Công viên địa chất Lý Sơn – Sa Huỳnh: Miền đất của những chuyển động

Mỹ An04:50 20/09/2020

Công viên địa chất Lý Sơn – Sa Huỳnh (Quảng Ngãi) được thành lập cuối năm 2015. Qua quá trình xây dựng hồ sơ đệ trình UNESCO, diện mạo của một công viên địa chất toàn cầu đang từng bước định hình. Nếu vượt qua vòng thẩm định, tháng 4-2021, Công viên địa chất Lý Sơn – Sa Huỳnh sẽ được Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu UNESCO kết nạp, trở thành thành viên chính thức, mở ra cơ hội phát triển du lịch cho tỉnh Quảng Ngãi trong những năm tiếp theo.

Núi lửa Giếng Tiền (huyện Lý Sơn) nhìn từ trên cao.

Đa dạng giá trị văn hóa, thiên nhiên

Trải dài trên địa bàn 10 huyện, thành phố của tỉnh Quảng Ngãi, Công viên địa chất Lý Sơn – Sa Huỳnh có tổng diện tích hơn 5.154km2, trong đó có 2.537km2 diện tích trên đất liền và 2.617km2 diện tích mặt biển, dân số trên 1 triệu người. Nơi đây tích hợp những giá trị địa chất kỳ thú, văn hóa đặc sắc và sinh học đa dạng.

Về địa chất, cụm núi lửa Lý Sơn – Bình Châu và vùng phụ cận phát lộ nhiều loại đất đá, nham thạch tiêu biểu cho các chế độ phun trào khác nhau. Chứng tích của quá trình hoạt động kiến tạo có thể được thấy rõ ở đảo Lý Sơn với nhiều miệng núi lửa đã tắt, tạo nên cảnh quan thiên nhiên kỳ thú như cổng Tò Vò, vách Hang Câu, miệng Giếng Tiền, miệng Thới Lới…

Về văn hóa, Công viên địa chất Lý Sơn – Sa Huỳnh có mật độ di sản văn hóa dày đặc, là sự đan xen của nhiều nền văn hóa khác nhau. Đó là văn hóa thời đồ đá cũ và mới, văn hóa Sa Huỳnh, văn hóa Chăm Pa và văn hóa Đại Việt. Riêng văn hóa Sa Huỳnh được biểu hiện rõ nhất qua di chỉ khảo cổ hồ Nước Trong, di tích khảo cổ Kho chum Sa Huỳnh, gò Ma Vương…, được các nhà khoa học nhận định có niên đại cách nay 3.000 năm.

Quảng Ngãi được xem như cái nôi của nền văn hóa cổ xưa này, thể hiện qua sự cộng cư của các dân tộc: Kinh, Hrê, Cor, Ca Dong…, tạo nên những sắc màu văn hóa đa dạng, giao thoa, tiếp biến lẫn nhau. Đặc trưng của nền văn hóa Đại Việt được biểu hiện qua hệ thống đền, chùa, miếu mạo hay Lễ khao lề thế lính Hoàng Sa tại đảo Lý Sơn. Chìm trong vùng biển Bình Châu – Lý Sơn là “nghĩa địa tàu đắm” với hàng chục con tàu cổ chứa đựng nhiều loại hình hiện vật có niên đại từ 500 đến 1.000 năm.

Về đa dạng sinh học, vùng biển thuộc Công viên địa chất Lý Sơn – Sa Huỳnh có trên 700 loài động, thực vật, trong đó có 4/5 loài rùa biển có nguy cơ tuyệt chủng trên thế giới gồm: Rùa da, vích, đồi mồi và đồi mồi dứa. Ngoài ra, tại đây còn có nhiều loài động vật trên cạn quý hiếm được Sách đỏ Việt Nam ghi nhận cùng hàng trăm loài thực vật…

Tăng cường truyền thông

Video đang HOT

Ông Nguyễn Minh Trí, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Ngãi cho biết: Với hơn 300 điểm di sản được xác định, Ban quản lý đã chọn 89 điểm dừng chân gồm các di sản tiêu biểu về địa chất, địa mạo, cảnh quan, văn hóa, làng nghề để xây dựng 4 tuyến tham quan: “Bí ẩn nơi đảo thiêng” (phía Đông), “Lục địa cổ – Vũ điệu thời gian” (phía Tây), “Hành trình về những nền văn hóa cổ” (phía Nam), “Tiếng vọng của biển và Ký ức chiến tranh” (phía Bắc) trên nền chủ đề “ Miền đất của những chuyển động”.

