng lên, nhưng tốc độ gia tăng đã bắt đầu giảm xuống. Ông cho rằng số lượng ca nhiễm mới không quan trọng bằng việc tốc độ lây nhiễm đã giảm đi. Đó là dấu hiệu sớm cho thấy quỹ đạo của dịch bệnh có thể đã thay đổi.

“Hãy nghĩ sự bùng phát của dịch bệnh như một chiếc xe đua trên đường cao tốc. Mặc dù vận tốc nó tăng lên, nó vẫn không tăng tốc nhanh như ban đầu”, Levitt giải thích. “Điều này cho thấy tỷ lệ gia tăng ca tử vong sẽ chậm lại trong tuần tới”, ông viết trong một báo cáo gửi cho bạn bè ngày 1/2 và sau đó được chia sẻ rộng rãi trên phương tiện truyền thông xã hội Trung Quốc.

Ba tuần sau, Michael Levitt nói với China Daily News rằng tốc độ tăng trưởng của dịch bệnh tại quốc gia này đã lên đến đỉnh điểm và có thể kết thúc vào cuối tháng 3. Ông dự đoán tổng số trường hợp Covid-19 được xác nhận tại Trung Quốc sẽ dừng ở khoảng 80.000 người, với khoảng 3.250 trường hợp tử vong.

Dự đoán này của ông khá chính xác. Tính đến 16/3, Trung Quốc ghi nhận 80.298 bệnh nhân với 3.245 người chết. Số bệnh nhân mới giảm xuống còn khoảng 25 ca mỗi ngày, và gần như không có ca nhiễm nội địa kể từ hôm 18/3.

Nhịp sống ở Vũ Hán, tâm dịch tại Trung Quốc, đang dần trở lại bình thường. Ảnh: Xinhua News.

Đối với những nơi khác trên thế giới, ông Levitt cũng dự đoán xu hướng tương tự Trung Quốc, ngay cả khi nhiều quốc gia không thực hiện các biện pháp cách ly cứng rắn như Trung Quốc đã làm. Dựa trên số liệu của 78 quốc gia có Covid-19, giáo sư đã nhận thấy “dấu hiệu phục hồi”. Ông không tập trung vào tổng số ca nhiễm trong một quốc gia, mà là số lượng các ca nhiễm mới được xác định hàng ngày, đặc biệt là về sự thay đổi con số đó từ ngày này sang ngày khác.

“Số liệu vẫn khá lộn xộn, nhưng rõ ràng có dấu hiệu tăng chậm lại”, chuyên gia này phân tích. Ví dụ ở Hàn Quốc, các ca nhiễm mới vẫn ghi nhận thêm mỗi ngày, nhưng con số này đã giảm đáng kể trong những tuần gần đây, chỉ còn dưới mức 200. Hôm 24/3, Hàn Quốc chỉ phát hiện thêm 76 trường hợp dương tính với nCoV. Điều này cho thấy sự bùng phát ở Hàn Quốc đã chậm lại.

Tại Iran, số trường hợp Covid-19 mới được xác nhận mỗi ngày tương đối ổn định. Mặc dù có thêm nhiều ca nhiễm mới, Levitt phân tích rằng sự bùng phát ở quốc gia này “đã qua được nửa chặng đường”. Ngược lại đối với Italy, tốc độ lây nhiễm có vẻ “vẫn đang có xu hướng đi lên”, ông Michael Levitt nói.

Ở một số quốc gia, giới chức vẫn đang đối mặt với thực tế là Covid-19 có thể sẽ quay trở lại sau đợt bùng phát đầu tiên. Trung Quốc, Hàn Quốc đang tiến hành nhiều biện pháp kiểm dịch để ngăn chặn làn sóng lây nhiễm dội ngược vào từ bên ngoài.

Tốc độ lây nhiễm ở Trung Quốc đã chậm lại.

