Covid-19: Điều rút ra khi phân tích 10 con mắt người
Điều gì sẽ xảy ra khi những giọt bắn từ người nhiễm Covid-19 rơi vào mắt người khỏe mạnh?
Theo Daily Mail, virus SARS-CoV-2 thường bám vào các thụ thể ACE-2, được biết đến là “cổng vào” của các tế bào bên trong cơ thể người. Các thụ thể này thường được tìm thấy trong đường hô hấp, phổi và một số cơ quan khác.
Và một nhóm nghiên cứu tại Trường y khoa thuộc Đại học Johns Hopkins của Mỹ vừa phát hiện có nhiều thụ thể ACE-2 được sản sinh trong mắt và điều này khiến chúng trở thành “mục tiêu” của virus.
Điều đó có nghĩa, nếu những giọt bắn từ người nhiễm Covid-19 rơi vào mắt người khỏe mạnh, virus SARS-CoV-2 có thể xâm nhập vào các tế bào ở đó. Việc này lý giải cho hiện tượng viêm kết mạc (mắt đỏ và nhiễm trùng) ở bệnh nhân nhiễm Covid-19. Các nhà khoa học cho biết, nước mắt cũng có thể gây lây lan virus.
Nhóm nghiên cứu do Lingli Zhou, nhà khoa học làm việc tại Khoa mắt, thuộc Trường y khoa Đại học Johns Hopkins. Họ phân tích 10 con mắt của các nạn nhân tử vong không phải do Covid-19 để nghiên cứu thụ thể ACE2.
ACE-2 được cho là điểm xâm nhập của virus SARS-CoV-2. Các gai trên bề mặt virus bám lấy các thụ thể và từ đó xâm nhập các tế bào và sao chép. Nghiên cứu cho thấy rằng một người với nhiều thụ thể ACE-2 sẽ dễ bị lượng virus lớn hơn xâm nhập vào máu.
Virus SARS-CoV-2 rất dễ lây qua mắt do nó sản sinh ra một số enzyme, giúp virus dễ xâm nhập vào tế bào. Ảnh: Getty
Các nhà khoa học cũng kiểm tra sự tồn tại của TMPRSS2, một loại enzyme giúp virus xâm nhập sau khi gai protein của virus bám lấy ACE-2. Theo nghiên cứu, ACE-2 và TMPRSS2 phải cùng xuất hiện trong một tế bào thì virus mới nhân lên được với số lượng lớn.
Tất cả mẫu mắt sản xuất ra ACE-2 ở kết mạc, giác mạc (lòng đen của mắt) hay nhãn cầu nối ở rìa giác mạc. TMPRSS2 cũng xuất hiện trong các mẫu mắt, theo bản tổng kết nghiên cứu đăng trên trang MedRxiv.
Tiến sĩ Zhou và các đồng nghiệp cho hay: “Các kết quả này đều chỉ ra rằng các tế bào bề mặt của mắt bao gồm kết mạc rất dễ bị nhiễm virus SARS-CoV-2 và từ đó đóng vai trò là “cổng xâm nhập” cũng như ổ chứa, lây lan dịch bệnh từ người qua người”.
Nghiên cứu được khơi nguồn từ “suy đoán phổ biến” cho rằng mắt là nơi virus có thể xâm nhập. Một nghiên cứu ghi nhận 30% bệnh nhân nhiễm Covid-19 có triệu chứng viêm kết mạc. Các nhà nghiên cứu cho rằng đây là một biến chứng thứ phát khi virus di chuyển từ hệ hô hấp sang mắt. Nhưng nó cũng có thể là kết quả trực tiếp của virus khi tấn công các tế bào mắt ngay từ đầu bằng cách bám vào các thụ thể ACE-2.
“Điều này cho thấy tầm quan trọng của các biện pháp an toàn bao gồm khẩu trang và biện pháp phòng ngừa tiếp xúc ở mắt”, tiến sĩ Zhou kết luận.
Các bác sĩ ở tuyến đầu chống dịch Covid-19 thường đeo kính bảo hộ hoặc mặt nạ ngăn giọt bắn để bảo vệ mắt.
Video đang HOT
Virus SARS-CoV-2 có thể lây qua mắt được các chuyên gia cảnh báo từ tháng 1/2020 khi dịch mới bùng phát ở Trung Quốc.
Bộ Y tế khuyến cáo về việc cách ly, theo dõi sức khỏe trong phòng chống COVID-19:
- Đối với những người tiếp xúc gần với bệnh nhân dương tính với COVID-19: Phải cách ly ngay tại cơ sở y tế trong vòng 14 ngày, đồng thời lấy mẫu bệnh phẩm để xét nghiệm.
- Đối với người tiếp xúc với người tiếp xúc gần với bệnh nhân dương tính với COVID-19: Cách ly, theo dõi sức khỏe tại nhà, nơi lưu trú, cư trú trong vòng 14 ngày và thông báo với chính quyền cơ sở (phường, xã, thị trấn) và phải theo dõi chặt chẽ tình hình sức khỏe. Nếu thấy có biểu hiện sốt, ho, hắt hơi, sổ mũi, mệt mỏi, ớn lạnh hoặc khó thở thì lập tức cho cách ly ngay tại cơ sở y tế và lấy mẫu bệnh phẩm để xét nghiệm.