Cũng theo ông Nguyễn Minh Trí, việc xây dựng hồ sơ Công viên địa chất toàn cầu Lý Sơn – Sa Huỳnh được tiến hành từ năm 2014 đến năm 2019. Đến nay, hồ sơ đã được hoàn thiện, đang trong quá trình thẩm định. Kết quả chính thức sẽ được công bố vào tháng 4-2021. Đây không chỉ là cơ hội quảng bá về tài nguyên thiên nhiên, văn hóa của Quảng Ngãi, mà còn góp phần thúc đẩy quá trình bảo tồn di sản, phát triển du lịch và cải thiện đời sống cho người dân.

Song song với quá trình xây dựng hồ sơ di sản, từ năm 2019, tỉnh Quảng Ngãi đã liên tục tổ chức các hội nghị tập huấn giới thiệu, cập nhật tiến độ xây dựng hồ sơ Công viên địa chất toàn cầu Lý Sơn – Sa Huỳnh đến các ban, ngành, chính quyền địa phương và người dân trên địa bàn tỉnh nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm trong việc sử dụng, khai thác, bảo vệ nguồn tài nguyên địa chất, sự đa dạng sinh học…

Theo Tiến sĩ Trần Tân Văn, Viện trưởng Viện khoa học Địa chất – Khoáng sản: “Đây là cách làm thiết thực, mang lại hiệu quả trong việc thay đổi nhận thức của cộng đồng. Công viên địa chất này là một di sản phức hợp mang giá trị đặc biệt, nếu người dân không hiểu rõ tầm quan trọng của di sản thì sẽ rất khó để họ chung tay bảo vệ, giữ gìn di sản. Vì thế, tăng cường truyền thông cho cộng đồng sẽ mang lại sự phát triển bền vững cho Công viên địa chất Lý Sơn – Sa Huỳnh”.

Nếu Công viên địa chất Lý Sơn – Sa Huỳnh được kết nạp vào Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu UNESCO, đây sẽ là thành viên thứ 4 của Việt Nam, cùng với Công viên địa chất Non nước Cao Bằng, Công viên địa chất Cao nguyên đá Đồng Văn và Công viên địa chất Đắk Nông.

Công viên Địa chất Toàn cầu Đắk Nông: Di sản Việt vươn tầm quốc tế

Năm năm thành lập là một chặng đường chưa dài nhưng danh hiệu mà Công viên Địa chất Đắk Nông nhận được hôm nay chính là phần thưởng xứng đáng cho những nỗ lực nhằm đưa giá trị di sản địa chất Việt Nam vươn ra quốc tế.

Cảnh đẹp trong CVĐCTC Đăk Nông. (Nguồn: Ban quản lý Công viên Địa chất Đắk Nông)

Công viên Địa chất Toàn cầu (CVĐCTC) là danh hiệu cao quý dành cho một khu vực tự nhiên có ranh giới địa lý - hành chính rõ ràng, chứa đựng một tập hợp các di sản địa chất tầm cỡ quốc tế có giá trị khoa học, giáo dục và thẩm mỹ, cùng các giá trị khác về đa dạng sinh học, khảo cổ, lịch sử, văn hóa, xã hội... Với sự công nhận của UNESCO, CVĐCTC Đắk Nông trở thành di sản địa chất thứ ba ở Việt Nam được tôn vinh (sau CVĐCTC Cao nguyên đá Đồng Văn và CVĐCTC Non nước Cao Bằng). Như vậy, di sản này tiếp tục tạo lợi thế để quảng bá hình ảnh Việt Nam, lưu giữ được những giá trị đặc trưng, cũng như tạo đòn bẩy lớn cho ngành du lịch của tỉnh Đắk Nông.