Giáo sư Levitt bày tỏ đồng tình với những biện pháp mạnh mẽ để chống lại sự bùng phát của Covid-19. Những nhiệm vụ “social distancing” rất quan trọng, đặc biệt là lệnh cấm các cuộc tụ họp lớn, vì virus này còn mới mẻ và nhiều người không có khả năng miễn dịch với nó, trong khi vaccine thì phải mất vài tháng nữa mới điều chế xong. “Đây không phải là lúc để đi nhậu nhẹt với bạn bè đâu”, ông nói.

Chuyên gia này bổ sung thêm, việc tiêm vaccine phòng cúm cũng rất quan trọng. Vì Covid-19 xuất hiện cùng thời điểm với dịch cúm nên nó có khả năng gia tăng thêm sức ép lên các bệnh viện, nơi những trường hợp nhiễm nCoV có thể không bị phát hiện. Đây có lẽ là một trong những nguyên nhân dẫn tới tỷ lệ tử vong cao ở Italy, một quốc gia có phong trào chống vaccine mạnh mẽ, Levitt phân tích.

Bên cạnh đó, ông chỉ trích các phương tiện truyền thông gây ra sự hoảng loạn không cần thiết khi tập trung quá mức vào tốc độ tăng ca nhiễm nhanh chóng và hướng sự chú ý vào những người nổi tiếng nhiễm virus. Ngược lại, dịch cúm mùa đã làm 36 triệu người Mỹ mắc bệnh kể từ tháng 9/2019, ước tính giết chết khoảng 22.000 người, theo CDC, nhưng những số liệu này không được báo cáo. Levitt cũng lo ngại nền kinh tế suy thoái do ảnh hưởng của dịch bệnh có thể gây ra thảm họa sức khỏe cho nhiều người. Các nghiên cứu chỉ ra rằng tỷ lệ tự tử gia tăng khi cuộc sống trở nên nghèo đói.

“Virus chỉ có thể phát triển theo cấp số nhân khi không bị phát hiện và không ai hành động để kiểm soát nó. Đó là những gì xảy ra ở Hàn Quốc vào tháng trước, khi nó bùng phát ở một giáo phái bí ẩn. Mọi người cần được coi là anh hùng khi xác nhận họ nhiễm virus này”, ông nói. Mục tiêu là khoanh vùng những ca nhiễm càng sớm càng tốt, không chỉ qua xét nghiệm mà cả với việc kiểm tra thân nhiệt thường xuyên, và cách ly ngay lập tức”. Mặc dù tỷ lệ tử vong của Covid-19 cao hơn đáng kể với cúm, ông nhìn nhận rằng mọi chuyện không khủng khiếp như mọi người nghĩ. “Không phải ngày tận thế”, giáo sư kết luận.

Nicholas Reich, một nhà sinh học tại Đại học Massachusetts Amherst, cho biết những dự đoán của Michael Levitt rất đáng suy ngẫm. “Thời gian sẽ trả lời rằng phán đoán của ông ấy có đúng không. Tôi nghĩ rằng việc có nhiều chuyên gia đưa ra quan điểm của họ sẽ giúp những người phải ra quyết định điều hướng các lựa chọn khó khăn mà họ phải đối mặt trong nhiều tuần và tháng tiếp theo”.

Tiến sĩ Loren Miller, một bác sĩ và nhà nghiên cứu bệnh truyền nhiễm tại Trung tâm y tế Harbor-UCLA (California, Mỹ), cho biết vẫn còn quá sớm để đưa ra bất kỳ kết luận nào, có thể là một tương lai màu hồng hoặc viễn cảnh ảm đạm, về quá trình đại dịch sẽ diễn ra.

“Có rất nhiều điều không chắc chắn ngay bây giờ,” ông nói. “Trung Quốc kịp thời chặt đứt mầm lây nhiễm ngay trước khi quá muộn. Ở Mỹ, chúng ta có thể làm được, hoặc có thể không. Chúng ta vẫn chưa biết được”.

Hoàng Hà