Covid-19: Đây là yếu tố giúp Nhật Bản có tỉ lệ nhiễm và tử vong thấp?

Các nhà khoa học tin rằng, nhờ phát hiện mới, họ có thể tìm ra phương pháp điều trị cho những người đã tiêm vắc xin Covid-19 nhưng bị giảm hiệu quả vì mắc bệnh nền.

Người dân ở thủ đô Tokyo, Nhật Bản. Ảnh: AP

Theo Japan Times, một nghiên cứu mới của các nhà khoa học tại Viện nghiên cứu Riken (Nhật Bản) cho thấy, nguyên nhân khiến Nhật Bản có số ca nhiễm Covid-19 và tử vong ít hơn các nước phương Tây có thể do gen di truyền.

Hầu hết người Nhật Bản được di truyền một thành phần của hệ thống miễn dịch có thể tiêu diệt hiệu quả các chủng virus Corona, trong đó có virus SARS-CoV-2, theo các nhà khoa học tại Riken.

Các nhà khoa học cho biết, con người có 2 lớp miễn dịch thích ứng chống lại mầm bệnh dựa trên khả năng “ghi nhớ” về những lần nhiễm các chủng virus Corona theo mùa trước đây như virus gây cảm lạnh, virus MERS hay SARS.

Kháng thể tự nhiên hoạt động như một tuyến phòng thủ đầu tiên của cơ thể ngăn chặn các tác nhân gây bệnh. Sau đó, khi virus xâm nhập vào cơ thể, một cơ chế bảo vệ khác – là phản ứng miễn dịch mạnh mẽ, gồm các tế bào T bên trong tế bào bạch cầu có tác dụng tiêu diệt các tế bào nhiễm virus – sẽ hoạt động.

Chìa khóa để ngăn các ca nhiễm Covid-19 nghiêm trọng là kích hoạt các tế bào T và tế bào này cũng là nơi các kháng nguyên bạch cầu người (HLA) được sinh ra. Các kháng nguyên HLA này giúp tế bào T xác định các tế bào bị nhiễm virus để tiêu diệt.

Theo các nhà khoa học, cơ thể con người có hàng chục nghìn loại HLA và mỗi người lại có các loại HLA riêng được thừa hưởng về mặt di truyền.

Cho đến nay, nghiên cứu về các loại HLA và mối quan hệ của chúng với virus SARS-CoV-2 đã được thực hiện, chủ yếu ở châu Âu và Mỹ. Hiện chưa rõ liệu khi chúng ta bị nhiễm Covid-19, các tế bào T có “ghi nhớ” những lần lây nhiễm chủng virus Corona trong quá khứ để “đánh thức” các tế bào T và kích hoạt “miễn dịch chéo” để diệt virus SARS-CoV-2 và các biến thể của nó hay không.

Một nhóm các nhà khoa học tại Viện nghiên cứu Riken đã nghiên cứu phân tử HLA-A24, được tìm thấy trong cơ thể của 60% người Nhật Bản nhưng chỉ có 10-20% người châu Âu và người Mỹ có.

Họ nghiên cứu protein gai của virus SARS-CoV-2 và xác định một thành phần kháng nguyên được gọi là QYI – giúp liên kết với HLA-A24, kích hoạt và nhân lên các tế bào T. Về cơ bản, thành phần kháng nguyên này báo hiệu cho hệ thống miễn dịch của cơ thể rằng, có một “kẻ xâm nhập” cần phải ngăn chặn.

Nhóm nghiên cứu còn phát hiện ra một thành phần kháng nguyên tương tự trong các chủng virus Corona theo mùa, giúp liên kết với HLA-A24. Các nhà khoa học cho rằng, điều này chứng tỏ sự tồn tại của miễn dịch chéo, giúp ngăn chặn virus Corona theo mùa và virus SARS-CoV-2 ở cấp độ phân tử.

Phát hiện mới về thành phần kháng nguyên có thể mở đường để phát triển vắc xin Covid-19 thế hệ mới và thuốc điều trị, dùng cho những người đã tiêm vắc xin nhưng không sản sinh nhiều kháng thể vì đã mắc các bệnh nền như rối loạn máu, ung thư…, theo Shin-ichiro Fujii, trưởng nhóm tại Phòng thí nghiệm Y khoa Riken.

“Dù đã tiêm phòng, những người này bị suy giảm kháng thể đáng kể. Nhiều trong số họ đã chết sau khi nhiễm Covid-19. Việc nghiên cứu các bệnh nhân ung thư cho thấy, khoảng 60 -70% số người tham gia nghiên cứu có thể kích hoạt các tế bào T. Chúng tôi tin rằng, phát hiện mới này có thể được ứng dụng làm phương pháp điều trị cho những bệnh nhân đã tiêm vắc xin nhưng không có nhiều tác dụng”, ông Fujii nói.