Miền đất của âm điệu phong phú

CVĐCTC là một danh hiệu cao quý của UNESCO, nhưng hơn cả một danh hiệu, đây là một mô hình phát triển bền vững. CVĐCTC chứa đựng, liên kết trong mình các di sản: địa chất, văn hóa, lịch sử, thiên nhiên, cảnh quan, đa dạng sinh học... Bởi vậy, bên cạnh mục tiêu bảo tồn, CVĐCTC đề ra một mục tiêu rất rõ ràng là nâng cao đời sống cộng đồng, thúc đẩy kinh tế-xã hội phát triển một cách bền vững, đặc biệt là thúc đẩy du lịch và phát triển hạ tầng, dịch vụ phục vụ du lịch.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao,Chủ tịch Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam Lê Hoài Trung.

Với khoảng 65 điểm di sản địa chất, địa mạo, bao gồm hệ thống gần 50 hang động với tổng chiều dài hơn 10.000m, các miệng núi lửa, thác nước..., CVĐCTC Đắk Nông từ lâu đã nổi tiếng là một vùng đất đỏ trù phú với hệ sinh thái rừng nhiệt đới, nơi lưu trữ các giá trị đặc trưng về đa dạng sinh học, cùng với nhiều nét độc đáo về văn hóa, địa chất, tự nhiên cũng như dấu tích hoạt động của người tiền sử.

Là một phần của cao nguyên M'Nông nên thơ, nơi đây hội tụ các giá trị tiêu biểu về địa chất địa mạo, khảo cổ, văn hóa và đa dạng sinh học đặc trưng của khu vực. Điểm đặc biệt nhất trong khu vực di sản là hệ thống hang động trong đá bazan, phân bố ở khu vực Đray Sáp-Chư R'Luh. Trong khu vực CVĐC còn có các di sản địa kiểu cổ sinh như các hóa thạch Cúc đá, Sò, Hai mảnh vỏ..., các hồ nước tự nhiên đầy thơ mộng như hồ Ea Snô, hồ Tây... và hệ thống các thác nước đẹp, hùng vĩ như thác Trinh Nữ, Dray Sáp...

Ngoài những nét đặc trưng nêu trên, CVĐCTC Đắk Nông còn là khu vực có bề dày văn hóa, lịch sử, với những giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể như: Không gian Văn hóa Cồng chiêng Tây Nguyên được UNESCO ghi danh tại Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại; di tích cấp quốc gia đặc biệt Đường mòn Hồ Chí Minh và năm di tích cấp quốc gia khác như Ngục Đắk Mil, Căn cứ kháng chiến B4 - Liên tỉnh IV, Di tích lịch sử lưu niệm N'Trang Gưh, Địa điểm Chiến thắng Đồi 722 - Đắk Sắk, Địa điểm bắt liên lạc khai thông đường Hồ Chí Minh đoạn Nam Tây Nguyên đến Đông Nam Bộ.

Đáng chú ý, Khu Bảo tồn thiên nhiên Nâm Nung, Vườn quốc gia Tà Đùng, rừng đặc dụng - cảnh quan Đray Sáp và một phần phía nam của Vườn quốc gia Yok Đôn (xã Ea Pô, huyện Cư Jút) là những nơi lưu giữa các giá trị đặc trưng về đa dạng sinh học của khu vực di sản.

Thành quả của sự chung tay

CVĐCTC Đắk Nông có diện tích hơn 4.700km, bao trùm trên sáu huyện, thành phố của tỉnh là Krông Nô, Cư Jut, Đăk Mil, Đăk Song, Đăk Glong và Gia Nghĩa. Kể từ khi được từ tháng 12/2015 tới nay, công viên đã hoàn thành hệ thống cơ sở hạ tầng phát triển du lịch tại các điểm, tuyến du lịch đã được thiết kế như điểm đỗ xe, chòi dừng chân, hệ thống pano quảng bá trên các tuyến đường, biển chỉ dẫn tới các điểm tham quan...