- Thường xuyên đeo khẩu trang, che miệng khi ho, hắt hơi.
- Rửa tay bằng xà phòng liên tục để tránh nguy cơ lây truyền bệnh cho những người khác.
- Chia sẻ lịch trình di chuyển của bản thân với nhân viên y tế.
- Gọi ngay đến đường dây nóng thông báo thông tin: 19003228 và 19009095.
Thế giới mò mẫm cách mở cửa giữa Covid-19
Các thành phố và quốc gia giờ như "phòng thí nghiệm" để tìm cách hiệu quả và an toàn nhất trong giai đoạn thử nghiệm mở cửa đầy rủi ro.
Không thể chờ đợi vô thời hạn cho tới khi giới khoa học lý giải mọi bí ẩn về Covid-19, các chính phủ đang thúc đẩy chính sách mở cửa được xây dựng dựa trên những hiểu biết chưa hoàn thiện về nCoV.
Với rất ít sự đồng thuận về cách cân bằng tốt nhất giữa sức khỏe cộng đồng với kinh tế - xã hội, các quốc gia tự tìm con đường riêng bằng cách chấp nhận đánh đổi giữa sinh kế và mạng người.
"Chúng ta đang ở giữa giai đoạn 'thử và sai' để tìm ra giải pháp tốt nhất cho một tình huống thực sự khó khăn", tiến sĩ Tom Inglesbury, giám đốc Trung tâm An ninh Sức khỏe tại Đại học Johns Hopkins, cho hay.
Một ga tàu điện ở thành phố Milan, Italy hôm 4/5. Ảnh: NYTimes.
Đợt mở cửa đầu tiên, chủ yếu là ở châu Á và châu Âu, đang cung cấp một mô hình về những gì có thể trở thành quá trình liên tục thử nghiệm và điều chỉnh.
Mỗi chính sách, như giãn cách ở trường học Đan Mạch hoặc đo thân nhiệt ở các nhà hàng Hong Kong, dù dựa trên kiến thức khoa học và tính toán thiệt hơn, vẫn là một thử nghiệm xem liệu nó có hiệu quả, có đáng giá hoặc được mọi người chấp nhận hay không.
Quá trình thử nghiệm sẽ giúp tìm ra đáp án cho nhiều vấn đề, nhưng nhiều câu hỏi vẫn có thể chưa tìm ra lời giải trong suốt cuộc khủng hoảng được cho sẽ kéo dài một, hai năm này. Nó bao gồm cả câu hỏi có thể là khó nhất nhưng cấp bách nhất: Điều gì đáng giá bằng một mạng sống được cứu?
Các quốc gia có rất ít lựa chọn nhưng vẫn phải tính đến các vấn đề về mặt đạo đức khá đau đầu. Bao nhiêu mạng sống có thể bị đe dọa để cứu một nghìn người khỏi thất nghiệp, để những đứa trẻ không bị lỡ chương trình học hay để cứu vãn cảm giác về cuộc sống bình thường?
"Có rất nhiều nguyên tắc dựa trên sức khỏe cộng đồng và nhận thức chung để hướng dẫn chúng ta, nhưng không có lộ trình cụ thể cho tình huống này", tiến sĩ Inglesbury nhấn mạnh.
Chính sách của nhiều quốc gia đang được định hình một phần bằng cách tự tìm câu trả lời cho những lỗ hổng kiến thức về nCoV.
Chính phủ Lithuania tin rằng ở ngoài trời sẽ giúp hạn chế lây nhiễm nên đã cấm đường nhiều tuyến phố ở thủ đô để cho phép các nhà hàng và quán bar mở dịch vụ kinh doanh ngoài trời. Trong khi đó, Bangkok mở cửa công viên nhưng cấm hầu hết hoạt động đông người. Sydney mở cửa bãi biển cho người đến tắm hoặc lướt sóng, nhưng cấm tắm nắng và giao tiếp với nhau.
Một số quốc gia mở cửa trường học, chấp nhận rủi ro được tính toán dựa trên các dấu hiệu cho thấy trẻ em có thể an toàn trước nCoV, trong khi sẵn sàng áp các hạn chế trong trường hợp ngược lại.
Đan Mạch đã mở cửa trường học cho trẻ nhỏ, đối tượng được cho có xu hướng ít gặp nguy hiểm hơn, nhưng có những hạn chế về quy mô các lớp học.
Trong khi đó, Đức lại cho những học sinh lớn hơn quay trở lại trường bởi tin rằng chúng có thể thực hiện các quy định về đeo khẩu trang và cách biệt cộng đồng tốt hơn trẻ nhỏ.
Nhân viên đo thân nhiệt cho khách ở cửa hàng McDonald's ở Hong Kong tháng này. Ảnh: NYTimes.
