Covid-19 có thể gây tổn thương não bộ

Các chuyên gia về thần kinh trên thế giới cho biết một nhóm nhỏ bệnh nhân Covid-19 biểu hiện các tổn thương não bộ.

Ngoài các triệu chứng đặc hiệu, một vài bệnh nhân xuất hiện tình trạng tâm thần thay đổi, hoặc các bệnh lý về não bộ.

Đầu tháng 3, một bệnh nhân nam, 74 tuổi, ở Boca Raton, Florida được đưa vào phòng cấp cứu với biểu hiện ho và sốt, tuy nhiên kết quả X-quang không phải viêm phổi. Người này được đưa về nhà. Hôm sau, ông sốt cao, khó thở và không thể nói được tên mình hay giải thích cho bác sĩ.

Bệnh nhân vốn có tiền sử bệnh phổi mạn tính và Parkinson. Khi nhập viện, ông có biểu hiện co giật chân tay. Các bác sĩ nghi ngờ bệnh nhân nhiễm Covid-19. Kết quả xét nghiệm đã khẳng định điều này.

Hôm 31/3, các bác sĩ ở thành phố Detroit báo cáo một trường hợp bệnh nhân nữ, ngoài 50 tuổi, bị nhiễm Covid-19. Bệnh nhân có biểu hiện mất tỉnh táo và đau đầu. Ban đầu người bệnh có thể khai với các bác sĩ tên tuổi nhưng phản ứng dần chậm chạp. Kết quả chụp não cho thấy sưng, viêm bất thường ở một số vùng nhất định và các khu vực nhỏ bị hoại tử.

Một bệnh nhân Covid-19 được đưa vào Trung tâm Bệnh viện Elmhurst ở Queens ngày 27/3. Ảnh: Reuters

Bác sĩ chẩn đoán tình trạng nguy hiểm là viêm não hoại tử cấp, một biến chứng hiếm gặp của nhiễm trùng do virus. Bệnh nhân ở trong tình trạng nguy kịch.

Bác sĩ Elissa Fory, chuyên khoa thần kinh của hệ thống Y tế Henry Ford, cho rằng “đặc điểm và cách thức diễn tiến nhanh chóng chỉ trong vài ngày chỉ ra tính chất của viêm nhiễm do virus gây ra trong não. Điều này có thể gợi ý khả năng virus tấn công trực tiếp vào não bộ trong một vài trường hợp hiếm hoi.”

Những báo cáo về các ca bệnh bị đột quỵ, co giật cùng triệu chứng tương tự viêm não, tụ máu cũng như tê bì tay chân cũng được ghi lại ở nhiều quốc gia khác có dịch Covid-19. Nhiều trường hợp rối loạn nhận thức trước cả khi có biểu hiện sốt hoặc bệnh lý hô hấp, theo lời bác sĩ Alessandro Padovani tại Bệnh viện đại học Brescia, Italy. Tại đây cũng có riêng một khu vực chăm sóc các bệnh nhân Covid-19 có triệu chứng liên quan tới thần kinh.

Các bệnh nhân biểu hiện viêm não có thể mất kiểm soát, phản ứng chậm chạp hoặc biểu hiện các hành vi kỳ lạ, mất tập trung. Họ thậm chí lên cơn co giật và cần có can thiệp y tế tức thời. Các chuyên gia nhấn mạnh rằng nhân viên y tế cần chú ý chủ động bảo vệ bản thân khỏi lây nhiễm chéo vì có thể những bệnh nhân đó đã nhiễm Covid-19.

Các nhà khoa học đang nỗ lực tìm hiểu thêm về vấn đề này. Tiến sĩ Sherry H-Y. Chou, chuyên khoa thần kinh tại trường Y Đại học Pittsburgh, cũng là người dẫn đầu nhóm nghiên cứu của Hiệp hội Neurocritical Care, bày tỏ: “Không có máy trợ thở cho bộ não. Nếu phổi bị hư hại, bệnh nhân có thể thở bằng máy. Nhưng với não bộ thì không có loại máy nào như thế”. Tuy nhiên các chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng hầu hết bệnh nhân Covid-19 đều tỉnh táo và bình thường về mặt thần kinh.

Các chuyên gia cho rằng còn quá sớm để kết luận hay xác định cơ chế chính xác mà nCoV ảnh hưởng tới hệ thần kinh.

Trong một báo cáo gần đây, các nhà khoa học Trung Quốc đề cập tới bằng chứng cho thấy nCoV không chỉ cư trú trong hệ hô hấp mà tấn công cả vào hệ thần kinh trung ương. Các tác giả cho rằng điều này có khả năng liên quan tới suy hô hấp cấp tính do Covid-19 gây ra. Mặc dù vậy tất cả chỉ là giả thuyết. Bác sĩ chuyên khoa thần kinh Robert Stevens tại trường Y đại học Johns Hopkins cho rằng suy hô hấp cũng có thể dẫn tới thiếu oxy và gây ảnh hưởng tới chức năng của não bộ, dẫn tới trạng thái mơ hồ hoặc phản ứng chậm chạp.

Các bác sĩ thần kinh ở Vũ Hán là những người đầu tiên ghi nhận những triệu chứng này trong một báo cáo xuất bản hồi tháng 2. Chuyên gia ở các quốc gia như Đức, Pháp, Áo, Italy, Hà Lan và Mỹ cũng đã ghi nhận những ca tương tự, thậm chí là ở bệnh nhân dưới 60 tuổi.

Một bệnh nhân đang được đưa vào Bệnh viện Elmhurst ở Queens ngày 31/3. Ảnh: NY Times

Một vài bệnh nhân dương tính đến bệnh viện với các triệu chứng về thần kinh mà không hề có các dấu hiệu đặc trưng của Covid-19. Bệnh viện Danbury ở Connecticut, Mỹ, đã ghi nhận 4 trường hợp người bệnh lớn tuổi dương tính với nCoV có các dấu hiệu tổn thương não bộ nhưng lại không có các triệu chứng khác, theo ghi chép của bác sĩ chuyên khoa truyền nhiễm Paul Nee. Sau đó, hai người có sốt nhẹ và cần thở oxy, nhưng hai người còn lại thì không.

Bác sĩ Nee cho hay “điều đáng nói là không có bất kỳ triệu chứng bệnh hô hấp nào ở các bệnh nhân này”. Nên mặc dù họ không thật sự ốm, xét nghiệm vẫn cho kết quả dương tính và không thể xuất viện.

Các báo cáo trước đó cũng khẳng định những trường hợp bệnh nhân nặng có thể xuất hiện triệu chứng về thần kinh. Nghiên cứu của các chuyên gia Trung Quốc cho thấy 15% bệnh nhân nặng có sự thay đổi về trạng thái tâm thần, so với 2,4% trong số các ca bệnh khác. Một nghiên cứu khác, đăng trên tạp chí British Medical Journal cuối tháng 3, cũng cho thấy trong số 113 bệnh nhân Covid-19 tử vong ở Vũ Hán, 22% có các rối loạn về ý thức từ buồn ngủ bất thường cho đến hôn mê sâu, so với con số 1% ở những bệnh nhân đã hồi phục.

Đối với bệnh nhân Covid-19 và những người chăm sóc, Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát dịch bệnh Mỹ CDC đã đưa ra khuyến cáo “mất nhận thức hoặc không thể tự đứng dậy” là dấu hiệu cảnh báo nghiêm trọng cần sự can thiệp y tế ngay lập tức.

Linh Phan