Trong suốt thời gian qua, các bộ ngành liên quan, trong đó có Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam, Viện Khoa học địa chất và Khoáng sản, Bộ Tài nguyên và Môi trường, và nhất là UBND tỉnh Đắk Nông, cùng với các chuyên gia trong nước và quốc tế đã phối hợp, nghiên cứu các giá trị nổi bật về địa chất, địa mạo và đa dạng sinh học để xây dựng và đệ trình hồ sơ CVĐC Đắk Nông lên UNESCO vào tháng 11/2018.

Cảnh đẹp hang động núi lửa Chư Bluk trong CVĐCTC Đăk Nông. (Nguồn: Ban quản lý Công viên Địa chất Đắk Nông)

Chia sẻ về quá trình này, ông Mai Phan Dũng - Vụ trưởng Vụ Ngoại giao văn hóa và UNESCO (Bộ Ngoại giao), Tổng Thư ký Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam cho biết, Việt Nam đã có một số thuận lợi như: có sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân và chính quyền nhân dân các cấp; sự quan tâm ủng hộ, hỗ trợ về chuyên môn từ các bộ, ngành và cơ quan Trung ương, đặc biệt là Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam, Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản, các chuyên gia trong và ngoài nước.

Bên cạnh vai trò, vị thế, uy tín của Việt Nam hiện nay ngày càng cao trên trường quốc tế nói chung và tại UNESCO nói riêng, Việt Nam cũng có mạng lưới các chuyên gia trong nước có uy tín, trình độ chuyên môn tốt và có quan hệ tốt trong mạng lưới các chuyên gia trong lĩnh vực di sản địa chất.

Tuy nhiên, việc xây dựng hồ sơ và đệ trình UNESCO cũng gặp nhiều khó khăn bởi danh hiệu này là một danh hiệu mới nhằm thúc đẩy mô hình phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Để xây dựng và phát triển CVĐCTC cần có quyết tâm và đồng thuận của chính quyền và người dân, nhưng ông Mai Phan Dũng cho rằng nhận thức của một bộ phận người dân về CVĐC, du lịch bền vững, trách nhiệm bảo vệ các điểm di sản công viên địa chất và mô hình công viên địa chất để phát triển bền vững còn chưa cao. Ngoài ra, nguồn lực về con người, tài chính... dành cho việc xây dựng và hoạt động của CVĐC Đắk Nông còn hạn chế, trong khi Mạng lưới CVĐCTC đòi hỏi sự chuyên sâu về xây dựng cơ sở hạ tầng, biển bảng thông tin, tờ rơi, điểm đỗ xe tại các điểm di sản...

Chặng đường ở phía trước

Có thể thấy, danh hiệu CVĐCTC sẽ góp phần quảng bá mạnh mẽ các địa điểm du lịch của Đắk Nông, qua đó giúp Tỉnh từng bước xây dựng thương hiệu của địa phương gắn với danh hiệu CVĐCTC. Khi được công nhận, Tỉnh phải có những cam kết với UNESCO trong quá trình xây dựng và phát huy giá trị danh hiệu bao gồm công tác xây dựng các chính sách, chiến lược phát triển kinh tế cho phát triển cơ sở hạ tầng, tăng cường các hoạt động tuyên truyền, giáo dục bảo vệ môi trường, giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa.

Theo quy định, cứ bốn năm một lần, UNESCO sẽ tái thẩm định và đánh giá sự phát triển của từng CVĐCTC. Bởi vậy, sau nỗ lực phát triển để có được danh hiệu, Đắk Nông tiếp tục có chiến lược đầu tư, phát triển để bảo vệ và lan tỏa danh hiệu này.

Được biết, Đắk Nông sẽ sớm hoàn thành đề án khoanh vùng di sản và phương án bảo tồn, phát huy tổng thể các giá trị di sản của CVĐC Đắk Nông, phát triển các sản phẩm để định hướng du lịch cộng đồng và du lịch bền vững tại địa phương. Mới đây, UBND tỉnh Đắk Nông cũng đã có công văn yêu cầu tăng cường thực hiện Đề án Phát triển các sản phẩm du lịch, xây dựng mô hình du lịch cộng đồng gắn với CVĐC Đắk Nông hướng đến năm 2030.