Ngoài ra, hành vi và ý thức của người dân cũng là một ẩn số khi mở cửa trở lại. Chính phủ Hàn Quốc chọn đánh cược vào sự tự nguyện tuân thủ hàng loạt quy định về giao tiếp xã hội hàng ngày, như cúi đầu thay vì ôm nhau để chia buồn tại các đám tang.
Tuy nhiên, Seoul cũng đưa ra các biện pháp xử phạt và hệ thống giám sát để đảm bảo việc cách ly bắt buộc đối với những người được cho từng tiếp xúc với ca nhiễm nCoV.
Tại Mỹ, bang California sẽ cho phép một số doanh nghiệp cung cấp dịch vụ curbside pickup (khách hàng đặt hàng qua mạng sau đó tới cửa hàng nhận đồ), nhằm tránh tình trạng thiếu nhân viên và đảm bảo nối lại hoạt động kinh doanh nhưng không làm tăng nguy cơ lây nhiễm. Trong khi đó, bang Georgia đã dỡ bỏ hạn chế với các doanh nghiệp, nhưng khách hàng lại chưa sẵn sàng quay lại.
Ezekiel J. Emanuel, trưởng khoa Chính sách Y tế và Đạo đức Y khoa tại Đại học Pennsylvania, cho rằng bất kỳ biện pháp mở cửa nào đều nhằm cân bằng ba yếu tố: giữ tỷ lệ nhiễm thấp để ngăn dịch vụ y tế bị quá tải, giữ tỷ lệ tử vong thấp và kiểm soát gánh nặng về kinh tế - xã hội.
"Tìm ra sự cân bằng đó là vấn đề chính, nhưng nó thực sự rất khó", tiến sĩ Emanuel khẳng định.
Giới chuyên gia nhận định cách duy nhất để biết chắc chắn một chính sách có đáng giá hay không là thử và xem nó hoạt động như thế nào. Mỗi bước đi trong quá trình tái mở cửa là đều là thử nghiệm và cả xã hội chính là "chuột bạch". Rất ít người cho rằng quá trình này không có những sai lầm.
"Tôi nghĩ chúng ta dường như không thể đạt được sự cân bằng chính xác ngay từ đầu, bởi đây là lần đầu tiên chúng ta làm điều đó", tiến sĩ Inglesbury nói.
Thực tế, số ca nhiễm mới ở Đức đang tăng trở lại, nhưng đủ ít để cho phép nước này tiếp tục quá trình mở cửa một cách thận trọng của mình. Nhưng Ấn Độ lại đang chứng kiến số ca nhiễm tăng mạnh sau khi nới hạn chế, làm dấy lên khả năng đất nước phải phong tỏa trở lại, giống như nhiều thành phố Trung Quốc từng làm.
Những thử nghiệm thất bại có thể mang tới những bài học đắt giá, nhưng về lý thuyết, mỗi lần mở cửa sau sẽ an toàn hơn lần trước.
Nhưng theo Max Fisher, biên tập viên NYTimes, ngay cả khi thế giới có thể tính toán được một chính sách nào đó sẽ tác động tới Covid-19 và phúc lợi xã hội ra sao, vẫn không có một công thức nào để cân bằng hai yếu tố đó. Điều này buộc các lãnh đạo thế giới phải đối đầu với câu hỏi rằng: Xã hội có thể hy sinh bao nhiêu để cứu một mạng người? Hay nói một cách khác là liệu có bao nhiêu người sẵn sàng mất việc để cứu một người? Hoặc có bao nhiêu người phải chấp nhận chết để một cộng đồng đưa nhà máy trở lại hoạt động?
Người dân Thái Lan xếp hàng chờ nhận trợ cấp tài chính từ chính phủ ở thủ đô Bangkok, hôm 7/5. Ảnh: NYTimes.
"Một trong những vấn đề mới ở đây là sự đánh đổi giữa tương lai lâu dài của nhiều người", tiến sĩ Emanuel nói và thêm rằng không có công thức hay đáp án nào dễ dàng.
Tổng thống Mỹ Doanld Trump hơn ai hết là người phải đứng trước sự lựa chọn đầy khó khăn trong bài toán kinh tế và mạng người. Ông thuộc số ít lãnh đạo thúc đẩy mở cửa kinh tế trong khi số ca nhiễm vẫn gia tăng ở nhiều khu vực tại Mỹ. Nhiều chuyên gia cảnh báo động thái này có thể dẫn tới những thiệt hại về kinh tế nặng nề hơn.
Mỗi con đường mở cửa đất nước đều tiềm ẩn những cơ hội và rủi ro. Tiến sĩ Inglesbury nhấn mạnh "sẽ thật khó để tìm thấy sự cân bằng" khi tìm kiếm các con đường để đưa thế giới mở cửa trở lại giữa đại dịch Covid-19.
Dịch Covid-19 tác động tới trẻ em ở Mỹ như thế nào? Nghiên cứu mới từ Viện nghiên cứu Brookings cho thấy có gần một trong 5 trẻ em từ 12 tuổi trở xuống ở Mỹ không có đủ thực phẩm để ăn kể từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát, theo AFP. 17,4% bà mẹ có con từ 12 tuổi trở xuống cho hay con họ không ăn đủ vì thiếu tiền - CHỤP...