Theo Ban quản lý Công viên địa chất Đắk Nông, trên nền tảng CVĐC Đắk Nông, tỉnh đã quy hoạch và đầu tư 44 điểm đến hấp dẫn theo ba chủ đề chính: Trường ca của lửa và nước, Bản giao hưởng của làn gió mới và Âm vang từ Trái đất... Chính việc thực hiện các cam kết của tỉnh với UNESCO trong quá trình vận hành CVĐCTC sẽ là đóng góp quan trọng vào quy hoạch phát triển chung của Tỉnh theo hướng bền vững.

Chúng tôi đánh giá cao những giá trị nổi bật của CVĐC Đắk Nông và nỗ lực của tỉnh trong việc quá trình xây dựng hồ sơ đề nghị công nhận công viên địa chất toàn cầu. Thời gian tới, tỉnh cần sáng tạo thêm những sản phẩm lưu niệm phục vụ khách du lịch đồng thời quảng bá được hình ảnh, giá trị của công viên địa chất ứng dụng vào đời sống; đẩy mạnh công tác tuyên truyền đặc biệt là cho các thế hệ trẻ; tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về di sản và cần phải có kế hoạch cụ thể bảo vệ môi trường.

Ông Guy Martini - Chủ tịch Hội đồng thẩm định mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu UNESCO.

Diện mạo mới của Công viên Địa chất toàn cầu thứ ba ở Việt Nam Là một phần của cao nguyên M'Nông nên thơ, hùng vĩ, Công viên Địa chất Đắk Nông là nơi hội tụ các giá trị tiêu biểu về địa chất địa mạo, khảo cổ, văn hóa và đa dạng sinh học đặc trưng của khu vực. Công viên Địa chất Đắk Nông có nhiều cảnh quan tuyệt đẹp. (Nguồn: Ban Quản lý Công viên...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Chủ đề: công viên văn hóa sa huỳnh di sản miệng núi lửa toàn cầu đa dạng sinh học khảo cổ địa chất miền đất địa mạo

Xem thêm Share

Xem nhiều

Sự thật ngỡ ngàng người đàn ông chui qua cửa kính taxi kêu cứu trên cao tốc00:46

Bé trai khóc thét khi rơi thẳng từ mái nhà xuống đất: Đoạn camera khiến gia chủ run rẩy00:47

Ca sĩ Lynda Trang Đài bị bắt ở Mỹ vì tội trộm cắp04:13

Bất lực nhìn bóng mẹ rời xa, tiếng khóc xé lòng trong đêm cùng câu nói của bé gái khiến ai cũng nhói lòng00:17

Netizen tiết lộ Uông Tiểu Phi khóc thảm thiết trên máy bay sau khi vợ cũ Từ Hy Viên qua đời00:56

Đoạn video vỏn vẹn 20 giây từ camera của một gia đình lúc 4 giờ sáng khiến ai cũng phải bật khóc: Nhân vật chính lại là người không hề xuất hiện00:21

1 nhân vật nổi tiếng đang livestream thì người yêu nhờ lấy khăn tắm, sợ lộ bí mật nên ra tín hiệu ngay: 12s ngượng ngùng thấy rõ00:23

Tình trạng đáng lo của Quỳnh Lương khi đang bầu 3 tháng02:07

Tro cốt Từ Hy Viên về đến Đài Loan, gia đình không tổ chức lễ viếng08:41

Ý tưởng gây sốc của Tổng thống Trump về Dải Gaza08:59

Tiết lộ về nữ doanh nhân ở Hải Dương nhảy xuống hồ cứu 3 cháu bé02:38

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Du khách thi nhau bỏ tiền, xoa hòn đá trên đỉnh huyệt đạo thiêng núi Nưa

05:37:05 07/02/2025

Hàng ngàn du khách đã đổ về núi Nưa, một trong những huyệt đạo thiêng ở Thanh Hóa để du xuân, vãn cảnh, cầu may mắn đầu năm mới

Hoa mận nở trắng, núi rừng Cao Bằng như chốn bồng lai tiên cảnh

05:29:39 07/02/2025

Mỗi dịp Tết đến Xuân về, trên các vạt đồi, sườn núi của tỉnh Cao Bằng sẽ xuất hiện màu trắng tinh của hoa mận, vẻ đẹp thuần khiết khiến du khách như lạc vào chốn bồng lai tiên cảnh.

Mê mẩn cánh đồng hoa túy điệp giữa trung tâm Đà Lạt

05:25:01 07/02/2025

Cánh đồng hoa túy điệp rộng 5.000 m2 nằm ngay giữa trung tâm TP Đà Lạt đang thu hút nhiều người dân đến vui chơi, chụp ảnh...

Sơn La - điểm đến lý tưởng du xuân đầu năm

08:16:08 05/02/2025

Sự kết hợp của điểm đến Mộc Châu, sắc màu văn hóa và những lễ hội ấn tượng đã giúp Sơn La thu hút lượng khách cao kỷ lục, thu về gần 300 tỷ đồng từ dịch vụ du lịch dịp Tết Nguyên đán năm 2025.

Du khách say đắm trong sắc mai anh đào đang nở rộ ở Đà Lạt

08:12:07 05/02/2025

Mai anh đào Đà Lạt đang khoe sắc rực rỡ khắp phố núi, du khách thập phương say đắm ngắm hoa trong những ngày đầu xuân mới.

Vẻ đẹp hút hồn của vùng cao Sơn La khi tiết trời vào xuân

08:02:58 05/02/2025

Dịp nghỉ lễ Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, các khu, điểm du lịch trên địa bàn tỉnh Sơn La đã đón trên 250.000 lượt khách đến tham quan, trải nghiệm, nghỉ dưỡng, tăng trên 150% so với cùng kỳ năm 2024.

Giàn hoa chùm ớt phủ kín căn nhà nhỏ làm bao du khách ngẩn ngơ

07:57:55 05/02/2025

Giàn hoa chùm ớt xinh xắn, dễ thương phủ kín căn nhà nhỏ nằm ven Quốc lộ 20 (đoạn qua xã Gia Hiệp, huyện Di Linh) đã thu hút nhiều du khách trên đường lên TP Đà Lạt ghé lại tham quan, chụp ảnh lưu niệm.

Chùa Mao Xá: Nét bình yên giữa đồng quê xứ Thanh

07:52:26 05/02/2025

Tọa lạc giữa cánh đồng lúa mênh mông, chùa Mao Xá (hay Thiệu Hưng Cổ Tự) là một điểm đến tâm linh nổi bật của xứ Thanh.

Độc đáo chợ chó livestream ở chợ phiên vùng cao Bắc Hà

07:42:50 05/02/2025

Nét đặc biệt của chợ chó trong chợ phiên Bắc Hà (thị trấn Bắc Hà, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai) là giữa ồn ào huyên náo, người livestream vẫn nhẫn nại chỉ ra những tướng nét hay của chú chó

Kinh nghiệm phượt Bảo Lộc từ A đến Z

07:33:57 05/02/2025

Kinh nghiệm phượt Bảo Lộc từ A đến Z là từ khóa được nhiều người tìm kiếm trong thời gian gần đây. Bảo Lộc nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới vô cùng mát mẻ, dễ chịu.

Bình minh trên những ngọn đồi 'bát úp' ở Bảo Lộc

07:24:07 05/02/2025

Đồi "bát úp" Bảo Lộc, còn gọi là đồi Kim Đồng, nằm ở xã Đại Lào, thành phố Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng. Nơi đây nổi bật với những ngọn đồi trồng chè, cà phê... nối tiếp nhau và là điểm săn mây hấp dẫn du khách.

Khám phá sắc xuân trên cao nguyên Lâm Viên

05:35:59 04/02/2025

Những ngày đầu xuân, Đà Lạt khoác lên mình tấm áo mới rực rỡ sắc màu, chào đón du khách bốn phương đến chiêm ngưỡng vẻ đẹp thiên nhiên và tận hưởng không khí trong lành, se lạnh đặc trưng.